J3ure3. 6H xc inquam fupraquam fatis, cfleoftend.unt
quxdiximus.
Ite nunc igitur, ice, & permanentibus liserron-
bus contra Fidei veritatem , vos pacem ratam 6c
ftabilem expedite} attento quod non deftruuntur
aut revocantur, fed deffenduntur totis conatibus, 6c
foventur. Unde cum Rex eflet nuper coram At-
trebato, cum exercitu fuo , Dux Burgundix, poft
omnia, per fe & fuos fa&a, ufque ad illos dies,
flC feribi fecit in tribus publicis Inftrumentis.
Nous affermons que nous ns genfames onque dsfairs
chofi qui dent deplaire an Roy. Hoc Latine : Affirma- ^
mus quod nunquam cogitavirausfacere quod deberct
difplicere Regi.
Ex hoc fequitur utique quod nihil fecerat quod
Rex deberet improbare. Nam operatio non eft fine
cogitatione j propterea fi non cogitavit, ^ nec fecit.
fixe autem affirmatio publica 6c autentica quid
importet pertinaeix in criminibus & erroribus contra
Regem & Deum 6c univerfalem Ecclefiam notorie
commiffis, 6c per Sententiam damnatam, horror
eft cogitare, nec ad explicandum verba quxeun-
que fufficiunt j indignitasnemperei, dum exuperat
elocutionis facultatem.
Denique Judicibus Fidei, & Magiftris qui dede-
runt confilium , ipfe Dux publicam infert contu-
meliam, vocando eos complices 5 qui terminus in
malum femper fonat: dicendo prxterea quod contra
rationem 6c Jus egerant, ficut vultoftendere,
proteftationem fiiam faciendo, qux conditionalis
eft} qux tamen non purgat, fed inquinat : nec
auffert a cordibus populorum errores, fed diffimu-
lando 6c captiofe loquendo, fovet, prout etiam
certiflima docet experientia apudmultos.
Quid multa ! Ipfe totumRegnum,aRegeufque
ad infimum fecit hxreticare, quantum in eo fuit,
tam operibus, quam verbis 6c feriptis. Mandave-
rat, vel petiverat nihilomnus ipfe Dux, utPropo-
fitio Petit examinaretur diligenter.
Cur hoc facere debuerat, li nollet examinato-
ribus dare fidem ? Abfit quod hoc,cxemplo Hero-
dis, mandaverit fieri, qui Magis dixit-, I te& interrogate
diligenter depuero, Matth. 11. 8 .quierat veri-
tas. Hie tamen non ad adorandum , fed perden-
dum anhclabat.
Conjideratio ST ertia.
prxdidtos Papam 6c Prxlatos, ex officio , quod
obligat eos eflè paratos reddere rationem omni pofi
ccnti dc ea qux in ipfiseft Fide 6cSpe} fpeéfcatni-
hilominùs ad Doéfcores 6c eruditos infacris Litteris,
ex ta lento commiflo. Spe&at quoque illud adPro-
pheticum Ezechielis diétum, de fpeculatore, qui de-
bet infonare buccinâ;
Proinde fimilia multa tradita dc Paftoribus, funt
ad utrofque communia : ad Prxlatos quidem, juridi-
cc, 6c dodrinaliter} fed tamen do&rinaliter adre-
liquos. ■ v
Demiim, judicialis executio 6c correclio , dum
Pax in Regno propterea diù turbata fuit, quia
mifericordia foror pacis, vel defuit, yel in creduli-
tatem converfa eft. Omittimus interim Sermonem
de mifericordia , 6c oppofita crudelitate , prout
refpiciunt corporalia, locuturi de {piritualibus operibus
, inter qux correétio multiplex , fcilicet do-
pertinax incorrigibilitas reperiturin errantibus, Ipe-
état ad Reges 6c Principes 6c Judices feculares ,
juxta Canonicas 6c Civiles Sanétiones.
Hxc ideo prxnotavimus, ut ex iis cognofcamus
fi haétenùs per feptennium viguit mifericordia ,cor-
rigens errantes ifto quadruplici modo, fraterna licet
, judicialiter, doétrinaliter, 6c capitaliter, feu corporaliter.
Itaque ficut abfentia nautx , vel negligentia ,
caufa eft naufragii navis : 6c ftulta Medici mifericordia
étrinalis, 6c judicialis, 6cfraternanumerator, diim
quis converti facit peccatorem ab errore vix fux
6cc. Et hoc per minifterium verbi Dei, quod dici-
tur, panis vitx 6c intelle&us, de quo poteft intelli-
gi illud vulgatum : Pafce fame morientem , f i non
pavifli occidifti.
Hæc.itaque fraterna correétio fundaturinillajuf-
fione Chrifti. Math. xvm. 1 f . S i peccaverit in tefrater
tuns, corrige earn Sec. ac fub Prxcepto cadit apud
omnes, pro loco & tempore-, cujus omiffio , yel
negligentia , licet videatur aliquando mifericordia, ^
révéra crudelitas magis dicenda eft , ut notât Au-
guftinus, in Régula.
Porro judicialis, 6c juridica correétio fpeétat
principaliter ad Sedem Apoftolicam, 6c ad feden-
tem in ea Summum Pontificem : fpeétat etiam ad
Prxlatos 6c Inquifitores, contra quos, fi defides
fint, latae funt graves Sententix.
Ceterùm, correétio doétrinalis, etfi fpeétet ad
, male parcens xgroti doloribus , nedum
non fanat, fed plerumque mortem inducit, fua
crudeli, ut ita loquamur, dementia : fie deteriori
incomparabiliter, culpabiliorique pietate, imoim-
pictate, fit diffimulatio, palpans adversùs errantes,
feu fàvore adulatorio male inflammante, feu timoré
humano male deprimente 6c muto. Error, in-
ß quit Canon , cui non refifiitw , approbatur. Nec
caret fcrupulo focictatis occultx, qui manifefto fa-
cinori definit obviare.
Confequenter, ex iis poflümus agnofeere fi mifericordia
, qualem loquimur, fatis fuerit exhibita,
qux Fidei veritatem miniftraret in Ipiritualem ele-
emofynam Domino Duci Burgundix 6c fiiis adhx-
rentibus, fuper juftificationc hxreticali cxdis ante
diétx. Potuit exculare forfitan aliquos defèétusfuf-
ficientis infbrmationis de diéta juftificatione } dc-
feétus etiam denunciatorum, feu accufatorum;
quamvis, fecundum glofam gen. nn. *notatum.
Evidentia patrati facinoris clamore non indiget ao-
cufanti} excufkvit alios , 6c fi hon à toto, tamen
â tanto, tempeftas calamitofi , feditiofique tem-
* poris violenta, minax, improbanimis, 6c importuna.
Dédit tandem Deus aliquando tempus ali-
quod , 6c fi non ufquequaque ferenum , turbidum
P tarnen minus, quando poflet elfe animus in confu-
^ lendo, deliberando, judicando , exequendo libe-
rior : 6c ita lata eft illa quam prxdiximus judicialis
Sententia,adversus juftificationem Ducis Burgundix.
Ceterùm, prxvenit ad hoe opus falutarc pia Chri-
ftianiffimi Régis exhortatio-, comitata quoque eft 6c
fubfecuta, quemadmodùm patentes ejus Litterx,
Mandata 6c diéta palam infinuant.
Benediétus Deus, qui dédit hanc voluntatem in
cor Regis , quoniam dicente Salomone : Cor Régis
in manu Dei efi , quocuntjue voluerit inclinabit
illud. Prov. xxi. 1 .
Ampliùs idem Rex , exemplo prxdeceflbrum
luorum, talem habuit 6c habet de facraTheologix
Facultate , feu de Magiftris in eadem Parifius ex-
iftentibus reputationem, ut ablque ulla dubitationc
lufeeperit Sententiam de confilio eorum latam ma-
nutenendam, deftèndendamque, ficut caufam pro-
priam : fimiliter 6c perfonas fufeepit protegendas,
qux inhocopere (alubri operam, vel confilium tra-
diderunt. Scire potuit ipfe Rex, quemadmodum
narraveruntPatres noftri de Johanne xxii. qui cùm
fenfiflèt aliter, de vifione beata, quàm habebatre-
éta Fides , Rex Francix Philippus convocavit
apud nemus Vincennarum MagiftrosTheologix Fa-
cultatis, inter quos fucrunt, de Dira, 6c Daran dus.
Peti-
Jocut complut.
Pctivit ab eis quid fentirent: 6c cognito per eos
opinionem Domini Papx erroneam efle , fubintu-
lit: E t f i v e l it ,- inquit p e r tin ax remanerecontra d e li-
berationem vejlram , quod nolit D eu s , tradam ligna
nemoris h ujus, ad exterminationem ejus y f i non i n A -
<iiione\fatiserunt. Confonum* latis illud eft, dere-
putatione Theologix Facultatis , quod non facile
erret in iis quxfunt Fidei. Unum facit dibtum nuper
per Dominum Papam ,Johannemxxn. ficut fi-
deles retulerunt.
Namcumdicerentei quidamMendicantes. Ecce,,
Beatijfime Pater, Parifienfes erraverunt in fatto reprobations
BulU nofira. Si erraverunt, inquit Papa
fubridens, me cum tdlibus err are dimitte. Notans
abfurditatem 6c improbabilitatem, ne dicamus im-
poflibilitatem verbi Mendicantium.
Liceat tandem ex prxmiflis concludere,quod prx-
ftans feienter impedimentum, commiffive, vel omiffi-
ve, confilio, velauxilio, ne Dux Burgundix re-
cognofcat publice 6c abfolute quod peccavit, 6c
erravit in Fide 6c bonis moribus, juftificando, aut
juftificari faciendo notorie 6c fcandalofe interfedtio-
nem Ludovici quondam Ducis Aurelianenfis, 6c
cjrcunftantias necis illius omnes : talis eft inimi-
cus jnortalis di6ti Ducis Burgundix 6c falutis lux,
6c peccat adeo graviter , quod fi in hoc fit pertinax,
condemnanduseftjUt fautorhxreticx pavi-
tatis.
Redditurus eft infuper rationem de omnibus dam- 1
nis, tam fpiritualibus, quam temporalibus inde pro-
venientibus, vel venturis.
Recogitet idcirco quilibet, fivePrxlatus, five
Doctor, aut alius , quemadmodum diflimulaverrt
in hac materia a veldiffimulabit, favore, veltimo-
rc, vel negligentia, pro ut quilibet feit, aut feire
debetj qualiter obligatur ad corredtionem frater-
nam, feu dodtrinalem, aut judicialem } prxeipue
fiummus Pontifex, cum lacro Cardinalium Colle-
gio, aut etiam Generali Concilio, attento, ficut
di&um eft, quodEvidentiapatrati fceleris, clamore
non indiget accufantis.
Additum eft in relatione pro corrclario, quod fi
Papa, quod abfit, deprehenderetur notorie favere
prxdi£bx juftificationi, aut Domini Cardinales} ita
eflet vehementior 6c appertior caufa depofitionis
eorum, quam fuerit in alterocontendentiumnunc
fecum de Papatu, vel fuorum Anti-Cardinalium.
Rursus, in hac Fidei materia tam exprefla 6c no-
toria, locum habet illud Chrifti : Qui non colligit
mecum difpergit. Luc. xi. 2 3 . Et illud aliud : Du-
bms in Fide infidelis efi.
Amplius,ex iis patetrationabilitasEdidti Regis,
qup vult ut nullus mittatur ad Concilium Genera-
le, qui fit notatus, vel fulpe&us favere prxdi&is erro-
ribiss.
Quod fi quis oppoliierit, dicens : Volo ire ad
Concilium : volo libertatem habere dicendi qux
fentio. Efto} diimtaliadixerit,qux non funt ex-
prefle determinata per Ecclefiam efle contra Fidem
6c bonos mores, quemadmodum eft in prxmiflis,
qux funt nedum contra Fidem } fed contra pri-
mas imprefliones Juris naturalis, de quibus nullus
capax rationis dubitare permittitur , etiam ydiota,
vel paganus. Quid de nomine Catholico6cadulto, 1
qui Judex fuper homines etiaminftitutus,cenfebi-
mus ?
• Compefeatur igitur curiofitas proterva, quxrere
volens in feirpo nodum, 6c attendat illud Comicij
Quod aSlum efi ne agas. Alioquin magis agendum
eft cohertionis f fa6li, quam ratiocinationibus Juris.
Hoc feiens Reverendiffimus in Chrifto Pater,
f Forfan Avenione. * Locus.corruptits. -j- Locus corruptus.
Forjan coertionibus.
Tom. V . Pars II.
Dominus Archiepifeopus Biturienfis, nuper in Concilio
Prxlatorum Francix , diim illic prxfideret,
palàm aflèruit : N o s , inquit, d e Sententia D om in i Conci-
'.EpiJcopi Parifienfes , & Incguifi'. o r is, cjua condemn at P ro - ^
pofitionem Johann is P a r v i, f i c u t p e r L i t t er as eorum & rum
R e g is , ac Tdniverfitatis fujficien ter co n ftitit, non id - Francix.
circo loqui dimifimus qui negligeremus, v e l dubitare-
mus : f e d quia totum quod aHum e f i, ju ftum ,rationa-
bilijfimum & veriffimum notorie reputamus, & in de-
fenfione fiamus & fiabimus, ut R e x man d a t, & Status
• nos obligat. O relponlionem tali viro, talique Prxlatorum
Concilio digniffimam !
Attendatur demum quod in examinatione diétæ
Propofitionis», tanta deliberandi libertas fuit, ut
dùm uni Licentiatorum in Theologia deliberanti
dixiflèt unus , 6c de fenioribus Magiftris in eadem
Facultate. N o lit e fu b proetextu veftrct deliberations
har e fi s afferere, q u ia p a ti non pojfem. Judices Fidei
fufeeperunt graviter verbum iftud , adeo ut ipfe
Magifter hoc fentiens, fpontè difceflèrit à Concilio,
nec poftmodùm præfentiam fuam,diim alii delibe-
rarent, exhibuit} quod etiam Licenfiandis in Theo-
logia collata eft Licencia à Cancellario Parifienfi,
priufquam deliberarent} quatenùs eflet eis animus in
deliberando liberior.
Confideratio Quarta.
Pax ftabilfï , ficut exigit quod mifericordia Sc
veritas obvient fibi invicem, modis prætaélis, quia
mifericordia fovet veritatem} fie oportet illud quod
fequitur impleri : Ju f iitia & p a x ofcu la u fu n t .
P f LXXXiv. i l . Itaque, S em o ta ju fiitia , quid fu n t
R é g n a , inquit Auguftinus, n ifi magna latrocinia ? Similiter
fine juftitia, quid eft pax ? Nifi guerra,
fub vitiis & erroribus involuta.
Porro, S im u la ta jty fiitia, non e ftju fiitia, f i d duplex
iniquitas. Quia & iniquitas efi & fim u la t io , tefte
eodem Auguftino.
Dicimus verb juftitiam eflè fimulatam , quando
videtur Fides confiteri fub quadam generalitate 6c
conditionibus, qux ipfîs etiam hæreticis communis
6c familiaris. R e autem ip fa,Fides impugnatur per
j êrroresparticulares, fcandalofos6cimpios,ncc auf-
1 ferri cernuntur, fed foveri.
Hocdiélumfit#rationeproteftationis illius quam
fecit Dominus Dux Burgundix in Ecclefia Came-
racenfi, hoc Anno, dienona Oétobris, quampriùs
protinùs, ut audivi faélam, priulquam legifîèm in
feriptis, exultavi vehementer. Sic veritas, fciunt 6c
alii plures. Æftimabam enim talem eflè proteftationem
illam,quxfufficeret ad purgationem prxdi-
éti Ducis} quia perlbnam, in veritate, revercor & di-
lig o , fed erroribus odium debetur, non pax, aut ami-
citia. Proindè, leéto tenore proteftationis, fenfi,
triftis, aliter eflè quàmcrcdidi} nec purgationem,
fed fbrdidationem eflè : juxta illud, de Apocalypfi
malediéhim : Q u i in fo rdibus eft , fird e fea t adhuc.
Apoc.xxii. i l . Subit animum illud Comici. T u in eodem
luto hoefitas. Oportet enim quod erroris afièrti, vel
advocati publicè, notoriè, abfolutè, determinate,
fcandalosè, injuriosè 6c contumeliosè, fit protefta-
ftio , vel deteftatio , feu revocatio publica, noto-
ria, abfoluta, determinata, ædificatoria, reconci-
liativa, humilis 6c latisfàéloria} prxfertim ubi talcs
funt errores, quorum oppofitas veritates tene-
tur aflèrtor explicita Fide , corde credere, 6c ore
confiteri : quemadmodum eft in caufà præfenti.
Acclamantes autem quofdam audire mihi videor:
Quid ifte loquitur pax, pax} 6cecceturbatio, non
pax. Turbatur nempe concordia coram Attrebato
mifericorditer inita, agente hoc dementia Principis
* * X Hju-
* Forfait fit.