3°3
An fint condemnandæ ; dicit quod fie. An leor
sum 5 vel in totofuo publicatæ funt : tertio, quia
defepfâtæ. •
Dicit etiam quod ad condemnationem totius non
jfoltim funt explicandæ iftæ, imo multæ alias contentas
iritotaPropofitione infe.
Dicit ulterius quod ifta non fufficiunt ad condemnationem,
nifi aliud fiat : ratio 5 quia errores multi
jam infixi funt in cordibus hominum. Ideo ha-
benda funt remédia contraria, Sc principiacontraria,
de quibus populus debebit informari.
Et de qualification iftarum Propofitionum, fiat
cum præcedentibus ; Sc co modo quo dixit, (tint
condemnandæ.
Venerabilis Sc circumfpeétus vir , Magifter Joannes
de Caftellione , délibérât, præfuppofitis
proteftationibus; Sc dicit quod prima eft erroneain
moribus, in Fide.
E t fimiliter recunda,eft erronea in Fide Sc moribus.
Tertia, malè fonat, juxta Legem dicentem : Hohominem
homini tnfidiarinefas efi. • ^
Quantum ad illam de infidiis, ipfa eft erronea,
impia Sc crudelis.
Quinta , fexta Sc feptima, funt erronea: in Fide
Sc moribus, Regiæ Majeftati detraélivæ.
Oéfcava, malè fentit in Fide.
N o n a , eft erronea in Fide & moribus. • gp
E t dicit quod funt rationabiliter, Scjuridicèçon-
demnandæ : quando, ubi, Sc quomodo; .fe refert di-
frretioni DominoruiB Tudiçium- Et dédit iftas ie-
_ 3° 4
Alias tres quas fequuntur, videntur fibi infenfatas,
& fine ratione , afferentes fecum permtiem pri-
marum Aflertionum. Alia quæ eft de fènfu littcra-
li, fi non fuiflètferipta, noncuraretmultum ; fed
quia feripta, eft condemnanda cum aliis, Sc fimiliter
ultima eft falfa. E t fie dicit quod omnes iftæ
Aflertiones fiint condemnandas Sc .anathematifan-
dæ , Sc etiam totaPropofitio Petit, in fe, quia iftas
Propofitiones capiunt malitiam a tota, in ie.
Venerabilis Sc circumfpeétus v ir , Magifter An-
dræas Bernardi, Licentiatus in Theologia dicit
quod ifti termini, terminus, Sc autoritas^ proprie, Dei
eft. . .<
Item, autorit as, propriè, eft totius Communitatis,
quæ exculât, Sc dat autoritatem occidendi aliquem,
ncc licet aliter, autoritate propria, aliquem inter-
ficere. Ex^.idcb apparet fibi quod ijfta juftificatio
qua: dicitur Domini Burgundiæ, continet Propofitiones
fcandalofas Sc erroneas in Fide Sc moribus,
Sc fapiunt fiærefim.
Deipfarum condemnation, an nunc, vel alias,
confuleret quod ifta materia præfens tam clarètra-
â à ta ,‘ rêmitteretur ad Concilium Generale, vel ad
Curiam Romanam : & in hoc magis onus removere-
tur.ab hominibuSjSc obftruetur osiniqua loquentium.
È t ifta dicit, cumproteftationeaddendi, Scdimri
B nuendi; &tradiditinfcriptis.
Quo ad primam Affertionem , fe refert ad Ma-
giftros qui primo deliberaverunt.
fponfionesinferiptis. ; ; pj
Venerabilis Sccircumfpe&us vir, .MagifterRol-
landus Barguenel, confident multa, Sc indif^ofi-
tionem temporis; Sc dicit quod non eft plene de-
liberatus. E t petit tempus ad vifitandum iftas. Propofitiones:
fed nihilomjnus; pro prasfenti, delibe-
ravit ut fequitur. .
Iftis omnibus confideratis, videtur inihi quod
non omnes illce Propofitiones funt condemnandas;
quia quasdam non funt affertas, vel non dicitur, a
quo: aliquas autem funt dubias. E t ultima , de
juramento , effet reparanda, modo poflibili, fed
nonConcilio * quod pro tunc condemnetur.
Quantum autem ad reprobationem iftarum fa-
flam per Dominum Cancellarium, modus ille fuif-
let indireftus, videtur , Sc non -eft talis proceflus 1
inducendus,propterpericula; Sc maximeintamar-
duis, qua: tangunt Fidem Sc Principes: tamenquia
Dominus Cancellarius prout asftimandum eft, bono
ze lo, Sc fervorc Fidei proceflit; confulerem quod
reperiretur medium , ut ipfe non haberet notam,
& etiam quod nullus Dominorum irritaretur; Sc ma-
neremus in pace.
Venerabilis Sc circumfpe&us v ir , Magifter Petrus
Parvi, Licentiatus in Theologia, quo ad duas
primas Aflertiones quod dicitur quod L e x naturalis
autorifat occidentem talem tyrannum ; ad hoc re-
fpondet, quod L e x naturalis poteft confiderari in
fe : Sc videtur fibi quod eft quoddam tranflump-
tum rationis divinas. E t videtur fibi quod Leges
quae funt ad regimen totius Communitatis, emana-
verunt a tota Communitate ; Sc ideo feribuntur.
E t de illo quod fit autoritate iftarum Legum, nullus
poteft murmurare : fecus de Judicio , vel illo
quod fit autoritate unius folius , vel per unum fo-
lum. E t ideo ifta Le x naturalis feripta in corde
iftius, vel illius , aliquem non autorifat, nec dat
autoritatem fic faciendi; quia alius poffet murmurare.
E t ideo duas Aflertiones primas funt inciviles,
malas, Sc fcandalofas, Sc fubverfivas ordinis politici, Sc
nunquam habent refpeftum ad totum. Videntur
effe hasreticas; quia L e x Dei eft pura Sc immacu-
lata.
Sequitur ejufdem deliheratio >
data in Jcriftis.
Exculationibus prasmiflis, quibus in materia tam
ardua fummè indigeo , adjeélis proteftationibus in
hoc aélu fieri folitis, quibus firmiter adhæreo, fir-
miterque adhærerc intendo , quandiu vitam
duxero in humanis, quas lupplico habere pro repentis.
..
Reverendiflime mi Pater, ac Domine metuen-
diflime, aggredior, recenfurus ad formam traditas
petitionis; favore , rancore omnibus abjeétis , le-
cundùm diStamen noftras. confcientiæ ordinatæ :
cum omni reverentia, Sc honore tantorum virorum,
videtur mihi quod diftinguendum fit de tyranno,
ac etiam de autoritate propria, fi aliquis, ex Prascep-
to occulto divino interficeret unum malefaélorem,
& non publicaretur illud Mandatum , nifi Iblum
diceretur: interficere tyrannum, autoritate propria,
in Foro noftro judiciali Sc contentiofb; non tarnen
inForoconfcientiæfiias, efl’etautoritas fua, fedau-
toritasDei.
Rurfiim,fi aliquis corrigeret unum incorrigibilem,
qui conaretur deftruere totam Rempublicam , nec
haberet fuperiorem Judicem; velut Imperator; &
effet incorrigibilis, faltcm quod certo tempore, ut
puta tribus diebus, Scduceretad effeSlum, inpræ-
d ido tempore , deftruere finaliter Rempublicam,
Sculteriorem proceffum generationis , ut puta am-
putaremammillas omnibus mulieribus; videtur qui
interficeret eum, non autoritate propria , fed autoritate
Reipublicæ, faceret deftrudivè. Dico tarnen
) quod fi aliquis prasfumeret, ex libidine avaritias, do-
minandi, vel alio quovis modo, non habendo alpe-
dlum ad Deum, vel ad Rempublicam, vel adma-
1 urn prasteritum, vel futurum, talis interficiens malè
faceret Sc peccaret: Sc adeö autoritas propria ve-
nenum includerc videtur, Sc cadit fub diftinStione.
Infupcrtyrannushabetpluresfpecies. Alius e f t, qui
nititurdominarifine Jure. Alius, qui affligit popu-
lum injuftè. Alius, eft deftrudor finalis Reipublicæ,
Sc talis eft interficiendus à quolibet membro illius
Reipublicæ. E t fic fan&us Aldatus Epifcopus Clan-
* lorfan verbum confilio.'
difleftriæadjudicavit Saxonem tyrannum, ut habe- Et hæcfunt di&a, Reverendiflime inChriftoPa-
turinCronicisBritonum: inquit enim ifteSandus, ter, cumomnimoda correétione veftra,Sc aliorum
Etfi eum omnes liber are niterentur : Ego eum in fru-
fla conciderem. Infequens nempe Samuëlem Prophe-
tam, qui cum Regem A gap Àmalach # in captivita-
tem tenuifl'et, concidit ipfum in frufta dicens : Si-
cut feeißi Aiatres fine liberis, fic etiam faciam hodie
jMatrem warnfine liberis inter mulieres, ut habetur primo
Regum.xv.cap. 33.
Item , Roberdus Vintonienfis Monachus, in-
troxicavit -f*, Sc fe ipftim Sc tyrannum Regem Joan- -
nem, quia non potuit aliter corrigi, nec interfici ;
Sc jam deftruxerat C . Sc L . Ecclefias, in Regno An-
gliæ, facicndo unam foreftam de ilia quæ jam vo-
cabatur forefta nova, fic intendens facere de omnibus
Ecclefiis lui Regni ; Sc tarnen prædiétus Monachus
commendabilis redditür ex prædidainterfe-
dione, ex geftis Anglorum , ut patet per Mona-
chum Geftrenfèm, Libro quinto fuæ Politiæ.
Prætereà Judith vidua à bono Hieronymo mag-
nis laudibusattollitur, fuper interfedione adulatoria
Olophernis, in Prologo Libri Judith ; fic inquiens :
uiccigite Judith viduam caßitatis exemglum, & triumph
ali laude^ perpetuis earn praconiis declarate , . hanc
enim non filum feeminis f id etiam vir is imitabilem fe cit
, ejui caßitatis ejus remunerator, virtutem ei tàlem tri-
bnit jUt mimicum ab omnibus hominibusvinceret, & in-
fuperabilem fitperaret. Numquid etiam à Domino ]
benedicitur J oël inter mulieres ; quæ dormiendo in-
terfècit Sifare , ut habetur, quinto Judicum. Super
quo verbo, gloflà Magiftri Nicolai de Lyra ; Non
folùm rem licit am fecit Joel, f id etiam meritoriam.
Hi nempe omnes tyranni fbere.
Qua propter ex prædidis videtur quod tyranni in
fuprema Ipecic tyrannidis, à quolibet membro illius
Reipublicæ perimilicitè poflünt : nec tales eum in-
terficiunt, autoritate propria; fed autoritate Reipu^
blicæ , licet occulta.
E t ideo, cum omnimoda reverentia tradare de
tyranno, Sc de autoritate propria, eft impertinens
ad mortem Principis interfedi, cum quilibet ilJo-
rum terminorum prædidorum habcat platcas latas.
Sed quærendum eflèt, primo , an fuiflèt tyrannus
, vel non , Sc in qua fipecie tyrannidis ; Sc an
talis propter talem fpeciem tyrannidis poflit interfi- (
ci ab alio , quàm à fuo Judice ordinär io : Sc tünc
limpidiùs pateret veritas, Scdifcufliorcddereturfê-
curior.
His nempe attends, de hujuimodi negotiiacce-
leratione , tefte confcientia , arbitror , ufque ad
tempus fore differendum , cùm hujufînodi accele-
ratio numerum pariat fruduum ; fêd potiùs effice-
re videatur : nec differre ad tempus , damnofum
erit; quoniam nec vos, Reverendiflime Pater, nec
aliquis ex Concilio Fidei notam matutinam incurrc-
re videbitur ; aliundè, munimenta omnia penès vos
fern per paratiflima remanent, quæexecutioni, dùm
vobis libuerit, demandare poteritis. Sed quomodo
ac (ândiùs fiet, vefter fedabitur animus , fecurè at-
que fândè f ie t , non hæfito , fi prælentem viam
tam diferetè, tàm maturè per viros rutilantes inge-
nio difcuflàm, tamdiù in fcola divini amoris erudi-
tos , tàmprobatos atqueexpertos in Fidei certami-
ne, ad Concilium Generale in proximo celebrandum
tranfmittere proponatis. Hoc nempe facientes, in- J
gens onus veftris ab humeris deponetur, vefter honor,
totiulque Concilii illæfus confèrvabitur : po-
ftremb , os loquentium quod nundum obftruStum
e f t , fed ubi fèpulchrum patens, indubiè obftruetur
.V
erumtaraende hujus materiæamplioriprofècu-
tione, me refero diferetioni veftræ, Concilioque
Fidei, fecundùm quod poftulatJuris ordo.
• Forfan Agag Regem Amalec. * Forfan intçxicayit.
Tomi. V . Pars II.
Dominorum Patrum hîc exiftentium, cum protefta-
tione femper, de addendo, vel diminuendo, fi necefle
fuerit, vel requifitus fuerim.
Anno'Domim 1413. Diex\u.
Februarii.
‘ Venerabilis Sc circumfpcélus vir , Magifter de xvn.Feb.
Matifcone, proteftatur, ut aliàs, Scvifitavitcedu-
lam ; Sc dicit quöd prima Aflèrtio , cum fequenti-
bus, ulque ad feptimam, tangunt materiam homi-
c id ii, Sc de juftificatione. Hoc Præceptum, Non
occides, eft Præceptum negativum, obligans femp
er , Sc pro femper: quamvisrecipiatexceptionem.
E t licèt tenendum eflèt in terminis, nec receden-
dumab eo, nifi propter certasScevidentiflimas cau-
fàs ; venir ad exceptiones : in defendendo fè, non eft
exceptio, quia defendens non occidit, licètfëqua-
tur occifio, quia defendendo refiftit Sc infiftit.
Item , de inimico, infiftens debellation! inimici ^
infiftit, vel ad fugam ejus, vel ad debellationem ejus,
Sc in ifto aélu non eft exceptio , fi fequatur mors.
Quærit inimicum capitalem Sortis * eum infequitur
ad eum occidendum, Sortes fugit, inimicus fequitur,
, Sortes incidit in vicum qui non habet exitum, inimicus
flat in buto expeâando fbeios fuos : an licet
Sorti evadere ? Videtur quod fic , quia ob unum
fi nem tendit, fcilicet ad fugam ; videtur qued non,
quia non eft faciendum malum ut bonum eveniat:
quia aètus ifte non effet reètus ; quia facit malum ;
ut perveniat ad bonum finem : Sc ideo aâus ille non
effet reètus , quamvis civiliter non eflet punien-
dus.
Item^ diCetet iii àlio cafu , de îatrofte publico,
qui mercatorem ducit fècum ad occidendum , Sc
confiât de hoc; an liceret ipfum occidere ? E t eflèt
aétus réélus ipfùmmct occidere ad deliberandum
alium. Credit quod aétus non effet licitus, fedinfi-
ftendo ad deliberationem mercatoris, non habendo
refpeétum ad occifionem , aétus eflet licitus. Et
ideo Præceptum tenendum eft in terminis fuis. Et
, ideo aétus homicidii tantum eft licitus inCommuni-
' täte , vel in illo qui habet regimen Communitatis;
quia habet Dominium Sc poteftatem. Sicut de illo
qui habet membrum putridum , quæritur an epi-
keia ibipoffit habere locum. Videtur quod fic, juxta
illam quæftionem , de portis civitatis non ape-
riendis, quæ recepit epikeiam.
E t fie , ut in hoc Præcepto, Non occides, cum
correétione credit qüöd ifte cafûs non recipit epikeiam
: quia dato quod f i c , non poteft modus ille
obfèrvari, qui expedit Communitati Sc civitati : pate
t, conceflà fàcultate cuilibet judicandi ; non tarnen
quilibet habet diferetionem judicandi. Quia
etiam in accufàto de furto, requiritur cognitio cau-
fæ , & circumftantiæ fàéti, attendendo an propter
neceflitatem, vel aliàs? Et idem dehomicidio ; an
per ebrietatem, vel aliàs ? Et epikeia non poteft habere
iflum modum. Et ponatur quod concedatur
epikeia, Scjudexdicat: Ifte occidit per epikeiam,
quantum erit Sententiapericulofà, darum eft quod
1 quia homines habent multas paffiones , Sc habent
odia inter fe, quod vix homo perfeétus poflit refi-
ftere: Sc fiedaretur occafio periculorum.
E t ideo non obftat argumentum, de portis civitatis
non aperiendis; quia non eft ibi periculum epi-
keiæ; quia homines ibidem, Sein illo cafu, non habent
pafliones.
E x iftis patet refponfio ad Aflèrtiones contentas
in cedula, quöd funt erroneæ illæ feptem Aflèrtiones.
V Quan«
Hic aliquid deßderari videtur.