cx parte rea criminis ]se|se Majeftatisdivinse, con-
ilituitur lufficiens Judicium apud Pradatum,officio,
ut hanc partem darnnet. Interefle vero perfonale
concernens intitulationem talis Libelli, eit pure ac-
ceflorium 8c feparabile. Poterit igitur primum
interefle terminari, 8c alterum differri, vel dimit-
ti.
Amplius. Evenire frequenter poteft quod Libel-
lus hiercticalis inficiet unam Diocefim 3 8c perfo-
na, cujus nomine Libellus intitulatur, non erit de ilia
Diocefi , nec per confequens fubjicietur Jurif-
didtioni illius Epilcopi. Non oportebit igitur quod
Epifcopus evocet eum, dfim damnabit ilium Libel-
lum erroneum, 8c fuse Diocefi peftiferum, quia de iis
quie foris funt nihil ad eum , 8c eflet irriforia ci-
tatio.
Amplius. In cafu pnecedenti contingere poteft
quod perfona errans fit tyrannus potens , vel ho-
flis Reipublica:, vel inimicus reputatus a Rege
fub quo eft Pradatus qui damnat Jixrefes 3 ubi ft
citaretur hujufmodi tyrannus* vel* hoftis, nulla ef-
fet utilitas, fed major hoftilitas in dilatione dam-
nationis errorum penderet in fubditis Pradati talis
grande dilpendium.
Amplius. Non oportetin decifione, vel deter-
minatione dodlrinali condemnativa alicujus erroris
quod evocetur errans, quamvis nominetur. Non
igitur oportebit hoc in damnatione judiciaria, de
necelfitate divini Pneccpti, cujus vinculum majus
e ft, quam vinculum Juris polirivi.
E t ft dicatur quod in cafibus prioribus poteft
faltem fieri citatio generalis; in valvis Ecclefia-
rum.
Refpondetur primo, quod hsec citatio non con-
cernit neceflario damnationem errorum ad quam
obligatur Pradatus divino Pracepto , 8c non fic
ad citandum.
Refpondetur fecundo, quia poflet talis citatio ac-
cefl'oria cedere, multis cafibus, in prajudicium cau-
fie principalis, propter verfutias, vel aftutiasAdvo-
catorum,vel Procuratorum,condudlorum prece,vel
pretio per unum potentem tyrannum, vel hoftem
Reipuolicx, vel feditiofum, refugientibus ex ad-
verfo defenforibus veritatis , vel caufa jufti me-
tus , vel ex pufillanimitate , aut alias interpone-
rentur. Quippe ftatim appellationes frivoJa;, imo
peftiferse ad Curiam Romanam,ubi tantus eflet tra-
dtus,'quantus labor, Scexpenfie, 6c quam inutilis
aliquando finis , colligitur faciliter ex iis quas vidimus
ex videmus. E t ita Paftor 6c Dodlor, pro
grandi merito,‘grandi damno multaretur.
Excmplum pro praemiffis inducitur de Rege
Franciae, qui fecit damnari Parifius errorem, De
vifione beata, quern tenebat Johannesxxn. eodem
Johanne Papa non vocato, vel audito.
Altera Conclufio.
Uod per inferiores ad Concilium Generale ,
vel ad Sedem Apoftolicam, non funt en;ores
condemnandi judicialiter, imo nec doctrinaliter, 1
ut aliqui intellexerunt 3 nifi fint prius per Eccle-
fiam condemnati: quoniam iftas funt Majores cau-
fie j qusreferenda funt,ut dixit, ad Apoftolicam
Sedem.
Oppofitum pacbicatum eft in hoc facro Conci-
l io , quod approbavit condemnationes fadtas per
Univerfttates 8t Ordinarios, in Anglia, 6c in Pragaj
quas tamen temerarias 6c iniquas , ft verum iite
diceret, debuiflet reprobafle.
Unde Pradati 6c Dodlores.tenentur multa fcire
explicite, quae populus non tenetur explicite co-
gnqlcere. Sed ubi infurgeret turbatio in populo,
& error explicitus, Pradati poflunt, 6c debent plebem
ab erroribus hujufmodi revocare judicialiter
6c alias. Verum eft quod Sententia eorum non
ligat extraneos, ut eft præcifè per ipfos lata, nifi
pro quanta, deducitur fufficienter in Scriptura
facra.
^ Denique nulla eft controverfia, vel contradiction
etiam apud Dominos Juriftas , quin in caufis Fidei
refpiciant exprefle 6c explicite Articulos Fi-
dei, 6c ilia quæ funt per Ecclefiam jam ut hære-
fes damnataj vel per Scripturam lacram, cujus au-
thoritate nititur Ecclefia, poflint 6c debeant ordi-
nari, 6c inquifitiones cognofcere : ut ft quis diceret
quod ZJfiura eft l ie ita , quod Forme at to non eft pec-
cat am mortale , quod Q u ilib e t tyrannus debet oc-
c id i &c. ficut nuper danmatum eft ; nullus dubi-
tat quin Epifcopus, 6c inquifitor habeant cognofcere.
Contra tertiam Concluftonem præmiflam,notetur
fcquens Conclu ftp extrada de Tradlatu eompofito
Anno Domini m. c c c l x x x v i i i . per Facultatem
Theologiæ, 6capprobato per Univerfitatem Pari-
fienfem, miflo olim Domino Clementi Papæ ; qui
Tradlatus eft penes ReverendiflimumPatrcm Do-
minurn Cardinalem de Chalanco.
* Secundaconclufio eft in primo Articulo.
Quod ad Epifcopos Catholicos pertinet, au-
„ thoritate inferiori 6c fubordinata, circa ea quæ
„ funt Fidei judicialiter diffinire.
,, Probatur authoritate Pauli, Æ o r u m xx. 28. ubi
„ dicit: A ttendue vobis, & ttniverfo g r e g i jn quo t,os Spi-
„ rttus fanftu s pofuit Epifcopos regere Ecclefiam D e i
, ,& c . Unde patet quod Jure divino, 6c authorita-
,, te Spiritus fancti, Epilcopi pofiti funt ad regimen
„ Ecclefiæ Dei.
„ Regimen autem importâtjudiciariam authori-
„ tatem. Ergo fequitur quod ad eos pertinet autho-
„ ritate judiciali inferiori 6cfubordinata, ideft, fu-
„ premæ authoritati fubjeCta, Ecclefiam regere, 6c
,, per confequens, de Fide cognofcere, 6c in ea dif-
,, finite. .
,,Unde quod de tali regimine ad Fidem perti-
„nente loqiiatur Apoftolus, ex hoc patet, quia ibi
,,hortatur ipfos adverlùs hæreticorum Fidem, ful?-
~.,,vertentiumnequitiam vigilarc. Nam immediate
„fequitur. Ego fc io quoniam intrabunt pofi dijcejjionent
j, means lupi rapaces in v o s , & exurgent v ir i loquentes
„ perverfa, u t abducant difcipulos poft fie , propter quod
„ v ig i la t e , &c. A6t. 20.2p.
„ E t ideb exemplo Pauli, Summus Pontifex,& Ge-
„ nerale Concilium , lub gravium comminatione
3, poenarum, ad vigilem hæreticæ pravitatis expu-
„gnationem alios hortantur Epifcopos.
„U n d e E x t r . de heretic, in Cap. Excommun i-
„ camus, in fine, fic,concluditur : S i quis enirn Epifcopus
„fiuper expurgando defiua D io cefi her et ic e p ra v itatis fier-
„ men to negligent finer i t , v e l remififius, ab Epificopah ofi-
„ cio deponatur, & in locum ipfius fiubftituatur idoneus
„ q u i v e lit & pofifit hereticam confiunderepravxtatem.
„ Hoc autem non poflet Epifcopus, nifi haberet
,,in hac parte judiciariam authoritatem. Et ideb
„ibidem præmittitur quod Epifcopus debet hære-
„ ticos ad luam præfentiam convocare, 6c convoca-
,, tos punire. Et in Capitulo Adabolendam, eo titulo,
„■ dicitur quod pertinet ad Epifcopos per Diocefes
„ fuas hæreticos judicare , 6c quod ipfi errorem
„ fuum, ad arbitrium Epifcopi regionis, debent pu-
„ blicè abjurare j quodque etiam illi qui fuérint à
„ Diocefani Jurildidtione exempti , niholominus
„ in iis quæ funt contra hæreticos inftituta, iplb-
,,rum fubeantJudicium, 6ceis in hac parte, tan-
„ quam à Sede Apoftolica Delegatis, non obftanti-
,, bus libertatis Privilegiis, obfequantur.
„ Ex quibus omnibus fatis patet quod tàm de Ju-
„ re divino,quam humano,ad Epifcopos pertinet, 6c
» pra-
,, pravitatem hæreticam judicare j 6c per confequens,
Aflèrtiones hæreticas condemnare judicialiter,6c authoritate
judiciaria veritates Catholicas diffinire.
0 „ Attendatur circa præmifla, quod fi nuliæ caulæ
Fidei deciderentur per Ordinarios,6cpræfertimin
locis in quibus lunt Studia Generalia Theologo-
5‘ rum j fequerentur inconvenientia maxima in Fide
,36c moribus:quoniam,ut in pluribus,Mendicantes
" funt illi qui prædicant, 6c poflent ad libitum di-
?> cere quæ vellent, abfque timoré reprehenftonis ;
„ quoniam in Curia Romana nuili ferè funt Theolo-,
}Jg i , nifi Mendicantes. E t fic ibidem quafi eflent
partes 6c judices.
„ Quia rurfùs apud ipfiim Curiam Romanam præ-
5)di£læ caufæ Fidei, ut plurimum, manerent indif-
3) euflæ vel indeterminatæ, ficut experientia docuit
„ in multis.
,, Quia denique pauci reperirentur Prælati 6c Do-
» dores qui poflent 6c vellent fubire difpendia 6c
, , expenfas, quas in Proceflibus Fidei eos facere ne-
cefle effet.
,, * Debent tamen Epifcopi retardari in extirpatio,-
d „ ne hærefùm , fed animàri, ficut patet, E x t r . de
heretic. Cap. excommun i camus.
„ Poftremo, quidquid fit de aliis Epifcopis 6c U n i-3
„ verfitatibus j attamen apud Epifcopum 6c Univer-
fitatem Parifienfem iftud habetur de confuetudi-
ne rationabili 6c approbata, ac légitimé præfcripta,
35 ficut patet de condemnarione Articulorum Pari-
fienfium, 6c de juramento Bachalareorum, quod fa-
?» ciunt antele&uram Sententiarum, in manibus Can-
3, celiarii Parifienfis, quod tale eft.
,, Si audieritis aliquem dogmatisantem contra fianam
»3 dotlrinam, & fipecialiter in fav o rem A r ticu lo rum ’F a ts
rifius damnatorum, revelabitis infra 0SI0 dies Epificopo,
3y v e l Cancellario F arifienfi, q u i fiuerit pro tempore v e -
” ,, Concordat pro conclufione Scriptura divina,
33pluribus locis, fpecialiter prima Petri tertio. Pa -
rati-, inquit., , a d fiuisfattionem & c . 6c Malachiæ
11. 7. L a b ia Sacerdotis cuftodiunt ficientiam 6cc. Et
,3in Epiftolis Pauli ad Thimoteum,6cadTitum,6c
35 Exod. xv 111. Et D enter on. xvn. E t fi dicatur quod
»3 Epifcopi, 6c Inquifitores poflunt errare -, eertè ita
33 poteft errare Papa 3 nihilominus fpedlant ad eum
„caufæ Fi'dei.
„ Item , fi Doblores poflunt doctrinaliter tracta-
5)re materias Fidei,quiadatur eisin Licentia pote-
ftas determinandi 6c interpretandi Scripturam fii-
33 cram 3 confiât quod Epifcopi, ex officio, funt Do-
35 clones,6c poflunt docere populum authoritativè,poe-
nasfcilicetapponendo. Item,caufæ Matrimoniales
3, funt de Majoribus caufis, quæ nihilominus abOr-
„ dinario fæpè determinantur.
,, Item, omnis error damnatus eft jam per Scriptu-
„ ram facram explicite, 6c implicite, ficut patet, E x tr .
de heret. Cap. Damnamus. Unde dicit Auguftinus
3quod fi quid alibi noxium eft, hie damnatur, fei-
33licet in Scriptura: unde damnatio, etiam per Pa-
»»pam, vel Concilium Generale, non eft nifiquæ-
33 dam Juris divini declaratio, cum appofitione De-
,, creti poenalis.
„P a te t igitur quod fècunda conclufio præfata, de
Traclatu antedidlo, eft fufficienterfundata injure
divino 6c. humano , 6c in confuetudine laudabili
3’ legitime præfcripta 3 nec propter unam glolam
33 Magiftralem in Decretalibus vel D ecretis, etiamfi
3>reperiretur ad oppofitum, damrianda eift, fed te-
33 nenda.
„ Et ita remanet tertia conclufio falfa per Magi-
33 ffi um Thololanum, id eft Johannes de Rocha, po-
„ fta . Vide fol. 7 6.
„F a c itpro promiffis, ad oftendendum de confue-
„ tudine laudabili legitime præfcripta, quod nediim
* Hie deejfe videtUr Non.
„ in Univcrfitate Parificnfiylcd in aliis Studiis gene-
„ralibus fit protefiatio communis per Thcologos,
„ diim faciuntaliquosaétus, quod nihil diccnt con-
„ era Articulos Parifius condemnatos vclqui alibi
,, fint rationabili 1er condemnati..,,
Sequitur Objeclio, & Refponßo, quæ in
A prædiBo Clraclatu fojitoe Junt.
,, C Ed contra prædicta ob jicitur, quia fleet adali- Vide
>■>— quem inferiorem Papa pertineat, vel pertinere ctiam
,, poffit hærefes manifeftas 6c explicitas judicialiter Cod>
„ condemnare,in quo cafu videntur procedere ilia f j 13'
„ quæ didla funt in fecunda 6c quinta conclufionibus; 3 9.
,, tamen videtur quod nec Epifcopus, nec Facultas,
„ autalius Papa inferior, poflit condemnare judicia-
,, liter 6c folemniter hærefes implicitas,de quibus
„ inter litteratos 6c in facris Litteris eruditos eft
,, quæftio vel dubitatio 3 quales videntur Conclufio-
,,nes prædiclæ, vel earum aliquæ, quas Facultas
„Theologiæ condemnavit. Et ad hoc videtur ratio
,„6cauthoritas concordarc: irrationabile enim ap-
„paretquod Epifcopus Parifienfis,qui quandoque
i ,, non eft Theologus, nec in facrisScripturis peritus,
,, poffit opinionem Dodlorum Theologiæ lènten-
„tialiter condemnare. Item, ad hoc eft auihoritas
,, Innocentii Papæ, in Cap. Qu o tien t 24. q. 1. ubi ait.
,, Q u o tien t ratio F id e i vent Hat u r , arbitror omnesfratres
„ & Coepificopos noflros non n ifi ad P e tr um , id e f t , a d fu i
,, nominis & honoris aubtorcm refierridebere. Et ibidem
„ dicit glofa: A liu d eft quefiionem de Fide mot am ter-
„ minare-y quod nuili, prefer quam Romane S edi p er mitt i-
, , t u r ,.ficu t hie d icitur. A liu d eft ipjam fine diffinitione
„ v entilare 5 quod Patriarche & F nm a te s fa cere pofi-
ficut ibi continetur. Et pofteàglofa obji-
„c ien sa it. . . . . . E x t r . de he ret. Cap. <±Ad abo-
iyylendam. Nam ibi innuitur quod illi funt vitandi
„ tan quam hæretici, quos ipfi Epifcopi vitandos di-
„ xerunt.
„ Sed die, quod illud intelligendum eft, quando
3, tale quid dicunt quod certum eft efle hærefim. Hie
, „v e rb cum dubiumeft. Cui concordat glofa,'80.
' , , Dift.cap. 11. fuper verbo, Fide, ubi ait: Sed èx-
apone fic : in Fide , id eft fidehter ut poffit agitare ;
„ canfiam F id e i, f e d non procedere qd Sementiam.
„ E x quibus omnibus patet quod nullus inferior
„Pap a poteft determinare fententialiter quæftio-
,,nem mot am de Fide , præcipuè quando litte-
j, rati dubitant 6c contrarié opinantur.
•,, Ad quod concordat Innocentius tertius, E x tr .
,, D e Baptifimo & ejus e jfe t tu , ubi dicit : Majores
,, Ecclefie caufias, prejert/m A r ticu lo s Fidei tangentes f
yy ad Petri Sedem referendas & c . E t ad hoc etiam fa-
„ cit Cap. F ideifundamentum. D e Summa T r in . & F i -
j ,d e Cath. in Clementinis.
„ S e d ad ifta refpondetur.
„ E t primo.^Dicendum eft quod omnia iftajura
, , loquuntur de caufis, feu Quæftïonibus Fidei ter-
i „ minandis 6c diffiniendis judicialiter. E t ideo in
3, nulla faciunt contra Facultatem Theologiæ, quin
„ poffit Quæftiones etiam apud aliquos litteratos
„dubias fcholaflicé terminare, 6cdoclrinalitcr dif-
„ finire , antequam ad Sedem Apoftolicam refe-
„ rantur, ficut fupra eft oftenfum in primo Arti-
„ cu lo hujus capituJi.
„ Secundo. Dicendum eft, refpondendo ad ratio-
„ nem nunc faélam, quod nec Epifcopus Parifienfis,•
„ nec alius quicunque non Theologus, nec in facris
„ Scripturis peritus, poteft, aut.debet, fine Theolo*
,, gorum confilio, opiniones Doélorum Theologiæ
„ in F id e dubias, 6c nonmanifelle hæreticas, ten-
tentialiter, feu judicialiter condemnare.
„ Tertiô. Dicendum eft quod, non obftantibus
G c 3 <*præ