543
•bebanty vel crederetquod deberent hodie fuam
tenere in didfa caufa novem AiTertionum, vel alias
in caufis Fidei Audientiam.
Qui quidem Clemens curfor eidem Procurato-
rirefpOndendo dixit, quod praefati Domini Judi-
-ces itluc non erant, 8c quod' fuam Audientiam in
■ caufis prsedi&is, ur firmiter cr'edebat, difta die
non tenerent’. ■ ,
Et tunc di&us Magifter Johannes, Procuratoy*
ris in Ecclefia quæfitum, non id quia habétur
afpernandum.
Nam certè,
2yW minor eft virtus cju'am ejtt&rere farta tueri.
N o d e 8c die v ig iliæ ,-curæ , 8c 'follicitüdmes
in pretio funt opus facïentibus , fomnus fubfe-
quens fuavior, ipfaque blanda futura quies toléra-
bilem facit eflelaborem. Res digna eft, cùmani-
mos occupemüs;, fl-u£tus fubfequens mentes advorio
nomine 8c ad opus quo fupra, dixit 8c expo-A cat, ae lï inexpletum hoe tfanfeat, id prtecifuit
quöd fi iidem Domini Judices, 8cDeputatie!- ....... .. -
•fent ibidem prasfentes, ab eis, a nonnullis grava-
minibus prtefato Domino Duci ac f ib i, nomine
quo fupra per eofdem Dominös Judices , ut aflè-
Tiiit , in caufa dictarum novem AfTertionum factis
•8c illatis, libehtiüs provocaret 8c appellarét: 8c
cum eorum praefentiam pro tune non haberet,
nee commode habére poflet; idcircö idem Magifter
Johannes de Montejuftinö, nomine, 8c a'd
opus quibusfupra, coram nobis Notatiis infra fcrip-
tis, tanquam coram autenticis 8c publicis perlb-
nis, ac in teftiüm infra fcriptorurri prtefentia, a
prtefads Dominis Judicibus, Scagravaminibus, in
quadam papyri cedula, quam tune tenebat, ex-
preflatis, declaratis, 8c fpecificatis, ad prariatum
facrum Generale Concilium Conftantienfè, 8c Sanpuum
omittimus, quo nobiSanimariim falus unde-
quaque petitä potius praeparanda confilii# fatis eft
auxilii copia omnia fuppetunt fi cun&a ligantem ,
ne difpergantur, tetieamus unitatem, ex quo de
Ecclefire familiafumus, Omnia pro ipfa familiariter
ferenda funt.
Nos autem abfentes bmniaadirepericula, dum
prodeflemus, atque dura pari mente firmavirnus.
Neque fi inimici inveniendi fint omues homines'',
non ilia defererida Ecclefia, qdam Chriftus Jefus
profequebattir ad mortem.: - Legitimus Ecclcllib
filius qui obftentatam tantärtr puCis: Occafionem
brevem, tam' optatam, 8c öliih iniperatam amit-
teret, quoniam.
P a x p lenum v ir tu tis opus, p a x fum m a labor urn.
Aut enim ilia: viros -demöniäli malitia i
$am Sedem Apoftolicam, in feripris provocavit 8cß aut beftiis fiibeflèt infenfàtus.
appellavit : ac Apöftolos femel, feeundo 8c ter- 1
t iö , fæpè, llcpius, 8c inftanter, faltem teftimonia-
les, à nobis Notariis publicis fibi dari petiit, 8c
ctiam requifivitj proteftans de diöfca appellatione
fua^ifdem Dominis Judicibus, 8c aliis quibus 6-
piis effet intimanda , 8c ea loco 8c tempore debi-
tis profequenda 8cc. prout 8c quemadmodum in
eadem appellationis cedula nobis Notariis infra
feriptis exhibita 8c' tradióla, acinnoftris manibus
repofita latius continetur.
Cujus cedulæ tenor fequitur in hæc verba.
‘Troponit appellando P ro cu ra to r , dr nomine procura
to r s Illtiftrifjimi Principis Domini Johannis Du e ls
Burgundia.
Comme au caper cy jo in t.
E P 1 S T O L A
Univcrfitatis Tarifienßs
A D
Concilium Conftantienfe
De negotto Joarnis Parvi.
E Gregiis, Reverendiffimis, arque inclytis Pa-
tribus in omni genre deledtis, -in làcro Con-
ftantienfî concilio Univerïàlem E.cclefiâ'm
repræfentantibüs, humiles, devoci, ßc vobis ób-
• fequioß.
Rector & Univerlitas'Srudii Parifïenfiæ, pacem
dare multam diligentibusiLcgcm D e i, ut non ixt
1 luperaret,
Cùm autem Jn vobis concordiam tenueritis ,
eandem parabitis populi^i:quiad vds ora expec-
tantia vertunt gracius aliqùîd auditura. Non ea
loqui iniquæ linguæ e ft,’'nonpacem Dei q'uæ ex-
-fuperat biBntm ienrunV fiiadere , ' tontumclioiura.
Neqüe hæc qua? loquitoui' ex animo fidudiâdiût
tuto próeedunt.’ SpeiStwa eft veftllf! conftantia,
probata defideria ; fed förtiifsê.'cüm fuccSdUnc
•profpera , cùm pacis patefixftus adventus in parvis,
fi mixtio voluntacum diicrepantium fiipervenerit,
érit ad majora tranfitus, & acccilbria divifioun».
nimitati pi'incipali noccret, '
H iic eo ipfo in medium1 vefliunt, quia fama
refert aliquibiis in Nationibus fulcitari dilfidia,
ut de Pi icfidcntiV honore fit in Nationibus diverfi-
-tas, atque hie Joannillararri Pricics, Glbgo-
riftarum fe appcllct, mofque in'Concihi Mmpfiis
C 'exordio fit .ib jè âu s , qui pro tranquiïlitafftëheü-
da tradfebacur.
Quaniquàm veto hæc Nationibus iiîls mVrânea
fint, ut ctedimiis cedëndaffiêiiiteVéXtranëa
feite pofiunt incommoda , êc intocibustipminum
niaculam in Ecclefia, Cieriquèturpitiidinem maculaient
If'^tit qui omnia, prætetitum'qiië fchifafa
propter Chriftum, coelicainque-pdcem'coiitem'pT-
fifiè feruntur ; jam muridànæ piteeminentiâ:, lam
inanis glorec dilcdtionc nimia , 'ac ödii præteriti
recordatiönë üiordeantur, & relum Chriiti'tetrë-
nus am or :fn per v'ac u us impediât.
Tollite , tôllite tantum pixels offendiëulum',
nam pacem invënire laboriofum ; jurgjii îtefquë
noyarcfixçile eft ; & quöd cmp gravitâÉff paraturi
lema i-ejiciunt, cùm femel çxcfcvit jurgii1 mitp-
‘a; , non in promptuimitclcëte,' & ad iiacun&m
eis fcandalum, atque objeftis erroribus, multitu-Pcitiùsi, quàm ad manfuetudihcm1 çomnrbfüi
.dini credentium fit cor unum 8c anima una.
Quoniam-
: i .Concordia parva res crefcunt, difeordia maxima d i-
labuntur.
Nafcentem pacem , plantulamque tenellam-',
leiiibus fovere necefte eft, 6c mutut in alterutlim
benivolentia dulci 8c placido in labol'e gratamex-
pedlare quietem. Quamquam enim, ut apud Ar
riftotelem e ft, plufquam dimidiumtotius fitprin-
cipium, non i-llic quies, fed plufqudm totum;eft
ipla felicior operis' confummatio',- ibique relidere
virtutis e ft, fi jam ferenitatis aliquid, aut deeomus
impellitur. Non' his primis ^i:o cathediis dc-
ccrtare convenit, qui una pro fede pacifice fiatuen-
d a , fuos1 iritetledtus taptivantes ih caritate qtfx non
Am ulatur, noA c/titofn qua fita fitr it ; fe d omn ia'fujti-
net i.G o r.xm. 14. vocati funt. Nec, taie:imm-d-
penum -adinitten'dlim e ft ,rut, & fimpliceS notfFo-
turn opertim acbdfiitores' habfeairiiis , qui ijoitros
motus, tiirbidamque, & in qukrendis honprifos
contiariam irrideant volunrate® 1 5c potifis itoitia
in his, quJm in bonis fequiffiiFeXempk, 'ciim
temper ad malum prana f t iidltri refeiFradta fr& gilitas.- ' ■ oqe.-C4L | ' S;
* Locus corrupmj. t Locus corrupms.
Si in Potentatibus, fi inter Primates, qui forma
faóti gregis, fit non asquanimis. collu&atio
in minoribus quid nifi furor 8c inordinatus ftrëpi-
tus audietur?
Noviftis ipfi, cumprimum Statutumin Priefi-
dentiis, 8c pacifica. confuetudo maneret, egregie
venêre fingula fine diferepantia, 8c omnia
proceffere felicitcr.
Si igitur ilia auferatur, concordia auferetur,
8c fortafle fpes auferetur, quam jucundis animis
advenientem fufeepimus.
Redea t, qu£efumus,in prifeam confuetudinem,\
in probdtum ufum Prasfidentia; condjtio, illeque
Scdem fortiatur, cui tabs Statuti coordinatione de-
bebitur,8c qui unicie * Chrifti fponfie quaerimus unitatem,
unum fimus, quoniam ipfa pax divilanul-
quam habitat, 8c in pace fa£fus eft locus Domini.
Si otium refugitis, fi ut non defides pigritent
animi, 8c ne cum non habent ubi fe exerceant,
furgant in alterutrum 5 materiam rerum majorura
expedlativam vultis, ad errores extirpandos currite.
Adeft doörina peftilens, de occifione fine autho-
ritate, per mendacia 8c perjuria Parifius damnata,
Magiftri Parvi Propofitio, per quam 8c Gallia lace-
rata atque excruciataeft: earn fi non tollitis, gladio
fortafsè Gallorum Regia Majeftas abolere cogetur.
Inftat quominus congreditur viros, 8c bëlla mif-
cet horriflona, ut non fit domus, non etiam pauperis
tugurium, quod non contumeliis plenum
f it , neque imquam tam iniquè de ilia dicemus,
quin dicta iniquitas exfuperet. Non pudetvos,]
& pios animos dj6tum hoc offend i t , 8c demurn
eorum vós miferet, fi qui fint qui earn 9 non dici-
mus defferrfare, fed ëtiam excufare conentur, ut
pb humanam amicitiam, Fidem fibi faciant ini-
micam, 8c L e x Dei manfueta, atque ejus miferi-
cordiïe muitte, qui non vult mortem peccatoris,
jam in fenfum reprobum, atque in humanis odiis,
fraudibus, 8c morte inopina juftificandis oftentat. J'
Proh D e i, atque hominum fidem ! Non fatis
erat uno errore per earn vilefeere, fi non o£to pa-
riter jungerehtur. G quam faciliter uno ex vitio
jn multa viri demerguntur !
Verum, non errores abfeonditi, nee è Theolog
ie penetralibus , 8c arcanis extradti verfutia,
léd primas veritates evertunt, ipfumque diripiunt
Decalogum, ut etiam Tabulte Moyfi,hanc propter
p.eccati vitulinam adorationem, irerum confrin-
ganturj 2^on occides : 2S[on perjurabis. Nonne
Mandata digito Dei feriptafunt, 8c ha:c brachium
malignantis delebit ? Quid manifeftius ? Quid luci-
dius ? Non parabola hac te6ta funt , non fenfus
latentes involuti, idque folum hac in prohibitio-
ne cavetur , ne quis fua authoritate homicidium
perpetret, perjuriumve committat.
Attendite quid Exod. xxi. 14. feriptum fit:
Si epuis, ait Scriptura, per indujlriam occiderit proxi-
mumfuum, aut per injtdias: ab altari mco evcilss eumy
ut moriatttr. Et Gen. IX. 6. Quicumc/ueejfuderitfan-
guinem humanum , ejfundetur Jdnguis illius: ad tma-
ginem ejuippe Dei fattus eft homo. Etiam in P fill mo
fatis dolos, perjurium, 8c propria-authoritatefan-
guinem effufum abhorrere judicatur Dominus ,
cum ait David, Pf. v. 7 . Virum ftmguinum & do-
lofum abominabitur Dominus. E t nos contra htec d i villa
ediófti humana corruptione veniemus, 8c Orbem
mifeebimus difeordiis, quem per ha:c Piteccptaj
Dominus in pace conftituit.
O nimiam in malignitatibus apertam confiden-
tiam , ct;iam in maleFa^tis Scriptura colorandis glo-
riabitur v ir , quem mal^fadorum non pigebit, in-
duratus! Heu quantum fcelus, ut quis offendiftè
Hon credatur, iterum graviüs oftendere, 8c cul-
Tom. V. Pars Hi.
* for fan units
pam protegere culpa, cum ait Aliguftinus, quöd
SPeccare malum e f t , perfeverarepeftimum, nolle peeni-
tere mortale. Sed qui magis increpandi , aut au-
dentes incipere, aut fovere mahtiam? Videatis:
utinam cunöfis ut inobis cernere datum effet quid
flagitii feriptum illud fordidum paraverit 5 noftra
non per tempora reparandum. Tempus fuit, nof-
que ruinæ tantæ difturbiis agitati aede furoi e labiis
condolentes, ut fi homines omnes J"fua fimul eon-
filia congeffiflènt, nihil tulifient auxiiii, cùm furor
fæviens rapidis curreret impetibus , omniaque
obvia fternerct, ac ipfe timor juftus in animos
1 conftantiflïmorum çadebatj 8c mortem raptim,
eifugientibus multis.
Pedibus timor addidit alas.
E t qui vidit teftimonium perhibet, ut vos cre-
datis. Vidimus, ut quodeunque J. feritas odiumai>
maflët, aut excitaflèt invidiam, fequensvindiéfa
Juftitia dicebatur, ac unufquifque alterius in ne-
cem tantùm potettatis habebat, quantum inimi-
citiæ conceperat.
Qiiid pacta infeöta narrare jam opus eft? Quid
ftrages innumeras eloqui? Aures hominum rumor
implevit, 8c cùm vobis hæc ipfa referimus, non
per nova , aut inaudita vagamur : fed quoniam
dolor, 8c rei tam miferandæ recordatio mentes
implebat, talia in feripta prorumpimus: idque
feribendi contulit materiam, quöd ex Dommis
Çardinalibus tres adverfantium fbrfan , aut invo-
lutis decepti fermonibus, aut importunitate coa-
6ti , feu temporum induóti , fperata qualirate,
adversùm proceflum h ie , 8c noftro fubfequuto
confcnfu,pérReverendum Parifienfem Epifcopum,
8c Inquifitorem hæreticæ pravitatis faötum nuper
attemptaffe feruntur, ut in hoc fortafsè non fatis
divinus timor abundaverit.
. Credimus , finifque doc cbit, Parifienfem E-
pifeopum plus parti providifle, majufque fecifle^
quàm ipfa fibi, dùm cum Fidei lemper integrita-
te, partis etiam immeritam fervabat honeftatem.
. Scitote, Patres, quöd illius procefius in ferie
8c fervabatur gravitas, 6c Judicii débita etiam a-
derat authoritas. Poteftenim 8c Jure, 8cconfuc-
tudineParifienfis Epifçopus, à fuorum fubditorum
eordibus errores abjicere, quoniam feriptum eft:
Pet.V. 2. P a fc iteq u i in vobis eft g regem D e i , pabulo
fcilicet fàlutaris doôtrinæ, ut ne quid mortiferum*
fe immifeeat j quin pi otinùs excutiatur : idque de
. more habemus, ut ArticulosParifius damriatos e-
' tiam non fovere juremus. Et ad hoc idem ex no-
ftris pars, SacraTheologorum Facultas, ad Cle-
mentem V I I . fuam pridem mifit Epiftolam, per
quam talem Articulorum damnationem rationabi-
lem atque juridicam aflerebat.
Videant univerfi, quis erit eventus, fi folum
Generale Concilium , folive Summi Pontifices
banc fibi poteftatem accipiant i cùm tarda fint
Generalia Concilia j cùm non femper apudPapam
major fit copia Çlericorum. Ex.tendent errores, in
tempus, radices, ut pofteriùs eradicari non valeant,
8c inulta Fidei fincera maneat integritas,
Verùm Juris inopes, ad injuriarum opem j 8c
Juftitia deftituti, ad talia fubterfqgia fe convex
tunt : ideö venienti tutius occurrere morbo. A c
ipfe Chriftus Difcipulis , cujus fequaces funt E-
pifcopi,præcepit dicensj Ite,docete omnesgentes. Matth,
xxvm. ip . Haberis vobifeum qui talis erroris
feminaria, tantamque peftem diffundunt, atque fe
objiciunt deffenfores j qui fortafle ut fibi gratiam
concilient humanam, afpernantur divinam.
Sed videant quid agant, ut non aliis prodefle
putantes, fe ipfos perdant. O federal O Inau-
M m dita
* forfan eft f forfan legendum ut fi homines fingulj
t forfan afiiftat 4 forfan quandoque