Huncadulationis modum reprobat Dominus per
Prophetam: Pie, inquit, qui d ic itis bonum malum; &
malum bonum^ponentes tenebras lucem , & lucem tenebras
: propterea captivus duSlus eft populus 5 6cc. liaise
v .20.EtHe ir.h i . Et habetur in Decretis. xi .q. 3.
in capite, V a q u id ic itis. Cum ergo infidisc 6c adulatio
fint de fe maize, non poteft quis ad malum prseci-
pue ipfis uti,
Aiiie dua: circumftantize, laudab iliter & merito- j
rie9 non indigent etiam reprobatione: quia fi laudabiliter
6c meritoriequis poflet alium fponte occidc-
re, non obftante quocumque juramentoj fequeretur
quod tam homicidium quam perjurium eflet lau-
dabile 6c meritorum, quod afl'erere eft nefarium 5c
inlanum,
Ceterse Aflertiones de Michaele , de Phinces
& de Moyfe, quas addixit aflertor, ad primse Af-
fertionis probationem 6c confirmationem, videntur
etiam falize fufficienterque, 6c rationabiliter repro-
bata:,
Ilia vero de Judith 6cjehu,utriim peccaverunt,
vel non, de quo diverfa: funt opiniones, non vide-
tur aflertoris Propofitio de fermone j nam ft peccaverunt,
juxta quorumdam opinionem, &pra:ci-
cipue illius de Palude , quoad Judith , dicentis,
quod N o n fu i t n iji inflrumentum D e i p r in c ip a ls er agen-
tis. Secundum quam opinionem necefle eft te-
nere quod mentita non fuit , cum omne menda-
cium lit peccatum, fecundum Auguftinum,
Et idem etiam de Jehu , de quo dicit glofla-
tor Decreti , fuper caput, N e c artificiofe.
Quyftione fe cu n d a , quod N o n fu i t mentitus , &
quod ironice loquutus efl , vel quod d iv in a infpira-
tione hoc dixerit. Per hoc tamen, fi etiam verum
diet, non verificaretur principalis Aflertio , j| quia
non caret authoritate, qui,Deoauthore, aliquidex
quo fequitur effedus evidentis utilitatis,reda inten-
tionaliter operatur: ft vero peccaverint, fecundum
aliorum opinionem, eft exprefliiis contra Propofi-
tionem opinionis aflerentis. Aflertio vero de tempore
mortis Abner videretur Scripturis contraria,
prout allegat reprobator.
Verumtamen, meo debili judicio, tantos & tam
peftiferos errores, ex quibus, 6c quorum reprobatio-
nis dilatione vel defedu, quamplures alii funt fe-
quuti, I tam inlignis gradus perfona, coram viris tam <
illuftribus, 6c multitudine tam infigni, utpote de
cundis Statibus 6c Provinciis hujus Rcgni, 6c pra:-
fertim in quo degit errorum furculus , haec vene-
rabilis Univerfitas inaniter noftra cum tanta traditos
6c aftertos audacia, pro dodrina , prout eft proh
dolor! manifeftum, non lufficiat fcripto, vel Decretis
determinationibus reprobare, nifi probatio
ad cjus debitum finem fruduofum lortiatur effe-
d um , nec fuperfit aflertor, utinam cum digna: pce-
nitentiae ffudu lublatus de medio, ut perfolemnem
pra:didorum errorum revocationem, iplorum per-
nities aufferretur : videtur quod lummopere eft
necefle pra:didas Aflertiones, 6c confequenter alias
fubfecutas folemniter 6c publice condemnare 6c
cum hoc forfitan ad alfertoris condemnationem
procedere, via Juris. Suntenim, ut ipfemet in ipla
Propolitione pofuit, qusedam crimina, de quibus
etiam poll mortem accufari poflunt quilibet 6c 1
condemnari, veluti hserefis : 6c exprefle habetur,
fub his verbis , xxiv. Quzeftione fecunda. H i s
authoritatibus. Et in capite S a n e , immediate
fequenti adducitur authoritas fanda: Synodi
ad hoc probandum : qua: hoc primo probat,
multis authoritatibus, Auguftini 6c aliorum mul-
torum Epifcoporum qui hoc fecerunt: authoritate
etiam Rabani, 6c Theophili. E t poll multa exem-
la dehis qui poll mortem fuerunt taliter condemna-
ti , licet viventes non eflent accufati , ficut
Origenes, Theodorus, Mofphicânus ÔCalii, quorum
nomina ftibticentur. Cumque ad tam illuftrium
perlbnarum, poft iplàrum obitum, condemnationem,
6c forfitan pro minus pernitiofis er-
roribus quam fint ifti, fandi Patres Ecclefiæ procedere
decreverunt 6c procefl'erunt cum eflèétuj
non mirum , fi ad tantorum errorum aflertoris
condemnationem, qui vifus eft, & à nonnullis Aflèr-
L tus, luo propofito inviti fenfim 6c aliter Scriptui am
in prædiétisAflèrtionibus intelligere,quàm fenfus Spiritus
làndi efllagitat, à quo lcripta , à quo etiam
gratia temporalis commodi vel Gal lise, falfas ac novas
opiniones gignere , 6c non folùm lèqui , fed
publice dogmatilare vifus fuit non erubefcere fit
via juridica procedendum. Prsefertim cum pro
quolibet ipforum fi, ipfo vivente, fuper hoc convin-
ceretur, poflet hæreticusappellari, ut habetur, V i -
geßma quart a. Quafiione prima, in capite Harefis.
fecundum in cap. Ha re ticu s * proximo fequenti.
Quod autem-à nonnullis fcrupulofis 6c, forfitan pro
zelo mortis feminari dicitur , quod per hujufmodi
condemnationem pacis turbatio , 6c alia inconve-
nientia verifimiliter fequercntur, quod videtur re-
pugnantiam implicare. Nam fi prædidli errrores,
prælèrtim de licita violatione juramenti, prætextu
tyrannidis, vel alterius criminis, incorreéfos rcma-
nere contigerit, firmior pacis foliditas, vinculum
alias juramenti infirmum redderetur 6c fragile ,
prout etiam ulque ad extirpationem prædidti erro-
ris, ut dolenter creditur à pluribus, eft manfurum.
Hinc eft quod prædiéfa condemnatio, de veritatis
intuitu quibufvis inordinatis poftpofitis affedti-
bus, fblum Deum habendo præ oculis , débité cc-
lerata f non pacis turbationi, fed confervationi de-
lerviret potius, nec minus Catholicæ Fidei exaltatio-
n i, Ecclefiæ venerationi, honorique regio, ac Chri-
ftianæ ejufdem appellations verification! Regnico-
larum, etiam utriufque flatus} mentium 6c corpo-
rum quieti 6c tranquillitati, quo liberiùs 6c attendus,
propullâtis erroribus, tum incommodis ipfis,
6c veritatis ignorantiam 6c occultationem digne fa-
mulari valerent Altiflimo , ad ejus laudem 6c glo-
riam, 6c ad ipforum falutare remedium animarum,
quod ipfis 6c nobis concedere dignetur author iple
pacis 6c veritatis, qui eft via, vita 6c veritas bene-
didtus in fæcula læculorum. Amen.
* NonficrepcriturinDecrcto. f Locus corruptus.
Rev erendus Pater Dominus ^Shbas
Sanclt Germant de Pratis, delibe-
rationem fuam in fcriptis mißt, in
hunc modum.
R Everende Pater , 6c vos Domine Inquifitor.
Pro relponfione ad quæftionem mihi tranlmif-
film , videtur, cum correétione Dominorum 6c
Magiftrorum meorum, quöd fi prædiétæ Quæftio-
nes, feu Aflèrtiones,non fuerunt dogmatilatæ per ali-
quem j ut quid dicunt, non eft opus eas condemnare
? artento quöd cedere pollet in dedecus Domus
Franciæ in pofterum. Si verö fuerint dogma-
tilàtæ -, tune attento quöd tempus eft deliberandi ni-
mis breve, 6c quöd non potui videre Scripturas lacras,
1 6c Doótorcs ad lulficientiam , dico de prædiélis
Quæftionibus,lèu Aflèrtionibus, ficut dicunt Doctores
antiqui 6c Catholici, feiliet lànCtus Thomas,
in fecunda Senten tiarum, difiinüione u lt im a , articula
fècundo in lblutione, ad quintum 6c ultimum argumentum.
Salberienfis, Lib>o tertio. Capitulo ultimo $
Richardus de Media villa. D e Hallis, in Summa, parte
tertia, in materia, D e praceptis. Præcepto quinto.'
Ariftoteles, in fuis Politicis. Tulius in tertio, D e
ofßciis.Capitulofeptimo. Leges civiles, quæ hanc
materiam fàtis ad longum tradunt.
Itaque
Itaque, quantum ad ventatem, vel etiam quam-
cumque dilpofitionem prædiCtarum Propofitionum,
feu Aflertionum, intendo ipfas fequr, 6c cum ipfis
flare, falvofempèr meliori Judicio, nihil determi-
nando, fed potius opinando.
Videtur & aliquibus quod aliæ Aflertiones le-
qùentes primam, non fuerunt pofitæ per modum
Quæftionum leu Aflertionum j led per modum pro-
bationum, 6c argumentationum, 6c etiam per modum
refponfionum.
Ulteriiis dico quod vifii difficultate materiæ, vi-
fis etiam rationibus DoCtorum , attentis infuper
temporibus modernis , proh dolor ! in hoc
Regno vigentibus, remittenda eft materia ad Apo-
flolicam # feu ad Concilium Generale proximum :
6c opinio, videre meo, eft magis conlbna TraCtatui,
6c juramento pacis.
Ethæc funt diéta cum benigna correCtione 6c llip-
portationeveftra, Reverende pater, 6c Domine mi}
Domini Inquifitoris, 6c aliorum Dominorum 6c Magiftrorum
meorum, 6c cum proteftationibus quod
jam diCtis, 6c in pofterum per me dicendis, ego femper
intendo Articulis Fidei adhærere, & ubi dicit lànCta
Mater Ecclefia credit intendo credere,& eidem firmi-
ter, inhærere. AClum decimo oétavo Decembris. Anno
Domini millefimo quadringentefimo decimo tertio.
• Forte deeft. Sedcm.
Reverendus in Chrifto, Q f Dominus,
lAbbasfanïïi DionjJii, deliberatio-
nem fitam in fcripto tradidit, in hunc
modum.
JP Rima Propofitio eft pernitiolâ, totius politici Status
deftruCliva , cujullibet flatus 6c feederis, fo-
c.ietatis , amicitiæ, 6c communionis humanæ diflb-
lutiva ,omni Regiæ & dominativæ poteftati inimica ,
ChriftianæReligionislubverfiva,erronea 6c hæretica.
Primo. Declaratur quod fit erronea , fic quod
publice aflerta, fine alia pertinacia, reputari debet
hæretica : 6c quia dicit, 6c répugnât textui exprefi-
fo làcræ Scripturæ confiteri, & exteriùs verbocog-
nofeere 6c profiteri, hinc eft N o n occides : Seneca,
videlicet autoritate propria. Sic enim Scriptura fan-
dla, 6c ufus fidelium, 6c omnium Gentium 6c Natio- '
num, textum hunc recipit : concordant Dodlores
inlpirati, fenfum Scripturæ làcræ fidelibus tradentes,
6c conlèquenter Doétores fcolaftici. Ad idem funt jura
Canonica 6c Civilia, & determinationes Ecclefiæ,
6c Conciliorum Generalium : 6c per confequens
eft Propofitio 6c Aflertio quod I n quocumque ca-
f u lic e t homini hominem tyrannum , v e l voluntarie
alium pc'cidere , abfque hoc quod in earn hub eat occident
légitima poteftatis ufum , f e u p r iv a ta ant ho-
ritate, quod idem eft.
Secundo. Hæretica eft prædi&a Aflertio , ex
hoc quod circa punitionem tyranni omnem ordi-
nem, exftatuto divinæLegis debitum, tollit : nam
dicit quod. Q u i l ib e t tyr annus laubiliter o cciditur à
fu a v a jfa lo6cc. Te lle autem Chrifto, Mathdti vige-
Jimo f e x t o , omnis qui accepit gladium, ideft non con-
ilitutus in judiciaria poteftate, in lànguinem huma-
num armatur, 6c fanguinem humanum effundit, ju-
fla authoritate non jubente, nec vocem dante, fo r te
concedente, peccat : 6c eft glofla Auguftini appro-
bata per Ecclefiam 6c Concilia Generalia, 6c com-
munem oblervantiam fidelium, irno omnium G entium
6c N ationum. E t perconfequens notoria hære-
fis ell aflèrere , quod Voluntarie licitum f t homin
i non habenti legitimum ufum Ju r isd iftion is , ty~
rannum occidere. E t ad hoc eft textusexpreflus,ad
Romanos :xxiv. 4 .7'u quis e sq u iju d ica s alienumfer■ -
v um , Domino fu o f la t aut cadit.
Tertio. Hæretica eft prædi&a Aflertio, eo quod
Dei ordinatione, 6c ftatuto, folus convidus de crimi-
ne, propter quod fecundiim Legem jufta poena mortis
eft infligenda, eftinterficiendus. Aflertio autem
prædida aflèrit tyrannum efl'e interficiendum, non
di ftinguens inter convidum 6c non convi&um. Ideo
6c c. Quod folus convidus juftc poflit interfici, tex-
tus funt Scripturæ làcræ innumerabiles, juxta quod
jullum eft exequens, * aduum vigefimo quinto, prima
ad eorum quinto, cum Gloffis & earum appro-
bationibus per Canones, 6c Concilia Generalia.
Quarto. Hæretica eft prædida Aflertio, quia
Chrifti Lege & Mandato, fervi 6c fubditi tenentur
obedire Dominis fuis, non tamen bene morigena-
tis, 6c modeftè imperantibus, fed etiam difeolis 6c in-
difciplinatis, 6c injuftè opprimentibus, 6c gravantibus
eos in corpore 6c bonis: imo fàllà 6c hæretica eft
Aflertio, qubdcujulquePrincipis lapfus in tyranni-
dem, reddat eum dignum morte, 6c conftituat
quemlibetfubditum fuumjudicem,6c legitimum exc-
cutoremin Principantem. Aflertio autem prædida
dicit , chacun tyran , non diftinguens de gradu 6c
qualificatione tyrannidis. Textus fun t . . . . rationes
decimo tertio primæ Petri.
Quinto. Prædida Aflertio hæretica eft ex alio
medio, eo quod continet, Quemlibet tyrannum, a quocumque
fibi fubjeüo 6cc. Clarum eft autem quod in
Principatu 6c regimine Ecclefiaftico contingit ty-
rannis, ficut in terreno, 6c per quos.Prædida A flèrtio
contra Concilia Generalia, 6c determinationes Ecclefiæ
Univerlàlis, 6c communem oblervantiam fidelium
, aflèrit Ecclefiafticos in liios Seniores Judicium
fanguinis, imo fecundum humani fanguinis effu-
fionem licite exercere poflè. Et etiam ex prædida
Aflcrtione habetur quod Ecclefiaftica perfona inlaï-
cam tyrannifantem jufte 6c laudabiliter pcenam
mortis infligit} cum in eadem dicatur, Quelconque
vaffal, ou fubjet.
Sexto. Hæretica eft prædida Aflertio, quia continet
tyrannum per quamcumque viam laudabiliter
interficiendum, etiam per mendacia fe adulatio-
nes, proditiones, fraudes, contra textus Scripturæ
làcræ : N in funtfacienda mala, tit veniant bona.
Ideo prædida Aflertio prima eft e-videnter, dare,
notoriè ôc manifefte erronea , 6c publice aflerta,
fine pluribus , tanquam hæretica damnanda : non
licet alicui Chriftiano ignorare earn hæreticam, aut
de ea dubitare, yacillare, auttitubare} 6c quicum-
que cujufcumque flatus , fexus aut conditionis
publice aflèret le habere fbrmidinern de ea, an fit Ca-
thojica vel hæretica, ell reputandus fufpedus in Fide.
Secundo. Prædida Aflertio prima, eftChriftianæ
Religionis fubverfiva, quia deftruit fundamenta 6c
principia : quia omnis fanda6c jufta Religio femper
propoluit, cùm aflèrat tyrannum fraudibus, dolis,
fadis fimulatis, operibus 6c fadis ac mendofis AlTer-
tionibus, licitum eflè, ex intentione, decipere6c fal-
lere , iàllîim 6c mendacium dicendo, 6c pada aut
promiflà fibi non tenendo, 6c fibi adulari, vel excu-
fàndo tyrannidem, aut laudando in eo quæ non lunt
laudandà, quin etiam dololo 6c fraudulenti animo
eidem jurare licitum aflèrit, fub intentione non fèr-
vandi juramentum, led proditoriè 6c fimulatè eum
> interficiendi, 6cita prædida AlTertio toilet, quæfi
omnia ilia, aut maximamfpartem eorum in quibus
Chriftiana Religio communicat cum j" Lege naturæ,
6c fic Chriftianam Religionem fubvertit.
Tertio. Et prædida prima Aflertio omni Regiæ
6c Dominativæ Poteftati inimica , cùm RegalisPo-
teftas, 6c tyrannica, ex hoc différant, quia in regimine
regali præeft unus qui principaliter intendit
utilitatein.communem, magis quam propriam. T y -
rannicum autem regimen ell , cùm præeft unus qui
F 3 in
* Locus comptas ufjue ad. Quartà. f Locus korruptas.