145
cumque perfonze , five timoré poenæ 5 cum, pro
nunc, in conftantem virum cadere non poflit, auc
alias maleficiofus impediverit, leu diffimulaverit}
cum hujufmodi diflimulatio 8c impedimentum vergat
in præjudicium fàlutis animariîm, 8c totius R ei-
publicæ , ut ta&um eft : tunc talis cenfendus eft
fufpeélus de fautoria hærefîs, feu hæreticæ pravita-
tis, 8c de fautoria fcandalorum 8c feditionis : falus
enim æterna præferenda eft bono temporali, 8c bo-
num multorum bono unius } ut Jura canunt facis
8c
144
Anno fupra
Confequenter dico ulterius, 8c quinto, in ordi-
ne, quod hujufmodi impedimentum, diflimulatio,
& retardatio proceflus ante di6ti, videlicet ad con-
demnationem przedi&arum trium Aflertionum, 8c
reparationem oppofitarum veritatum, eft de direóto
fomentum innumerabilium guerrarum in hoc R e g no.
Nam per hoc cuilibet datur audacia mentien-
di, fallendi, decipiendi, 8c fine alia differentia
quemlibet occidendi, 8c finaliter quodlibet tale fa-
cinus audendi. Accclcratio autem condemnationis
earumdem, per oppofitum , dire&a via eft manu-
tentize bonze pacis, acfecurze tranquillitatis in Regno
: nam per hoc , hominibus maize voluntatis,
fiqui tales fint, tolletur , vel ad minus refrzenabi-
tur audacia,adguerras,occafione hujufmodi Affer-
tionum olim inczeptas, & proh dolor ! diuturno
tempore continuatas, iterum reincipiendas : 8c hoc
tantum in favorem Fidei, ne videlicet erroribus B
„ vigefima fecunda jMenfis Decembris.
„ ,diSto.
Venerabilis 8c circumfpeâus v ir , Magifter Mat-
hzeus Mercerii, Magifter in Theologia, regratia-
tur 8c proteftatur ut fupra} 8c apparet fibi de præ-
fenti, quod Judicium débité conftitutum in tribus
confiftit.
Requiritur Judex, a&or 8c reus. Hîc non vide-
tur reus vocatus aliquis , 8c ideo debemus vocare
fuper certo , quia qui vellet condemnare omnes
a Propofitiones falfas , non effet condemnandi finis.
TT- : j ' ______ ru:
condemnatis favere videantur.
E x quibus fequitur fexta Propofitio , quod im-
poflibile eft in Regno haberi bona p a x , nec vera
ac fecura tranquillitas, donee hujufmodi condem-
natio per condemnationem publicam di&arum trium
Aflertionum, videlicet 8c quintze 8c u ltimo, fcilicet
feptimze, fa£ta fuerit.
E t reipondendo ad quzefitum , quod omnes 8c
fingulae Aifertiones, 8c potiflime przedidlze tres, ex
quibus principalitcr ortum eft notorie fcandalum,
erroneae funt in Fide 8c moribus, ac etiam fcanda-
lofze : 8c idcirco ex nunc, ad ipfam condemnationem
publicam , omnium mora poftpofita proce-
dendum eft. E x quo enim peccatum publicationis
hujufmodi Aflertionum publicum fuerit, ex hujufmodi
publicatione, 8c exortum fcandalum publicum
cc.no’toriumj reparatio etiam publica fieri deb
e t, ad minus per condemnationem, videlicet publicam.
In quorum omnium di&orum teftimonium, pras-
;fenti cedulze manu propria feriptze , meum pro-
prium Signetum manuale appofui. Die decima no-
naldidi, Menfis Dccembris. Anno quo fupra. Sicfig-
'nfltum. J o a n n e s G u e r is , 7'radit a Veneris,
yjgejima fecunda die JMenJis Decembris.
Vcnerabilis8ccircumlpe<ftus vir, Magifter Guil-
lelmus Cane, tradidit deliberationem in feriptis, in
Jiac forma-
„ Reverendiflime Pater 8c Domine mi mutuen-
„ diflime, 8c vos Domine Inquifitor, Domine 8c
„ Pater mi Revercnde, fub corre&ione veftra,8c pro-
„ teftationibus in materia Fidei fieri confuetis per
Dominos 8c Magiftros mcos przecedentes fzepe
E t ideo japparet fibi quod reus eft vocandusin fe,
vel in di&is fuis: 8c ideo fibi videtur quod in tanta
caufa,dandi eflentDeputati,quihaberent vifitarevi-
tam fuam. E t apparet fibi quod tempore quo vi-
vebat, ipfa fuiflent tra&anda , 8c fuiflet zelus, 8c
major Fidei favor j 8c tunc materia fuiflet melius
ventilata, 8c veritas feita , quia potuiffet fe expo-
nere, 8c declarare, 8c oftendre intentionem fuam.
E t ideo Propofitiones funt generaliterpofitze.
E t utinam fuiflet interrogatus fuper prima Pro-
pofitione,quia quoniam Cain interfecit fratrem fiium,
Dominus inhibuit videntes, neipfum interficerent,
8chac de caufa habuit lalvum condudum.
E t quoniam loquitur de tyranno, anloquaturde
intolerabili, vel alio.
D e Michaele, qua authoritate interfecit Lucifer
um.
D e Phinees 8c aliisj utinam fuiflet interrogatus
deMandato 8cbeneplacitoDei, quia Propofitio retro
trahitur 8c Mandato comparatur.
Etiam de Judith : utriim mentita fuit, quæ fuit
mulier Sanda : non enim imponeret mendacium ,
nifi vidcret ubi de hoc. Nam Bernardus videtur
dicere, quod ipfa ex Spiritu fando locuta eft. E t
de alia quæ loquitur de Abfalon modicum e ft, 8c
tales Propofitiones modicum faciunt ad procefliim.
Etdejuramento, melius effet facere 8cc. quia etiam
debuiflet interrogari, quia illc non videtur degene-
rare qui * juramentum convertat in melius. E t
ideo apparet fibi quod ad minus feripta fiia effent '
legenda, loco ipfius qui vocatus eft ad majus T r ibunal
i 8c ideo plures termini effent dandi in ifta
materia, ficut in aliis caufis.
Venerabilis 8ccircumfpedus vir, Magifter Jorda-
nus Morin, Magifter in Theologia, regratiatur8c
proteftatur ut fupra , & adhæret proteftationibus
C fàdis. Quantum ad cedulam præfcntem> videtur
quod Propofitiones illæ veniunt condemnandæ, cum
modificationibus contentis. Tamen difpofiiit, per
præfentem, aliter dicere. Apparet enim fibi quod
una deliberatio e ft, quod in ifta materia fiftendum
effet in fcholis : alia eft extrinfeca, dando dilatio-
nes in materia.
E t dicunt primo quod in ifto proccffu non ob-
fervatur modus confuetus Facultati Theologiæ&c.
Secundo, Propofitiones illæ non funt dogmati-
fatæ, & fie non veniunt condemnandæ.
T e r t io , non apparet quis eas dixerit.
Item, nulli teftes adhuc producuntqr, nec aliquis
codex oftenditur.
E x quo concluditur quod ifte proceflus nullus
„ tadlis, ad cedulam heri, fcilicet vigefima hujus j , eft.
„ Menfis, mihi miflam, cum omni humilitateref- Item, ifte modus procedendi videtur turbativus
» pondeo. , . . . . pacis & feditionis, imö impeditivus pads
,, Pnmo^dicqquodnoncrcdoquodprimamPro- Item, in cedula dicitur quod ifta:Propofitiones
,, poutionemibi contentam aliquis unquam fenferit, funt reprobats: ifte modus, dicunt, videtur ardia-
,, dogmarifoverit, vel afleruerit : & ideo de ilia, & re homines ad ita deliberandum , & fic ifte modn.
de omnibus.aliis in didla cedula contentis dico ficut
„ Dominus, & Magifter meus, Reverendus Domi-
„ nus AbbasLexovienfis, fcilicet MagifterUrfinus
„ Taillenande.In cujus rei teftimonium, prsfentem
,, cedulam proprio figno manuali fignatam, & ipfim
„ fub Sigillo mco claufi. Sicßgnatum. Ttadita die
„ , . , & fic ifte modus
non eft bonus.
Item, materia tangit perfönasaltas, &M c videtur
fiftendum, vel faltem effetad CuriamRoma-
nam mittendum.
Item, Juriftæ non funt vocati, qui tarnen debe-
t Quin. » ftmt, utram. rCnt
H T
rentvocari, tantum, lausDeo, nonvidet aliquem
quin diffentiat iftis Affertionibus, licèt diverfimodè
deberent, 8c ideo dicita.liqua.
Qiiantum ad primum, quoniam dicebatur, non
obfervatur modus confuetus &c. eft confiderandum
quod circa materiam iftam eft duplex Forum:primum
fcolafticum Stdodrinafei 8c aliudjudiciaie.
In primo igitur de fermone vero , 8c quoniam
materia occurrit, dentur Magiftri qui vifitent materiam
8c difeernant verumà falfo.
Secundum Forum eft judiciale , quod pertinet
ad Prælatos j 8c fic refpondetur quod Propofitiones
de quibus fermo, non funt de Foro primo, 8c
ideo non oportuit tenere modum qui obfervatur in
illo Foro , fed Dominus Prælatus tenuit bonum
modum, 8c ordinatiflimè proceflit. Nam primo,
vocavit paucos, pofteà plures, 8c demùm totam
Facultatem j 8c fic quilibet debet deliberarc 8c dicere
opinionemfuam, quoniam dicitur: Aflèrtiones
hujufmodi non funt dogmatifatæ8cc. 8c ideo aliqui
ceflàrunt à deliberatione.
Dicit primo, quod videat imminere periculum,
8c de proximo fibi licet obviare illi errori, dato
examinari, antequam Propofitiones iftze condemn
narentur: jam refponfum eft, 8c examen eft facile,
nam quidquid ibi continetur, vel Catholicum vel
erroneum, faciliter videbitur. Nam fi aflumantur
aliqua vera 8c Catholica, ad probandum aliquam fal-
fitatem , major eft injuria Fidei. Et quoniam dicebatur
: ifte modus eft perturbativus pacis, 8c flatus
hujus Regni, ficut aliqui dixerunt 5 quantum
A ad hoc nefeit bene quid dicere, licet multum co-
gitaverit: 8c heri, poftquam audivit loqui Elemo-
fynarium Domini Ducis Buigundize, vires refump-
f it, 8c quantum ad hoc non dubitat 8cc*
Unde etfi in Propofitione fumitur aliquid erro-
ncum, ipfe eft exculatus, cum fit pcrfona laicalis ,
8c ideo nullo modo venit culpandus , 8c quod ibi
eflet aliquis error, ipfum nunquam advocaflet. E t
credit quod nullus ex dcliberatione ifta in materia
Fidei debeat turbari, vel moveri j quia hoc dicere,
eflet maxima-injuria qua: poflet imponi Regi 8c Regno
, 8c iftud nullum debet impedire a deliberatione.
E t quoniam dicitur : caufa eft mittenda ad curiam
Romanam, dicit <X a c prUAIIIUJ IILM IH-tL uuviaii, 1111 WIUI1 ,uaiu „ nam ivumnu.uu, uix.ii. qvjuuwovdi eWxK quo aliquis error —fequod
non fuit publicatus 8c dogmatifatus, 8c hoc 0 minatur in ifta Dioecefi Parifienfi, Prælatus debet
debuit 8c debet facere.
Item, dicit quod fi ilia Propofitio prima non fuerit
univerfaliter dogmatifata tamen fuitoftenfa,
8cdifpofitioeft ut pra&icetur univerfaliter, 8c par-
cat fibi, fi ilia dicat in ifta materia : quia ifta materia
eft divulgata apud multos, 8c quia ifte error
pervenit ufque ad litteratos , 8c in tantum perve-
nit, quod multi alii errores infecutifunt.
Nonne vidimus coram oculis noftris quod fadta
fuit abandonnatio illorum de Sanguine Regis , ac
omnium adhzercntium : 8c iftud fuit per falfas fug-
geftiones 8c malas informationes. Et f ic , licet ifta
prima A flertio non fuerit pofita univerfaliter ; eflet
tamen reparanda, propter fequelam : 8c fic ifte error
non folum movet ipfum , fed alii errores fub-
je£li.
Item, cum dicitur , pofita eft univerfaliter, 8c
ita non eft contenta in Propofitione , vel non eft
dogmatifataj dicit quod, hoc non obftante, tamen
ex quo fecutum eft fcandalum, ex hoc de ilia Propofitione
providere 8c procedere.
E t ante dicitur : ifta cedula videtur Magiftros
ardtare ad deliberandum in ifta materia, ad dicendum
veritatem. Dicit quod fi przeambulum non fuif-
fet pofitum, iftud non fuiflet magnum malum. Ve-
rumtamcn dicit, quod duplex eft Judicium. Unum
eft primarium: aliud fecundarium, 8c difeuflivum.
Quantum ad primum, apparet qued fuit juftum,
quia multi deliberaverunt, ut apparet per Inftru-
mentum, 8c per deliberationem Univerfitatis j 8c
quoniam dicitur, debent vocari Jurifperiti, nullus
contradicit.
E t quantum ad ulteriorem examinationem ipfa-
rum Aflertionum, non inftat.
Nunc venit ad deliberationem fuam circa iftam
materiam Fidei, qua: eft pietas , 8c cum maxima
pietate tra&anda, ficut in materia Conceptionis, licet
multi dixerunt effe conceptam in peccato: velum
quia pietas eft in contrarium, revera contra-
rium eft peccatum, ideo non eft condecendendum
aliquid dicendum eft in favorem Fidei, 8c „ peccato
_____ .3 D . Är li.'.'f- oil/—ITli.j ^ T7 t- *./-
commodum Reipublicæ : 8c ideo licet aliquid pro-
ponatur terminis non apertis; ubi tamen tangit Fi-
dem, nihilominùs nullus debet fc ad hoc excufare
à deliberatione, cum conftet ortum fcandalum notorie.
E t cum loquitur de perfona, dicit quod non eft
neceflarium ad confundendum errorem, quod per-
fbna quæ protulit, vel dixit aliquam Aflertionem
erroneam vocetur, nec in primo, nec in fecundo
Foro: nam in Foro judiciali primo, inquiriturde
errore-, confequenter, fi expédiât, habet quærere
de errante 8c hæretico , 8c ifta pofiimt bene fepa-
rari. Multum enim refert profequi hærefim &hæ-
reticum : quia hæreticus aliquando eft tolerandus j
hærefîs verb notoria, non efti 8c fic apparet quia
non eft neceffe vocare perfonam, ex quo confiât de
errore.
Et ideo, quantùm ad primamPropofitionem, licet
impropriè pofita effet} tamen aliquid dicendum
eft circa eandem, in favorem Fidei, & quia peccatum
eft: 8c dicit quod venit condemnanda fiibil-
lis qualificationibus contentis in cedula.
.Simili modo de aliis Propbfitionibus, de quibus
non facit magnam difficultatem , nifi in quantum
adducuntur ad probationem primæ , 8c debemus
credere quod facra Scriptura in fe continet veritatem
, 8c in qualibet fui parte.
E t ideo flat in ilia deliberatione. E t quantum
ad expediens, an ipfæ inde condemnantur, vel alias,
fe refert Judicibus.
Venerabilis 8c circumfpeélus vir, Magifter Joannes
de Dulcimenillo, Magifter in Theologia, pro*
teftatur 8c regratiatur, ut ceteri, 8c quantum ad
cedulam fibi miflam , dicit quod tria in ca conti-
E t quoniam dicebatur ülteriùs quod modus pro- j ) nentur. Unum fupponitur, an fit ortum fcanda-
* n -j;'. - * ***1 * n ^ 1 him} credit quod fic. An fint in forma in propofitione,
vel ne> fe refert Judicibus, 8c dicit quod
ex prolatione ipfarum ortum eft fcandalum magis
paffivum, quàm artivum. Et an fint veræ, vel fal-
fæ, flat in deliberatione cum præcedentibus. Et
an fint condemnandæ judicialiter, dicit quod me-
liori modo quo poflit adhibeatur remedium circa
hujufmodi materiam. Unus modus eft, per judicia-
lem condemnationem : 8c effet opinionis quod ifti
codices vifitarentur} 8c quod fi eflènt aliquæ Pro-
pofitionis errooeæ , oftenderentur Domino D u d
K Burr
cedendi eft odiofus 8cc. materia Fidei eft caufa ho-
nefla, 8cjufta, nec eft przefumendum quod aliquis
vellet odiofe procedere, confideratis pcenis, 8c fa-
vore quo eft tra&anda Fides 8c materia Fidei. Ve-
rum cum materia Fidei proponitur , debet haberi
refpeblus ad materiam quze pzeponitur. Nam fi in
Judice fuerit aliquis zelus forte non ordinatus, ve-
rumtamen magis refpiciendum ad materiam Fidei,
quam ad perfonam illam: nam homo debet veritati
teftimonium perhibere.
Et ciim dicebatur: deberct codex,, vel caternus
To mi. V. Pars. II.