citur k, grama, G ræcè, quod eft, littera, Latine. Ergo
Grammaticale, per interpretationcm, idem eft
quod littérale. v
Ergp fi fignificatio Grammaticalis lolum accepta
6c iequuta , occidit animam, 6c fignificatio littérales
5 6c per confequens, fenfus litteralis. Antece-
dens principale eft Magiftri Joannis Gerlbn,in fecun-
da Veritatepræfâta, &c.
Tertio. Verba facræ Scripturæ funtfæpeæquî-
voca, & capiuntur aliter in uno loco, quàm in alio;
vcl aliter quàm in communi Grammatica ; 6c opor-
tet concordare unum paflum per alterum , 6c per
caufam, & circumftantiam verbi: 6c patet per Hi*
larium dicentem : lntelligentia verborum, 6cc. Exem-
plificatur in hoc verbo, Jus quidem * fignificat tria
in hoc verfii contenta.
Jus aqua, Jus retins, Jus dicitur effiepoteft as.
É t hoc verbum ctiam, Rex, quandoque accipi-
tur pro tyrannno. Ofec xm. Et Job. xxxiv.
E t beneditiio, accipitur pro malediëtione. Job 11.
•LexJuftitU, pro irregularitate Juftitias. Sap. 11. Et
multa alia, &c:
Ergo fern per tenere fenfam litteralcm in liera
Sqj-iptura, eft occidere animam fuam.
Confequentia ifta probatur ex diéta æquivocatio-
ne verborum in facra Scriptura aliter accipiendo-
rum , quàm in fenfu litterali accipiantur in aliquo
loco 5 & aliter quàm in communi Grammatica, 6c
per confequens aliter quàm in communi fen fa , 6c fig-
. nificatione litterali.
Patet ctiam per exempla addu&adehoc nomine,
Jus ; & de hoc nomine, Rex ; & de hoc verbo, Bcne-
die , quod debet intelligi per male die. Job 11. Ne
forte benedixerint, id eft maledixerint : qui tamen
non eft fenfas hujus litter« benedixerint. Etetiam.
Job 1 1 . p . Benedic Deo& morere, debet intelligi
Maledic, qui non eft intclle&us Grammaticalis &
litteralis hujus verbi, Benedic, ut- clare patet. Ante-
cedens principale eft Magiftri Joannis Gerfon, in fe-
cunda Veritate fccundæ partis Tradatus incipientis,
yivat Rex, 6cc.
* lot fan quod.
Nona sSJJertio.
Item. Juramentum quod eft contra ordinem cha-
ritatis non eft fervandum..
In cafufocialitatis, juramenti, promifftonis,fèu con- (
feederationisfatiarum àb uno Milite ad alterumflrtocum-
* que modo iftud fiat, aut fierigofu, fi contingat, quod
illud vertatur in præjudicium unius promittentium, aut
-confeederatorurn, fponftfua, autfuorum liberorum, ip-
-fe innullo tenetur Cas objervare.
Probatur : Nullumjuramentum promiflorium
cadensfaper materiam indebitam ex fe , velcventu
inculpabili fequenti, eft obfervandum.
Sedincafa noftro, juramentum, promiflio, 6c
confcederatio, eft cadensfaper materiam indebitam
cx eventu inculpabili.
Ergo non e ft, &c.
Major nota : quia juramentum non poteft effe
vinculum iniquitatis. E t Minor patet : quia, protit
dicit Aflertio , vergit in præjudicium altcrius
promittentium ; quod non poteft *efl'e fine culpa
mor tali, velveniali, & tunc eft refeindendum. j
Item. Arguitur, confirmando Minorera prædi-
dam. Nulla promiflio obligat ad fuam obfervan-
tiam, quæ abfque fcelere impleri non poteft.
Sed fie eft in propofito.
E r g o , 6cc.
Major patet per illud : In malispromijfis refeinde
fidem. Et Minor eft manifefta -, quia præjudicium in
hoc cafa alicui non infertur, abfque tranfgreflüone
Præcepù Decalogi.
Sic autem eft in propofito.
E rg o , 6cc.
Minor patetrquia ex ordine charitatis,quilibet * tenetur
feipfum diligere, 6c vitare luum præjudicium,
fponfæ fuæ, & liberorum, quàm altcrius, ceteris
paribus. '
Item. Nuliusteneturfemrejuramentum, quod
eft contra Jus.
Sed in cafa Aflertionis, juramentum eft contra
fus.
E rg o , 6cc.
Patet Minor: quia præjudiciare altcri, fimiliter
& fib iip fi, eft contra Jus, co quod Jus eft honeftè
vivere, quo ad fe ; alterum non laedere, quo ad pro-
ximum; 6c unicuique Jus fuum tribuere , quo ad
Deum.
Patent præmiflà per Ëeatum Auguftinum , 6c
Sandum Thomam. 2. z . q . x x . A r t . v u . Per D o minum
Durandum ; per Raymundum ; per Joan-
nem Ledorem, per Bartho : in fais Sumniis, dicentem
, quod tali juramento deeft Juftitia, propter
aliquid, quod de novo emergit, quod fuit inpr«*
meditatum, fcilicet præjudicium. Exemplificavit
de juramento Herodis , qui juravit puellæ faltanti,
fe daturum quid petiviflet, 6cc. Hoc enim juramentum
poterat cffelicitum à principio, intellcda
débita conditione, fcilicet , fi peteret quod dare
deceret : undè implctio fuit illicita-. Unde Ambro-
fius, in primo L ib ro , de Qflic. E f t contra officium
nonnunquam ,promiffumfolvere juramentum : f ic u t H e *
rod e s, q u i necem J oannis pm fta v it , nepromijfum ne -
g are t juramentum.
* yïdctUT defulerart plus.
A r t i c u l u s S e C u n d u s .
QUoniam , ut ait Philofophus , in Elen. Q u i
v ir tu tis vocabulorumfunt ig n a r i, d e fa c ilip a ra lo g i-
TJintur. E t Ifidorus, 1 . L ib . de E th . C. iv. dicit :
N ifi nomen fe iè r i s , cognitio rerum p é r it. E t ideb utile
diftinguere quo*t modis F id e s capitur. F id e s , und
modo capitur, pro confondre, velafienfa: alio modo
capitur, pro fidelitate. Utroquémodocapit Au-
guftinus in L ib ro , de Spiritu 6c littera. Q u& d am ,
inquit, e f t f id e s , quam adhibemus, cum a liq u id ere-
] dimus : & alia , quam damns , cum aliq u id p ollicè*
mur. A l i t e r , cüm d ic itu r , non m ihi habuitfidem'. &
a lite r , non m ih i J e r v a v it : nam illu d e ft, non credi*
d i t quod d i x i 'y i llu d non f e c i t , quod d ix it. Secundum
hanc F id em , qua credimus, f id e lesfum us D e o : fe cu n -
d um illam verb , qua fa c i t quod p rom ittit, etiam ipfc
JDeus , f delis eft nobis : hac enim d ic it Apoftolus.
i Cor. X. 13. Fidelis Deus, qui non permittet vos
tentari fuperid quod poteftis.
Primus modus fubauditur: nam uno modo ex-
tenfo, nominis omnis certitudo, quæ fit per ratio-
nemhumanam, dicitur F id e s . Ifto modo dicit Boë-
tius, in fais Topicis, quia Argum entum eft ratio rei
dubia fa c ien s fid em . Alio modo dicitur F id e s certitudo
, ad quam homo inducitur per rationem divi-
nam : 6c ifto modo ad propofitujn , F id e s capitur
tripliciter \ uno modo pro habitu F id e i, 6c hoc
r^modo diffinit Fidem Apoftolus , Sperandarum
^ fùbftan tia rerum , argumentum non apparentium.
Hæbr. xi. 1.
Alio modo capitur Fides pro a&u Fidei j 6c hoc
modo diffiniens Fidem Auguftinus fuper Joannem
dicit : Q u i d eft enim F i d e i , n ifi credere quod non
v id e s ? .
Tertiomodo capitur Fides pro objc&o Fidei, vel
eo quod creditur : 6c hoc modo Fidem dèmon-
ftrando j Athanaûus > Htceft enim F ides Catholica,
quam
<juam nifiquifque fidelitsr , firmiterque mdiderit, fal-
% us effe nonpoterit.
| E t ut videamus clard qua: funt de Fide * uno
iftorum modorum * tria capita: confiderandum eft,
quod homini Deus providit finem , qui eft fapra
facultatem humanas natura:, j per confequens rationem
, feilicct plcnam participationem faa: beatitu-
dinis : 6c oportet eum qui ad finem tendit, fi liberum
arbitriumhabeat, cognofcere finem, ex cujus
confideratione dirigitur in his qua: funt ad fi- ^
nem. Ideo oportuit ut homo cognitionem finis fa-
pernaturalis haberet per Fidem, quienaturalem rationem
ejus excedit: 6c quia Ca qua: funt ad finem,
debent proportionari fini; ideo ctiam ea qux funt
ordinata ad finem ilium, fant fapra facultatem huma-.
na: natura: 6c rationera j qua ■{■ quoniam finita funt,
& non infinita, ergo non omnia qua: in divina cont
in en ts fapientia, fant fapra rationem naturalem aufc
excedunt, ad Fidem pertinent; fed dumtaxat cognitio
finis fupernaturalis, 6c eorum, quibus ad finem
ilium fupernaturaliterordinamur. Et ifto modo
volumus loqui de Fide in propofito, pro ut eft habitus,
qui eft virtus Theologica, vel adtusejus, vel
objedlum. E t quia cx ifto modo Fides ex facris
Scripturis, veteribus 6c no vis, concepta eft, ut dicit
Auguftinus, xix. Lib. de Ctvitate Dei. Cup. xvnr.
Ideo Judicium fieri -j- eft, 6c appellatur doftrina B
6c Judicium Univerfälis Ecclefia:, vel in quo ejus to-
ta poteftasfimulvirtuat #*unita Goncilii Generalis
fecundum quod procedit ex prima veritate Scripturis
facris manifeftata.
E x praedi£tis fequuntur plures Propofitiones.
Prima ad Fidem per fepertinet , 6c eflcntiali-
ter.
Quod fimpliciterhumanum excedit intelleöium,
ad Deum pertinens , nobis divinitus revelatum,
patet quia Fide ejus cognitio, 6c non aliunde habetur.
Secunda ad Fidem per adtus pertinet.
Quod intelledfum excedit hujus hominis , &
non, hominis fimpliciter ; humanam enim vitam
tendentem in finem bcatificum , quoniam oportet
regulari ex cognitione Dei , ficut ea qua:
funt ad finem ex cognitione finis , & ftudio feire
v u l t , cognitio Dei habetur , multi non poflunt
proficere , ergo oportuit quod cognitio D e i , 1
qua: neceflaria eft ad lälutem , 6c tranfcendit eorum
intelledum per Fidem ä principio fuerit ipfis
cognita. c
Non omnia lumme naturalis rationis cognofcibi-
lia pertinent ad Fidem. Patet: quia non omniata-
lia ad beatitudinem nos ordinant. Confirmatur: prin-
cipia enim , quorum eft intelle&us , dum quifque
ftatim probat audita, ut dicit Boerius, in Libro Be
hebdomadibus: id eft, de Propofitionibus per feno-
tis, 6cea, qu^demonftrative poflunt probari, non
proponuntur hominibus ut credenda, nifi qui ut
ad eorum demonftrationem non attingit, Fide ea
teneat; evidentiflimum eft , quod non omnia famine
naturalis rationis cognofcibilia pertinent ad Fi-
* dem.
Hxrefis eft dicere, quod de omnibus notislumi- ]
ne naturalis rationis, eft Fides. Patet: quia aliquid
eft no tum omnibus, 6c apparet famine naturalis rationis;
ficut patet de prifteipiis , qua: quifque ftatim
probat audita. Si ergo de illis eft Fides, qua: omnibus
fant apparentia, Confequens eft hserefis: contra
illud , Hcbr. XI. I . Fides eft fperandarum fubftan-
tia rerum, argumentum non apparentium. ErgoPro-
pofitio vera.
Ha:reticum eft aflerere, quod Deus non poteft
* Locus corruptus f Locus corrupt#, + Torfan Fidei
• • Locus corruptus.
Toms V . Pars III.
facerehanc Confequentiam eflebonam. Hocillino-
tum eft famine naturalis rationis; igitur non cadit
fab ejus Fide: ha:cenim Confequentia ,düm ex infti-
tutioneDei, bona eft. Hoc illinotum eft famine naturalis
rationis, igitur non cadit fab ejus Fide; eo
quod oppofito dato,Fides eflet de apparentibus; evidentiflimum
, id eft, quod qui hoc negat contradicit
omnipotentia: D e i, 6c per confequens, aflerit hareti-
cum, quod eft Propofitio.
1 Ha:refis eft dicere, quod idem, 6c fecundum idem,'
ab codem cftcognitum, famine naturalis rationis, 6c
Fide creditum. Patet: quia omne ab aliquo cognitum,
famine naturalis rationis,eft ei apparens.Ergo fi idem,
6c fecundum idem, ab codem eft Fide creditum; F ides
eft apparentium formaliter. Confequens eft
damnata ha^refis; Habr. xi. 1. Igitur Propofitio,
6c c.
Plato plurä credidit djfcipulus in facra Theolo-
gia, quam jam credit, fa^usineaclariflimus Magi-
lter. Patet: quia dilcipulus multa credidit de D e o ,
quorum jam habet feientiam faäus Magiftcr, 6c vi-
fionem: 6c per confequens, Fidem defiit habere:
ficut multa jam in via credimus, quorum in patria ha-
bebimus feientiam, vel vifionem, 6c nullo modo Fidem.
Exhisbene digeftis fequitur , Magiftrum Joannem
de Gerfono dixifle ha:refim, fimul 8c impofli-
bile; diffiniendo, Fidem efle habitum verum , 6c
certum, per auditum verbi Dei acquifitum.
Ea enim quae Fide tenentur, dum funt fapra, &
omnem humanam excedunt rationem , 6c nullus
a£lus excedit proportionem fai principii a£livi; im-
poflibile eft , quod per a£tus rationis pura: human
« , habitus Fidei, proprieloquendo, acqui-
ratur. Et ergo evidentiflimum eft quod habitus Fidei
a folo Deo infufus eft, 6c nullo modoacquifi-
tus»
Item. Fides, qu« eft habitus, eft virtus Theo-»
logica. Sed virtutes Theologie« ä fblo Deo nobis
infanduntur. Et ergo Fides, proprie loquendo, nullo
modo eft habitus acquifitus.
Item fic. Fides eft habitus per auditum verbi Dei
acquifitus. Ergo Fides exoperibus eft, 6cnönpure
Dei donum.
Confequens eft h«refis, contra illud. Eph.n. S.
Z Gratia enim eftis falvatiper Fidem, dr hoc non ex vobis,
Dei enim donum eft} non ex operibus. Ergo 6c Antecedens
fimiliter eft h«reticum : quod eft Propofitio
Joannis Gerfon.
Item fic. Fides eft habitus per auditum verbi Dei
acquifitus. Sed pueri dum carent ufa rationis, nullum
habitum mentalem per auditum verbi Dei
acquirunt.
Igitur pueri, etiam baptifati,nullam habent Fidem.'
Et quia omnis qui fine Fide morietur, damnabitur:
igitur pueri baptiläti, fi moriantur, omnesdamna-
buntur.
Confequens eft h«refis, qu«deftruit Fidem Ec-
clefi«,de Sacramento Baptifini: igitur 6c Antecedens
pro prima partc, qu« eft Propofitio Joannis Ger-
Ion.
) Sed contra.
Fides ex auditu eft. Rom. X. 17. E t ergo eft habitus
acquifitus.
Dicendumeft, quod Confequentia non valet: in
Fide enim, quantum ad propofitum Argument!, duo
fant confideranda: habitus feilicet, 6c determinatio
habitus. Habitus a folo Deo infufus e ft : fed quantum
adejusdeterminationem credendorum, fit in nobis,
vel per locutionem interiorem; quia Deus in nobis
loquitur: vel per vocem exteriorem.
Imo,efto Fides acquiritur per feientiam Theologi-
cam, qu« Articulos diftinguit, juxta illud xiv. B e
Trimtate, hinc feienti« tribuitur, quo Fides falu-
A a a ber-*.