Item, in hoc quod dicit, quod fecundùm Leges
divinam, naturalem 6c humanam } 'quia eft impli-
catio, ut oftenfum, nifi gloflètur.
Tertio , probatur principaliter quod Propofitio
Petit contineat (altem implicite 6c dcduétive illam
claufulam : d e chacun f i n v a ffa l, oufub jet.
Primo , quia hoc ponit exprefle diétum Arifto-
telis ab eodem allegatum : C u ilibe t fùbjeftorum l ic itum
efl occidere tyrannum 6cc. E t ,hîç patet quod
hæc eft propria locutio.
Item, quia fi tyrannus ille qui machinatur in mortem
Regis, poteftoccidi à quocunque fubdito R e - ■
gis, ficut ponit ita fit# quod fubditos qui fint etiam
lùbditi Regis, quemadmodùm erat in propofito (uo}
fequitur clarè quod ille tyrannus poterat occidi à
fuo fubdito ; imo debebat.
Item, Qydlibetfùbditus R egis pote fl, nedùm f e r f i ,
f e d f e r alios fa c e r e occidi ditlum tyr annum, ficut ponit
: igitur poteft facere per fubditos illius tyranni,
nec obftat fubjeétio, vel fidelitas ad ilium tyrannum,
cùm non eft ei fides fervanda, ut (upponit pro claro.
Item, quia ratio cui Le x divina dat autoritatem
occidendi fubdito vero, vel prætenfo , (eu exifti-
mato 6c reputato, ficut patet intuenti.
Quarto, probatur principaliter quod ilia claufii-
(a, f a r quelconque maniéré , memement f a r aguettes
& e jfiemens 6cc. continetur. Primo , quia non
reputat aliquod genus mords efîè illicitum contra
talem tyrannum, quia dicit quod debet occidi vili-
terj v ilain em en t, generaliter: ÔC additquod bacefi
Drofria mors tyrannorum, quod interficiantur f e r infi-
d ia s , & ita m a xim e , vel memem ent, debent f i c in -
te rf ic i, tanquam f r o f r ia morte , 6t ita ponit (uffi-
cienter quod f ar quelconque maniéré de mort fond a i-
n e , ou defourveué contra rationem hujus Decreta-
lis: P ro humani.
Item , fi quis vellet contendere quod ilia clau-
fula : f a r quelconque maniéré , debet intelligi quod
per quæcunque media debeat tyrannus interiici , e-
tiam illicita.
Refpondetur primo, quod hoc non importât
h o c n om en maniéré, vel modus s fed, ficut diétum
efi, debet accipi de modo,vel genere mortis, écnon
de mediis omnibus.
Item , fi Propofitio Petit vult juftificare omnia l
media, ficut vult, per quæ fuit occifio faéta; in-
veniemus quod nullum mediumreputafletillicitum,
ficut in Concilio allegatum eft, per f adulterium po-
tefl occidi tyrannus, juxta opinionem mnltorum.
Item, notetur hîc de juftificantibus aétionem populärem
, in ultima captione Dominorum : unde
nullum videtur pejus medium, quàm fiétio faKàrum
confoederationum, 6c earum ruptio -, cùm fin is om-
nis controverfia f u r amentum, (ècundùm Apoftolum
H e b . vi. 1 6.
Qu into, principaliter probatur quod loquitur
d e fla te r ie s , ou adulations. Primo, quia fie allegat diétum
Salberienfis, fumptum àTullio : I l l i licet adula-
r i , quern lic e t occidere. N ec valet hîc, nec alibi, fi
dicatur quod non aflèrit ilia quæ allegat elfe vera
&c. quoniam tune falfè & (ophifticè argueret, 6c
eflèt tota fua Propofitio infirma & nulla : nam al- 1
legatio fumitur pro præmifla, quæ debet eflè notior
quàm conclufio.
Item, Propofitio ponit exprefle j Q u \ il efl licite
adoucir les oreilles du tyran, & ufer de blandices 6cc.
Confiât autem, (ècundùm Grammaticos 6c Catho-
licos, quod blandiri 6c adulari, idem (unt, præ-
(èrtim quando blanditiæ fiunt ad finem occifionis,
hîc efl: fimulatio cum intentione fallendi.
Item,' Propofitio intendebat juftificare blanditias
6c adulationes multas faétas 6cc.
* Locus corruptui; forfanfic ficut ponit, itafitquoad
fubditos qui. f Forté propter.
Sexto, probatur quod hæc claufula : N o n obflant
confederations, ou fermons quelconques 6cc. illic pona-
tur.
_ Primo, quia Propofitio fupponit prodetermina-
to , in quadam objeétione quam fecit Contra (è in
quarto A rticulo, (ècundùm Doétores : L i c e t hoftica-
f i t a l i f i t aliqtîando fe r v a n d a fid e s , non tarnen tyran-
no. E t illic loquitur indiftinétè & indefinite de ty-
ranno, nonfpecificando hune, vel ilium. Unde fi
(èmper eflet intelligendum de tyranno accepto con-
traéfcè, licèt loquitur priqja Veritas fua 5 tune eflèt
(èmper petitio principii,. nec eflèt aliqua probation
s apparentia in entymemate, vel fyllogilmo.
Item , hoc probat per rationem (uam 6c inten-
tentionem. Nam- omne taie juramentum & confce-
deratio vergeret in deteriorem exitum, (ècundùm
eum, in Propofitione: ergo non eft tenendum.
Item, quia dicit quod occidere tyrannum, melius
efl quàm tenere juramentum , v e lf id em ad eum : 6c
ex hoc concludit in tertia ratione quintæ Veritatis
quarti Articuli qaod interficiens non fa c i t perjurium ,
f e d fe r ju r io contrarium. Quare (èquitur quod non efl:
in aliquo tenendum juramentum cum tyranno.
Septimo, probatur quod hæc claufula : fa n s attendre
la S en ten c e , ou Commandement d e Ju g e quelcon-
; que. Illic ponitur minus generaliter , 6c rigorofè
in (cedula quod fi continetur in Propofitione.
Primo, fæpe fie loquitur : S ans C ommandement,
ou M a n d em ent quelconque, non addendo de Judi-
ce.
Item, in Propofitione de Michaële,dicit quod S ans
M a n d em en t, où Commandement quelconque d e D i e u ,
ne d 'a u tr e , o c c it, 6cc. Et per hoc vult arguere quod
ita poteftoccidi tyrannus, fine quocumque Manda-
to D e i, vel alterius -, fed tantummodo amore, ÖC
zelo Leeiflatoris : 6c hîc eft implicatio manifefta,
ficut prius deduétum e ft , nifi glofletur. Undequæ-
ritur de illo amore naturali, quo folo motus fuit Michaël
interficere Luciferum, ôc hoc licite : fi ille
amor era fibi Le x naturalis, dans fufficientem autoritatem
occidendi tyrannum Luciferum. E t fie ,
cùm ilia L e x eflèt à L)eo Legiflatore, (èquitur quod
habuerit autoritatem à D e o , fi non (èquitur quod
autoritate propria eum occidit, quod erat iniquum,
! imo impoflîbile, fine Deo approbante, 6c autori-
(ànte, cum omnis poteftas fit à Deo , &c. Unde
fi admitteretur ilia expofitio diftorta, quod occifio,
feu mors Lu ciferi, fuit expulfio ejus à Paradifo ;
quamvis non appareat clarè ex narratione Propofi-
tionis Petit, quod hune fenfum intelligat, imo aliumj
nam non loquitur in toto contextu , nifi de morte
prima 6c fecunda : nihilominùs, hoc admiflb, darum
eft quod Michaël, imo tota Legio Angelorum, non
habebat poteftatem expellendi Luciferum à Paradi-
(o, tanquam damnatum , 6c averfum à facie D e i,
nifi Deus hoc confideret* : imö nifi Deus princi-
paliflimè 6c direétiflimè hoc ageret, juxta Articu-
îum Parifienfem. Dicere quod fit cau(à remotiffi-
ma, fie quod non propinquiflimaj error, Velle ergo
excufarehanc Aflèrtionem deLucifero, videtur
quod fit errare, 6c incurrere fautoriam hæreticæ
1 pravitatis, (àlvâ omnium corrcétione , 6c reveren-
tiâ débita. Imo hæc Aflèrtio imponit,pejus crimen
Michaeli, quàm Doétores imponanÉLücifero volenti
aflimilari Altiflimo. Dimittatur dëduétio, causa
brevitatis.
Item, in Aflèrtione de Phinées fie repetita plu-
ries , quod Sin e M a n d a to quocumque, v e l cujufcumque
habentis autoritatem^écc. occidit Z am b r i: 6f fie vult
concludere de tyranno occidendo. Confiât autem
quod fi Phinées occidit propria autoritate, peccavit :
oportebat ergo quod zelus Legis daret autoritatem,
ficut volentes hoc gloflàre, gloflànt, Sedquærituri
fi aliùs
■ f Fotfan quàm * Forte præciperct. y i l confulcret..
fi alius à Phinées, de populo, poterat de tali zelo,
occidere Zambri, fine peccato : 6c fi ita poterat -,
cur modo non poteft fie quilibet quemlibet forni-
cantem occidere, zelo Legis divinæ ? Et ita patet
quod ita eft doétrina 6c Aflèrtio peflima , 6c totius
politiæ (libverfiva.
Rursùs, fi Zambri erat idolâtra, ficut correéHo-
res habent, licèt in excmplari exhibito Facultati
Theologiæ, ad examinandum, uno loco poneretur "
oppofitum, hoc eft magis contra Petit, quàm pro
eo i quoniam textus exprefle ponit fuiflè Mandatum
à Deo, per Moyfem,' Occidat unufquifque proximum
fuum qui initiatusfuit Belfhegor. Num.XXV. f . Et
quantum ad ill ud quod aliquicalumniantur, deglof-
fa Jofephi, qui dicit : Zambri duxiflè Chorbi uxo-
rcm 5 quam tarnen (criptum nominat feortum j
hoc nihil eft, quoniam diverfis relpeétibus ilia Chorbi
poteft appel lari uxor 6c (cortum, cum non effet
Matrimonium legitimum, fed prohibitum : 6c
ita erat feortum 6c uxor.
Item, in Aflèrtione de Moylè, clarè innuitur quod
Moylès fine autoritate hominis , deinde fine autoritate
judiciarià data fibi tune à Deo, occidit Ægip-
tium , de quo multùm laudatur, ut dicit. Et ita
patet ex hoc, 6c ex conclufioneintentioproponen-,
tis. Deinde cùm fubdit quöd in hoc fuit Minifter
Legis : patet implicatio, ficut jam Argumentatum eft, R
nifi gloflètur , glofla hæretica. Et hîc quæritur i 0
fi alius Ifraëlita à Moylè , poterat licitè , zelo
Legis, interficere Ægiptium, vel non. Si non poterat
} quæritur caufa , cùm Moyfes non habebat
plùs Mandatum Dei, vel hominis, quàm alius, ut
hîc dicitur. Si quilibet poterat occidere, patet hor-
rendus error, quod quilibet poteft quemlibet male-
ficientem punire, fine Mandato quocumque, ficut
patet infpicienti. Et notetur quod Ægiptius inter-
fèéfcus, non erat propriè tyrannus, uno modo, vel
alio j nifi valdè amplè, utendo verbo ifto tyrannifer,
quemadmodùm Propofitio ùtitur in hoc loco , &
ficut (blet did de injuriante : ifte tyrannifat ilium.
Oéfcavo, probatur iterum in fpeciali quod Propofitio
Petit, loquitur de infidiis , non folùm lici-
tis, quæ conceduntur fieri in bellislicitis, dùm ce-
latur intentio adverlàriis, fine mendacio : fed etiam
loquitur de illicitis , quæ fcilicet includunt menda-
214
Advertendum eft tarnen, circa iftam Aflertionem
quae loquitur de J"oab , quod ilia fuit rationabiliter
pofita 6c reprobata, propter illos quilegentesPro-
pofitionem, potuiflent credere pertinaciter, tanquam
uni magno Theologo; ficut etiam multi Clerici lo-
quuntur de Magiftro Joanne Petit, quod Joab in-
terfecit Abner poft mortem Ablalonis. Et hoc eflet
erroneum 6c fubverfivum totius hiftoric;E narra-
tionis. Et mirum videtur quomodoTheologus in-
fpiciens textum, poteft hoc loco facere(crupulum,
6c dicere quod aliquando ea qua; fa6ta funt pofterius,
narrantur prius : quoniam fi hoc aliquando fic conti
ngat} non tarnen oportet in qualibet narratione
hiftorica fic dicere, 6ctotumrelinquerefubmerito,
tali prastextu.
Nihilominiisomittantur tales minute 6c acccflb-
ria: diflicultates, nec ad eas, velut ad feftucas, often-
dantur per impugnationem pravitatis hseretiese, fed
extendentes ad interiora, feramur ad id quod principaliter
intenditur , hserefes fcilicet extirpate , 6c
honorem Fidei, imo 6c Regia: Majeftatis , quam
ufurpare nemo debet in occidendo propria autoritate
, alterum exaltare.
Secjuuntur aliqua Conditiones.
D Ico primo, quod intentio principalis Domino-
rum Judicum , eft extirpate ha:refcs de Regno
ifto, vel ifta Dicecefi. Habito ergo ifto fine, cetera
omnia, fecundum intcntionemiftius,moderan-
da funt.
Secundo , dico quod acceflorium , 6c quodam
modo adventicium, 6c minus principale eft ad iftum
finem collatio Aflertionum propofit2ium in Concilio
Fidei, 6c adPropofitionem Magiftri Joannis Petit}
neque enim fecit (e aliquis partem illas Aflertio-
nes deducere , vel extrahere ex ilia Propofitione :
diceretur quod ex aliis informationibus trahuntur
five in conditionibus, five in fecretiscollationibus}
feu quia ex principiis Magiftri Joannis Petit malein-
telle&is a fimplicibus, 6c adduftionem fuam amplian-
tibus, ad iftas Aflertiones deducitur : quoniam ilia
Propofitio tra&atur a laicis , 6t in ea quotidie lluc
ium , v e l fraétionemFid ei,feu juramenti} quemad- d ent: quare errare poflunt principia Ma g iftrijoan-
modum eXDonit anélus Thoma.s.S e c u n d a f e c u n d * ^ nis Pprir . nïTîimpnHn modùm exponit (ànétus Thomas, Secunda fecunda, oA nr/-iftnn/>m n m n ln m
ubi quærit : A n licitum fit uti infidiis.
Primo , probatur hoc ex intentione juftificatio-
nis fuæ : quia conftat multa mendacia 6c juramen-
ta interveniflè , antequam interficeretur Dominus
Aurelianenfis} & cùm intendebat omnia quæ fàéta
funt juftificare , quia dicit Dominum quern juftifi-
cat, n'avoir en rien me/pris, imb concludit præmia-
r i , honorari 6c ditari, ficut Michaël 6c Phinées:
fequitur làltém ex Articulo , per opera , quæ plùs
loquuntur, quàm verba, illud quodintendimusdeducere.
Item , allegat quod Judith 6c Jehu per infidias
fecerant occifiones, 6c de hoc laudantur. Conftat
autem quod infidiæ Judith 6c Jehu , continebant
adulationem 6c mendacium. Cùm ergo loquatur
indiftinétè de infidiis , 6c gcneraliter videtur quod
Petit,aflumendo ad occifionem omnium quos
reputant tyrannos. Et hoc videraus oculis noftris
in noviflima perfecutione Regii (anguinis, in qua
credebant meritorie agere & laudabiliter. Vel etiam
dicetur quod trahuntur iftas Aflertiones ex faftis 6c
operibus: qu« quidem fa£ta 6c opera loquuntur, 6c
errorem ingerunt ficut 6c verba. Namthuraincen-
dens, & immolans idola, comedens dcimmolatis,
etiam fi nihil loquatur, argueretur deha?refi: (unt
enim fecundum Do&ores a6tus aliqui h«reticales.
Audivimus etiam in Concilio ifto rccirari quod
Pro occifione tyranni, licitum ejfet cum uxore fua adulter
ari.
Jam in valvis Ecclefias Parifienfis cedulas pofit«
funt, 6c diu ftetcrunt, quod omnes qui per (olam
fufpitionem, etiam faftam, eflent reputati pro parte
illorum Dominorum qui perlequebantur , poteapprobare
velit adulationem 6c mendacium. Et fi D rant licitè interfici} 6c tanto magis ipfi qui reputadicatur
quod non fequitur hoc evidenter ex diéfcis
fuis, habemus fa Item quod rationabiliter fuit exclu-
fus falfus intelleétus, quem legentesPropofitionem
potuiflènt habuifle , credendo quod totum faélum
Judith 6c Jehu, per infidias qualefcumque , fuiflèt
collaudatum. Proptereà fuit laudabiliter 6c rationabiliter
pofita, 6c reprobata Aflèrtio ilia quæ loquitur
de iftis, attento ficut diximus, quodintentioio-
quentis ad hoc ibat.
bantur tyranni, ex quo volebant, ut æftimabat po-
pulus, coram Rege rapere 6c ulurpare.
Vidimus quodinoccafioneiftorummalorum, Sa-
cerdotes interrogati de peccatis auditisinConfeflio-
ne , quad pro tanto bono reputarent revelationem
Confeflionis licitam.
Habetur 6c penes Curiam Propofitio quæ debebat
fieri, 6cc. 6c fic loquitur: En plufieurs cas y comme
allions populaires qui competent a un chacun , peut
& doit eflre exécuteur, & procéder âprefence, & fie