g is , qui nunquam inlagiiiarctur, nee fperaret tangere
di£tam Coronani, nee digito, nee alias. ;
'Tertia pjyitks.
5 T N cafii fupra di£to, licitum eft cuilibet fiibdi-
A t0 h (Vne qifclcumque Mandato, vel Pneccpto,
1 fecund urn Leges lyaturä'lem,moralem 6c divinam,
V, occidei e 6c facereoccidi ipllim proditorem & iii-
„ fidelem tyrannum 5 6c non modo licitum., fedJ
„ honorabile ac meritofium, precipue quando eft
,, adeopotens, quod Jufti'tia non poteftbonömo-
do fieri per Superiorem.
Probo hahe veritatem mionibus duodecim, ob
revereritiam duodecim Apoftolorum : quarum tres
primx, funt authorinates trium Dodtorum' Sacra:
Theologian tres alia?, funt auriioritates trium Philo
to p h or urn rnoralium3 alia:, lunt tres authorita-
tes trium Legum Civilium 6c Jmperaliumj tres
ultimo, funt Vria exempla lacrx Scriptura;..
Prima autoritas eft Dodtoris Sandti fie dicehtis,
ultima Diftindt. 2. Lib; Sententiarum, Quando a-
liquis aliquod Dominium ßbi per violenttam fubripit,
noientibus fubditis, v e l etir,imad çonfenfùtn coablis -, & '
non e il recurfus ad Superiorem , per quem de ta li in-.
va•fore Ju d u ium poffit fier,i £ tunc enim q u i it‘d libera-
•nem Patria talem tyraimum o c c id it, la u d atu r , &
pr.ami um accipit. Loquendo breviter., 6c proprie,
S iinétus Döétor vult qicere , quod fubditus qui
occidit tyrannum fupra diélum, facit opus dignuoi
laude 6c remuneratione. .
Secunda autoritas eft Salberienfis, facræ Theo-
logiæ eximii Dodtoris : Amico adulari non licet, fed
aures tyranni mulare licitum eft , ei namque licet ty-
ranno adulari, quern licet oGcidere.
Tertia autoritas eft plurium Doétorum, quos
pono (imul, ne excedam numerum trium, feili*
cet Richardi de Media-villa, Alexandri dè Hales
, & Oftienfis, in S um m i, qui Conclufionem præ-
faram ponuntin effe£lu. Et addo, pro confirma-(
tione,autoritatemBead Petri Apoftoli: 1. Pet. 11.
I 2. Subditii eftote Regi, quafi pr<tccllenti,five D ucibus,
tanquam ab eo mijfis 3ad vindiblum malefiSlorum , hindern
verb bonorum. Vindidtam fcilicet injuriarum
illatarum R e g i , vel machinatarum inferri per ini-
micos fuos 6c malefaétores. Exquofequitur, quod
Duces obligantur vindicate R e g em ,e x omnibus
injuriis quæ fibi fient 6c machinabuntur fieri 3
faltem facere fuum polfe, 6c exponere ad hpc om-
nem fuam poteftatem, quoties venerit ad fuam
notitiam.
Deindè venio ad tres autoritäres Philofophorum
rnoralium.
Prima, eft Ariftotelis,in Libro Doliticorum, fiedi-
centis : Cuilibet fubjeElorum licitum efi occidere tyrannum
imp u n e , & non folitm licitum , imo etiam
laudabile.
Secunda, eft Tullii, in Libro de Ojficiis, laudantis
illos qui Julium Cælarem interfecerunt 3 quam-
vis eflet fibi familiaris amicus , eo quod Jura Imperii
quafi tyrannus ufurpaverat.
Tertia autoritas, eft Bocatii 3 D e caßbus v ir or um \
illu f tr ium , Lib. 2. Cap. f . Contra fuperbos tyrannos ,
fic dicit : Dicam ego eum Regem ? Honorabo ego eum
Principem ? Servabo ego e i fidem tanquam Domino ?
qSfon 5 ipfe eft immicus Reipublica : contra iftum f a -
cere confpirationem , arma capere, infidias ponere, eft
fa b lum animo ß , funü iflima res e f i , & omnino necef-
faria 3 quia Deo nullum eft accept ab ilius facrißc ium ,
quam fanguis tyranni. Pro e'erto, dura res eft , & im -
portabilis, recipere confufionem, pro beneficiis & m eri-
Deindè venio ad très Leges Civiles : 6c quia
non fum Legifta , fufficit mihi dicere fententiam
Leguin,line allegando, ' quia non ftudui in Jure
Carto'nico 6cCivili, nifi dùôbtts Annis, jam iapfi
funt plüfquàm vi'genti Anni , idcirco non pofllim
multiimfcire, 6c id modicuin quod pdtui addifeere
oblitus fum, prolixitate tfempbris.
Prima autoritas Leguin Civilium. ,, Defertores
„ militia qùilibèt poteft licite o'ebideie.,, Etquis
eft plus deîèrtor rniiitiæ, quàrh qui dëftiliit perfo-
nam Regis, ’qlii e'ft caput militiæ, écfiiiè quo militia
nbn poteft diu düràfe.
Secùnda àlitoritas „'Cuilibet licet ôeddere,
„ Vel fàceté occidi latrone's infidiantes viatoribus
„ in lylvis, pro bccidénd'o & fpôliando; quia funt
„ forma'litéï inimici Reipübficæ, 6c mac-hinantur
„ qubridiê occid'ere tranfeùhtes. „
lgltùr licitum eft occidëre tyrannum, qui continué
machinatur occidbre Regém fuum , 6C
fuperiorcm Dorninum, 6c deltruere Rempu-
blicaiti.
Terria autoritas. , , Licet'Cuilibet b'cCidere fu-
„ rem , fi reperiat eüm, de nodte', in domo
,, fua..„ . . . n ...j
Tgitur,fortiori ratione, licitum eft cuilibet occidere
tyrannum, quiftbbt’e diéqu'ej màchinatür in
mortem fui R e g is& fupéribris Domini'. Hæc con-
Tequèntia pàfèt cuilibet fani ititefled'us, fi Velit
confiderare.
Anteqüam ingrediar màteriam trium éxemplb-
rum iacræ Sc'riptüræ, vol'o refpondere aliqùibuS
fobjedtion'ibus, quæ poffent fieri contra hoc quod
didtum eft, arguendo fie:
„ Omne hbmicidium, ômni Lege jeft pïbhibi-
,, tum, fcilicét divina , natürali, morali, 6c ci-
,, v r li.,,
Igitifr illud quod didtum eft noti eft omninb
verum , quod proiiibeatur Leg é divina 5
quia fiera Scriptura dicit: Non occides. Exod.
xx. 13.
Quod prohibeatu'r Lege natürali probo j natu-
1 ra enim inter homines quandam cognatibnCm
inftituit, quâ hominem homini infidiari nefas
e'ft.
Quod prdhibeatur Le'gé morali patet : quia
hoc non fade’s aliis, quod tibi fieri non vis. Alte-
rum non lædere , Jus fuum uniquique tribuere,
hoc eft morale, infupcr'éc in natürali Jure.
Quod prohibeatur Leg e civili, probatur. L e ges
civiles dicunt fic : qui hominem occident, ca-
pite punietur, non habita differentia fexus, aut con-
ditionis. Item, omne bellum , omnis uftis armo-
rum,in(cio Principe prohibitus eft : nam qui in-
fcio Principe bellum gerit, reus eft læfæ Maje-
ftatïs.
Item, Regis proprium e f t , furta prohibere, a-
dulteria punire , impios de terra perdere : qui i-
gitur talia fibi appropriât, 6c ufurpat, Principem
injuriatur, 6c lædit, quoniam, ut dicit L e x : ,,Ju-
„ diciorum vigor, Jurifquepublici tutela,in me*
„ dio confticuta eft,nequis dealiquoquantocum-
,, que fceleribusimplicitb, afllimere valeat ultio-
,, nem. „
> Pro refpondendo rationibus fuprà didtis, feien-
dum eft quod Theologi, 6c Juriftæ, diverlîmodè
loquuntur de homicidioj 6c licèt différant in lo-
quendo, conveniunt in eandem fententiam : quia
Theologi dicunf, quod occidere hominem licite,
non eft hbmicidium 3 quia homicidium in fe importât
quod fît injuftum. Et propter hoc dicunt
quod Moÿfes , 6c Mathathias non commiferunt
homicidium, quia jullè occiderunt 3 led Juriftæ
dicunt quod omnis occifîo hominis , five injufta,
five jufta, eft homicidium. Sed ultra diftinguunt
duplex homicidium, fcilicet juftum 6c injuftum ,
6c pro jüfto nullus puniri debet.
Ref-
Refpondeo igitur, fecundùm Theologos, quod dit, jpiritus autem vivificat. 2. Cor. 111.6.
oecifio tyranni non eft homicidium 3 6c ita non Item, Leges divina, naturalis , moralis,mihi
cadit punifio, fed remuneratio. dant autoritatem faciendi iftud , in quo fum mi-
Quantùm ad argumentum quod fic d ic it : nifter Lcgis divinæ. Etitaapparetquoddidlæob-
Homtnem homini infidiari nefas eft» E t quis jeéfciones nihil faciunt.
magisinfidiatur homini, quàm tyrannus^ continué Venio ad tria exempla làcræ Scripturæ 3 pnj
machinans in mortem Regis lui 6c Domini. Et perficiendo veritates fuprà diétas.
hoc eft nefas, proditio, 6c iniquitas; idcirco qui Primum eft,de Moyfe ,qui fine Præcepto, vel
eum occidit, per bonam cautelam, pro filvandovi- autoritate hominis cujufcumque occidit Ægyp-
tam Regis , 6c eum liberando à periculo , non tium, qui tyrannilabat filios liracl , 6c tune non
facit nefas, fed debitum facit erga Regem. habebat autoritatem Judicis, quæ,fibi fuit colla-
Quantùm ad Argumentum quod dicit : 2\[on ta fuper populum Ifraëlitam,feré poil quadragin-
facias aliis 6cc. Refpondeo quôd illud facit ex- ta Annos, poftquam hoc fecerat 5 ÔC tamen mul-
prefsè contra tyrannum, 6c pro eo qui eum occi- tum laudatur, ut patet Att. vi. quia tanquam mi-
dit, quia ipfe facit R e gi quod fibi non vellet Anifter Legis hoc fecit. Ita in propofito, in hoc fa-
fieri i quamobrem fubditus qui eum occidit mor- ‘ T
te tali qualem meruit, in nullo facit contra diólas
Leges» fed intelleblum earum fervat, feilicetbo-
nam £equitatem,6c fidelitatem R e g i fuo.
Quantum ad alias Leges dicentes : Qu i homi•
ciendo, ero miniller Legis.
Secundum exemplum e ft , de Phinées, qui fine
Mandato, aut Præcepto quocumque occidit Du-
cem Zambri, ficut fupra narratum eft 3 qui Phinées
non fuit punitus , fed remuneratus grandifiioccidit
6cc. Dico pro refponfione ad omnes ta- mè in tribus, fcilicet amore, honore , 6c divitiis.
tfint generale,
les Leges pariter , Qtfiil n’eft Loy
ny Regie tant foit commune
n'y ait exception aucune ; id e f t , omnis L e x 6c Regula
aucun cas efpecial ■
habet exceptionem aliquam.
Dico ultra, quod cafusoccidendi tyrannum ex*
cipitur fpecialiter, quando ell tyrannus tali modo
Amore 3 fibi oftendit majus lignum amoris , quam
ante. Honoré 3 quia reputatum ei ad juftitiam ufque
ad fempiternum. Divitiis ; quia per hoc acquifivit
pablum Sacerdotii lempiternum , 6c non tantum
pro le , fed pro tota familia fua.
Tertium exemplum, eft de Sanblo Michaele,
qui diélus ell fuprà. Et qualiter poflet invenirica- qui fine Præcepto, aut Mandato quocumque D e i,
fusdignior exceptione, quàm fuperior, pro deffen- vel alterius , led tantummodb motus natürali a-
dendo Regem lüum} 6c præfervando à periculoB more,occidit Luciferumtyrannum , 6c infidelem
6c morte 3 præfertim quando machinationes 6c for- Deo 3 6c ipfe Michaël fuit fimiliter remuneratus
tilegia ita egerunt in perlonam fuam , quod ell tribus fupra diélis, fcilicet amore, honore, 6c di-
adeb indifpolitus, ut nequeat vacàre ad fàcien- vitiis: quia Deus dilexit eum plufquàm anté, 6c
dum Juftitiam , 6c quod diétus tyrannus eft eum confirmavit in fuo amore, 6cgratia. H onore3
adeo potens, quod Jullitia de eo nequeat bono quia fecit eum militiæ cceleftis Principem in æter-
modo fieri per R e g en t 6c ideo dicit Ariftoteles : num. Divitiis3 quia dédit ei de divitiisgloriæ fuæ,
Non eft aliqua Le x, quin aliquando ep ike urn dum fit quant ùm erat capax, de quibus loquitur Apofto-
in ea 3 6c ita epikeïare Legem, non eft facere con- L s : O altitudo divitiarum fapientia & feientia D e i,
tra Legem, in tali cafu. quam incomprehenfibilia funt fudicia ejus, & invefti-
Pro quo feiendum, quod in omni Lege funt duo. gab ties via ejus. Rom. xi. 3 3. Et fic patet tertia ve-
Primum,eft lententia textualis. Aliud, eft finis prop- ritas, probata duodecim rationibus.
ter quem faéla fuit L e x , quern finem, conditores _ .
Legis intendebant principaliter. Et quando acci- ^Sj/UdYtd J/eYltdS,
dit quod fententia textualis eft contraria fini, debet
epikeïare L e x ad intentionem finis , 6c n o n C „ T N cafu fupra diélo honorabilius eft , magis
ad fenfum htteralem. Hoc ponit Ariftoteles, 6c A licitum , 6c meritorium , quod ipfe infidelis
ponit exemplum de Civilibus, qui fecerunt Legem,
ne alienigeria receptus in civitate, afcendcret mu-
ros ejus, fub pcena capitis 5 quia villa erat oblefia
ab inimicis, 6c titnebant ne alienigenas faverent
inimicis : accidit quod di£la civitas impugnaba-
tur pluribus, 6c extranei refpicientes illos de villa
debiliores, afeenderant muros, pro lubveniendo
tyrannus occidatur par unum confanguineum,
6c fubditum Regis , quàm per extraneum, qui
non eftet de fànguine Regio, 6c per Ducem, quàm
perComitem3 6c perComitem, quàm per Ba*
ronem 3 6c per Baronem, quàm per fimplicem
fubditum. „
Probo : quia confanguineus Regis magis oblicivitati.
Philofophus quasrit: peregrini afeende- gatur vellebonumRegis, eumdeffendere, 6c vin-
runt muros, videtür quod fecerunt contra Legem: dicare de injuriis , quam extraneus; Dux, quam
utrum debent puniri ? Comes 3 Comes, quam Baro 6cc. 6c magis punien-
Refpondeo quod non 3 quia quamvis videren- dus eft, fifit negligens iftud faciendi3 E rg o , per
tur fecifle contra fenfum litteralem 3 tamen non oppofitum, fi bene fäciat debitum in bona fidelitate,
fecerunt contra Legem. 6cdiligentia, fibiaccrefcitmagisdecus6cmeritum.
Ad propofitum: Leges fupra di&as, fuerunt fa- Item , in hoc magis relucent amor 6c obedientia
öxe protuendo honorem Regis , bonum perfo-Docciforis, vel occidere prsecipientis, ad Principem
na: fu^ , 6c Rempublicam. Pono igitur cafum: 6c Dominum fuurn, quod eft magis honorabile, fi
quod percipio unum tyrannum machinari in mortem
Re gis , 6c quod R e x fit ita indifpolitus , ut
nequeat apponere remedium 3 6c ultra, quod tyrannus
continue perfeverat in fua malitia. Ego
refpicio Leges allegatas, prohibentes ufum armo-
rum 6cc. Utrum, lervandofenfum litteralem,debeam
dimittere Regem in tanto periculo mortis ?
Nequaquam, imo debeo occidere tyrannum, 6c
ita complebo Mandatum finale dictarurn Legum 3
nec debeo puniri, fed prasmiari, 6c tendoad bonum
finem , propter quem Leges di£ta: fuerunt
fa6l^: Ob hoc dicit Beatus Paulus. Litter a occifuerit
praspotentisDucis, autComitis, 6cc.
Item, in hoc relucec potentia Regis, quod eft
multiim honorabile 5 6c quanto occilor, vel
di£bas occifionis preceptor fuerit nobilior, 6c po-
tentior, tanto relucebit Regis potentia.
Quinta pint as.
„ T N cafu feederum , juramentdrum , 6c pro-
,, miflorum militis ad alterum quoquomodd, fi
„ contingat quod vertatur in pnejudicium Princi-
3i pis, fponfe Principis, liberorum ejus, vel R ei-
publica:,