559
•vina edibta humana eorruptione vcniemus, 6c O r-
bem mifcebimus difcordiis, quem per hsec P r e cept
a Dominus in pace conftituit.
O nimiam in maligniratibus confidenriam aper-
tam, etiam in malefabtis Scripture colorandis glo-
riabicur v ir , quem malefabtorum non pigebit inti
uratus ! Heu quantum f c e lu s u t quis oftendiffe
non credatur, iterum gravius oftendere , 6c cul-
.pam protegere culpa; cum ait Auguftinus, quod
P eccare m a lum , p erpve rare peffimum , nolle pander c
mortale. Sed qui magis increpandi, aut audentes
•incipere, aut fovere malitiam ! I Videatis , utinam, A rk faCilem reputabit.
cunbtis uti nobis cernere datum effet * quid flagitü l> ' ^
icriptum illud fordidum paravent, noftra non per
tempora reparandum. Tempus fu i t , nofqùe
ruinæ tantæ difturbiis agitati, ac de furore labiis
condolentes, ut f i homines finguli fua fimulcon-
filia conjecifient, nihil tuliffent auxjlii ; cùm furor
fæviens rapidis curreret impetibus, omniaque obvia
rterneret, ipfeque timor juftus in animoscon-
ftantiflimorum cadebat, 6c raptim mortem, effu-
gientibus multis
Pedibus timor ad d id it alas.
E t qui vidit teftimonium perhibet, ut vos credatis.
Vidimus, ut quandoque feritas odium armaffet,
aut excitaflet invidiam, fequens vindibta juftitia
.dicebatur, ac unufquifque alterius in necem tan-
tiim poteftatis habebat, quantum inimicitiæ con-
ceperat.
Quid pabta infebta narrare jam opus eft? Quid
prascepitdicens: Ite docete omnes gentes. Matth.
xxviii. 19. Habetis vobifeum qui talis erroris
minaria, tantamque peftem diffundunt,' atque ie
objiciunt deffetifores , qui fortafle ut- fibi -gratiam
humanam Cofccilient, afpernantur divinam.;
. Sed videant quid agant, ut non aliis prodeflh
putantes, fe ipfos perdant.O fcelera! O inaudita
maleficia , 6c blafphemiarum genera facrilega;!
Tantumne Fides patitur detrimentum, ut etiam
impune talia fautores inveniant! Quamvis enim
fuis verbis rem obfcuram faciant, earn qui nove-
Res pervia eft, collucent fibta undiquaque meii-
dacia, fi'prudeiïter inlpebta fint. Sed vos non im-
prudentes, neque atfco incogitati, ut verbis fa-
leratis, aut rebus diflbno fermoneducamini: quod
enim duriter, mifericorditer, aut demum illiba-
tum#abtum eft, verba dulcia, autfamiliaria colloquia
non admittit.
Veruntamen antiquum manet ingenium , 6c
totiens exercita; artes, atque ad unam injuriam
juftificandam fraudes adinventse non ceflant. Sed
contra intiftere in Fidei robore nêceflè eft, totaf-
que oppohere vires , ut non fic mortem inopi-
nam, 6c inimicitiam, perjuria fraudefquefubeamus.
Quis Principum adeo-lecurus eft, ut univerlb-
rum in confpebtu placuerit? Non ipfe Chriftus hoc
invenit, fed mortem falfo crimine , perjurilque
teftibus coloratam ferebat: quamquam tarnen de
populi fubverfione , fcandalofifque maleficiis Juftrages
innumeras eloqui? Aures hominum rumor B dæi eumdem false culparent, non tarnen propria
implevit, 6c cum vobis hæc ipfa referimus, non
per nova, aut per inaudita vagamur 5 fed quoniam
dolor , 6crei tarn miferandæ recórdatio mentes im-
plebat, talia in feripta prorumpimus, idque feri-
bendi contulit materiam, quod ex Dominis Car-
dinalibus tres adverfantium forfan, aut involutis
decepti fermonibus, aut importunitate coabti, feu
temporum indubti, fperata qualitate, adversùm
proceffum hie, 6c noftrofubfecuto confenfu, per
Reverendum Parifienfem Epifcopum, 6c Inquifito-
rem hæreticæ pravitatis fabtum nuper attemptaffe
feruntur, tit in hoc fortafl'è non fatisdivinus timor
abundaverit.
Credimus, finifque docebit Parifienfem Epifcopum
authoritate damnaruntj Ôc qui Judex erat univer-
fie carnis, ex fe non voluit ultionem, led aPatre
æterno, cujus ipfc unigenitus, Judicium expe&a-
vit.
Neque ipfe Caym nequiflimus datus eft in ma-
nus hominis, ut alteri eundem occidere fua fpon-
te liceret. Nos autem L e g i fubje&i, adeovide-
bimur contumaces, ut nobis ipfis nullo titulo tri-
buamus vindiftam , quam ipfe Dominus fibi re-
fervavit, aut iis quibus poteftas à Domino Deo eft
fpecialiter inftituit.
Audite, audite Patres , 6c illius difformis vo-
luminis, quod de Libro vitæ hominum, ficut ÔC
de Libro vitæ coeleftis deleatur, venenum atten-
dite. Satis erat homicidium docuifle, fi non 6c hotate
plus parti providifle , majufque feciffe , ----- ---------- — — --------------------**
quàm ipfa fibi, .dum cum Fidei femper integri-'-'micidii modum, horridamque formamdocuiffet:
partis etiam immeritam fervabat honelta-
tem.
Scitote Patres, quôd illius procefliis in ferie, 6c
fervabatur gravitas 6c Judicii débita etiam aderat
autoritas. Poteft enim 6c Jure, 6c confuetudine,
Parificnfis Epifcopus à fuorum fubditorum cordi-
bus errores abjicere -, quoniam feriptum eft. 1. Pet.
v. 2. Pafcite qui in vobis e fi g regem D e i , pabulo fei-
licet falutaris doétrinæ, ut ne quid mortiferum fe
immifeeat, quin protiniis excutiatur : idque de
more habemus , ut Articulos Parifius damnatos,
etiam non fovere juremÄs. Et ad hoc idem ex no-
ftrispars facraTheologorum Facultas ad Clcmen-
tem feptimum, fuam pridem mißt Epiftolam, per
quam talem Articulorum condemnationem ratio-
nabilem, atque juridicam afferebat.
Videant univerfi quis eriteventus, fifolum G enerale
Concilium, folive fummiPontifices, hanc
fibi Poteftatem accipiant, cum tarda fint Concilia
Generalia, cùm non femper apud PapamMa-
j^r fit copia Clcricorum. Extendent errores, in
tempus radices , ut pofteriùs eradicari non va-
le an t, 6c nulla Fidei fincera maneat integritas.
Verum Juris inopes, ad injuriarum opem j 6cJuftitia
deftituti, ad talia fubterfugiaieconvertunt :
. ideb venienti ,tutiùs occurrere morbo. A c ipfe
Chriftus Difcipulis, cujus fequaces funt Epifcopi,
pro maximo enim peccato mortem infligi magnum
eft. Hæc tamen adulterina doéhinalubitam
6c horribilem homicidii formam edocuit, utcum
corpore periclitetur 6c anima, li non divina pie-
tas indulgeat, qui corpus Judicio occidunt, ani-
mam dijudicare non poffunt,quæ foli divinæ Jli-
ftitiæ fubmifla eft.
Ergo quo pa£to quisfubita6c ignominiolà morte
proximum juftificatus damnabit ? Nemo hæc
intelligit, ipfique, quorum nutu res agitur, ftridfum
In hac rc ratiocinium non intrabunt j fed circa
volant. Si rerum nateht infuperficie, rnultum eis
eft y dùm rerum evidentiam aperiendam moren-
tur , nec illis mentiri verecundum, qui mendacii»
mifeenda perjuria prædicant, teftimoniique di-
Dvini venerantur fratluram. Scpulchrum patens g u t -
tur corum , linguis fu i s dolofe agebant. .Pf.'xin. 3.
O quantum ex fpirituali damno talis erroris fautores,
temporaliadifpofuere pericula ? Nemo adeo fe-
.curus, ut alteri fidem habeat : imb fibi ipli credere
non licirum, cum fibi ipfi contradicere jam li-
cebit. Confurgant Principes , 6c adversus erro-
rem hunc cunfti conveniant, aut regia linquant in-
fignia. Ubi fides? ubi foedera tantosfirmataper
Annos.Sic impuné frangentur?Si fic civilialinqui
pacta licet,omnes in hcremofolitariam vitam ducant,
ceffetque inter homines Principatüs5 quoniam
qui juftèfubeffet, ceteros injuftè fubjiceré^
quantumque quis fanguinèm fitiens ferocitate fu-
peraret, tantum fævire poffet in ceteros , cùm
nemo fine crimine vivit, 6cfiâicamuSypeccatum non
habemus , nofmetipfos feducimu s. 1. Joan. 1. 3. O
perditiflîma morum introductio ! O regiis apici-
bus adverfantiflimum docümentum ! T o llite , ait
Auguftinus, tollite ju f iit iam , & q u id fu n t %egnUy
nifi magna latrocinia ? mine videamus quibus vils A
Violentiùs enervatiir juftitia, quàm ut quibuflibet
inimicari, etiam inimicitias exfequi, juftitiæ titulo,
conceffum fit. Sic Refpublica in partes mâni-
bus rapidis lacerabitur , & nullo rerum habenas
modérante, fuis concurrent impetibus, atque Aftrea
tertas cæde madentes relinquet, quod eventurum
in futuris ex præteritis judicamus.
O Dogma peftiferum ! 6c mortis hoftium # pate-
faétum lacis j 6c plufquam fatis præceps, 6c igno-
bile vulgus , femper majoribus invidet, ut non
jam furor ipfis in plebanis accuatur, 6c feditionum
turbulentæque ftragis donetur occafio.
Longe à dobtrina hac Petrus animos advoca-
bat, cùm a it, Servi fubditi efloteinomni timoré Dominis,
non tanthm bonis, & modeftis y fed etiam dyf
colis. 1. Pet. 11. 18. Et alibi , Deum timete, %ebus
viris ftudiofiflîmis 6c præclaris, quorum tota
cohors iis rebus afpirat j qui aut hoc damnandum
fernen, aut viros, animafque perdendas, 6c R é gna
evertenda, una 6c eadem voce elocuti funt, fe-
que iis in fententiis moricuros , aut caput pericu-
lis objebturos afferunt, omnia propter Chriftum
captivantes, ut in Fidei integritate, fine qua impof-
fibile eft placere D e o , atque in pace patriam con-
ftituant. ■
Rogamus igitur, 6c divina pro Fide precesinter-
ponimus, ut rei tantæ non défit auxilium : nam
fi vobifeum non invenimus, ubi quæramus? Sia
vobis in iis Gallia Utfratur afflibta ; quem pofteriùs
adjutorem, nifi Regem, aut fecularem poteftatem
invenietis, vos in Spiritu fanôo vocati ?
Per eum igitur , cujus oculi Fidera afpiciunt,
obteftamur, periculis. Orbis occurrite : nam velue
cancer hæc dobtrina ferpit in populos, 6c jam R é gna
inficit extera : fi tamen aliquid terrenæ poteftatis
abfterreat, vincat amor Fidei -, 6c qui pro
extirpandis erroribus vocati eftis, Videte juxta illud
J ohannis in Ganonica, ne perdatis quod opérât i e ( lis ,
fe d mercedem plenam recipiatis. 2. Joan. 8. Benè in-
coepta enim laudamus, cùm illud venenofiim dogma,
Q u ilib e t tyrannus 6rc. de medio fubtuliftis.
Omni ergo fideli ex corde dobtrina hæc procul
gern honorificate. f . 17. Poft Deum enim Scripturag abfit, 6c fi hanc terra aliquafufcipiat, ilia infide-
Principantûm prohibet injuriam, cum ait : ‘D i t s
non de tr ah es. Et Principipopuli t u i non m aledices. Exod.
XXII. 2.8.
Diem vidimus, ut vibtis Legibus, 6c in fugam
verfa juftitia, hujüs contabtu dobtrinæ, politiæ partes
diffluerent, quæ pofteriùs induftriâ, 6c mul-
cendi fuavitate reconvenerunt.
Sed quis infidiascollaudatas,quisprobatasfraudes
, 6c explorandi magnificatam hac in Propo-
lîtione fallaciam non agnofeat? Qpam tamen L e ges
6c Canqnica Sanbtio, Theologiæque veritates
exhorrent. Ipfeque David in exemplo e f t , quiin-
fidiarum zelus i" eft mortem improvifam inimici
Saulis pei*verfi, caputque ejusadverfantis apprehen-
fione vilem abnuit?
Atque ipfe Joab a Salomone Præcepto Patris’,
morte didicit, quid mors infidiis perpetrata depof-
Cat. De Rege ipfo Achab.durum Judicium, 6c pce- C
næ crudeles exhauftæ funt, quoniam in Naboth
juftificânda morte, cujus vineam concupierat, perjuria,
mendaciaque inhonefta commifit.
Scitöte Patres , quoniam omnia plena infidiis,
6c ubique timor, fi non Sebta hæc interitum docens
interéat.
Unurn autem in ipfa fàtis admirari non fuffici-
mus, quod etiam vitiis meritum, 6c inhoneftis a-
btibus rependit honorem, neque fufficit violenta
ceçidifle manu, fi non 6c qui cecidit nomine décidât
, atque efle occifor, qui cum cadente mortuo,
in reatus mortem decidit, ad meiitum 6claudem
affurgat impeenitens.
Longe hæc a Scripturarum ferie: neque taie quic-
quam etiam de juftiflimè judicantibus legitur alle-
gatum, ut apud Ariftotelem eft, Pramium virtutis
honor. - D
Nos igitur qui idem nunefumus atqùe olim, ex
omnibus Facultatibus congregati, fcelus hoc ab-
horrentes, cujus qualitatem argumentis, experien-
tiâque cognovimus, vobis tanquam Gallicæ prof-
peritatis caufam commendamus. Propter hoc in
præfenti noftraCongregatione nunc fpecialiter evo-
ca ti, & id una voce clamantes, affiftentibus no-
bis in fua Facultate ferè quadragintafacræ Theo-
logiæ Magiftris , mültifque facri Canonis Dobto-
ribus ampliflimè congregatis, quos idem ardor 6c
Fidei zelus exagitat i pluribufque ex aliis Facultati-
Tom. V. Pars III.
* forfan oftium. f Locus corruptus.’
libus fit inhabitata , ut morte in alterutrum per
earn commifla, aut felfi perfecutionibus, fuam du-
ritiem ad Fidem converrant; aut fic per earn ut
apta eft, muniantur •, quod eorumdem increduli-
tatem facilius con’fundamus.
Si autem feu temporum msflitia, feu facili quo-
rumdam yoluntate, aliquid in contrarium procefsus
fabti Parifius abtum f it, ad ftatum priorem redu-
catur j 6c F a cite , aitjeremias, fa e tte ju f titiam ,a lio -
quin deferta erit domus hac. Et vos animos confti-
tuetis in pace, Regefque Gentium dominabuntur
earum, ipfaque juftitia malisffenum reponet. Sic
benedicet Dominus terram fuam quas dabit fru-
btum, quo per viam ad patriam trarifeamus.
Datum Parifius, in Congregatione 6cc. xxi. Mar-
tii i 4.if .
J. C A C H A L O E
Collatio facta cum originali, per me Joannem
Guiardi,SacriConcilii Conftantienfis, proNatio-
ne Gallicana, 6c ejufdem Nationis Notarium: quod
quidem originale fuit przefentatum 6c lebtum in
Congregatione Generali lacri Concilii Conftantienfis
prsedibti, in Ecclefia Conftantienfi con-
gregata, die Sabbati nona Mentis Maii. Anno a
Nativitate Domini, millefimo quadringentefimo
xvi. hora obtavapoftmediam nobtem: ^ con cordat.
Itaeft. J .G u i a r d i .
C E D U L H I fol.
ProduBa Corum Commijfarits in y.rfo
caufa Fidei.
Per P. de VerMles. Die Martis,
xvri. Septembtis. ccccxv.
Proteftatione prius fabta, denolendo procedere, x\-n'.
vel refpondere fuper materiis Fidei cum ftre- SePr-
pitu 6c figura Judicii, per Procuratores, 6c Ad- z4*^
vocatos , cum Servum D e i non oporteat litigare ,
fecundum Apoftolum 2. Tim. 11. 24. Sed in propria
perfona, fammarie,6c de piano,palam 6c pu-
blice, ficut obfervatum eft in caufa Johannis Hufs,
N n &