R e s p o n s i o ï). M a r t i n i L ot h e R’i
ferïpjtt*
logiA.
ticaThe*~
Deindemiror/quodjuxtaperipateticam iftamTheologiam,vcrbumillud,
agite ,non ad iolam internam actionem retulifti. Item, Quocft & ego tuaindu-
ftria ufus, te calumniarer & dicerem, Gmnem vitam ( quod ego pofui) noneffo
idem, quodomni tempore (quod tuinterpretaris ) Sedrameii admitto necduri-
C’OKptiH.
t\nrt(jtiXfn -ïmpU-
WH6 mAndataDci.
lui-iii^uuuuuimLciiipuic^tiuoaminterpretaris j aecitamen acimitto necclun-
ter again tecum, reverebor canos tuos & dignitatem tuam.Rem ipfamtueri cona-
, bor-Jdeo paulo tufiusliic tecum fabulabor,ut)Snvl'ecundo totum tuum Dialoguni
* fubvertam.
Jfitt. Primum, falléris, reverende Pater, in verbo, agke,quafi id adumimportet,
quemcontrahabitum diftinguas, Idem eft enim, agite.poenitentiam, quodpoeni-
teat vos; fèu, ut aufus eft interplay latinus A(ftor. i. Poeriitemini & falvamini, &c.
Nam&Græci « éUvoàre ( quod ptxrtiterwiam agite, transférant) refipifeite ,Teu
ad mentem & cor redite, fignificat.
Secundum, habitualisilia poenitentia, nec à vobis intelligibilis, nec vulgo
tradikilis’, nnlia eft apud me, fed à vobis confina ex Ariftotele ,.præfertim fiquaii-
(«!r fc Afiuu tatem quaridanj in anima perpetuam & otiofam intelligitis. Autdoce earn ex feri-
ptura, Patribus, Canonibus, Rationibus, Nolo ( ut feias ) te, autS.Thomam nudos
haberemagiftrosjinhi&rebus^quæad animampertinent,quæ foilo verbo Dei vi.
• vit & pafcitur,ideocj; unus eft ejus magifterChriftus,Himc autemin-teioquentem
non audio, led Arillotelem & hominem_..
. Tertium, peffime facis,quod neges Salvatorem impolfibilia jnfliffe, plus
quam peHimefacis,qüod-hoc falfitatemaudes appcllare, Ideoenim Ibmpeforar'ç
oportet : Dimrtte nobis debitaftoftra,quia nunquamfacin'ius aut irtiplemus man-
. dataDei. Necpoffumusinhac vitaimplere, SicutB. Auguftinus locupletiffimo
contra Donatiftas & Pelagianos teftatur. Sed & Paulus Rom.7. quæritilr, fe capti-
variinlegem peccati, &non facerebomim quod vult, Similiter & Galat. 5. Caro’
concupifcit adverfus (piritum, &fpiritus adverfus'earhem, Hæc enim fibiàdver-
fantur,ut non ea,quæ vultis,faciatis.Iftæ flint inirnicitix, quas poiui tDcus inter fc-
ménïefperttis & femenmulieris, id eft ; inter carnem & fpiritum, filter concupi- j f l
feentiam&charitatem. Quod ergo non omni tempore poenitemus & refipifei-
mus, vitium eft, licet impolfibilefit fierijConclulk enfinDcns brtinfcs fub pecca- »
turn, utomnium mifereatur. - ^
Quartum, omnes Dodores Ecciefiafticifentiunr mecum, nullusautem tecum.
Siciit enfin B. Auguftinus totam fideltum vitam, crucem & martyrium effe
pi onuriciat. Quèmadmodum & Iiiob 7. militiam leutentationem vocat, vitamj j&fj
bominis fuper terram. Et B. Bernhardus : Stare i n via Dei, & non perficere, eft de-
___ ficere. Et alibi; Ubiindpis nolle fieri melior, definis effe bonus. Et hoc eft,quod
inPfalm. Vitajuftivocatur via, femrta, nondomusaüt ftatus, utvitameius quen-
dam curfum & nonftatum effe doceat/Sicut cfo'Chrifto omnium juftorumarche-
typodicit .Exultavit ut Gygas adeuwendam viam. Sedhanc viamlemper currere
non poteft homp, nifi dikteturcbrejus.Juxtaillud: Viam mandatorunwuorum
cucurrij cum'dilataftl edrmeum. Hate eft ilia renovatio mentis , qiiam Apoftolus '
Paulu?.( non ut tu ) intermittendam,fed de die in diem, de daritatç fit claritatem,
ineandem, quae in Chrifto eft,formam protnovendamdocet, Sed non ex nobis.
imoficutàfpiritu Domini,&c.qtiiapraeceptumeftimpoffibile,&c.
Quintum, In omni bono opère potiusaguntur-, quant agimt filn-Dei, ficüt
Rom.g.dicit. Qui fpirituDeiaguntur, hiftlii Dei lunt. Etea opera(omnium_,, %m.t
qui remotioremTheologiamguftaveruntjudicio) Hint optima, qua: fine nobis,
Rcm.ti,r Tb»lo- in nobis operatur Chriftus, & ea fere peflima, quæ juxta Ariftotelis peffimam
doftrinam, nobis eligentibus & (utvocant) libero arbitrio mediante,opérateur.
Sic enim fit, ut optimè jejunet, qui aliaméliora mediratus, ne cogitât quidem an
. jejunet, Hic enim longiffime omniumab edendi cupiditatc feparatur , Ndnaiaté
" jfugu/tinits.
V ii a fide hum Ct
eß
bemhArdus.
%enoÎAtUm*ntis.
A ß D l A'L. F. S T vV E 9 T. ■ P R ITE R.
ita, qui félentk,&propomtjejunare.Ita qui fandartieditatur, aut ea quæ fuæ funt
vocationis, operaturintentus,quibuscum fe à vitiis abftrahit,vel abftfadumbon-
fcjvat, ûne4 ubio veriliime poenatet, fi tarnen, id amore Dei, non fui caùfa faciat,
Quiaiddemum eft vivant & veram poenitentiamagere, animam à vitiis proptér J i erl
Deumfeparare,&feparataml'ervare,magisq;feparare. Tuvero,quifacrameh- 'M,>'
talémillam&initialempoenitentiam ob oculos tantum verfas,,cujus fer vor & tu-'
.multus durare nonpoteft (inemiraculojinvenifti impoffibilitatem_>.
S ec un d am falfitatem meaqa ita pronuncias. Verbum Chrifti dicentis.Poe-
nitentiam agite, non poteft intelligi de facramentali poenitentia. Hanc falfitatem
effe lie oftendis. Tripliciter,inquis, poenitentia didconfuëvit. Primo eft vird
tus quædam,cujus objedum eft peeçat umfua rationè emendabilis,aclus vero ejus
eft,dolor Voluntatis depeccató.Ipfa veroefthabitus moralis eliciens diftum-aftû
relpectuprædictiobjecti. Secundo poenitentiaeftSacramentum,cujus partes
funt, contritio,coîifeflio,fatisfadli'o. - Tertiôaccipitur vulgariter,pro fatisfâdio-
neinjuncia à facerdote, & omni carnis mottificatione, &c. Hæc Sylveûer. ’
Lutherus. Iftene eft,qùæfoycæftusïlleimmanicorporeEnrellinus,quo au- EntcUïnm*
daculum hune Dareta cruentabis ? Doleq & jam poeniteo,me adeo contempfiffe
quen dam tuæfedlæ, fratreminnoftra Germania,qui contrameaseafdemPofitib-i
nes Sc ridicule & inepte pugnavit, Longe tarnen aciuius & dodius, quamtu. Et
mfi caaos tuos vererer ( ficut medecet) profedo hanc tuam diftincîioncm prb
üignitate tradaretm».
Primo, Quis dedittibi, autD. Thomacltane pöteftätem, ut Terbümfimpli- sfltßrüm tdm
ciffmuun,limp 11 ciffmii & unici DodorisGhriftî,inrres divideres fedas ? Hoccine
eftSeripturanxinterpretari, anpotiusdilacerare? Qua Scriptura,quibus Patribus,
quibus rationibus hanc diftindionem äabilies,quaffo ? Thomæ, non credo j
Sylveftriimi etfi Ealatii magiftrum, nego.
Secundum,iterumruduas ApoftolicamPhilofophiam de virtute morali,
de objedo, deadu elicito. Quali ego talianunquamaudierim, déinde quæ talia_>
lLint,utinpopulodocerinonpoffmt,necadfcriptciræintdligeiitiamutiliapor-
tenta duntaxat .verborum, non nilî adeontentiones foveiidasconfidaA. " i; •'
Tertio, poenitenriam^irtutenvdolorem .’voluntatis definis. Qua, rogOj an-
toritate ? Tua ? Quid hæc ad Luthemrru.?
Quarto, Quod eft omnium acutilîimum 11110 iriimanilftmüs coeftus Entëllij
quod poenitenriam primo modovirtutem,diftingvis à poenitentiatertio modo,
quamvocasomnemcarnis mortificationem. ËFgb poenitentia virtus non moitié
ûçatcarnem? Qmd'ergofacit?7 Vivificatcarnem, velfinitviverecafnemFQiiod1
autem non morrificet tamem ,tna illaprbbätaen'tiffima diftindiô, quia poenij-
tentia primo modo non eft poenitentia tertio modo. Hoc ficintelligo : PoeniteiW
fia dolor voluntatis, quia veTeïnortifîcâtor£arniseft,nonmortificâtcarhemv Si
hæcGermanusdiceret,frigiâumcoelmnCülparem.: Nuncquialtalus hæcdicit,
fob ardenti coelo degens, quid prætendam, noninvenio, Nifi quod Verum teitic»
Êpiftoladkerecredojfâlicette&fenemcffe&incomnientâriisThôJliæïiontatiR
implicitutri, quamimnierfumitnO fubmaTntnCredo.
Qmnto, PoenitentianifecnndoHiodo fatisfoâionem'étiâm effe dicis. Itètfi
tertio rûodo fatisfadioneni effe dicis. Et primo ttiodo, fi eft dolor voluntatis ;
nonpoteft fieri,quin & ip fedolor lätisfadiönem operetiir: Rogo, quor nobis
tandem diftinguesfatisfadiones ? HæcideO itojiiignöputhahc'tuamdiftihdiöi
nem denuo feptem aliis nove conflidis diitinctionibus defendas, more facrx
fcholafticæ Theologiæ. Et tum dicas, omnesnihiloftiinus in verbo Chrifti in-
telledas,utperfuadeasmihi,dodrinamChrifti fine Thomæ & Sylveftri diftin-
dionibus intelligi nonpoffe, id enim opüs eft, ut perfuadear,quiChriftutti ,nifi
fine Thoma intelligi vix credo.
Sexto , Libera me, quæfo., exhis anguftiis meis. Si verbum Chrifti poteft
G 3 in tel.