VE~S.lT AS E T V IT A. Hancreifamércompendiariam ducentcm ad attrnam
*um Dto locittatem,Scriptis fuis Revendus vit Doihr Luthtrus aperuit & patefecit,omni
aiJevcrattone confirmant, non effe ai,am m% in code n(§! in terra, per quam ad me,am Met-
■ »* beatitudinis reife cur fa contcnderepoßimus. W°n enim dub,um est,qui» eodem modo,td
til,fiducie Médiat oris ftlvati fwt &falventur, qmfuerunt, faut & erunt ver a Ecclejta
membre ab Adam ufa. adrefurreitionem mertuerum,
Deinde omnibus verfaafumfait, Miffam effi optes eximium & fmgulare, que Deus jU-
dkaret fe honore affia & verts laudibus celebran. lamvero Deiconceffu& munere dtdut-
mus, & quotidie ex Scriptie D. Luthert dtfùmus, id% exploratum omntno haben,us, Mtfiam
paptfîicam effe idolum & abominai,onemfoedifiimam ac tetmimam.ab hemw,but tn Eccle-
f,am horribili aadacia importatam, qua Deus nec relie nccpte col,tur,fedmullomagu con-
tumelia afßcitur, & ira ip fm jufiißtma adverfus totasgentes & ctvttates tnflammatur.
9 ua de ré cogitantes, omnes pies toto orbe terrarum gratias agere decet Dec aterno P a ir,,
Domini noffri lefu Chrifli, qui D. Martini Lutheri mini fie,io Ecclefta puram doSfrtnam re-
ftituit, acpetereardent,buspeiforibus, ut Dem confirmât hoc, quodepera/mcsftnnobu,prester
Temptumfa n d am faam.
1 Poftr<mo, magna opinio fait, ér multarum gentium firmatu confenfu, Papam tn Ecclefta
dominari, tanquam Chrifli vilhcum ér atrienfem, & hacrepimonefafcinatt, divtnos
honores eiadhibuimus, Tfunc autem per Dei grut tam, quam omnium mentes & hngua ce-
lebrare deberent, didicimus, ér quotidie ex Scriptie D, Luthert difcimus, Papam e//e Antt-
chrißum, de quo univerfa Scriptara, imprimisfrdivi Paulilucultntavattcimaextant,
Wam ut de alqsftgnis monßrantihus Antichrißum non dicam, qttis ignorât, Papam prat ex-
tupietatis prohibai Je comugia ér certes cibos, quam quidtmprohtbittonem Spmtmfaniftu
à Diabolo ortn affirmât. . , .
Mac cum ita [tnt, certb nobit perfuadeamus, virum De,, & poßrema atatts Eltam, D»
Martinum Luthcrum,pracipu'c adhoc officium divinitits excitatumfuiffe,ut Antichrißum
Romanum, illtu si immenfamturpitudtnem toti Ecclefia patefaceret,qua cognita,hauddu-
btcMou.©* fle tnplurimorumpiorumpeiforibus dégradadeqcitur, & Jjuetus fine honore
iacet Hoc beneficium, vide licet patefaifio Antichrißi, longe maius est, quam ut Angelo-
ram & heminum eloquentia fatù enarraripoßit. 2\nft enim minifierio D. Martint Luthert,
homopeccati& film perditionis revelatm effet,impie ac tetrecum fumma temerttate&tm-
pudentia, Diabolam é r Antichrißum adoranmus, & und cum ipfoin fiagnum ignis ardentispracipitaremur,
ut lohannesinApocaljpficap,2o.inquit,
Quod [t nullam pretere* fruétam ex Script is D. Mart,ni Luthert caperepof/emus, ,Hd
tarnen cens, de quibus dixi,tantumponderis at% moment, habent,utprepter ea librt Lutheri
maon,faciendi, [emperft in manibus habendi videantur, Pracipue veto, ob banc caufurn a f
Itdue leoendi funt, ut nos probe muniant adverfus infidias Anti chrifli & Adtaphorifiarum ,
qui dottis doits érfacetis Fabricis glaucomam nobis ob oculos obijeere ctnqntur, ut abomt-
nationem Mißi idolâtrie a (uffragio noftro comprobemus& plaufibiliflecie de meute &fa *
nitate deturbati, Antichrißum Romanum, qui optime jure Merettix Baèylonica appeUatur,
& Befiiam gefiantem hoc idolum a do, émus,é char ail ere manibus ac front timpreflo mer ca-
turam fine periculo extrcerepoflimus, hoc cil, ne vel corpora vclfacultates in dtferimen addUC*
Huc'adm»ganl urpia & érudit a Confefiionesjn quibus v ir Dei omnes articules fidei tu-
fira fie tlluft ravit é r cenfirmavit, ut omnes porta Inferorum, etiamfife rumpant, ne mutin
a u,dem centra poßint. E tfi autem omnes partes at% omniamembra dolfrinaChrtßtan*, ut
d ix i, pr ceel are ab co munit a fu n t : tamenhi Locivelut gemma infignes tnScnptis D . Lutheri
eminent, , „ , .
Primus, quod tres fint Perfon a D ivinitatis homoufta,aternus Pater, Etltus Xoycc, qui
eff clxavatcrn, Patris,é r Spiritus fa n ifu t.
Secundus, quod refus Chrißus, quiaffumpfit naturam humanam ex vtrgtne Mart* ,
fit natura Deus & omnipotent,
7'erfiuAyCjuodprepter hune ÖotninuntgTMtis deturretnißio^eccdtCTuzn & Acceptâtto ad
vitam attrnam agenttbuspeenttenttam, ér credentibus Euang'lt*. S jfa r-
J^uartus,pate fa ff to Antichrifit Romani.
Ho s articules, quibusfaint is no fir a ratio maxime continet ur, nemo omnium poff Apo-
fiolos tantaperflicuitate enarravit dr confirmavit, ut hicf'apiens & peritus Ecclefugubcr-
nator. Ita% libri ipfttts omnibus Regnis wopibui mundi longe anteponendifunt.
Omit to c-aterosarticulesfidei Chnfiiana, quorum luculenta enarratione ms ex denfif-
frmu & horrendis tenebris carcerisBabylonici,vel ut vérités dicam, Romance Tyrannidu,eri-
puit,dr infedtmatfr regionem Luces,in qua veritas divina potifmum floret & dominât ur,
coUocavit. Harum maxima,urn rerum conftderatione convincmur,utfateri evgamur verba
nobis deeffe,quibus gratitudincm noftram Dto dcclaremus.Jfiua entrn oratio par cflcpotcsl
ampli ft mo beneficia,quod Deus pro fua bo nit ate eleifum organum Dei, Doll or cm Martinum
Lutherum excitavit,& magnadonorumvarietateinflrulfumnoftra Germaniadedit.
flheamobrem hac aurea Script a ér perpttua vita digniflima D. Martini Lutherifanifi
ér fiâelis minifiri lefu Chrifli commendo, & qua fide manu in manum trade, non Iurecin-
fultis ér Rabulisforenfibus,nec délicat is quibusdam Oratoribus,qui nihil probant,nifiexfina
'Demofihcnis aut Ciceronis pr datum ,nec Aftrolcgis, qui futures rerum event usfepradicere
pojfljomniant,Sedpiis Leiforibuc,qui judicant Jumma & maxima bona effe, vtram Dei a-
•enitionem & invacationem.Conftat enim inter emnis,qui judicium ér candor cm in leltione
*,'whibent, his monumentis umverfam Ecclefia doifrinamluculentcrexpluatamcontineri,
hec ftmile corpus doifrina informatum ejfe, vel à Synodic, vel à Scriptoribus Ecclefiafticis,
quorum commentant poll Apofielescditifunt. in Deernis quidem&decretahbus Papa,que
fupra aliquoties juftiflimis caufispermoti,Antuhrifium Romanum appellav:mus,nullapars
doifrina Chrifftanapic inviolate% explicatur,Sed omnes pagina plena funt errcrum,qui Ei-
clefia lucent crtpiunt,ér quafinoitem quandamoflundunt.
Quod fi veritas ingenue & aperte exponenda e lf, ip fa coRatio enarrationu me in hane
fententiam ducit, ut txiftimem, omnes Commentaries veterts ér retentes, etiamfi in unam
waffam confient ur,ér id quod effoptimu m ex eis decerpatur, non tarnencumhuius Virifcri-
ftis confetti & comparaitpoffe, Non ignoro,quamglortofehac did videantur,& quant multos
hoc Encomium D. Lutheri oflendat, Sed quoquomodo alii de hac con fiant i affeveratione
j'udicent,ego (kfiatuo, neminem tanta pradit urn fapientta, fide, confiantia, poll Apofiolos
futjfe aut deincepsfuturum effe ,quantam in rtverendo viro D. M. Luthero,non fine ingenti
admirattone donorum Dei confitcximus. Nec dubito ,quinpia pofieritas idem judicalura fit,
fenibus,qui nunc Ecclefias regunt,ex hac moftalivita evocatis.
. Ne igitur t am pr a cl arum depofitum dr t antiprecii thefauruspérir e t fed extaret, é r in
omnia pioru manibus effet,é r ad pofieritatemfine corrupt élis ab humanafapientia admixt is
tranfmitteretur,netefifitno érfaluiariconfilio haceditio librorum D. Lutheri adornata esl,
in qua L ed or nihil peregrinum, aut aliunde import alum rfperiet, fed i f f am voces» Luthert
~fure,ér incormpiefonaneer» audiet, at y ex ea non folum de excellentfines denis, quibus v ir
Dei er»atusfuit,judicare poteritfedetia deincrement isfapientiafpiritualis, eundemfi. prudente,
& ardente, difiernit ah aliis doff oribus,qui perfuaftbiltbus humanafapientia verbis,
fuasfententias de religione ad hominum volant at es inflelfunt, u tin perturbât ione Reipub,
finppericulo viverepo fin t,
Nam Evangclii doifrina efl verbu crucis ér fcandali,ofiendens Diabolorie 0 - hominitfit-
pientia,q omnibus temporib .Euangeliu de Chrifto concinne interpre tari nor ut,ér dexteritate
p/icationis, non modi Lutheru ér Apofiolos,fid etiam chriflum fummu Ecclefia doftoremfi
fuperare poffé formulant,eirjr tanqudpuero difeenti prima Element a,tnelieres de difiiplinaEc-
defiaflica legesferre conantur,ut veredeipfis diet pofittjufitficata esl (apientiaàfiliisfuis.
Itacy Paulas tales Doctores appellat intmicos crucis Chrtfii,& mancipia ventris. Cunt
tnimdoccndi rationem ad hominu afleifus attemperent,minifiri lefts Chrifiteffi nequeunt,
quia non id agunt ut tales fint,qudles haberivolunt, fed funtfervuli ventris, qui Euangelii
doifrinam fie moderantur , ut pacem ér tranquiRttatem retineant, quod fieri nulio modo
fOjJè,Chriftus Dominasnofieraffirmât inquiensvNON VENIV ACEM MITTERE,
- fed Gladium, idesf, volo Ecclefiam meam crucifubicitam effe. ideoenim vent,utfepara-
rem (ilium à pâtre ére.
« * Summa