V. C o x c i o D. M a r t . D u t A ,
XjlrftöT tmpurtu per
'pcuatum erigina-
ie rtdduus.
' Matritnomum d i-
ztiur Sacr*mert~
-turn*
yincülumfidci in
*con}vgiot
% Quibut Verbis conirahentcsutipofi
ßnt. ' ,
VcfuntanTen ille amor.jamimpurus redditus eft , quanüoquidera uterque
conjugümin altero quatrit quo concupiiceruiæ malae fatisfaciat. Hinc-eft, quo4
hoc tempore (lat9 matrimonial s fync'er9 & fine peccato efïe vix pöffit. Eft n. ceu
hofpitale infirmorum,quando matrimotiioprascaveturjne corruamus in gravio.
ra de lifta; Innocenti Adat facilimum erat virgin itaté fervare & caftitatem, quod
noftraætate Gne fingulari graria Dei vix poffibileTuent, QuapropteV neqjChri.
ftus pratcepit caftitatem,neq; aliquis Âpoftolorurn,curnprædicarent Tametfi il.1
lam nobis maximoperè commendent, cöftilentes & prstnio follicitantes, fi quis
queataflequi. Quiautem non poteft, contrahat legitiimm matrimonium, Sa.
tiui.n. eft, contrahere,quàm uri, & tarnen melipr caftitas.fi cui contingat.
' Gæterdm, Doftprescirca-matrimoniuni tria bona excogitarunt, his cavetv.
tes.neearnahs concupifcentiaomninô effet morpfera. Primo, quod connume.
ratürintefSacramenta. Sacramentum fçil. reifacræ lignum eft, lpiritUale quip.
piam%nificans,coelefte & æternum..Exempli grara,Baptifmus, quo Presbyter!
puerosabluunt,divinam,fanftam&çternam Dei gratiam defignat,quç fimulin-
ffinditur in corp9 (& ànimam baptizati, & quæpurgat à peccatooriginali, faciens
omnia tngnda templumqyDei. Hæc, inquam, fpiritualia funt Btcorporalibut
externisq; rebus longé majora, per quæ rcprçfentantur. - • .
Matrknonium ergo Sacramcntumdicitur. Eft namq; typus reinobihffim* ,
^ fanftitffm<e,hoc eft.unionis humanst &-divinæ naturatinChrifto.Hinc inquit J
Paulus; Qderaadtnodum vk-Sfmulierduoquædam unum funt in carne una.ital
beus Ä o unus Chriftus.ita Chriftus &Ecdelia/unum corpus, quod pro-
feftô magnum eft Sacratnentunu. , r
Omninô itaque res fanfta eft &-facra matrimonium, firite ruent obferva-
turn,in cuius typo fignificaturis, qui cum Deus effet, faftusefthomo, qui cura
incoffisjhabitavitinhominibusj femetillis'impartiens, cujus exenaplo conju-
® !? Advertendum efthicjvel propterDeihonorem, quàmfacrofanftamrem
repræfentet copulatio viri&mulieris, certè humanitatem Chrifti JefuServato-
ris. A quo hoc privilegii manavit, ne affeftuscarnisprorfus effent letales, Hi
enimin nobis extirpari non poffunt penitùs, mortiferi tarnen fünf, quoues ex-.
trà-matrimoniumcoüfumantür. ;
Ouapropter Conjuges dignitatem hujusSacramenti perpendant veneren- j
turqut^ Uxori virdebitam bedevolentiam reddat: fimiljter & uxor vtro, v.de-1
ant^i ne propter importunas concupifcentias affeftus humanus fiacbeluinusÄ I
lrralS°ECUSD11I bonum,Matrimonium vinculum fideidicitur. Fides enupI
fundamentümeft&fummamatrimonii, Alter enim alteri fefe devovet&dat,|
feclulis omnibus alüs. Quia ergo copulati mammomo concup.fcent« car-1
nahoccluferunt omnes vias, & quisquis fuaconjuge contentus vtytt,nec patum I
deliciatur, Dominus Deus ex gratia con,cedit, ut hujufmodi deleftatione g n I
deant, etiamfi illafftçitra fpèm fruftus, modo fervetur modeftia, ne Cotqqgu® a
• amor HfiàitcbdriücteonrudturmLi. foret, quibusnam verbiscontrahentes, utipof*l*e n„t,. vv^erruii ni■l
resitaeftinvoluta&impedita, ut egojuxtameumcaptum & fimpUcicatenri■ ■
telligere non poflim. Verendum quoque, quod multa matnmoma ad hanc r ■
gulam examina»,non Ont matrimonia,. Tarnen çum pneoppè conftet ex« J
fenfu mutuo, nolo ego in prafentiarum definire, fed Deo, cujus juuicialunu i
comprehenlibilia & mirabilia, comtnitto, ßfndlD»|
Verba communiter obfervata hæc font : Ego fum tuus, Tu es mea,
quam acuti quidam opinentur , non fatiseffe, cum dicitur : Ego teacc'P'«’ I
accipiamteyvel id genus alia verba-» Malim ramen ego judicare juxta men «
quam tune utraque perfonarumcontrahentiumhabuit. ■ pr£erereaJ
præterea circa hoc, quod nonnuriquam tacité aliquis promittit uni, deinde
ijterâin durit, veloccultè vel m.anifeftè, nefeio an omnia yera ffnt & rèfta, quæ
icuinturferibuntur, Hocmeum conftlium eft; Parentes iuos liberos inftru-
nt. ueverecundenturab eispetere conjuges. Item doceantur, necitra paren-
I J voluntatem contrahant, SLenim'-te non pudettogam, ftomum, & alia id ge.
uîàparentibus petere,cur pudebit conjugem petere, remmulto magis.necef-
bviatri ? QuodSamfonfeciffe dicitur, qui cumin civitate qua dam videret puel-
|i|elegantém, & quæ ei placeret, reverfus ad parentes : Vidi, inquit, puellam,
amo, rogo vos, date mihi illarri in uxorenL.
T e R t i Uivi bonum matrimonii, Fruftus dicitur,qui finis & officium fflatri-
onii præcfpuum eft. Porrô,ut Doftores de fruftuloquuntur, cum dicuntfru-
em èxeufare peccatum, non fatis eft, accepiffefruftum matrimonii, nifi edu-
atar ad laudem & honorem D e i, alioqui gentiles hunc fruftutn etiatrt ha*
ent.Sunt qui folùm hæredes quærurit,vel deleftationemex pueris,nihil curan-
,eSgloriam pei, adquam opdrteret femper fpeftare. Et funti, qui cum ignorent
rïceptaDëi, ignorent pietatem pueris inculcandam præcipuè,parentes tamen
unt.Hocaurdianf, qui in matrimoni® copulati funt, quod.nullum opusDeo
ratius, Chriftianæ Reipublicæ nihil utilius, parentibus & liberis nihil falubrius
ontingere poteft,quàm fi pueri pièinftituantur. Peregrinationes ad Romam,
ierufalem, ad Compoftellam S. Jacobi, nihil funt collàtæ ad hoc, quod eft eeu
iegia via parentibus perveniendi ad regnum Dei. Præterea hoc officio carer«
làmabfürdutn vidëtur, quàm ignem non urere, aquam non humeftare^.
Ut etgô in liberis tuis ccelum, fie ipfernum quoq; citiftimè meruifti. Nihil
jjjeftius.execrabiliusvè feceris, quàm fî négligentes pueros tuoseducas, quod
|Uin(it,quando finis blafphemare, impudenterloqui, impurascantileriasdifce-
, &juxtapravam eorutn voluntatem vivero.
Tales funt quidam, qUipueros indecenti amiftuad mundum alliciunt, ad
ompam & faftum vitæ, ad diyitias tnftigant, ad honores', magis folliciti de cor.
orequàm animapuerorum, neq; confiderantesmaximam jafturam imminere
jehus Chriftianis, per pueros perperam inftitutos, quæ ft debent refopmari, nc.
elfe eft,' ut olitji à pueris fiat initiutru
Hoc tertium bonum matrimonii,maximumeft&utiliffimum,quodnon
.olùm débita matrimonii & imperfeftiones, verum etiam omnia alia peccata
plleretjfi modô falfus amor lapfus naturæ non ufq; adeo obcdecarec miferos pa-
iÇOtes, quipluris faCiunt puerorum corpora, quàmanimos. Hinc Salomon:
uiparcitvirgæ, is odit filium proprium, & quidiligit filium, fæpiùs caftigat.
untin cordé pueri ftulte décréta &puerilia, quæ per virgam tolluntur. HinC
pern : Si virga percufferis filium, redimes animam ejus ab inferno.
Neceffeeft,ut diligentius&frequentius meditentur conjuges, quæ faluti
pimæconducunt,quàmqiiæ corporis.' Itaque tandem fie tibi perfuade, quod
uer eft èeu thefaurus eximius à Deo commiffus magna diligentiacuftodiendus,
eàDiabqlo,mdndo vel carne poffit feduci, & quod hunc thefaurutn in morto
^uxtremojudicioaccurate examinerepetiturusfitDeus. Undeenimmiferabi-
Jsejulatus,& horrendusftetusçarum, quæ plangent, dicentes: Beati ventres,
Mnon pepererun t, &beata ubera, quæ non 3aiftaverunt? Procul dubioex hoc,
uodfiiios corhmiffos à Deo peffimè educarunt. Q fan dam conditionem matri-
unù, G redlè miferam, fi male fuerit obfervâta_»
Hæc fi quis ànknadverteret, facilimè concupifcentiam carnis refrenaret,&
ortaffis citius arriperet inftitutum virginitatis, quàm matrimonii. JuVëntus cu*
raitatum fgquax, hæc ceu par va æftimat, Deus autem non fic,quijuftè judicatu-
*s) ttiagnifaciet. -
_ j ■ - S U M M A.
£i vis veram agcrc poenitentiam, fummas Indulgentias h k Sc alibi acqui-
, , Ddd j f rere,
1 9 7 -v
Fini* "n ju g jfp ré^ .
cipuut.
F i s inßituti» p a * I
rorum.