8î7 cA8a in Concilio Conflantienfi 828
intelligcnda hujufmodi Prarcepta Decalogi, utdicit
fondus Thomas, & Alexander de Halis, & Dominus
Bonaventura, in fuo 11.
Propofitio Secunda.
Illo Przecepto , N o n oceid.es , non abfolut£, 8C
fimpliciter prohibetur interfedio hominis, & fecun-
dum quod hujufmodi occifio habet rationem indebiti
; alioquin non diceret Scriptura: Ma le fico s non
fa t t e n s v iv e r e , Exod.xxvii. 1 8.
Propofitio Tertia.
Nulla hominis occifio, fecundum quod lic fad a,
habens probabiliter rationem indebiti, dido Prae-
cepto contrariatur.
Propofitio Quarta.
Currente neceflitatc inevitabili, qua alicujus mors
injuftc infligitur peralium, nifi ilium occidat 5 plus
tenetur vitie fuse, quam alterius providere, habet
enim hoc rationem indebiti: 8c ad hoc f iin tD o lo res
, maxime Alexander de Halis, in fuo focundo,
ad Iongum tradans iftam matcriam. Dominus Bo- j
na Ventura. Joannes L e d o r , in Summa Confeforum.
Propofitio Quinta.
Occurrente neceflitate confimili, quia Regi luo
mors injufte per alium infligenda paratur , nifi fi-
dclis vaflallus ejus invafioni occurrat 5 plus tenetur
vitas Principis, quam vitas invaforis providere :
habet enim hoc rationem debiti j cum bonum publicum
, privato ; 8c vita Principis innoccntis, vitas
prasfidi * invaforis debeat anteponi 5 unde di-
cit Scriptura : E ru e cum , qui ducitur ad mortem.
Prov.xxiv. 11.
Ex quibus intentum : quod fcilicet principalis,
& prima novem Aflertionura, imo 8c tres foquen-
tes non contrariantur dido Prascepto, N o n occi-
d e s , nec fibi repugnant : claudunt enim in fe
prasdidam neceflitatem, 8c fic habcnt rationem debiti.
Ergo propofitum. E t fic videtur , quod illas 1
novem Aflertiones nullo Decreto fandse Sedis Apo-
ftolicae, vel authoritatc Generalis Concilii fofliona-
liter debent reprobari. Et attendatur , fi placeat,
quod incvitabilior eft cafus, per fraudem, fortile-
g ia , 8c malum ingenium, quam per gladium eva-
ginatum j quoniam non poflimt evitari fortilegia
per fugam , nec per oppofitionem ferri, vel ba-
cul i, aut alicujus quod poflct excipere idum gla-
dii.
Item. Bocatius, in Libro, d e Cafu Illuftrium V i -
rorum , narrat de quodam , qui per malum ingenium
reddebat fe invifibilem , 8t interfecit plures
Potentes * nec praecavebatur , quia non vidcba-
tur. E t fic apparet quod fraus , fortilegia, 8c
malum ingenium , includunt cafum inevitalilis ne-
ccflitatis periculofiorem , quam fit idus gladiato-
ris. | Ideo eft eis licentiüs occurrendum , prasve-
niendo utentes talibus, morte, ubi non poteft Su-
premus, bono modo, facere Juftitiam.
Item. Notetur fecundum Hugutium , & Sum-
mam Britonis,8c Catholicon: M a c h in a r i, d ic itu r k
machina , qua efi omnis artificiofa operatio 5 unde &
fagitta dicitur. Et fequitur ibidem : M a ch in a r i ,
eft machinans fa c e r e , conftruere , v e l cogitare- malum
, v e l aftute infidiari. Ideo machinatio eft valde
cavenda, quia occulta : & licet fueritdiuprascogi-
tata} tarnen celeriter operatur.
Item. Notetur, quod contr aria agunt contra fe,
* For fan prxdicki,
à tota fpecie, focundiim Philofophum. Cum e rgo, fe-
cundùm Dodorcs prasallegatos, folus corporalis fit,
quia condiuntur omniaimembra, vel fervantur -, fic
illud, quod eft contra falutem totalem, eft quo cor-
rumpuntur omnia membra, 8c dcftruuntur, per locum
à contrariis.
Notetur infuper , quod fi per Supremum non
poflit, bono modo, fieri Juftitia de tali, fequitur
quod fimpliciter non poteft fieri per eum, de illo.
Turn quia Maxima eft apud Dodorem fubtilem,
quod in cujus poteftatc eft agere, vel non age-
i re , in cujus* poteftate eft modus agendi, in talibus
quas cadunt fob libero arbitrio. Turn quia
Juftitia eft virtus,prasfopponens integritatem circum-
ftantiarum : fecundum Philofophum, in Ethicis
* Forfan hujus.
X X V I I . D e l i ê e r a t i o *
P G o , 8cc. Super fado Fidei requifitus, ut perhlbeam
teftimonium veritati, foper quasftione fii-
pra fcripta novem Aflertiones præcedentes tangente:
proteftor primo, quodindicendis,nolleminali-
quo derogare alicui juramento per me Parifiis , vel
alibi licite præftito > fed manere in eodem, fecun-
dùm verba , modum , & intentionem juramenti î
quantum, fëcundùm Deum, 8c rationem poflibile
cflet, 8c cum omni fubmiflioneaddcterminationcm
Ecclefiæ , feu Gcneralis Concilii in juramento cx-
preflà , vel intellcda. Ubi autem illicite 8c minus
cautè aliquid juraflem, vcllem cum omni mentis hu-
militate pcenitere, 8c confiteri.
Proteftor infuper, quod in dicendis per me, foper
fàdo prædidarum novem Aflcrtionum, nihil in-
tcndo pertinaciter aflercre : fedquidquiddixero,fob-
mitto me omnimodas emcndationi, 8c determination!
Ecclefiæ, fou (àcrofandæ Conftantienfis, vel
alterius Generalis Concilii. His habitis protcfta-
tionibus, dico, fine afl'ertione temcraria, quæ fequun-
tur.P
rima Aflertio favere videtur communi Reipu-
blicas bono, 8c viam clauderc tyrannidi: quare fa-
vorabiliter, & in mcliorem fonfom interpretanda
1 videtur. Sex alias dependent ex ipla. Odava verb
videtur intclligenda^per fonfom litteralem, fonfom *
ilium qui ex prima, 8c propria verborum figni-
ficatione, & n o n ...........accipitur : falfa tamcn e f fet
, loquendo de fenfu-jlitterali metaphyfico j vel
illo quem Spiritus fandus, qui Aqdor eft Scriptu-*
ræ , intellexit. Nona inniti videtur huic Maxima:,
quod juraraentum illicite præftitum , & in prasju-
dicium foi, vel proximi, non eft tenendum : debet
tarn en qui fic jura v i t , fou promifit, de juramento
fie incautè,vel illicite, pcenitere, & confiteri.
Omnibus hinc inde confidcratis & infpedis, cum
fubmiflione & corredione prædidis , fic delibcro,
quod prasfatas novem Aflertiones, pro nunc, mihi
videntur potiiis fubticendæ , quàm Fidei Judicio
reprobandæ.
* Locus corrupt u s .
)
X X V I I I . D e l i b e r a t i o .
A D fopra fcriptum dubium, quo quæritur : Nüm
fopra didæ novem Aflertiones Fidei Judicio font
reprobandæ : non variando à rcfponfione cum ceteris
Magiftris Ordinum generaliter fa d a , ,nequc
tranfcendendo degcnere in genus, fifunt veras,,aut
hon veræ-, five etiamfolfe, quod vicinum eft,, fe-
cundiim Philofophum. 11. Pojlerwrum: ad propofitum
relpondens.
Ego Frater , &c. Sacræ Theologiæ Profoflbr ;
prævia fcmper determinatione Ecclefiæ : dico quod
non;
8 29 Circa Damnationem Tropofit. J . Tarvi. 8 3
non? hn r PY fnndamenrn.non: & hoc ex fundamento, & dodrina Hindi Do- 1, i i ^ ...............
doris, Thom« de Aquino, P a r t e p r im a ^ q u a jl. x x x i i .
Art.w. dicendo, quod quando circa ill a quas etiam
ex Scripturis facris fequuntur font opiniones diver-
las Dodorum > ad ea credenda nemo obligatur, quoad
ufque per Ecclcfiam prascipiantur, aut ordinentur
credenda. Unde in primitiva Ecclefia mult« erant
opiniones Dodorum fuftentabiles, &fine pr«judi-
cio F id ei, quas hodie h«reticum eflet opinabiles,
aut v«*» A c r e , ciim oppo^um exiftat per Ec- „ „ ■ ........sv?.: W K K k I alcum
clcfiam diffinitum: quemadmodum apparet; de pro-.A „ quidam, quod eft cafus duarum Leeum fimul conreiitnnp
5, howicidio, liquidabitur hoc, an fuerit rcbellis. ff.
„d e oppe. non minc ia. ff. L. d e pup illo. §. S iq u i s r i -
„ vos verfi totiens. „ f
Item. Dominus Ramicus De Fortuno,y«r?scivilis
Monarchia, in repetitione Le g is: Omnes populi, fic
dicit: „ Deitide qu«ro, an valeat Statutum, quod
„ bannitus poflit occidi impune. E t die quod fic :
„ quia non ftatuit contrarium Jure divino , ut dixl
j> per didam L . primam, 8c 11. Quando liCeat vim, 8cc.
„ & L . in. §. c. ad L . Cornel, de ficariis. E t dicunc
Snirit-ns lanrri . /ip Kanrifmoi-ic fcM-mo Aa :_n.___ xt -n t • . . ...
ceflione Spiritus fan d i, de Baptifmatis forma , de
vifione animarum foparatarum, depaupertate Chri-
fti, 8t fimilium.
Ex quo fundamento fequitur ^^uod omnes Af-
fcrtiones ex Scriptura facra opinabiles , de quibus
font diverlæ Dodorum opiniones, font materiæ Fidei
impertinentes: ut gratia exempli} de obverfotio-
ne Lcgalium, A d G alat. 11. Dè ^ua Hieronymus,
& Auguftinus contraria fcribuiÄ r uno opinante, in
talium obfervatione Petrum peccaflè , fcilicet Au-
guftino : alio verb, fcilicet Hieronymo, Petrum non
peccaflè. Similiter de occifione fada Ægyptii per
Moyfem. E x o d .u . Ambrofius,& Auguftinusoppo-
fita fontiunt. Namunusadumcommendat,ut Ambrofius
, in Libro, D e O f f d is j alter verb adum cul-
pat, ut Auguftinus, in D eQ m f t io n ib u s E x o d .
„jundarum. Nam ifte bannitus videtur rebellis,6c
„ transfuga fu« civitatis , ut L . Am ijfo n e . §. 1. d é
„ capi. d i. Sed talis poteft impune occidi authori-
„ ta te Legis communis , ut dida L . in §. de fic a -
„ r i i s . Ergo 8t ifte bannitus authoritate Statuti, ex
„pr«didis. Ergo .videtur qubd ipfa prima Af-
fortio, cum fox aliis quafi ex ipfa foquentibus fic ve-
ra, vel faltem quod non fit Judicio Fidei reproban*
da. .
Item. Theologicè idem'deducitur, videlicet quod
non fint ipf« Aflertiones Judicio Fidei reproban-
d« ,8tc. ex opinionibus aliquibus fandorum Dodorum.
Nam fatis rationibus id dedudum eft in
cedula,ut fupra, ad quam me refero. Nam pariter
fontiunt Auguftinus, Hieronymus de Petro, circa
Legalium öbfervationem , de qua a Paulo fuit re-
E x his, per locum a majori, correlarie foqui vide- ß pr«henfos, ut habetur ad thr. * n. C. Super quo ver-
j quocUum circa novern^ Aflertiones pr«fotas bo Magifteradducit,pro unaparte, Auguftinum didiverlà
Dodores 8c oppofita fondant, nec per Ec-
clefiam, aut facrüm Concilium* fit tenendum, fit
adhuedeterminatum, quod ipfæ Aflertiones prædi-
dæ ad materiam Fidei minime trahi debent} ac
per hoc Domini Judices deputati in caulà Fidei per
facrum Çonftantienfo Concilium, illas Aflertiones re-
probare eorum Judicio , aut approbare nullatenùs
habènt; propter hoc enim Inquifitoribus hæretic«
pravitatis, 8c, pari ratione Judicibus quibufeumque
in caùlà Fidei deputatis etiam f ponitur, ut de illis
tantummodo quæ hærefim làperent manifeftè fe
intromittere debeant, ut %, fa n e . C . Cm» contumacia.
d e haref. L ib . vi. HæC ex vi juramenti, quæ fen-
tio,propria manu foripfi.
* Forfan eft legtnÀum quid fit tenendum. -j- Legendum
fo rfan deputatis imponitur.
X X I X . D e l i b e r a t i o .
A? quæftionem quâ quæritur : Utrum novem Af-
fertioncs fopra nominatæ, fint Judicio -Fidei reprobandæ
} dicitur qubd non, conformiter ad cedu-,
îam per Uriiverfitatem quatuor Ordinum Mendican-
tium V . R . D . præfentatam. E t quia fum Capel-
lanus Sereniflimi, 8cc. cum proteftatione, ut præ-
fàta cedula Ordinum Mendicantium, 8cc. addo
infra foripta.
Dominus Bartoldus deSaxoferrato, inExtrava-
ganti Domini Imperatoris HenriciVII. proavi di<fti
Sereniflimi Domini mei Regis Sigifmundi, quæin-
cipitj Quon ian^nuper, foper verbo, tenore, derebel-
libus Imperatorum, 8c Regum, tàm publicis, quàm
oçcultis, inquit, „D e poena horum rebellium di-
„cendum eft, quod quædam infliguntur ipfo Jure,
„quia perdunt omnia quæ Juris civilis font, ut in
,, diéta L. admiffione d e Cap. d iv i . Alia poena po-
„ te ft infligi à quolibet hominej nam poteftimpu- ]
„ ne occidi: ut ff. a d tL . Cornel, d e f i c a r i i s , in %, de
p,f i . d e r e m i l i . L . Proditores. Poflunt etiam captivi
„detineri utforvi, ut ff. de acqui. re. do. L . transfu-
iignm. E t infra, foper eodem verbo,dicit circa fo-
„ cundum §. d e poena , quæ poteft infligi à quoli-
„ bet homine. Quæritur an cùm quis eft rebellis
„oc cu lte , liceat occidere: die quod fic. Nam ipfo
» fado ipfampoenamincurrit, in quo proceditur de
centem : Petrum fervafîè ilia Legalia verè , 8c fie
reprehenfio vera , 8c non difpenlâtoria : fod pro
alia parte adducit Hieronymum dicentem, Petrum
non ideo fervaflè ilia Legalia qubd ea vellet poll
Chriftum forvarej fed invitum fociflè, 8c dilpenlâ-
toriè fimulafle , ne Judæos amitteret, nec in hoc
peccabat, nec fuit reprehenfio vera, quia in eo nihil
reprehenfibile erat.
Idem Beatus Ambrofius re&è ad propofitum,
in Libro, D e O f f d i s , inquit : N o n in in fe r en d a ,
f e d in depellenda injuria L e x v i r tu t i s efi: qui enim non
repellit à fiocio injuriam , f ip o t e f i , tàm eft in v i t io ,
quàm ille qui fa c i t ; undè fo n d u s Moyfes hinc p r iu s or-
fu s efl tent ament a imbecillis fortitudinis repellere : nam
cum v idiffet Hebraum ab eÆgyptio accipientem in ju -
d a m , d e jfe n d it , ita ut lÆg y tium proferneret atque in
arena abfconderet.
In contrarium eft Beatus Auguftinus, ad Publi-
C colam : N o n m ih i enim p la c e t confilium, n ifi fo r te f i t
miles 3 aut publica fu n d io n e , & non pro f t hoc fa c ia l,
f i d pro a liis , accepta légitima poteftate. Et contra
Fauftum , reprobat adum M oyfi, deinterfedione
Ægyptiaci.
Ex præfatis igitur opinionibus fandorum D o d o rum,
Petrus fuit reprehenfibilis, 8c non reprehen-
fibilis j 8c homicidium licitum, 8c non Iicitum : 8c
nunc, focundùm quofdam, ipfæ novem Aflertiones
funt reprobandæ Judicio Fidei : fecundum verb
cedulam quatuor Ordinum Mendicantium, in qua
me propria manu fobforipfi , dicitur quod non.
Et ita dico,in præfonti, nifi fondorum Dodorum
dida reprobentur. Et hæc font quæ fontio, juxta
judicium meæ confoientiæ. Ego Frater, 8cc. de prædidis
novem Aflertionibusj in quorum, 8cc.
f Locus corruptus. * Forfan ad Galac.
0 X X X . D e l i b e r a t i o .
J 7 Go N . 8cc. Sub humili fubmiflione, 8c benigna
■ ^corredione Apoftolicæ Sedis, 8c facriConftantienfis
Concilii , 8c Reverendiflimorum Patrum, 8c
Dominorum in caulà Fidei Judicum, 8cCommif-
fariorum, in teftimonium veritatis requifitus dico,
& , per juramentum, quod mihi videtur aflirmo ,
quod nulla novem Aflcrtionum, five Propofitionum