Shared Publication

rorum bonorum cxteriorum, etiam naturalium, 8c artificialium præjudiciuir. * manifefte fequitur quod hoc nomen,præjudicium,in dida Aflertione pofitum, illimitatc, non rcftridè flat in codem, pro primo , 8c principali, (eu maximo præjudicio, quod eft ani- mæ præjudicium : 8c ita videtur dida Propofitio, five Aflertio , ut jacct , ex fuis terminis veritatem & in fe , & ex fujs terminis ordinem authoritate, gladio p e r ib it :. hon dicit, abfque judi- ciaria authoritate. Hane glofam infequitur per expreflüm Dominus Bonaveiitura, in . Sentent. J ) i f t in t t .x x x v i i . Etfan- dus Thomas, fecunda fecund«. quaft.lxiv. EtAl-* bertus Magnus, 111. Sentent. D iß in t t . xxxvn. N c c Auguftinus hanc glofam infequitur, fuper illo ver- bo : Q u i accipit g la d ium ,v-u u u nu t. * wv nt 1^ 5 •------ * — ■ ^ ;.........'7 -i-n--- -f-c--c-u--n--d--o- - L---i-b--r-o- —co-n--t-r-a debitum charitatis continere , 8c ad hoc animas A Manichæüm,, dicit enim, fic : Qtä accipit gla- .prasjudicium primum, 5c principale , feu maximum eft referendum, quidquid eft inhacmateria. Nam indubie'tenendum eft, quod proconferva- tione, retentione, defenflone, feu tuitione fuse rei temporalis , fponfas fuse , aut liberorum , non eft frangendum juramentum, nifihxc omnia pr«dida, pro tunc, caderent in Praecepto: tunc enim non tc- neretur fervarc juramentum, feu prom iflum* aliter autem, fervare tenetur, & non contravenire, fua propria authoritate: quod notanter dico propter certos cafus. In cafu autem currente, feu prsefenti, confervatio Regis, fuse fponf« 8c liberorum, ac totius Rcipu- blicas dcfFenfio, 8c tuitio, cadere vifa funt, 8c viden- tur fub Prseccpto , quod cafus pofitio declaravit | 8c clare patet memoranti. Quare patet , quod dodrina hare, & fimilis condemnanda non eft , prout prasdida Propofitio condemnata : Qujlibet tyrannus, &c. nec pertinaciter hanc dodrinam af- “ ferentes funt hseretici, nec ut tales puniendi. E x quo manifefte fequitur, quod aflerere, inter Catholicos didas Aflertiones efle probabiles , vel forfan veras, non eft erroneum, nec fapiens h«re- fim, nec Dodor Theologus hoc publiceinhocfa- cro Concilio, & coram Judicibus Fidei aflerens, habendus eft de hasrefi vehementer fufpedus, 8cc. E t quia prasfatus Reverendiflimus Pater, & Do- minus , ultra prasdida, pro fundamento condemnations dodrinae hujufmodi Aflertionum aliqua ad- dium ,& c . id eft, qui nulla fuperiori ac legitimapote- flate, vel jubente, vel eoncedente~,in alterius fangui- nem armatur, gladioperibit. Non enim dicit, abfque judiciaria authoritate, id eft, abfquejubente Ju- diccimmediate, fecundum intelledum prasfati Reve- rendiffimi Patris, & Domini: imo ex tenorepr«- fat« authoritatis Auguftini., non videtur neceflaria legitim« poteftatis juflio, fed ejufdem fufficit con- ceflio. Quoad illud : Non perjurabis, 8tc. Huic Prse- cepto non contrariatur Aflertio de juramento , fed eft concordia, ftando in terminis prioribus juramen- ti. Dicit idem R e verendus Pater, 6c Dominus Card in a l quod in prioribus didum eft * eft enim omne juramentum obfervandum, quod non vergit in dc- trimentum animas. Nec facit ad propofitum quod allegat ille Reverendiflimus Pater feriptum, Exod.XXI. Siquisper induftriam, &c. hoc enim intelligitur, fi fecerit pri- vata authoritate: hoc autem in hac materia non di- citur, fed oppofitum. E t contra fe facit, & pro prsefenti materia quod allegat. xxm. qu&fl. vi. C . Non occides, fumptum ab Auguftino, ubi dicitur: His igitur exceptis, quos vel Lexjufta generaliter, vel Spiritus fanbltis Juftittct, Dens Jpecialiter jubet occidi: quia Aflertiones prasdi- d a s , & potiflime prima, & fecunda prasfupponunt tyrannum, de quo fermo, non tantum Lege una, fed pluribus, morali, feu civili, naturali, & divina foreoccidendum, & generaliter juflum efle per didas duxit, & allegavit pro ampliori difeuflione, 8c ap- pertione materia * 8c ut videatur quid veritatis , aut probabilitatis habeant hujufmodi adduda , feu allegata. Refpondetur , per modum qui fequitur. Et ad primum,cum dicit, quod h«c dodrina eft contra duo Pr«ceptaDecalogi, fcilicet: Nonoccides, fei- licet, abfque authoritate judiciaria * 8c illud: Non c turn temporali morte, fed sterna * cum nulli fit Leges quod occidatur. Doceat igitur didus Reverendiflimus Pater, quod nulla iftarura Legum generaliter jubeat talem tyrannum occidi. Conftat divinam Legem, & etiam na- turalem didare feu determinate diffinire, ejufmodi tyrannum omni poena poflibili dignum , non tanperjurabis. Refpondetur , quod dodrina conformis efle videtur didis duobus Prasceptis: nam prima Aflertio, cum fecunda dicit, quod tyrannusdequo loquitur, venit occidendus authoritate Legum , fcilicet civilis , feu moralis, naturalis , & divinse. Sed quod hasc authoritas judiciaria fit oftenditur: nam Legis divinse authoritas, eft Dei Judicis fupremi authoritas. Igitur Judiciaria eft. Similiter Lcgis naturalis authoritas, Dei Judicis eft authoritas, & judiciaria ef- fe videtur: dc civili autem 6c morali eft manifeftum j nam Legis authoritas, eft Legiflatoris authoritas Judicis, 6c fic judiciaria eft hujufmodi Legis authoritas } L e x enim pofita ä Legiflatore primo non re- vocata, non immutata, aut quoad effedum fufpen- fa, fed potius approbata per Legiflatoris fucceflo- res, Judicis authoritatem continet; 6c fic judicia- riam videtur continere authoritatem. Qui ergo ejus authoritate aliquem occidit, authoritate judiciaria ilium occidere videtur. N ec hsec glofa, fcilicet: A b fq u e authoritate j u d ic ia r ia , eft glofa communis Dodorum hujusPrse- cepti, N o n occides: fed hsec 5 propria fc ilic e t authoritate : N o n occides , fcilicet propria authoritate. Hanc glofam, nonillam, fcilicet, authoritate ju d i c ia r ia , ponit exprefse Magifter Nicolaus deLyra, fuper illo verbo: jQ u i g ladium accipit, gladio p e r ib it. Matth, xxvii. f z . Q u ig la d ium accipit, propria fcilicet dubium, aut efle debeat, quin talis tyrannus mor- taliter peccet. Aut igitur Legiflator hanc fenten- tiam, 6c didamen confiderans, 6c imitans, parte una> parte autem ex altera Rempublicam, 6c ejus bonum, quod refpicit hujufmodi tyrannidis crimen, fed oppofitum ipfius boni publici, qualitatem fcilicet, in ipfius lxfionem, 6c detrimentum Legem aliquam edidit, per quam non tantum fingulis fubditis, 6c vaflällis ipfius Legiflatoris permittitur ut ab eis hujufmodi tyrannus occidatur > fed 6c poteftas conce- ditur , aut ex contentis per expreflüm in corpore Juris civilis , hoc idem , 6c in bona, 6c neceflaria confcquentia infertur , aut nullatenüs ex Lege aliqua fuper hac materia edita, aut nullis contentis in dido corpore juris civilis ; nullis etiam coaflump- tis veris hare poteftas conceditur, concluditur, aut infertur. Si primum ; clare habetur intentum. Secundum non videtur j quia hoc eft crimen maxime de- teftandum Reipublicae, 6c ejusbonoinimicum, 8c maxim4 .puniendum. Igitur per Legiflatorem eft luper htfc, & circa provifum, ad falutem Reipubli- cse , & ejus bonum. Si enim circa minora mala, 6c inconvenientia contingentia Rempublicam per Leges juftas provideritj multo magis circa hoede- teftabile, 6c maximum crimen, per Legem aut L e ges providit : providit enim circa depopulationem agrorum, defertionem militiae , furtum nodurnum, infidiationem viarum} per fuas Leges dans, & concedens poteftatem puniendi hujufmodi crimina multo minora, acea committcntes, etiam per mortem , illis illam infligendo: etfi ex null© , aut nullis contentis in dido corpore Juris Civilis, quibuf- cumque etiam veris coaflümptis, poflit hujufmodi poteftatis conceflio clarê , verè , 6c expreflë * ex his tarnen , qu« in bona 6c neceflaria confequentia inferuntur , ex illis forfan inferri po- _________ ____ 4 teft interpetativè , 6c implicitè , quibufdam aliis A pientes viros, qui funt, pr«ftatur fub iurejurando TvT— _:_ ___r._____i__ ______________ _ • • SSw . -i. J O feripta, ièu impoflta j nec * talis innoccns ab hoc cri- mine læfus maneat in lama, 6c honore, ad hoc, de neceflitate fàlutis, obligatio efle videtur. Poftremo, non tantum in hujufmodi Propofitionis condcmna- tione exprimitur unusfpecialis aflertori fed quàm plu- rimi : imo exprimi videtur tota Bohemia, in qua e~ rat ufus ille publicus, 6c notorius receptus 6c ap- probatus. Sic ex his patet. 6cc. Placeat attendere diligenter : per dodiflîmos 6c faveris coaflümptis. Non enim praefumendum quin fi Legiflator, Imperator fcilicet, vel alius fupre- mus Dominus, in Regno füo, vel Dpminio fimilem cafüm pr«vidiflet, aut pr«videret, füperhoepro- vidiflet, autprovideret, Legem ftatuendo, utqui- libet valens 6c yolens liberare Rempublicam ab hujufmodi tyranno, earn liberaret, etiam per mor- ‘ tem, fibi illam inferendo. Similiter contra fe facit, 6c pro pr«fenti materia quod allegat, xxm. q. Vlll. c. Quicumque: quod fumitur ab Auguftino, ubi dicitur: Qui fine publi- ca&c. Quia in cafu, B occidcns A , non fine publica adminiftratione interfecit, cum ex duabus pri- mis Aflertionibus clare fupponitur., quod authoritate Legum hujufmodi tyrannum intcrfecerit; 6c ita non fine adminiftratione aliqua , cum Legiflator , 6c ejus Judiciaria authoritas , feu adminiftra- R tio, in Lege fua, tanquäm in fuo effedu refidcat, at- que reluceat, ut eft manifeftum. N ec opus eft, quod B, fic A interficiens, aliquam adminiftratio- nem, feu Juridicam poteftatem habeac in ca exali- quo Officio fuo , vel gradu hierarchico temporali, feü temporalis politias fibi fpecialiter conceflb} fed fufficit quod han,c habeat ex commiffione Legiflatoris , feu Le g is : ficut manifefte poteft dccla- rari.inpolitiaEcclefiaftica. Etita non videtur ufür- pare, nec ufurpat poteftatem ä Deo fibi non concef- fam. N e c denique eft h se c dodrina contra illam De- cretalem, aut ejus rationcm, Pro humanis: prout fu f- ficienter dedu^lum efle videtur per Reverendum Pattern , Dominum Epifcopum Attrebatenfem. L o quitur enim Decretalis ilia, ut dicunt Domini ju - rift« , de illis qui ad talem a6lum proceduntcx vin- di£ba, 6c odio, qui horrendvi inhumanitate , detefalubrc confilium in materia Fidei, qualiter omnes rationes Gancellarii Pai ifienfis, & fibi adhærentium, feu adhærere volentium, novem Aflertiones in examine Magiftrorum nunc pofitas hæreticare non procedunt, nec veritatem cafus exprefli in didis Aflertionibus compræfiendunt, per quem animus occidendi, propria authoritate, non laudatur, nec approbatur , fed potius reprobatur : cum in prima Aflertione dicatur animus occidendi tyrannum, de quo loquitur, efle conformis Lcgibus^ naturali, morali, 8cdivin«* quod etiamexprefliiis dicit fecunda Aflertio, utnotumeft ex terminis. Attendantur ergo circumftantiæin prædiélis Af* fertionibus miflæ, 6c etiam exprefhe * tuncclafifli- mè patebit, quôd didæ Aflertiones non tantum funt probabiles, aut fine præjudicio Fidei 6c con- tradidione füftinibilesj fed apud nonnullos forfan patenter 6c manifefte veræ. . . Et primo. Videantur circumftantiæ ex parte illius quem liçitum eft taliter occidere. Loquitur itaque prima Aflertio de illo qui machinatur 6cc. Machi- narienim, licètrationem occultam 6c proximamdc fe importaret, 6c ex copfequenti non patentem, ut innuere videtur Dominus Cancellarius, non ta- men importaret adionem inevitabilem, fed potiùs ex hoc inevitabilem * eft enim difficilius obviare, 6c indè periculumevitaretali malitiæ concept«, quæ cum tradu temporis, 6c occulte deducitur ad effedum, quàm fi hoc celeriùs, atque potentiùs fie- ret, ut videtur. N e c verum eft, quôd de fe tantum dicat adionem immanentem, fed extra tranfèuntem per effedum , qui quantô fècretior eft 6c ignotior, tantô magis rationem machinationjs participate videtur, & participât : ignotior , inquam, quoad finem inftandaque fævitia mortem fitiunt aliorum* fecus in q tentum per machinantem. N ec adum machinapropofito efle videtur, Item. Poftmodum, cum arguit pr«fatus Reverendiflimus Pater, quod h«c dodrina multo magis eft condemnanda, quam ilia Propofitio , quae ponit, quod populares poflint ad eorum libitum, id eft, arbitrium, Dominos delinquentes corrigere. Hoc negatur: quia iftius Propofitionis damnat« nulla veritatis eft apparentia, nec bonicircumftan- tia* cumin folispopularibus non refideat Commu- nitatis authoritas, ut notum'eft, nec in eis fenfus, nec intelledus vigor , quo fufficienter videre pof- fint quid agendum, aut corrigendum in Principe fuo. s 1 ° pr«fenti autem cafu, ali« funt circumftanti«, tam"ex parte B , quam ipfius A. E x parte B, ex cafus pofitione, funt circumftanti« veri amoris ad Principem, 6c Rempublicam, 6c debit« obedien- tia:: ex parte autem A , funt circumftanti« inimi- citiae hoftilis contra Principem fuum, 6c Dominum Supremum, 6c infidelitatis, 6c inobedienti« mul- tipliciter indebitarum. Ad ultimam ejufdem Reverendiflimi Patris rationem 5 ‘ cum arguit hujus dodrin«condemnationem 6cc. Refpondetur * hoc fibi negando quod aflumit ratio , propter, interefle illius cui h«c dodrina ab a- liquibus publice denunciata, etiam judicialiter tan- quamh«retica, 6cfanonnullis afleritur, eftfalsoa- Ttsjni. V. Pars. III. tionis, quoad ejus fubftantiam necefle eft e fle o c c u l- tum * led quoad hoc ihterdiim eft manifeftus: fed quoad ejus finem, mali intentum necefle eft efle oc- cultum j qui quidem finis quanto difficilius con- cipi poteft, tantomagisn^achinatioeft, 6c dicipoteft. Nec immerito machinationis adus eft prolixus* quia difficile eft, & longa indiget cogitatione,, feu etiam meditatione , media invenirc ad finem mali pr«concepti, qui maximam videtur de fe habere diftantiam ad hujufmodi finem : qu«tamcn , fecundum rem, junda funt fini hujufmodi, 6c propin- quant : qui finis, fi interdiim ex uno adu concipi non poflit, nec efle notorius * ex pluribus tamen ejufdem machinationis adibus, 8c eorum plurimis circum- ftantiis publicis 6c notoriis, poteft efle machinatio, feu omnis adio publica, 6cnotoria, utnotoriumeft 6c manifeftum. Sic igitur non eft necefle, adionemmachinatio- ^ nis femper efle occultam, etiam quoad ejus finem j fed efle poteft patens 6c manifefta, ficut eft in pro- pofito, ex circumftantiisdefignatis per h«c verba* p e r cupiditatem, fra u d em , fortil'egium, & malum irige- n ium , determinantibus adum defignatum per ver- bum machinatur, pofitum in prima Aflertione. H « c autem omnia non videntur dicerc adionem occul- tam * fed eorum aliqua notoria 6c manifefta, non D d d 2, tan- * ierfon'Ugen&um ne.