i .
\ i
' Jl
*
iHi
1,1
J H 4i
I [ M -V'M
‘ V ' F ,
15. De Afpergie- of gekrulde Spruit Kool,
16. De gehakkelde, of Pluimagie Kool.
17. De Muscusagtige Krul-Kool.
18. De Italiaanfche Broccoli.
jp. De gemeene gladde en groene, of roode
Kool , in fommige plaatfen , Slooren
genaamt.
so. De Bloemkool.
V . Welke zyn nu de byzonderheden van alle
die foorten van Kool?
A. Het zou ons te lang ophouden, indien
ik U de eigenfchappen, en het waare nut van
alle deezen wilde oprellen ; doch om ’er U echter
iets van re zeggen, willen wy eerst de Broc-
co li, zo hoog geroemd door den Heer M a r tin
e t, en vervolgens de roode Kool, welke zyn
Eerwaarde zegt de gezondfte van alien te zyn,
wat uitvoeriger befchryven.
De agttiende foort, dan, of de Italiaanfcne
Broccoli is mede eene foort van Krulkoot, die
tameiyk groot en hoog groeit, zynde van de
gemeene Krnlkool daar in onderfcheiden, dat
zy veele zydfpruiten maakt, die zig in kleine
hoofdjes fluken, op de wyze, als de Sluitkoo-
len, maar losfer en klein. Daar zyn ook ee- •
nige veranderingen van, doch, welke hoofdzaakelyk
, in zyn koleur beflaan; als groene
Roomfche genaamt, zwarte, roode en bruine,
welke laatfte hooger groeit, en ook harder in
den winter is , dan de groene, doch kleiner
hoofd*
hoofdjes heeft; men maakt ’er in Hoog- en He-
der Duitschland, zo wel als in I ta lic , reel
werks van, dewyl z y , behoorlyk toebereid
z y n d e , zeer aangenaum van fmaak is, veel beter
dan de gemeene Krul- en andere Kool, en
daar in de lekkere Bloemkool of Afpergieseven-
aan; hoewel zy in de Nederlanden niet zeer
bekend is , dan in de Tuinen van voornaame
liefhebbers.
Der roode Kool wordt, in ’ t byzonder, behalven
de laxeerende eigenfchap, ook een bloed-
zuiverende en wondheelende kragt toegefchre-
ven,en dienftig geacht tegen de Scorbut, Borsten
Longziektens, en rauwe Keel enz. als men
z e , wel week geftoofd, dikwils eet, ofhet fap
daar van met zuiker on honig nuttigt. Een
blad van de roode Kool op een klier of ontftee-
kings-gezwel gelegt, en zulks altemers ver-
nieuwt, heeft groote kragt, om hetzelve te doen
rypen; gelyk ook wel andere koolsbladen, in-
zqnderheid van de roode, of bruine boerekool
doen, en het is aanmerkelyk, dat de bladen,
van allerlei roode Kool in deezen veel kragti-
tiger zyn dan de groene , gelyk de ondervinding
geleerd heeft.
V . Zie daar ons tot aan de uitvoerige befchryvinge
van de in ons Vaderland zo algemeen bekende
Tabaks-p la n t, gekomen. Veel, zeer
Teel, ’ t is waar, heeft ’er de Host Martinet
I y over
'i-i
H I
l A
I'fe
-.Jj
(fe ll
I .
P