\
CAmi fie es toa-
'JcietttusrujjLj.
Fcenitentia ab &-
mort proficifiitutk
flaafiu*
I d i t b u i L j *
ÏMiiisîox errbrk
taujk.
S a t i s f a ä i a ,
Reaiißto*
Sstufjuere melius
cptAmfatisfêü'wic
0iVMSi%
REVERENDO ET VER E PAT
R I JO H A N N I S T A U P IC IO , S. THEOLOGIZE PR-OFESSORI,
Auguftinianas familix Vicario, F. MartinusLutherus
' difdpulus falutem & feipfuirL..
E m in i, ReverehdePater,inter jucundiflimas & falutares fabulas tuas,
M quibus me folet Dominus JEsus mirificecorifolari,incidiffe aliquando
*M /$X mentionem ,hujus nominis poenitentia, ubi miferti confcientiarii mul.
tarum,carmficum4villorum, qui prxeeptis infinitis eifderrtq; importabilibus,
modumdocent'C utvocant) confitendi, te velut A coelo fonantem excepimus,
-quod pomiteritia'vef a non eft, nifi quaeab amore jufticiae & Dei incipit, & hoc efle
potius principium poenireritiac quodillis finis & confummatio cenfecur.
Hsfit hoc verbum tuum in me, ficut fagitta potentis acuta,ccepiq; deinceps
cum Scripturis,poenitentiam docentibus, conferre. Et ecce jucundiftimum ludu,
verba undiq; mihi colludebant, plane q; huic fententia: arridebant &*iflultabant,
ita, ut cum prius non fuerit ferme in Seriptura tota amarius mihi verbum, quanu
poenitentia (licet fedulo etiam coram Deo fimularem, & ficium coadumque
pmoremexprimere conarer) nunc nihil duldus aut grayius mihi fonet,quaim
Poenitentia. Ita enim dulcefcunt praeceptaDei, quandononinLibristantuuu,
fedin vulneribus dulcillimi Saivatoris legenda intelligimus.
Poll: hacc acceffit,quod ftudio & gratia eruditiffimorum'virorum, qui nobis
Graeca &Ebraea officiolifllme tradtint, didici, idem verbum Graceeiurdm ct,
dici,a*t«ra & *o«i>ideft,'apoft & mentem ,ut fit pteniteUtia feu {tiravcia, refi-
pifeentia, & poft acceptum damnum, & cognitum errorem -, Intelligentia fui
mali,quod finemutatione affectus &amoris fieri eft importibile , Quae omnia..
Paulinae Theologize ita relpOndent apte, ut nihil ferme aptius Paulumilluftra-
reportit, meofaltemjudicio. Deniq;profeci & v i d i n o n modo A poft
& mentem, fed a trans & mentefnpofle deduci ( fit fane violentum)ut f tm u ,
tranfmutationem mentis & affedus fignificet, quod non rtiodo affedus muta-
tioneat ,fed & modum mutandi, id eft, gratia Dei videbatur fpiraro. Nam tran-
fitus ille mentis,id eft, veriflima poenitentia ,'celeberrimus eft in facris literis, ut
•quemphafeillud vetuftu'm, olim fignificavit, Ghriftusexhibuit, & longe ante,
Abraham quoq; figuravit,quando'trarifitor, id eft,Ebra:us vocari coepit, traje-
dus 'fcilicet in Mefopotamiatn ,ut Burgen. dode docet, Huic & titulus ille Pfalmi
concinit,ubiIdithun,ideft,tranfiliensCantatorindudtur.
His inhzrens aufus Him putare, eos falfos eife, qui operibus poenitenthe tati-
tum tribuerunt, ut poenitert tiae vix reliquum nobis fecerint, prater frigidas quaf-
dam latisfadiones & laboriofiffimam confefsianem,latino fcilicet vocabulo ab-
dudi, quod poenitentiam agere adiortemmagis fonet, quammutationem affe-
dus,& Graeco niiftErewos», nullomodo fatisfecit.
Ma c mea,'cum fic ferverer medifatio, ecce fubito coeperunt circum nos
ftrepere:,imo clahgere, nova indulgentiarum clafska, & remifsionem buccinz,
quibuStamennon adftrenuum belli ftudiumanifnaremur, breviter,negleda ve-
r<e poenitentiac dodrina,adeomagnificare praefumpferunt, non poenitentiam.,
nmi faltem vilifsimamejus partem, quae fatisfadiodidtur, fed ejufdem vilifsimz
partis remifsionem, ut nunquam fit ita magnificari audita.Deniq; impia & falfau,
&haereticadocebant,taUta autorifate(temeritatevolui dicere)ut qui'vel con.
tramutiretjftatimHaeteticUs, ignidevotus eflet, & aeternae maledidionis reus'.
Ego horum furorioccurrere non potens,-ftatui modefteeisdiftentire, &
indubiumvocareeorumdogmata,fretusomniumDodorum, totiusq; Ecclefiz
fententia, quod etiam fatisfacere melius fit, quam'fatisfadionem remitti,ideft,
indul-
Ret.
Fatmaj?
Corpus*
indulgennastedimere,nec eftullus qui aliter unquâ dûcuit. Itaqj difputavijid èft>
fununa, media, inftma, omniain malum capitis mei irritavi, quantum per hos,
pecuniarum ( heus Animarum dicendum fuit ) zclatores fieri ac perfid poteft, Sic
enim fuaviflitni homines, craftiftima aftutiainftrudi,cum negarc noh portint ea,
quacdixi,fingunt fummi Pontificispoteftatem laedi meis Difputationibus.
HÆC eftcaufa, reverende Patef,quod ego nunc infceliciter in publicunL,
prodeo,qui femperanguliamatorfui,&ipfe eligens fpedare pulcherrimumno-
ftro feculo ingeniorum ludum, magis quam fpedari & rideri.Sed (ut video)opor- Pnhrinnu,
tet & Corchorum inter oleravideri,& nigrum ftatui inter alba, decoris fcilicet &
veneris gratia_.
Rogo itaq;, has meas ineptiasfufeipias, & qua fieri poteftinduftria, ad optimum
Pontificem,Leonem decimum, tranfmittas, utfint ibi miliiadverfus ftu-.
dia malignantium,vice alicujus Paraden, non quod te mihi conjungi pe/jculo
velim,meofoliuspericulohæc egi(fevolo.Ghriftusviderit,lua ne fint an mea^,
quæ dixi, fine cujus nutu nec fummi Pontificis fermo eft in lingva ejus,nec cor Regis
in manu fua, hune enim expedo Judicem è Romana fede pronunciaritem.
Caeterum minacibus illis meis Amicis, nihil habeo quod refpondeam,ni*
fi illud ReuChlinianum : Quj pauper eft, nihil timet, nihil poteft perdere. Res
nec habeo nec cupio, Fatham & honorem fi habui aflidue nunc perdit, qui perdit.
Unumfupereftimbecille, & affiduis fatiga tum incómmodiscorpufculum, quod
fiquavi vel doloabftülerint (inobfequiutn Dei ) forte una vel duabus vitz hods arifiunMiuttó
mepauperioremfadent. SufficitmihidulcisRedemptor&PropiciatorDomi- ri»mrmu.
nustneusjefus GhriftuSjCUicantabo, quamdiufuero. Si quis autem noluerit
cantare mecutn,quid ad me ? ululet,filibet, velfecum.IpfeDominusJefusfer-
vet te ih sternum,mi Pater fuavifsime. Wittembcrgas, dieS. Trinitatis, Anno
M. D. X V III,
EPISTOLA LUTHER I AD
L EO N EM t . ROM , P O N T Ï F . B E A T I S S IM O P A T R I
Leoni Decimo, Pont. Max. F. MartinusLutherusAugu-
ftinianus, æternam falutem.
U ditum audivi de me pefsimUnL., beatifsime Patef, quo intelligoj
quofdamamicos feciffe nomen meum gravifsimecoram te & tuis foete-
: re, ut quiaautoritatem & póteftatem clavium & fummi Pontificis mi-
' nuere mohtusjfim. Inde Haereticus Apoftata^, perfidus & fexcentis nomini-
bus, imo ignominiis accufor. Horrent aures & ftupent oculi. Sedunicunk»
ftatfiduciæ prælidium, innocens & quieta confcientiâ-.. Nec nóva audio, tàli-
bus enim infignibus & in noftra Regione me ornaverunt, homines ifti honeftif-
fimi&veraccsjideft, pefsime fibi confeii, qui fua portenta mihi conantur im-
ponere, & mea ignominia, fuas ignominias glorificaro. Sed rem ipfam, beatifsime
Pater, digneris audire ex me infante & ineulto,
CoEPtTapudhosdiebus proximis prædicari Jnbileus ille IrtdulgenriarurrL.
Apoftolicarü, profecitq; adeo, ut praecones illius, fub tui no minis terrore, omnia
fibi licere pu tan tes, impiifsima hæreticacp palam auderent docere, ingravilsi-
mum fcandalüm & ludibrrumÉccdefiafticæ poteftatis, ac fi Decretales de abufio-
nibus quæftorum nihil ad eos pertinérent. Nec contend, quod liberritnis verbis
hæc fua venena diffunderent,infuper Libellos ediderunt,& in vulgum fparferunt.
In quibus,ut taceam,infatiabilem & inauditam avàritiam,quam finguli peno
apices
Ctmßiitti» in é \