enitn per majorem Cut jurant, omnis controverfit finis
efi juramentum. Et volcns attollcre humanam
mentem ad fîrraam fpcm præcipiendo promiflum
à Dco * facie , In quo volent Deus oflendere polit-
citationis haredibus immobilité em confiait fu i , interpo-
fuit jusjurandum, ut per duas res immobiles, fcilicet
promifîionem , 6c juramentum , quibus impoffib'tle
ejl mentiri Deutn, fortijfmum folatium habcamus, s®
17. 18. E t hoc confirmatur per illud Auguftini,
fuper Matthæum, dicens: Quia ex,hoc prohibetur
juramentum fine necejjitate, ne propter frequentiamju-
randi, cadat homo in perjurinm.
Iftis autem fijppofitionibus prælibatis, refpon-
detur ad Aflertiones. Et primo, ad oétavam dicitur
quod eft falfa, 6c erronea, 6c extorta eft
ilia expofitio. Patet hoc ex prima, fecunda, 6c
tertia fuppofitionijbus. Nam aliudeft cortex grammaticalis,
6c aliùd eft fenfus litteralis. Nam fi
in omni locutione, loquens habet aliquem fenfum,
quem intendit: cùm loquens in lacra Scriptura
ihtendit aliquem fenfum determinatum j 6c per
terciam fuppofitionem omnes fenfus Sacræ fcrip-
turæ font veri : fequitur quod omnis fenfus litteralis
facræ Scripturæ fît verus.
Ad primam autem, 6c fecundam Aflcrtionem
dicitur, eas elfe falfâs, 6c erroneas, 6c contra Fi-
dem , 6c bonos mores , 6c facram Scripturaim
Patet: nam fi per quartam fuppofitionem, ille eft
transgrefibr L eg is , qui fibi ulurpat quod eftalte-
ri per fe commiflum ; 6c per illud Præceptum D eçà
logi prohibetur occifio cuicumque, nifî fit fpe-
cialiter authoritate munitus : fequitur ipfas fàlfàs
efîe, 6c erroneas j 6c per confequens, contra Fidem
, 6c Scripturam facram, quæ prohibet occidere.
Quod autem fit contra mores vel nifî oc-
Currat cafus ineyitabilis neccflitatis, cùm volunta*
te exclufà , patet : quia illâ data, periret omnis
politia, 6c L e x civilis : quoniam quicumque, fub
ifto. colore, poteft alium occidere $ ôc in côntume-
liam redigctur pmnis poteftas ordînata, quæ à Deo
accipit, authoritatem, 6c gladium portât, Utma-
lefàaoidbus poenam eis meritam inférât, 6c quern*
hbet fûbditum, ne tranfgrediatur, timoré code-
ceattf*. Ad hoc autem eli fpecialis determinatio
.Sandtæ Matris Ecclefiæ. xxin. q.vm. Quicumque.
Ubi inquit lacer Textus: Qfk percutit malos in
eo quod malt f u n t & habet caufam , & potefiatem
interfeSlionis, Minifiri Del funt. Qu i verb fine aligna
publica administration maleficum t furem, fkeri-
legum, adulterum , perjurum , vel quemlibet crimi-
nofum interfecerit, vel trucidaverit, vel membris debits
t aver it , ut homiesda judicabitur j & tanto acriùs,
quanto non fibi conceffam à Deo potefiatem abufive u-
furpare non timuit.
Cùm ergo per Textum hune, qui ta&us e ft,
ex verbis Auguftini, in Libro De Çivitate Dei,
nullum genus peccatorum eXcluditur , in quem
peccatorem, cujufcumque conditionisfuerit,nuI-
li conceditur, nifi fit fuprema authoritate publica
nltmitus, poenam interfe&ionis extendere. Sequitur
Propofitnm.
Item. Ad hoc fpecialiter arguitur : Si illud,
quod minus e ft, ab illo.in quem peccatum cade-
re non poteft ex ftatu fuo,non auderet fieri, fine ‘
Præcepto fui fupremi Regis, contra hoftem publicum
ipfius Régis fui j à multo fortiori illud, quod
longe majus eft prohibetur fieri ab ilia, qui pec-
cat a&ualiter, 6c dccipitur in multis , fine Præcepto
fui Superioris, in ilium, in quem finis Superior
non habet, nec tenet pro hofte fuo. Sed
cùm occidere fit longé plus quàm blafphemare,
6c illud non eft aufus agere Michaël Archange-
las, contra diabolum publicum Dei hoftem. Ergo
homini peccatori non conceditur, fine potefta-
te fui Superioris , ilium occidere, quem Superior
non tenet hoftem.
Confequentia patet, cum Majori : 6c Minor patet
per illud , quod ait judas, .in fua Canonica :
Cùm tJtytichaël Archange lus difputans cum diabolo alter
caretur de Ù f ifo ïfi corpore , non e ft aufus e i fu d i -
. c ium inferre blafphemU , fe d d ic it : Imperet t ib i D o -
minus. f i . g .
K- - E x hac improbatione primæ , 6c fecundæ A À
fertionum patet , tertiam , quartam , quintam,
fextam, _ 6c feptimam Aflertiones ïalfas 6c erroneas
pariformiter eflè in quatuor punëtis, quæ in ipfis
contincntur.
Primum eft, quod fit L i c i tum cuicum que fu b d i-
t o 9 t/rannum interficere p er explorationes y é r in fid ia s ,
& optimas cautelas.
Secundum e ft , quod Q u i l ib e t ta ils deb et interfi-
t i à quocumque fub dito per ajfajfmos, ut dicunt tertia
, 6c quarta Aflertiones , quod talis débet inter-
p c i L ilia n e , G a llic e , vilainement.
Tertium , quod % e x talem interfeUionem debet
g laudare , & commendure , & in trib u s remunerate 3
6c præmiare, in amore, honore, & d iv itiis .
Quod autem ifta punfta contineant expreflàm
falfitatem, 6c errorem horridum, probatur.
Et primo declaratur falfitas primipunéti. Nam
cùm omnis a&us exterior non fortiaturbonitatem,
6c malitiam , nifî per confbrmitatem ad aétum
interiorem boniim, vel malum >• 6c tanto mali-
tia pejor eft, quanto fit ex magis fix a , 6c deter-
minata deliberatione : quod patet 5 quia actus, qui
fuerit # ex paffionibus repentinis, & naturalibus,
faciliùs veniam merentur, quoniam f qui fiunt ex
præmediatata, 6c præcogitata malitia : ut patet
inotnnibus hümànis âftibus. Sed cùm omnis occifio
Voluntatia,à privata perlbna , fimpli citer pro-
hibereturi à multo fortiori,!fi fit fociata cumde-
terminata, 6c penfata deliberatione longæva, ut eft
P e r explorationes , & infidtas , & optimas cautelas t
prohibetur à Leg e divina, tanquàm erronea, 6c
nefànda.
Quod autem fecundus punétus contineat mani-
feftam falfitatem, 6c errorem, probatur. Nam
P cùm inter tranfgrefliones contra Dei Legem fit
^ latitudo difformitatis ; quoniam in hoc , ad quæ
exprimitur , inclinationibus naturæ inclinatur homo
cùm p e c ca t, facilior eft impetratio veniæ,
quàm in his, quæ homo committit ex præcogitata
malitia,6c perverfitate voluntatis obftinatæin
peccatis quæ natura abhorret, 6c maxime etiam
in peccatis fpiritualibus, de quibus Gregorius dicit
: quod Peccata carnalia majoris funt infamia, &
minoris culpa. Sed cum fit majus peccatum volun-
tariè tendere ad occifionem hominis, quàm f i t
eccatum carnis, 6c in hoc peccato, deteftabile ha-
etur ab omnibus officiumlenonis, 6cperminifte-
rium lenonum procurare expletionemlibidinis.cum
aliqua. Ergo magis per medium aflafîînorum pre-
tio conduaorum, vel modo alio , deteftabilifli-
mum eft occifionem cujufpiam procurare.
Prætereà,qüanto damnum proximo infligitur,
in majorem fui jaéturam, 6c majus periculum ;
tanto gravius cenfetur peccatum efle. Sed cùm
nulli viatori poteft major jaûura infligi, quàmtol-
lere fibiinopinatèfpatium recurrendi ad Deumper
aétus Contritionis , 6c Confeflionjs, in egreflu fuo
ab hac luce -, fequitur, quod procuratio mortisa-
licujus , per afîàflïnos , cùm ilia, ut plurimùm,
inferatur repentinè,fitfummè deteftabilis, 6chor-
renda.
Ad hoc autem eft fpecialis determinatio Sanctæ
* Forfan fiunt
t Forfan quàm
tæ Matris Ecclefiæ, contra illos , qui tam nefa- grio lucro artimæ: fequitur , ipfam.i Aflërtioném
richmodomaGhinaittui£.j'i&pfOcutançiqoitempro- fallam efle , ôccrroneam. Gonfirmatur: nam ex
xîmi lui. vi. Decret alium. Pro loümanî cap. De ho- hoc nulla poteft ftabiliri firmitas alicujus promiflî
micidio quæ ada fuitper.Jnnocentem quartum, in -ioter quameumque perfonapi, cujufcumque ftatus
ConcilioLugdunenfi, qui fie in forma ait. Cùm er- :&erit i & faUàcfleç.tam Celebris commcndatio Se-
ffo ills .qui fie horrenda inhumanitate^ deteftandaquè -rcniflïmi Prineipis,, Regis. J.oannis, qui ad An-
f&vitia'mortemfitiunt [aliorum , ut ipfîs faciànt per af- -gliam , cum tgntp(:difpendio^. 6c jaôhira pa;riæ
faffinos occidi, non folùm corporum, fed etiam mortem . iuæ . 6c gcntis;fua?ïeVerfus eft , ne fidem fuarn
procurant animarum ^Qtfifif eos exubefdpsgratia divi
na pr aven er i t , ut fint armis fpiritualibus pram unit i \
ac omnis poteftas tribuatur à Domino, ad jujlitiam^ffr
Ztumque judicium fxbrcehdum. JSfof tafitO. periculo
volent es occurrere animarum, '&tamriefarîdipfoefùmp-
tioncs Scclefiaftica animadverfionis muerone' ferire,Ut
metus poena met a hujus pràfumpiiûrits exifiat) pra-
fertim cùm nonnulli Magnates perimiformidantes, coa-
5H funt fecuritatem db eorumdem dfiafiinorum Domino
impetrare , ficqueab eo , abfque Chrifiiana dignitatis
corporum y fed etiam mortem . fiiæ, 6c genti^fu^^everfus eft ne fidem fuam
• ■ " j, A feangeret. E t S.an^i Regis Ludovici,, qui.Sp'idano
opprobrio, redimcre quodam modo .vitam fuam.
Sacri approbation Concilu ftatuimus , ut quicumque
Drinceps, Pralatus, feu Ecclefiaflica , fecularif
ve perfona quempiam. Chrjfiianorum per pmdiblos afia-
jfinos interfici fecey.it :9 .vel-etiam mflndaverit, quam-
quam mors forfitan non fequatur , aut. eos receptave-
rit, vel dejfenderit, fèu ocçultaverit, . excommunications
s , & depofitionis à Dignitate, Ho/ipre, Qrdine, g.
OJJicio, & Beneficioj jncurrat Sentenüas., ipfo.fafto $
& ilia libéré aliis per-, flips■ ,ad quos- colldtia pertinet
conférantur : fit èlidm cum fuis bonis mundanis omni*
bus , tanquàm Chxifiiana Religionis amulus à toto
Chrifiiano populo perpetuo diffidatus : & poft quàmpro-,
babilibus confident argumentis , aliquem fçeluy tam
exeerdbilé commififfe 9 nullatenùs alia excommunsca-
tionisy out depofitionis , feft diffidatsoms, adversus eum
Sententiarequiratur. * '•>
Cum igitur Sanéta Matera Ecclefi^.; .modum i-
ftum procurandæ humanæ occifionis tam detefta-
bilem, horrendumque damnaverit : patet manife-
fta falfitas hujus fecundi pun&i , 6c ex hac de-
duâione patet falfitas tertii, 6c quarti punfti. Nam
l cùm Principes à Deo conftitutifünt, Advindiclam
malefattorum, laudem verb bonorum , ut ait Apol-
tolorum Princeps, in fua Ganonica propriaf . 1 • Pet.
h. 14. 6c ad exequenda divina Mandata, ac San-
efcorum Patrum inftituta,fint fupra cæteros inferos
lnfideli 'çantas pecuniarum fummas tranfini-
f it, ut Fid^em præfâto Infideli fidelis. Ghriftiaitus
fervaret. Ad hoc autem funt multa,6ç innumera, e-
•xempla Chriftianorum , 6c infidelium, quot ,• &
quanta fucrunt, ut fidem præftitam jljæfam ferva-
:rent : 6c communis conceptio Chriftianorum omnium,
de juratnento , 6c fide feryanda. Etpër
hoc, ad interrogationem, fa£fcam tenetur pai-sjaf-
firmativa quæftionis , qnod præfatæ, novera Af*
fertiones, cùm fint fàlfæ , 6c errqneæ., ôc.quàmr
plurimùm dogmatifatæ, funt JudicioFidei repro*
bandæ.
V lGESlMA - TERTIA D E t i BE R ATI O,
S E U
C E D U L A
Partis jdffirmatwoe. S
PR o refponfione ad motam quæftionem- Ail
videlicet novera Aflertionesfuperiùsdefcriptæi.
fint Judicio Fidei r-eprobandæ.. : Ego 6cc. humi-
lis Minifter, cum humili prpteftatione de acquief-
cendo opinionibus magis peritorum ,, 6c præfer-
tirq determinationi hujus facri'Coricilii : dico bre-
•vitèr ea quæ fequuntur.
E t primo. Suppono, quafi notorium , 6c eyi-
dens apud intelligentes, maxime Theologorum,
•non fine admiratione, quod apud talesdebeat re-
vocari in dubium , qûod videlicet Aflertiones,
v.wium^umuu..^uv», ........- r ___r---- - -------- quæ v enan t füb. forma, 6c nomine Licstum eft,
fingulariflîme obligati, juxta illud Gregorii : Tan- p contra Præcepta Decalogi, conçernuntmateriam meroo etiam humilior- quantumeumque ad defervien- F id e i, ÔC forte periculofiùs quàm Alfertiones,,.
dura Deo promp..t.io r quifque debet efje e_x_ m_ um , ,y ■ ■ D i
io fe obligatiorem ejfe confpicit ex reddenda ration^
Cum tails occifio voluntaria, ex ufurpatapotefta-
te , 6c per tam nefandum modum aflaflinovum, fit
contra Dei Mandata, ac facra Inftituta, 6c Legem
naturalem, ut probatum ■, ■ fequitur Principem ,
talcm occiforém prdfequi, ae jufta ultione puni-
re # j 6c per oppofitum nec priemiare, nee hono-
rai-e, nec fuum faSbum, quod non poteft dici fi-
delitas , fed infidelitas nequiflima, 6c pejor infi-
dqli j ,cüm etiam apud infideles hoe fcelus veretyr
commendando publicari j cum. hoe eflet appio-
batio iniquitatis , qtias fola facit haerefim, 6c eft
in opprobrium Regice Celfitudinis , ut quee maxime
debet facinora exhorrere, facinora commenquæ,
de diredto, refpicercnt. fpeculabilia Fidei
noftræ. Hujus ■ fuppofitionis declarationi volo
ampliùs immorari, Quoniam feientibus Legem lo-
quor. Rom. vu. 1. E t prætereà.fatis probata eft
diéta fuppofitio, per condemnationem illius Pro-
pofitionis : Quilibet tyrannus 8cc. quæ fi concernât
materiam Fidei, evidentiffimeconvinciturfeptem
diétarum Aflërtionum materiam Fidei concerne-
re : alioquin née ilia. N e c tarnen per hoc volo
dicere, de præfenti, diftas feptem fequi ex ilia,
nec è Contra t fed:audeo dicere, cum proteftatione
præmifla, qpod fi ilia concernât materiam Fic^ei,
quod etiam aliæ. v
Hac præmifla fuppofitionervideturmihi, quod
xime deb et laCinora exnorrere,rai;iuoia,i,iuinujcii- hnuujjuufimmoodaii nnoovveemui Propofitiofles >j samttes tnstaiss —déptre*rd
aret: propter quod in I fa ia contra tales repro- minationibus, 6c apoftilationibus Sanctorum D o -
bos d icitu r: V a q u i dicitis bonum, m a l u m & m a - fto rum , v en iu n t , per *expreflum , con tra duo
lam bonum ponentes lueem tenebras., & tenebras lu - Prcecepta D e c a lo g i: Non occides , 6c N o n perjura-
cem, Ifa. v . 20. S , 6c non p o flu n t fa lv a F id e , fu ftin er i, Vel def-
A d nonam Aflertionem d ic itu r , ipfam efle fal- fendi. ■ . .
fam 8c erronean ,, 6c iqiquam. P ro cujus declaratione recipio mihi p ro lun -
Prob atur. N a a v fi ex. folo cafu , in quo jura- damento , quod quafttumcumque per quafcumque
mentum v erg a t.in pr^judicium anitr.x , fo lven- Aflertioneslax antur habena:contra P r^eepta D e -
jum -e f t juramentum, u t patet exqUintafup po li- calogi j hujufmodi Aflertiones debent , pe r e x -
tione cum damnum temporale aheujus promit- p re flum , continere^ omnes , 6c fingulas circuml-
tentium , aut u x o r is , aut filiorum point ftare fine tantias , quibus poflunt excufari , 8c e xcip i ac-
pr^ejudicio anima:: imo fi fe rv e tu r , fta tcu inm a - tu s , 6c o p e r a , quos , vel qua; concernunt dit t e