Modicum id de: prima Aflertione, cujus expeditio
fex aliias in ea fundatas fatis patenter refolvit.
tatis habenae, quod contra fubditos etiam eflet oc- “ ' ’ ............... "
cafio potentiflima non fperandi remedium in op-
preffionibus amariflimis: quod quia non minus arbi-
tror evitandum hac condemnatione Propofitionum,
qua: in fenfu j & forma quibus denunciator funt, nec
aflertorem* habuerunt, nec ullibi fcandalo fuerunt >
nifi quantum impugnatores earum fufcitaverunt.
H a c , inquam, earum condemnatione, patefieret, &
quafi authorifaretur modus obfcurandi facilitcr fa-
mam bonam celebrium perfonarum, Congregatio-
In o£tava Aflertione , fententialiter petitur hsce
damnari: Qui fernher tenet in faera Scriptura fen font
Utteralem, occidit animam fuam. Cujus contradi&o-
riam exprefse probat Auguftinus, quarto,' De Spi-
ritu, & litter a , fa Häm eflb j eamque fequitur fan-
6fcus Thomas, & allegat inprima fecunda5 p a ß .x.
Artie. 11. in refponfione : Litter a , inquit, Evangelii
occideret, nifi effet inter ins gratia Fidei, fan ans ipfdm
Principum, & Regionum, quorum dogma- ^ authoritaiem. . Non efi in omnibus fic fanans , & vita
, feu di£ta verum fenfum habentia , vel proba-
bilia,fub aliarum Aflertionum, in parte,non in to-
to fimilium , denunciatione , & condemnatione ,
vocibus æmulorum, vel odio certantium diflèmina-
rentur eflè formaliter condemnata. Sic heu ? Pro-
pofitio illa : Quilibet tyrannus, 6tc. longé latèque
per Orbem, error Franciæ nominatur j chm tarnen
in Francia non dubium inaudita f i t , & incognita :
quamquäm de re quam fignificat, repreffionem
fcilicet tyrannorum , præfervationem Principum ,
& liberationem populi, tra&atum fit Parifiis aliquan-
do : quemadmodùm in omni feientia, diverfæ Pro-
pofitiones affirmativ« , negativæ , impertinentes,
vel oppofitæ verfäri nofeuntur, & fieri circa i-
dem.
Item. Solemnes Theologiæ fâcræ Do&ores,ui- B
tra quàm oeäoginta numéro, diverforum Statüum,
& Regionum, mediis aftridti juramentis, in hoc Concilia,
quartä, vel fcilicet, eorum parte excepta ,
conftanter deliberaverunt: nullam di&arum novetn
Aflertionum eflè Judicio Fidei condcmnandam.
Quæ tot taliumque virorum deliberatio præfulta ra-
tionum mediis/numéro, fenfuumque pondéré com-
mendabilibus, prout eorum quifque in fuo abundat,
argumentum loci, ab authoritate præcelebriconfti-
tuere cenfebitur, & fundare.
Item. E x hac condemnatione, virifimiliter orietur f
inledabile divifionis, & contradidionis incentivum
inter Dodores Ecclefiæ Sæcùlares, Reguläres,
Mendicantes, non Mendicantesj Dodorum etiam
plurium Regionum, & Patriarum contra Dodores
aliarum, inter quos haberet dida condemnatio plu-
rimos & fufficientiffimos aliter fentientes j inde-
que forfitan pullularent crimina denigrandi Conciiftcans
j cum aliud fit hunc'fenfum Utteralem teuere ,
& aliud Spiritu vivificante, vel Fide formata teuere.
E t , per confequens, Aflertio vera efle videtur, St nul-
latenus reprobanda.
Item. De litterali fenfti communis terminorum
impofitionis non ambigitur veritatem habere. In quo*
fenfu rccipi videtur in prsedido Tradatulo Magiftri
Joannis Parvi.
Item. Ubi h«c Aflertio habet femper, Trada-
tulus ille habet folüm, vel tarn um, fiproprietas at-
tenditur Gallici fui; qu« fignorumdiverfitas,diver-
fitatem fenfuum generat evidentem.
Nona Aflertio fundari videtur in h o c, quod ju-
ramentum efle non debet vinculum iniquitätis, nee
in exitum peccati vergere.
Item. Quod omninö praqudicare , vel pr«judi-
cium alteri facere ex proprio quid nominis traditö
per Grammaticos, Papiam, Hugocionem, Catholicon
, & etiam latis ufitato, importat rationem in-
jufti, vel mali eulpabilis, contra Prseceptum, fcilicet
Legis natural, pariter, & divinas j quo dicitur: Quod
tibi fieri non vis, alteri tie feceris. De quo, Tob. iv.
Matth.v 11. Luc.vi. E t ficut non quaelibet mäli
peen« inflidio eft injufta> fic nec talis quadibet eft
prarjudieiüm ei cui infligitur : jufte enim puniun-
tur ä Judice delinquentes , & adjiciuntur animad-
verfioni peenarum, quas non funt eis praejudicium,
fed reformatio , & liberatiö ä reatu. Hoc m odo,
juramenti impletio in alteriüs prajudicium , vergit
in exitum peccati, ad quod teneri nemo p'oteft. U n de
prafati Magiftri Joannis Tradatulus , in fexta
Veritatumfuarum, ex qua h a c Aflertio lumptaeft,
hoc nomenprajudicium9 ßtqualiter hoevult uti,ut
pälam explicat, & interpretatur dicens : Militum
lium, turbandi communcm Ecclefiæ pacem, fchif- q allignntUvergentes in prajudicium} moxaddit: Animata
confovendi, Reges & Principes ab amicitia
dividendi, & alia pericula multa valdè.
Item. Quis ad plénum enarraret ? Quislätishor-
réret, ac defleret dida. concertamina, ftrages ho-
minum , urbiumexcidia, populaminaplebæorum,
inteftinas fuper numerum difcordias, odia numquäm
möritura, ceterafque vaftitatum calamitatcs, quæ,
condemnationis hujus occafione, quantum ex præ-
teritis futurorum prælàgiuntureventus, peruniver-
fum Chriftianiflimi Regis Franciæ Monarchatum,
& undique circiim circa defolabiliter & indelebili-
ter graflärentur. Erit ne igitur arbor bona frudus
taies faciens ?
Itém. Non modream perturbationis cfficaciam
promittentium, &c. fervanda non funt,
quam expreflionis declarationem non habet hæe A f-
fertio. Quare ante omiflä fuerit, nondijudico.
Expræmiflîs, ad quæfitum relpondeo negativè,
quod nulla didarum novem Aflertionum mihi videtur
Fidei Judicio condemnanda, fern per fuppofitis
proteftationibus, & iubmiflionibus ante didis. Hu-
milis ,&c. làcræ Theologiæ Profeflor.
X L 1 1 1. D e l i b e r a t i o .
\ 7 Idetur mihi quod ifta materia fit differenda ,
’ & fulpendenda ulque ad creationemSummi Pontifias
jam futuri, Deo duce, indubitanti : quem-
attuliflè cenfebitur illa vox, Spiritus fandi Oraculum,
pie crédita, quam venerandiflima NatioGallicana,
præfidenté Domino EpifcopoTuronenfi, dietertia
FebrUarii : item,vigefima fexta die Mardi,præfidente j ) nem uni parti, nec alteri, &c.
Domino Gebennenfi, celeberrima numerofitate adu-
nita, conclamavit, & inyicem utraque vice perlb-
nuit, dicens: „Fia t in hac re pax, concordiædei
, tur opéra, differatur, protendatur in alterum tem-
pus , aufferatur, extinguatur ifta turbatio, quæ
„ diflècat unitatem noftræ charitads , Ecclefiæ fa-
5, lubritatem éliminât , intendit odiorum fuli-
,, ginem , & in omnium fidelium ftatu tranquillij
, tatem pacis, & amicitiæ, fidimittitur, diflipa- mm
admodùm Chriftus interrogatus , an liceret cenfum
dare Cafari, an non j non dedit publice refponfio-
X L I V . D e l i b e r a t i o .
TT" Idetur mihi, & c . quod Judicium iftarumnovem
’ Aflertionum fit differenduUi, ec fulpendendüm
ufque ad inftitutionem Summi Pontificis futuri. Sic
enim Salvator interrogatus, an liceret eenfim dare
Cafari, an nan j non publice determinavit fe ad u-
nam partem, nec aliam. Sed alias in Evangeho 5
„ U ,,t:ciim
nbn eft femper tenendus. Prima pars hujus Con-
clufionis eft Beati Thom« , in prima parte Summa±
Quafi.1. Artie, x. in relponfione ad in. articulum, in
forma. Et probatur fic. Cujus auBor efi Spiritui
fanBus•, illi non potefi JubeJfe falfum j fed Spiritus fan-
Bus efi author facra Scripjuaa. Ergo patet Major:
quia iple eft Spiritus veritatis, Joan. xv. & xvi. 8c
in eo tenebra falfitatis, non funt ulla, i.Joan. 1. Minor
nota, 11. Pet. 1. ubi dicitur quod Spiritu fan*
Bo injpirati locuti funt fanBi Dei homines.
cùm de eradicandis zizaniisinterrogaretur, tale dedit
Præceptum : Sinite «traque crefcere «fine ad.
mefem. Matth.xin. 30.
X L V . D e l i b e r a t i o .
r \ Uæritur : Utriim prædiâæ novem Aflertiones
v^Cl-':dei Judicio font reprobandæ. -
Pro intellect* prima jiftertiônis po-
mntur Conclußones.
T Ic£t tyrannus .talis poffit, mereatur, & debeat Litteralis fenfus, eft quern Author ipfius Sfcrip-
■ ^occidi; hoc tamen fieri non debet, nec licet ali- A tune intendit, ut dicit fanflus D o a o r , ubi proxi-
cui, fine authoritate Superioris. meiupra, in prima Ergo nUllo modo fen-
Prima pars Conclufionis patet, E x o d .x x n .18. fui litterali poteft fubefle filfumi nec ut fic , litte-.
ubi dicit L e x : AtalejicOs rionfatierisvvvtfre. Ethu - ra, id eft, litteralis ienlhs ecciditj into vivificat: quia
jus ratio eft : nam pejor eft malus homo , quàm
beftiaj & plus nocet, ut dicitPhilofophüs, i.Po-
iiticorum, & vu. Ethicorum j & Beatus Thomas ,
Secunda Secunda. quafi. Lii. art. u. hoc probat dicens :
jQualibet perfona fingularis comparatur ad totam Commuait
atem j ficut pars ad totum : & ideo f i aliquis homo
fit periculofiis toti Communitati, dr corruptivus ipfius,
propter aliquod peccatum rfalubriter, & laudabiliter oc-
ciditur , ut bonum commune confervetur 5 ficut mem-
brum putridum abfeinditur a corpore fano , ne totum
Lignum vita eft his qui apprehenderunt eum , ut habetur,
&c. E t lenlus litteralis tarn eft verus, & e f-
ficax, quod folum ex eo poteft fieri Argumentum^
ut dicit Beatus Auguftinus,/» Epiftola, contra Vin-
centium Donatiftam.
Secunda pars probatut. Nullum rationabiliter
& juftè prohibitum, eft tenendum : fed fenfus litteralis,
quialiquando fuit tenendus,eft modo prohib
it s . E rg o , &c. p r o ..................... quod in facra
Scriptura confideratur duplex fenlus : litteralis unus
tfici/mr, qma,Ht dich Afoßohis. Modicum fermen- B proprius -, alius figurativus. Nam, ut dicit fanûus
turn totam maflam corrumpit. i.Cor.v. 6.
Secunda patet, per Beatum AuguftinUm, in primo
L ib ro, De Civitate D ei, ubi dicit, qtiod Qui fine
aliqua publica adminiftratione maléficum interficitr
Velut homicida judicabitur j dr tanto amplius^ quant6
à Deo pot eft at em fibi noneoncejfam ufurparenontimuit.
Unde Apoftdlus, adRom.xm. Ornnis anima poteftat
ibus fublimioribusfubditafit j non enim eft poteft as nifi
à Deo : qui ergo poteftati refiftit ,D e i ordinationi refiftit. ^
Hanc etiam partem probat Beatus Thomas, ubi
fuprà, Articula tertio $ ubioftendit , quod occidere
malefadtorem licitum eft, in quantum ordinatur ad
fälutemtotiusCommunitatis, ut etiam fuprapatuit.
E t ideo ad ilium folum pertinet, cui commitfitur
ficut ad Medicum pertinetab-
DoÄor , ubi proxime fuprä, in rejpönfione ad ter-
tium articulum. Per voces, feu verba facrae Seriptu-
ras fignificatur aliquid figurative. Unde in Scriptura,
delmmolationePafcali, & Circumcifione, &fimi-
libus , Spiritus fan&us intendebat hoc in Veteri L e ge
realiter, & fecundum propriam fignificationem
fieri debere. In Nova autem L e g e , Chrifto adve-
niente, intendebat hoc alio perfe&iori modo debere
fieri. Uterquefuit fenfus litteralis. Unus autem, fcilicet
proprius, fecundum propriam fignificationem
verborum, nunc ceflavit j ita quod'qui nunc hoc fic
fieri debere intelligunt, ä Fide deviant, & feipfbs
occidunt. Contra hos loquitur Beatus Apoftolus ,
cum dicit: Litter a occidit: quiaadvenientefigurato,
cefläre cura Communitatis, debet, & ceflat figura.
feiflio membri putridi de corpore fano. _ . ..
Quicumque occidit aliquem hominem, etiam fo- p yQ yionti u d ß e r tiö n e , ^OYlitUY td lU
la infpiratione divina j * licet non fäcit fine authori- q clu flO .
täte Superioris. Prima pars patet, Matth» xx. i ubi C J
parabolice de Deo dicitur : A n non licet mihi quod
volo facere ? Quafi dicerct: utique. Undè quidam
diftingunt très riiodos quibus licite fit homicidium.
fcilicet divina infpiratione ; judiciaria poteftate ; vel
Principis Mandato : undè hoc tamen intelligendum
eft de eo, qui meruit occidi.
Secunda pars patet : quia Deüs eft ipfa fumma
poteftas, à quo omnis poteftas habetur. Romanorum,
decimo tertio. Poffibile eft aliquem, imo quemlibet
à Deo infpirari, ut etiam per cautelas, explorationes,
infidias, & diflimulationes, etiam filendo fuamvo-
luntatem, tyrannum, five maleficum occidat. Patet
hæc Conclufio de Moyfè , qui occidit Ægyp-
tium. Exod.n. Item de Ajoth, quiaffercnsEglori
Regi Moab munera, interfecit. Judic. iv. Item, de
QU«cumque promiffio licita, aut confcederatio, five
juramentum, quas, vel quod non vergit in prae-
judicium animx alictijus viventis hominis, femper ob-
fervanda, feu obferVandum. Patet: nam potiusdebet
homo omnem fubftantiam amittere, imb mortem
fubire, quam contra hujufmodi confbederatio-
nem, ac juramentum venire, feu facere * quia pec-
caret mortaliter. Si autem aliqua promiffio, confoe-
deratio , aut aliquod juramentum vergit in prasjudicium
, feu damnum anim« alicujus > tuhe debet in
aliud bonum commutari.
Ex his omnibus elicitur Conclufio correlaria,
talis videlicet.
Sicut ha: Aflertiones novem non funt aliquomodo
approband«} ita non flint Judicio Fidei reproband«
Judith, quæ infidiosè, cautelosc, fimulatoriè, ac fi” pliciter,p ; tetexpræraiffis.Concluditurcrgo,jux
deceptoné occ.dit Olophcmem. 7 ^ . x , x i , x i i . & ^ eam modicam fdentiam, atque confcientiam
XIII. Et patet de multis alns, qui in facra benptura - - ^ a .
leguntur his mediis hoftesDei, &fuosoccidifle:&
tamen ex hoc commendantur.
E x his apparet fatis quid fentiendum fit de aliis
fex immediate fequentibus, quæ qüodammodo cor-
relatoriè fequuntuf ex prima Aflertione.
quod expedienseff, & utile, de ipfbrum determiriatio-
ne pro nunc fuperfedere, & aliis necefläriis intendere.
X L V I . D e l i b e r a t i o .
Pro oBava Aflertione, fonitnr talis
Conclufio.
{"YUahiquâm fènfui litterali numquàm poflit fubçflè
> falfum •, fenfus tamen litteralis, qui aliquändo fuit,
Tomi V . Fars I I I .
* Lochs corrupHi ; forfan Itgtndum, licite facit, non fine.
T> Everendiflimi Patres , & Domini in Chrifto.
■ ^Confideratis variis oppofitionibusaliquorum Do-
dtorum, variifque cafibus contingentibus circa ma-
teriam novem Aflertiohum; fummopere animadver-
tendum eft, quod, in hujufmodi materia, in duplic»
differentia Propofitiones pofliint formari. V e l funt
K k k coHfc
II
I
l i
m
i
'.® î
«
Ia m