791 tantiira quoad fubftantiam, fed etiam quoad finem,
uc notorium eft & manifeftum ; ad minus , eft
manifeftum quod complexum ex didis terminis;
fed potiüs patentem Sc manifeftam , cum forti-
legium non tantüm in adu interiori confiftat,
fed in exteriori, fenfibili’, 8c de fe manifefto,
licet etiam ejus effedus dubius eflet 8c incertus
, nec fini malo ipfius machinantis propinquus:
79 2
tamen non relevât machinantem, quin, ut tadum
eft., committat crimen læfæ Majeftatis, Sc dignus
fit morte æterna, & temporali, Sc quin per hujufmodi
effedum didi fui Regis mortem inten-
d a t , 8c quantum in fe e f t , fibi vitam auffc-
rat.
£ t minus mala e ft, & perverfa , feu injufta Sc
indebita tabs intentio mortis fuo Régi inferendæ
nam manifeftum eft quod, hoc non obftante, fortile- A per hujufmodi caufam & effedum, quàmfitintentio
per gladium extentum, ut manifeftum eft; fed
multö pejor, cum multo plures circumftantias ma-
las hujufmodi intentio comités habeat, ut faciliui
sium, non tantum fecundùm ejus fubftantiam, fed
fecundùm fuam rationem ablolutam ac etiam rela-
tam, feu comparatam ad Regem, tanquam medium,
feu principium finis mali in Rege ipfb præconcepti,8c
per machinantem intenti, poteft efle notorium, 8c
manifeftum.
Sed videamus in quidmachinatur. Non dicit Afi
fertio, in mortem y fed in faint em corporalem, id eft,
contra falutem 8cc. Oculis apertis veriffimè videtur,
quöd Aflèrtio dicit, in mortem, id eft, contra cor-
poralem vitam fui Domini, morti naturali oppofi-
tam. Quid enim aliud eft falus, fecundùm intelle-
dum communem Sandorum, 8c Dodorum Theo-
Jogorum , quàm vita? Eftne falus æterna vita?
Nulli dubium quod fic : falus ergo corporalis
eft videre : libentius enim gladium extenderet, ut
citiùs finem peroptatum Dominationis attingerct, fi
fui Sc Statûs fecuritatem 8c jimpunitatem potiùs con-
ciperct. E x enim fui inordinato amore, & Dominationis
concupitæ, ac terrore periculi} omiffis me-
diis hujufmodi fini proximis, & immédiats, noto-
riis, Sc publicis y media diftantia per hoc fecreta, Sc
occulta, vel fecretiora, Sc occultiora aflumit, ut
fùnt ea, de quibus loquitur Aflertio.
Non minus ex hac proditor, Sc capitalis inimicus,
ac hoftisRegis, ScReipublicæ, cujusquidemperverfa
intentio, feu conditio, etfi occultior f it , Sc
theologicè, Sc inter Theologos, vita eft corpora-B minus patens, ex finis intenti parte, quàm fit conlis:
fecùsforfàn eftmedicè, Sc inter Medicos : fic
forfàn falus, fanitas diceretur.
Hanc æquivocationem non rccipit hæc materia
moralis Sc theologica y fed penitùs eft abjicienda:
nec machinatio in hanc falutem dumtaxat, id eft,
fanitatem corporalem Regis 8cc. machinantem re-
levaret quin, fecundùmomnem Leg em, divinam,
naturalem , civilem , moralem, Sc canonicam
dignus fit morte naturali, Sc veniat per extermina-
tionem puniendus : quin infuper, fecundùm præfà-
tasLeges, fit capitalis Scformalis inimicus Sc hoftis
Regiæ Majeftatis , Sc Reipublicæ , committens
crimen læfæ Majeftatis humanæ, in primo gra-
du:
Pofteà vero, ut dicit didus Cancellarius, non
ditio gladium extendentis y aliqui f tamen, Sc pluri-
bus nofeibilis e ft , Sc fieri poteft patens Sc manife-
fta, ut patet ex prædidis : in quo ' cafu talis cui
patens e ft, Sc manifefta hujufmodi intentio, fi R e ipublicæ
. dicit Aflertio, pro anjferendo fibi vitam, fed folùm ,
pro anjferendo fuam Dominationem y Verum quod
hæc claufulanon ponitur, pro anjferendo fibi vitam y
fed hæc ,pro anjferendo fnam 'Dominationem. Sed ex
hoc inferri non poteft , quin ille de quo loquitur
Aflertio , vitam fibi aufferre intendat, Sc fibi, —
quantum in fè e ft, aufferat, quod exprefle deno- ^ notos.
fpeciali voto fit aftridus, 8c Principis, 8c
Communitatis authoritate fulcitus, ut tanquam mi-
nifter, adus publicæ Juftitiæ exerceat in hoftes, Sc
inimicos Reipublicæ , quemadmodùm eft militiæ
aftridus D u x , fcilicet, Comes, Baro, aut etiam
Miles;rationabiliter, ut videtur, poteft in talem fic
machinantem infurgere, Sc in gladium extendentem,
ut Regem percutiat, vel occidat.
Confiât autem, quod non tantùm Miles, fed qui-
libet fùbditus Sc vaflallus, Sc forfan Ecclefiafticus licite,
Sc rationabilitcr, Sc etiam meritoriè poffet talem
fic gladium extendentem occidere. Ergo Sc in cafu
Aflèrtionis.
Additur, ut dicit didus Cancellarius, per fraudes,
dolos, & malum ingeninm, *qui termini, ut dicit
didus Cancellarius, generales funt, fignifican-
tes adus interiores non patentes de fe , fed potiùs igtatur
per hanc claufulam expreflàm : machinatnr
contra falutem corporalem Regis fui , ut ex præce-
dentibus dedudum eft. Unde per hanc claufulam :
pro anjferendo Dominationem fnam, denotatur finis
mali per machinantem intentus principaliter , feu
ipfius machinationis, per cupiditatem, fraudem, 8cc.
attemptatæ in Regem, per expreflùm denotatæ per
hanc claufulam : Qui per cupiditatem, fraudem, Jor-
tilegium, & malum ingeninm machinatnr contra falutem
corporalem Regis fui , & fùpremi Domini,
quam immediate fubfequitur , Sc déterminât dida
claufula didum finem denotans , fcilicet pro auffe-
rendo fitam Dominationem., ut notorium eft, Sc ma-
nifeftum intuenti ordincm terminorum Aflèrtionis
prædidæ.
Deindc videamus per quæ media talis machina-
Salvâreverentiâ ipfius Cancellarii, in dida Affer-
tione non ponitur, dolos, fed alii duo ponuntur termini
, fcilicet fraudes & malum ingenium. Confiât
autem quod nomen, fraudes, non eft impofitum a-
d u i mentis, fecundùm quod immanens eft y led fe-
cundùm quod tranfit ad extra per effedum, ut videtur
manifeftum.
Etfi nomen, ingenii, mentem iplam, aut ipfius
aliquam potentiam menti inhærentem , Sc immanentem
, fecundùm quid fignificet, Sc eidem fit
impofitum : ex additione tamen ejufdem, cum nomine,
mali, non intùs manet, fed tranfit ad extra. Nam
ex dodrinaPhilofophi allegata alias, per Dominum
Cancellarium, verum Sc falfum funt in mente y bo-
num autem 8c malum funt in rebus, Sc per confe-
quens extra mentem, ficque magis nota, feu ag-
nofcibilia. Quapropter concluditur ex parte illius
tur, proüt dicit ipfe Cancellarius. Aflertio non di- __
c it, quod habeat gladium extenfum ut Regem per- D qui occiditur, quod didæ Aflèrtiones cafum præ
cutiat, hoc verum eft, fed dicit y per fortilegia,
quorum etfi effedus aliquis interdùm dubius fit, 8c
incertus, nec forfan fini mortis intentæ propinquus ;
non tamen neceflè eft omnem eorum effedum dubium
effe 8c incertum, nec ipfi fini non propin-
quum.
Et fi verum eflèt quod dicit didus Cancellarius,
8c quod omnis eorum effedus dùbius eflèt 8c
incertus nec fini mortis intentæ propinquus} hoc
didum,fciljcet neceflîtatis inevitabilis vere includunt,
nec excludunt.
Confiderentur infuper circumftantiæ pofitæ ex
parte modi agendi y quoniam dicitur, per exploration
s & infidias, tertiâ & quartâ, quæ, ut dicit didus
Cancellarius, longam præmeditationem important;
8c fpecialiter, taies infidiæ , quæ funt jura-
mento fidelitatis, 8c focialkàtis velatæ, ficut innuit
’’n o n a
f Torf an alioqui.
/
nona Aflèrtio, quæ falvarenititur ac juftificare con- Snem de fe malum & damnatum malæ funt &
foederationes tales «Q u o d non H in t n h l i p a r o r iæ d am n n ra p foederationcs tales, quod funt obligatoriar. in fo l; monTainonfo
Bene verum eft , quodHales infidias Sc exploration
s , morofem, feu longam important prsemedita-
tionem : fed ex hoc non infertur, nec inferri poteft,
quod tales explorationes, Sc infidias non funt
media licita , congrua, & honefta, ad finem, feu
damnatæ in tali machinante.
Ex parte igitur hujufmodi machinationis, 8c ho-
ftilitatis in tempus continuatæ, per prædida, 8c ex
hoc firmatæ 8c radicatæ in ipfo tyranno machinante
, 8c ipfum tyrannum irrevocabiliter Sc immobi-
n. j 7 appBHBB : ‘ .— 5- liter , Sc fixe 1i1n1 ih»uu]juufimmooadii mmaaileenfciciioo aaad mmoorrtteenm
actum de quo loquitur Aflèrtio. In bellis enim A Principis ordinato determinantis8c finientis, irrevo
lljicciittiiss,, lliicciittuumm eefftt uuttii iinnffiiddiiiiss :: iinn nprrææffeennrtii aanurteemm cahilis tëhmBtârta&wka ____1-. __ • n r
cafù, fi non fit bellum publicum, 8c notorium apud
fingulos, Juris, aut fàdi notorietate} aut quia ma-
chinans in R egem, feu Regem invadens non fate-
tu r , nec confeflùs eft y aut quia fuper hoc decre-
tum Judicis non opponitur, nec bppofitum eft j
aut quia fadum non eft omnibus fubditis , Sc fpecialiter
voto fidelitatis aftridis Régi evidenter no-
tum ; eft tamen bellum latens Sc occultum , fa-
roiliare & domefticum, quod,ex hoc,gravius, 8c
deteftabilius eft.
Quod fi non modis prædidis notum, atque notorium
, fic quod eis nulla tergiverfatione celari
poffet j fic füpponitur ipfi B fuifie notum atque
notorium, fcilicet quo ad adum, feu fàdum ipfius
machinantis, feu Regem invadentis, quod eft fàdum
, vel adus bellum gerentis occultum j nec
ex velatione juramenti fidelitatis, feu fbcialitatis vi-
dentur malitiam contrahere, ut videtur innuere
cabilis eft falusjPrincipis, nec valet mors ipfius fi-
naliter, parte iff a. Sic igitur ex parte ifta pendet
inevitabilis neceflitas; pendere etiam poteft, parte
ex altera, Juftitias fcilicet, ipfumrepifmentis,• feu
Judicis caftigantis, non valentis eum reprimere, feu
caftigare 5 qui effedus contingere poteft in Judice,
feu Principe, ratione indifpofitionis per effedus hofti-
lis machinationis conccptas, in eo fdbfecutas, qua obftante
, hujufmodi machinationem non concipit, nec
ejus effedum,qualiter fuper hoc providendum, Sc fe-
mediandum non videt, neque confiderat, nec defedus
infuper repreflionis, 8c debits caftigationis talis See.
Solum patet ex parte Principis fic indifpofiti ccn-
tingere; fed etiam ex parte machinantis poteft con-
tmgere 8c contingit: quia in cafu, magna; eft po-
tentias in fubditis , Sc vaflallis , Sc fanguine Regi
conjundis,ex hoc magna*apud eum, ScejusCon-
fihurn, ac plurimos Officiales publicos adus Jufti-
r " ™ •— y, • " > „ X.1UUVIU -, t ix texfewrcennt«es vvuoeceemm,, cScc aauuttnhoonrittaatteemm hhaabbeennss,, aa<c
aictus Cancellarius : quia fi poft confoederationes 0 multipliées fàvores, Schujus defedus hæc Sc m
ccoonnttrraacdtaass I, IalRterii cmonnffncpeHderrrnatronrrunmm iinnnnnoMtui^efrÎift , vel nliifo mliim ________I
innotefeeret hoftilis inimicitia concepta contra R e gem
, feu initum bellum occultum , familiare Sc
domefticum y nullum tali hoftili inimico promiflum,
hujufmodi hoftilitati conferens, 8c accommodum
fervare tenebatur, 8c teneretur ; cum ex divifU
L e g e , 8c ipfius Charitatis ordine, ad oppofitum tenebatur,
Sc teneretur.
E t fi hanc hoftilitatem prievidiflèt, ut per veiha
prxfeti Cancellarii innui videtur , 8c contrahehdo
defeciflèt; non minus tamen vera eft Aflèrtio ilia
nona, 8c, in cafii, multipliciter excufandus veniret.
Si enim A , apud B hujufmodi confcederationes per
fe , aut alterum procuraflèt, tunc potuit B merito
concipere , quod ad fuam perverfam intentionem
Sc hoftilem amicitiam jam diü conceptam facilius
& fecuriiis exequendam has prqcurabat: ac infuper
merito concipere potuit B , quod fi denegarct, per
1 wvn,vvuj, w. alla
plura cafum præfentem continentes occafione jun-
d i ■ j', tamen cum primo defedu contingentes ex
indifpofitione Principis, fie ut præmittitur, contingente
in ipfo Principe, nedùm eft difficile, fedpri-
mum impoffibile aliquemeflè, aut reperire, qui talem
machinantem auderet de tanto crimine accufâ-
r e , aut fe partem formalem contra eum conftitue-
re , etiam fi 4 id a eflènt pluribus evidenter nota.
E t quod fuper hoc laborarent vox communis &
publica fàma, Sc fi quis effet qui talem animum
aflûmeret, prædidis ftantibüs,non videreturilium,
fecundum diferetionem, fpiritum aflûmere. Nam
aut eflèt de inferioribus 8c mediocribus, aut fuperio-
ribus, 8c majoribus. Si de primis , aut fecundis, non
eft præfumendum quod talis poflèt fuper hoc au-
diri, Sc effedum Juftitiæ attingere, & fe, mifericor-
diæ gratiâ, mortis periculo exponere. Si autem de
v-uuuijjcic puiuiL o quuu n uenegaret,per oSuuppcerriioorriiDbuuss,, aauutt mmaajjoorriibbuuss eefifleett ;; aauutt vviiaamm JJuurrii,s
expreflùm,---1 ---------'7 .fecum WWW... contrahere bUUlVkUVl confoederationes,HU VUM, Ij quöd UUU
C aflûmeret, aut fadi: non eft præfùmendum ob
indignationem contra fe concipere concioere Doflèt.poflet, Sc quod
oiind ftantibua-torædifl-is
inde fecretius , Sc occultitis malitiam jam diu , &
prasmeditate conceptam exequi poflet 5 8c demum
ab ipfb -B, Sc fingulis fuis adhasrentibus caveret, Sc
cautior, Sc attentior in executione dida; malitia;,
per hanc denegationem, reddi poflet I in hoc enim
cafu, 8c his occurrentibus circumftantiis, multipliciter
veniret excufandus, ut eft notorium 8c manifeftum.
Sed nec tantum in hoc complexo : Quando efi
tanta potentia , quod fujlitia non potejl bono mo-
do fieri per Supremum y includitur cafus inevitabilis
neceflitatis, quod videtur imponere didus Cancellarius,
illud impugnando, feu reprobando: fed
etiam tonfiftit in malitia, 8choftili inimicitia, jam
diu 8c pra;meditate concepta, atque cogitata, quod
denotatur per verbum , machinatnr, ut dicit didus
Cancellairus per hiec verba, explorationes & infidias,
ftantibus prsedidis defedibus fundatis in maximis
fävoribus, quod cum Juris ordine finem Jaftida;,
Sc effedum poffet attingere.
Et eft clariflime prasfumendum, quod inde magna
fcandala, divifiones, turbationes, Sc odia poflent,
contingere, ad viam fadi publicam, contra hujüf-
modi tyrannum movendo guerram. Multbplurä
mala feandalofä 8cc. poflent in Republica contingere
fine infuper licentia-1- , Sc contra Principis
fui voluntatem bellum movere non poflet.
Non eft prasfumendum quöd hanc Jicfentiam
poffet attingere , fed potiüs oppofitum , Sc fi pro
majori parte Confilii Regi affiftentis poffet y non
tarnen fine partialitate Sc difcordia, obftantibus
pra;di6Hs fävoribus. Sola ergo videtur via fadi
occulta 8c fecreta: quare8cc. non contingere 4 cafus
inevitabilis neceffitatis tantum ex parte ipfius Jufti-
■ ; I " . J I, ----7 feu JJ udicis bcamftuiggmanutwis J; 1fVe.dU Cetliiaamui eCXx ppaarîtte
quæ, ut fiitetur, ipfe Cancellarius, longam impor- open's machinantis, ad quod, prædiélis circumftan
ttaanntt Oprrææmmeeddîirtaartiinonnepmm -•, nqnuræp. Cfii nrionnn pe-xvpnrrfe^fCscè^ SRcr fCb,r-- fiie afl-anrihns 2 i n r t a f r À î k i l _ __
maliter ponantur in prima Aflèrtione , ut déterminantes
adum tyranni machinantis; implicite tamen
, 8c virtualiter , ficut pars eft in fùo toto, in
machinatione denotata per machinatnr, contineri vi-
dentur Sc continentur veraciter : qui enim in alterum
machinatur, ipfum explorât, 8c infidias fibi
præparat, ut eft manifeftum, quæ, ex relatione ad
r ..............._---------— î s g e u e u u u ia n -
tiis aftantibus, indefedibiliter fequitur Principis
deftrudio , 8c non modica Reipublicæ, certo
modo exiftente Principe, detrimentum Sc læfio.
Non valet didi Cancellarii illatio, falvâ fui re-
verentia : Juftitia non poteft bono modo fieri per
fupremum : ergo aliquo debito, Sc convenient mo-
U d d 3 do
* Locus corrupt us. ' f 'Locus corrupt us. 1 Locus
corruptus. 4 Hic aliqùid defidsratnr.