\G lsff* Sophijla»
. Sanftificttur nomen
tuurh-f.
jidtientAt rtgnum
tuurru.
T i n t ï o l u n t a s t u A .
Tac er t quod in f t
JdtmASm Acct-
ftm*
&£} ***** eft ex
tftOtXofipeHAt,
prfmtitpy-
Verum invenêrünt hie glofTam.qUa in millearinis'vix data eft peftileritio
Tcilicet, quod Deusnonrequiritperfjsdam impletionem hujus & fimiliurn le*
guiUjCum Ghriftus dare dicat. nee jota, nec apiccm à Legê pritcreundum.Ideô
timendum eft,iftos Dod'ores e (Teinter eos,quos deferibit Chriftus, dicens : On'
ergo frlverit iinum de mandatisiftis minimis , & fic docuerit homines, tninimij! *
vocàbitUr in regncrcbelörüm. Non ergo dîcendum eft : Deusnon requirit pcrfe
dum mandatumhocenimeft mutare mandatumDei, fed ignofeit quod minuj
fact mus. Non-àü'temignofeit ftertentibus ,fed operantibus ftimentibus & cum
Job dicerftibus : Verebaromnia operaTnea', feietis quoniam non parci&delin d
quenfi,Illi'vcro doöentjquöd pàrcat delinquentijdüm dicunt, non requirit.Ca
ve ergo, nc putesite nön requiri totum mandatum, ne force ignores te quan
turn debeas Deo, ac per hoc fuperbias ac. tepitus fias, gratiaitt ejus faftidiens ad
quamye quam maxime urgere voluit mandatotibi-impoiffibili.:
IN fine itérant induco Oratiotiem dominica,quæ fölaplets’& meliüs érudit
“aninianvde libero ârbitrio,‘ gratia,& peccatö, quam ömnes’rccdntiorutn Theo.
-logorunr libri & argutiæ difputationum_>. <H 1
Qdï ergo qratt'aridificetur nomen tuum,p'ctitfine dubiöiquodnon habet,
Non enim fidis verbisapudDeumluderelicet ,S i nonhabet,-ergo pollutor eft
'nomiftis-Dei Atnbmèn DeinoriTandificare,(èd polluèreiievbexiftimamus?.
Tta qüiorat: Regnüm Ód advehire ; quod-eft jlifticia & pax, & intra nos (at
'Chriftus & Paulus docentjnonnc confitetur föinjüftum &:jüfticia iridige'ntem?
Athæcorant,nonniGGliiDei,jufti&fan<ftiv
rta',qiii didt:Fiat voliint^stua,nonn’eTebellë{è Deo'efleconfitetürïAnnon
eft peeeatum.Dei volüncaténoti GeriiUbi nfcnc liberum arbittium ? An nonhic
de fe defperatjad folam gratiam confugit/nonnifi peccatü fibi tribuit, & impof-
Ebilia mandataDei Gbieffe confitetur ? Ubi hic eft facere, quöd inie eft, qtiando
juftï orant ,&peccatores Tefetotmodisconfitentur? Itain omtii orèhæc oratio
Volvitur.FtadhUcTheoIogiliberumarbitriumpcCcatum,gratiamtot ftudiis &
qusftionibus nön invènerunt,quid faciantaut poffint.Retftejcrgo dixi,Oportere
hominem de (bis operibus dtflidere, & velut paralytkum, Vemrflïs manibus &
pedibus,gratiam dpcrum artificem implorare,licet hanc fenteritilEccius ciim
fadlioGs fuis in Gngulare fuac infeitix argumentum damnaverit.
Faceffant ergo migac '& argumenta humana,quæ dicunt.U’nus & idem adhiS
non pöteft efleacceptatus & deacceptatus, quia effet bpnus & non bonus. Hoe
enim frbTilitatis Scöticae indüfco»ut.oftenda ,quâ lohgeabGntàveritate,‘dumfes
iftasdiyinashumanis RatiunculisinCipiunt metiri. Nam niG Scripturaeveritaté,
ign’orarent, ifta non dicerém,Et Grefte int«lligereïitrnatertamgraCi*,peccati,
& liberi arbitrifnoniftas cavillationes probonisRationibus duCetcnt.
Dico ergoïldem aftus eft acceptâtus & nondeaccepta tus,Quod autem non
deaccep'tafur( oportet enim eorum verbis uti )nöh eft bonitas aftus in câufa,fed
ignofcentia divina,qute niGeflet,nuHtis effet acceptatus. Quïrefatis pa£et,quod
funtignari divin* mifericordiæ, ac per hoc & Chfifti, dum opus bönuminve-
niunt acceptation digrium ,Gnemifericordiaignofcento.
Dicerent rurfus,Cur ergo i.Johan.J.dicit,Qui natus eft ex DeO^non peecat,jU|
Refpöndco:Impo(IïbiIeeft,utpeccetft]iusDei quicunque.Tarnen fimul verutn
cftjcfuod peccat, Scd quiaignofcitur,ideb'veré etiam pcccafts non peccat, Nifi ^
Paulus non fuit natus ex Deo,Rom. 7. ubi fervire fedicit legi peccati,aut ipfe Johannes
mentituSeftcontra(èipfum, ubi dicittSi dixerimus.quia peccaturn non
habemus.nosiplbs fed ucitny& veritas ii4nob is nón eft, Sequiturenimexpofitio
& concordia,quâdedi Si autem iriquit jCOnTefti fuerimus peccatahbftra,Gdelis
eft&juftus, ut remittathobis peccata ftoftra. Sic coriGtentibus remittit,& facit,
utpeccatores non Gnt peccatores, Negantibus autem refemt'&facit, utjufti
non G nt j ufti.Proinde deGnitio j ufti in hac;vita eft hæc:J uftus primo accufatoreft,
~ , . ■ - ■ ; fui,
■ jdeojufticia Cliriftiana eft accufatio fui, quam cito,peritaccufatio fui,ftatim .
"cedit quoq; jufticia, HoscohfefTor.es Chriftus geftatin triumpho fuo: Ihe fui
Rex iudeorum. id eft,confefTorum, hoc eft verbum bonum & frage»
'nod Apoftolus i. dTimoth.! jucunäiffime refonat Fidelis fermo ,&omni acce-
''tatione dignus , quia |hefus Chriftus venitinhunc mundum peccatores falvos
facere,quorum primus ego Tum... , '
laitur ftatmea fecunda Frosofitro,&,claret,quömodo peccatum remaneat f eee*tumptjl l*-
•noft Baptifmum, &mömm operebonofit peccaturnffimilencordia noniuc- r
turreritjmortale&nullum efTc natura fra veniale.Quarciterum ftabilitur,quod
I j to ma^is aftusimpiorum , Tunt mere maii, & Gc omnis aftus aut malus con-
! tradeterminationetn Cöncilii Conftantienfis, id eft, Thbmiftaf um., quos ibi
jregnafTe apparet.
Ex his etiam infertür, Liberum afbitrium efle mere paffivum in omne aftu nimm *rUtrü
fito quiveile vocatur, & fruftra garriri diftinctioncm Sophiftarum. Actum bo-
num efTe totum a Deo ,fed non totaljter.; Eft enim totus & totaliter iDeo. Quia
voluntas,gratiäm non niG räpitur, trahitur,movetur, quitraftUs redundansin
membra,& vires feuanimae feu corporis,eft ejus afti vitas,“Sc riullaalia,Sicuttra-
ttüs ferra: fecantis lignum eft Terr* mere paffivus ä Teftore,nec ad tractum fuura simile.
äuidquam cooperatur,fed tarnen trafta jam in lignum operatur, impulfa magis JOmfifr».
impellens, qu* ferratio optis ejus cumfcrratore dicitur, cum tarnen merepa-
'‘tiatur. Sed de hoc fub tempore latius.
C 0 N C L V S 1 0 111.
JVxiopia bonum aut peenitentiam & peccktontm deteßatione ante ddecitonem ju -
ßicia incipi, necin 10 peccariya(ßrit, huncinter Pelagianos hareticosnumera-
mm,fcd eß contrafacrum (mm Anßotelem deßpere probamtu.
I st a Conclufio ex praecedentibus Grmiter probatur. Sienim verum eft,
adeo nullum opus bonum aute gratiam Geri pofle, ut nec in gratia pure bonum
fiat, Poenitenttaautem bonum opus nimirum Gt, Neccffeeft cam gratiaprstve-
niente inchoari, Depcenitentia enim falutari loquimur, non de peenitentia tanitmtiafO»
Juda:,aut dam na tor um. Eft ergo expreffeha:reGsPelagianadicere,Pcenitentiam *” *'•
ante dileftionem jufticia: incipi, Dileftio autem jufticia:, gratia Dei eft, non natura..
Verum ut Ecciaa* PropoGtionis impietatem manifeftius videamus>
tem paulo altius incipiamus.'
Docui ego in'Rcfoluti6nibus;& Sermone de poemtentia, peccatorü reepr- Strmt ie.faot*
dationem anteamotem jufticiae neminiefle falutafe, fed noxiäm. ldeo pritQirat
conandum.ut jufticia diligatur, tum amore jufticia: peccatadeteftentur. Quam
doftrinamEccianampdeftia,nonlisreticamquidemnpminavit,fedEuangelio!
&S.Patribus contrariamafferuitJdeo magnifico tjtulo fuisPropofitionib9 prae-
fixo,contra novam doftrinam(eadem modeftia)fe difputaturum ebuccinavit.
Age,Paulum Apoftolumvideamus.qui Rom.4.dicit.Lexiram operatur,Ubi texiromtptm-
. tnimnoneftlex,neCprevaricatio. E ty Lexfubintravit,utabundaretdeliftum. tun
Et Gala.j.Lek propter transgreflionem poGtaeft,Et i.Corinth.-iy. Virtus peccati
bex.Quibusomnibusid vult Apoftölus,quod per legem peccata poti0 augentur,
quam tolluntur, & concupifcentia magis irritetur, quo magis prohibetur. Sed
omniummanifeftiflimeRom. 7. occaftoneaccepta, peccatumpermaödatum
operatum eft in me omnem concupifcentiatiu.
Stat ergo fententia, Quod finegratia.Lexoccidit&auget peccatü,etGfotis i , xtccidUg ^
coh-.bet manum, tarnen intus eo magis invitum acccndit a.nimum.- Cum ergö gttpmjumer*.
poccatur ante gratia juflus peccata fra difcutere,necefl'ariolegisDeimemor Gt,
contra qua peccavit, necelTe eft,ut concupifcentias refricet,& Lege odiat,quarti
folagratiadiligere facit. Ita Gt,uthypocrita Gat, & pejor,quam prius dum Ümu-
btfeodifte peccata,qu* verenec odit nec odifTe poteft,niG LegepriusdUexerit,
■ uioplus jam diligatpeccata,quam prius,atq; idipfü.G auderet,Gne dubio fateretur&