0, & quitrahuntur ad interitum liberare non cef-
fe s . Et f ic , quod Dominus imperat licitum eft fieri,
6c nifi fiat,pcenam habet: xxiv. q. 1. Quod prasei-
pitur ergo fi fiat, legitime f i t , nec poenam me-
retur, fed gloriam: quia, tefte Seneca: N u l la m elt
or v iü im a , magifque opima poteft ja m mablari, quam
R e x iniquus.
Probatur Lege morali. Unde in quarto Libro, P o -
l ic r a t ic i, C . 1. dicitur, quod non eft peccatum oc-
cidere, fed asquum eft, 6c juftum j prout ait ibidem,
Lib. h i . fubdens rationem: Qujd D e o a c c ep t
potefiatem , Leg ibu s f e r v i t , & Ju f iitU ^ & J t
famulus. Ad idem T ullius, Libre tertio, D e O ffciis,
C . vu. „N u lla eft nobis focietas cum tyrannis, fed
„ potiùs fumma^iftra&io ; neque enim contra na-
„turameft fpoliare cum, fi poffis, quem etiam ho-
„ neftum eft necare -, atque hoc omne genus pefti-
,, ferum, atque impium, ex hominum communita-
„ te exterminandum eft. Etenim ut membra quædam
„ amputantur , fi 6c ipfa fanguine & fpiritu carere
„cceperunt, & nocent reliquis pavtibus corporis 5
„ fic 6c ifta in figura hominis feritas, 6c immanitas bel-
„ luæ à communi tanquàm humanitate corporis fe-
„greganda eft.
Ampliùs, aut prædi&æ Aflertiones flint veræ, vcl
falfæ: non folfie , ut probatum eft > ergo veræ,
per fufficientcra divifipnem. Et dato quod effent fal-
læ , vel erroneæ, adhuc non effent Judicio Fidei re-
probandæ, pro eo videlicet, quia non adverlantur
Theologiæ.
Pro cujus evidentia pleniori notandum e ft , quod
V o . Olram ait,in fuo Dialogo, ubi Affertionem Ca-
tholicam diffiniens,fic ait : „ Ilia fola Affertio eft Ca-
„ tholica reputanda, quæ eft confona Theologiæ :
„ ilia verb quæ nofeitur adverfori Theologiæ, hæ-
„ retica. Et fi aliqua Affertio quibufcumque Decretis
,, Summorum Pontifions, vet etiam Gcneralium
„ Conciliorum, ac etiam Legibuslmperatorumin-
„veniretur adverfari, Theologiæ nullatenus obvia-
„ ret, quamvis pro folia, vel erronea, feu iniqua poff
„ fet haberi : non tamen inter hærefès debet com-
,, putari. „
Ex quibus manifeftè fequitur , quod prædi&æ
novem Affertiones non adverfontur Fidei Catholic*,
& per confequens, non funt Fidei Judicio reproban-
dæ. E t hæc funt diéta cum honore.
X V I I I . DE L I B E R . A T IO .
A D quæftionem, quâ quæritur, utrùm novem
**■ x fupra nominatæ Affertiones funt Judicio Fidei
reprobandæ : dicitur quod non , conformiter ad
cedulam per Univerfitatem quatuor Ordinum Men-
dicantium veftris R . D. præfentatam. E t probatur
primo , de illis quæ loquuntur de occifionetyranni
in Afîèrtionibus tribus primis qualificati : quia fi
eflênt Judicio Fidei condcmnàndæ} hoc effet
quia funt Affertiones contra Præceptum Deca-
logi Non occides j vel ita videretur. Sed hoc (non ,
quia Præceptum de non occidendo, non prohibet
malefici occifionem Rempublicam invadentis, de
quo haberi Juftitia, bono modo,non poteft. Ergo qui
occidit talem tyrannum, nonfacit contra Præceptum
illud, quoddebet intelligi, fi authoritate propropria
, 6c non innocentera, nec livore vindibtæ, cu-
jufinodi non eft in Affertionibus dièfcis. Ergo 6cc.
E t per confequens, fequitur quod quarta Affertio in-
telleâa de tyranno, ut præcedentesloquuntur, 6c
aliæ fequentes, non eft Fidei Judicio condemnanda >
6c idem dicendum eft de aliis.
Secundo, probatur deo&ava, quia nulla glofo
quæ exponit textum aliquem facræ Scripturæ vera-
citer eft Judicio Fidei condemnanda : fed fic eft de
ifta o&ava. Undè ifta glofatur : Litter a occidit, jpiritus
autem v iv ifica t. Glofo : Semper tenere fènfùn
litte ralem in fa c ra Scriptura^occidit animam. Quod eft
verum de fenfu litteræ fuperficiali, ut exprefsè ait
Gregorius fuper J o b , in Prologo. T e r tio C. & déclarât
per multa exempla $ 6c etiam ponit, fup er
Ezjech.
Tertio, probatur de nona, quia nullus tenetur
fervare juramentnm quod. vergit in præjudicium
fuæ fponfle , aut liberorum , cùm fit eis ampliùs
aftri&us, naturali 6c gratuito dileélionis vinculo. Et
fic patet quod iftæ npvem Affertiones Judicio Fi-
^ dei non veniunt reprobandæ.
X I X . D e l i b e r A TI O.
P Rima Aflêrtio quæ ducitur in dubium 5 videlicet.
, quod 'Ünicuique fub dito , Jine quocunque
M a n d a t e , v e l Pracepto &c. à qua prima Aflèrtio-
tione omnes aliæ Aflertiones fere dependent, pro-
babiliter fuftineri poteft pro utraque parte, fecundùm
Doètorum ab Ecclefia approbatorum fententiam.
In his enim quæ non funt dire&è, & 'explicite cou- .
tra Articulos Fidei, non condamnantur illi qui- a-
bundant in proprio fènfu. E t licèt fenfus; iftius pri-
mæ Aflcrtionis fpiritualibus, 6c religiofis homini-
bus fotis inhoneftus appareat} tamen attendendo *
ad fententiam Tu llii, in Libro, D e Ojfîc iis,à ic en ù s ad
materiam prætaétam j ,, Sæpè enim fit tempore,id eft
a „ neceffitate, ut quod turpe plerumque haberi fb-
„ l e t , inveniatur non eflè turpe. Exempli causa,
,, ponatur aliquid quod pateat latiùs.Quod poteft elfe
„ majus feelus quàm non modo hominem , fêd e-
„tiam familiarem ocidere ? Numigitur fê aftrinxit
„ feelere, fi quis tyrannum occidit, quamvisfami-
„ liarem ? Populo quidem Romano non videtur fee-
„ lus, qui ex omnibus præclaris fobfcis, illud pulcher-
,, rimum exiftimat. Vicit ergo utilitas honeftatem;
,, imovero utilitatem honeftas fêcuta eft.,, Hæc T ullius.
Et quia ipfe T ullius allegat populum Romanum
hujufmodi opinioni faventem j ideb Valerius Maximus
ad propofitam introducit rationem ex/smplum
deScipioneNafica. L i b . ni. Cap. 2. Qui Scipio fe-
ditionem fecit, & commovit Senatores ad trucidan-
dum Tiberium, & Gràcchum, volcntes tyrannicc
ufurpare Dominium Reipublicæ, & Romanam li-
bertatem deprimere : & Mutio Scevola tune Con-
q fuie prohibente, &diccnte, fêvellejuridicè&non
vi armorum procedere contra Gracchos prædiétos -,
inquit Scipio: Dùm Conful Juris ordinem fequitur, id
agit, ut cum omnibus Legibus Romanum Imperium
corruat. Atque exclamavit : Qui Rempublicam fal-
vamefîcvoluerit, mefèquatur. E t fic contra volun-
tatem Confulis præfidentis, Gracchos crudelilfimc
trucidavit.
Item. E x focra Scriptura,;ad idem, trahitur exem-
plum, Librofecundo Régiim : quaridoJoab occidit
Abfolonem contta Mandatum Regis ufurpantem
Regale Dominium 5 & tamen Rex non reprehendit
ipfum, nec vindicavit'di&um homicidium > cùm tamen
alia plura homicidia vindicaverit, etiam in ipfum
Joab, quem, in morte, mandavit qccidi, eo
quod occiderat Abner virum nobilem, & melio-
rem le.
Secundo dico: quia di£tæ Afîèrtionesprobabiles
^ funt pro utraque parte, 2c Do&ores Theologi de
hoc pro utraque parte feripferunt: ideo iftæ Aflcrtiones
non exiftentes explicite contra Fidem , nec
funt ad materiam Fidei Catholicæ reducendæ, nec
àd examen Generalis Conciliideducendæ, cùmip-
forum affirmatio, velnegatio, nonfitinconfcientiæ
detrimentuip?
• Locus corrupt»*.
X X . D e-
„ v r . M nor ver° probatur , & convincitur efle vera:
A X . J J E L I B E R A T IO . omnia Argumenta in contrarium fodla & facienda,
funt folubilia, falva Fide Catholica? Nam
Ad qujeftionem per Rcverendiflimos Patres Dominos
Judices in caufo Fidei propofitam, videtur •
mihi dicendum, quod vifis & auditis motivis, &
rationibus utriufque partis, deveritate, autfalfitatc,
illarum novem Aflertionum nulla mentione fa<5ta, a
cum principaliter minime quserat, & videtur titu-
lus Quxftionis ,. prasdi6lje novem Aflertiones non
pro nunc funt Fidei Judicio reprobandae. Tümpri-
moj quia nullus eft conviöus aflertor, quieasdixe-
r it , aut dici fecerit, vel v o c a ls , vel monitus füe-
r it , ut intentionem & fenfum quem habuerit dc-
clararet, ex quibus intelligen'tia di&orum, juxta
do<ärinamHilarii,fumendaeft. Tümfecundöj quia
ex carum prsefenti condemnationc majora fortaflis
fcandäla inter fimplicesoriripoffunt,' ciimmagnos,
& in focris Litteris doöos, &adunampartium ma-
gis forfon quämdeceret affe&atos, ex quo frequenter
deperit judicium rationis, videant diverfo, imo
contraria fentirc, & paläm coram omnibus aflerere;
ex quibus vilipenfio , & Fidei noftras conculcatio
fequi poflent: propter qua: Salvator nofter ipfam
veritatem etiam interdum prohibet prsedicari.
Pr^terea, efto quod eflent folfe, & fcandalofe j
adhuc tamen differri poteft earumcondemnatio, ut
folfitatis caufae, aut etiam veritatis magis apparcant,
& per homines indifferentes & jufte affeftatos fol-
licitiüs dijudicentur. Deus enim licet fit fumme
bonus & potens, permittit tamen aliqua mala fieri,”
q u s prohibere poflet, ne ipfis fublatis, majora bona
tollantur, vel etiam pejora mala fequantur, ut dicit
fonftus Thomas. Qtf. x . art. x i .
X X I . D e l i b e r a t i o n
Ad hanc quasftionem. E go Frater &c. falva fem-
per 'determinatione prasfentis focri Conftantienfis
Concilii, Ecclefiam Univerfolem reprasfentantis, cui,
in omnibus qua: ad Fidem pertinent volo, & de-
beo effe fubjeftus, ex injunfto Mandato P. * R . D ominos
Judices in caufo Fidei, confcientice, veritati-
que adhserendo j refpondeo negative, conclufionem
fequentem ponendo. Prasdi&a: novem Aflertiones
non funt Fidei Judicio reprobandas. Convincitur, feu <
convinci poteft contrariarij feu contradicere niani-
fefte, & evidenter Fidei Ca tholic*: aut convincitur,
feu convinci poteft inferre, aut inferre pofle, confe-
quentiä formali, neceflaria,& evidenti contrarium,
feu contradi&orum manifefte , & evidenter Fidei
C a tholic* : fed nulla novem Aflertionum pr*di6ta-
rum convincitur , aut convinci poteft contrariari,
feu contradicere manifefte & evidenter Fidei Catholic
* : aut convincitur, feu convinci poteft inferre,
äut inferre pofle,confequentia formali, neceflaria,
& evidenti contrarium, feu contradi&orium manifefte
, & evidenter Fidei Catholic*. Igitur nulla
pr*di6tarum novem Aflertionum eft Judicio Fidei
reprobanda.
Confequentia patet, & Major, ex hoc: quoniam
Judicium Fidei , h*refis, feu h*refum reprobata-
rum, debet ferri per Judicem, feu Judices, ad quem,
vel quos, ex Officio, pertinet h*refim, feuhasrefes
condemnare, & reprobare, contra Propofitionem,
feu Propofitiones , feu Aflertiones, fopientem, feu
fopientes manifefte, feu evidenter h*refim, feu h * -
refes: alias non eflet certum Judicium, certitudinc
fiifficienti, cfficaci, feu convenienti: qu * certitudo
requiritur ad folidandum, firmandum, & ftabilien-
dumirreprashenfibiliter, & irrevocabiliter Judicium
Fidei, h*refis, feu h*refiim reprobatarum.
* Forfan p er loco P.
H Tom i V . P a r s I I I .
aut peccant, feu pcccabunt in materia, * aut in utro-
que. Etconfirmatur hæc Minor: quia omnis Propo-
fitio Fidei Judicio reprobanda, répugnât, feu contra-
riatur manifefte, & evidenter Articulo, feuArticulis
Fidei Catholicæ, facræ Scripturæ, aut determinatis
per Ecclefiam Catholicam, aut fequenti, feu fequen-
tibus, mferendo, feu inferendis, confequentia formali,
necefforia, & evidenti, repugnans, feu contrarium
manifeftè & evidenter Articulo, feuArticulis
Fidei Catholic* , aut facræ Scripturæ , aut
determinatis per Ecclefiam , aut duobus ex iftis,
feu omnibus fimul. Scd nulla prædiétarum novem
Aflertionum répugnât, feu contrariatur manifeftè
& evidenter Articulo, feu Articulis Fidei, aut facræ
Scripturæ, aut determinatis per Ecclefiam Catholicam
, aut fequenti, feu fequentibus, inferendo,
feu inferendis, confequentia formali, ncceflàriâ, aut
evidenti, repugnans, feu contrarium manifeftè, &
evidenter Articulo, feu Articulis Fidei, aut facræ
Scripturæ, aut determinatis per Ecclefiam Catholicam.
Igitur nulla di&arum novem Aflertionum
eft Judicio Fidei reprobanda.
* Videtur addendum, aut in formd.
X X I I . D e l i b e r a t i o n
Ego Frater &c. Propofitæ quxftioni, quâ quæritur
, utrum præd.ètæ novem Aflertiones &c.
refpondeo cum proteftatiorie , quod non intendo
dicere , vel aflèrere , quöd fit contra Fidem , nec
contra determinationem Ec c le fi* , ponendo iftam
Conclufionem, quod iftæ novem Aflertiones non
funt Judicio Fidei reprobandæ.
Patet ifta Conclufio : quia nulla Propofitio opi-
nabilis, & probabilis, eft Judicio Fidei reprobanda.
Sed quælibet novem Aflèrtionum præfcriptarum eft
hujufmodi. Ergo<,&c.
Minor patet : quia rationes utriufque partis funt
folubiles , & fuerunt folut* fotis fufficienter per
contendentes in loco Seffionis.
Item. Prima Aflèrio , & aliquæ fequentes, præ-
^ tendere videntur cafum inevitabilis neceflitatis , ex
m fl110 tafis eft tantæ potentiæ , quod Juftitia non
poteft, bono modo, fieri per Supremum.
Item. Aliæ Propofitiones flint opinabiles inter
Doétores focræ Theologiæ. Et de ifta materia, 6c
de rationibus contends in qtîadam Cedula per R .
M. quatuor Ordinum confeéta , cum magna deliberation
præhabità, 6c difputationecontinuata, re-
fero me prædiélæ Cedulæ : 6c in teftimonium præ-
miflorum, ego Frater præfcriptus, ita manu propria
confcripfi, & hanc Cedulam figillo 6cc. '
X X I I I . D e l i b e r a t i o .
Ad iftud dubium j quando quæritur, utrùm præ-
dièfcæ novem Aflertiones 6cc. Sine præjudicio di-
cam quod fèntio, 6c fub habita proteftatione : li-
cèt enim materia primæ Aflèrtionis, 6caliarum fêx
_ ab ilia dependentium, ad Leges Civiles magis di-
reé le, quàm ad Theologiam pertinere nofeatur:
quia tamen Scriptura focra , 6c feientia theologica
omnes alias feientias in le continet evidenter ; ideö
feptem primas Aflèrtiones prædi&as ad facram
Theologiam reducendo j dico , quod earum nulla
eft Judicio Fidei reprobanda -, etiam dato , quod
omnes illæ , aut forfon aliqua illarum folfo fit.
Nam ficüt non omnia vera , fie quoque non
omnia falfo, funt ad materiam Fidei reducenda.
F f £ z Ratio