Shared Publication

inquadamcedula,perprxfatosR.P. 6c D . mihi tra- ’ T ” ' ' ' ~ - * dita, eft Fidci Judicio reprobanda, feu condemnan- da. Pro cujus declaration eft advcrtendum , quod, prout trahitur ex dibtis Articulis, in Lib. E th ico rum , & Politicorum j proprie tyrannus eft quicumque Reipublicx oppreftor, 6c potentatulRegali, feu monarchico defpoticc abutitur,. ac in R egn o, leu Monarchia vim infert', potentior exiftens j five hadaret Judicibus Fidei, unde fimpliciter , & fine qüocumque relatore aut refpebtu 6cc. Non propter hoc iblum videntur Judicio Fidei reproban- dæ. Secunda fcilicet prxdiblarum novemAffertionum, fecundüm verum ejus intellebhim, 6c totalem figm- ficationem, non adverfatur, nec objicitur alicui ve- ritati Catholicx, aut contrariatur divino Prxcepto, nec continet aliquod dogma falfum Fidei Orthodob e a t , . vel ufurpet titulum , feu denominational A x x contrarium; ergo nulla ipfärum videtur Fidei Judicio reprobanda, 6c non alix. Antecedens pa- tet, difcurrendo per lingula genera veritatum Ca- tholicarum, qux ponit Olram * , in fuo Dialogo, 6c qux ponunt äfii folemnes Dobtores. N ec aliqua earum contrariatur alicui divino Prx- cepto. Patet primo. Nam prima Propofitio: Licitum efi Sic. non contrariatur ifti Prxcepto, Non occides, quod intelligitur, fecundüm Dobtores, Uv ore vindibla , 6c propria authorit ate. E t videtur quod in cafu pr£dibtx Propofitionis, qui talem tyrannum occidit, non occidit propria authoritate: om- nis enim L e x qux aliquod bonum p rxeipit} eadem ration & authoritate, prohibet malum fibioppofi- tum.Lcx autem naturalis,Lex icvilis,Lex divina prx- cipiunt bonum commune fervari, 6c Regem coli, in quantum bonum commune in iplb falvatur. Igitur tollere manifeftc turbantem pacem Reipublicx f vel in ipfum bonum publicum, velinPrincipem infur- gentem, eft licitum cuilibet. Item. Si aliquis lubditusRegis, vel aliqua Com- munitas videret inimicum R e gn i, manuinvafivain- trarc Regnum, fibi liceret, ctiam inconliilto R e g e , vel nullo alio Prxcepto expebtato, dejicere hoftem Regis. E t quanto magis tyrannum tarn execrabilem ficut in cafu Propofitionis datur? E t iftomodo in- terficere inimicum, aut tyrannum, non eft inter- ficere propria authoritate; fed magis authoritate per Leges, naturalem, civilem 6c divinam con- cefla. monarchici Principatus, five non. Et tyrannis, eft propriè Monarchiæ defpotica Regnique trangreftio, & lJrincipatus incorrigibilis, propter bonum princi- pantis, non propter bonum fubditorum. E t prout diftinguit ipfemet Ariftotelës, vm. E- tbicorumy 6c v. P olitico. Tyrannorum proprie dibto- rum, alius eft Dominus naturalis, ex Rege in tyrannum convcrfus , de quo nulla novem Aflërtionum loquitur. Alius verb eft hoftis tyrannus, de quo in propofito: cui ex ratione ipfius, abtuumque, 6c effebtuum tyrannicorum oppreflivorum popuii, çon- venit, & in eo quod tyrannus, notorietas tyrannidis, ac cxclufb recurfu ad Superiorem vim infert, poten- tior exiftens. T ali enim tyranno convenir tyranno * extremi periculi aufferendi vitam 6c Dominium à na- turali Principe, in cujus Monarchia hoftis file invafor ty ranni fat. Hanc diftinbtionem de hofte tyranno , & natu- rali Dominohabemusin facra Scriptura. Dicitenim ® fanbtus Thomas, in Libro fuo, D e Regimine P r in c i- pmn. Quod Ajoth qui interfecitEglon, magis ju- dicandus eft hoftem interemiflè, quàm popuii Re- btörem, licet tyrannum : unde refert inter hoftem, tyrannum} 6c Dominum naturalem in tyrannidem converfum. Sanbtus Thomas enim, in Libro fuo,D* Regimine Prin cip um , licet videatur diflüadereinter- febtionem tyranni, qui eft Monarcha 6c Dominus naturalis : turn quia fi inlurgcntes non queantprx- valere, file plus provocatus magis defseviet : turn quia .difiidix, divifionefque in populo majores indè proveniunt: turn quia Monarchiam pejorem, acin tyrannidem cautiorem contingit interdum inftitui j ut de quodam Dionyfio peflimo narrat idem fanbtus Thomas. Verumtamen feciis dicendum eflè innuit Item. Occifio hominis,non eft contra illud Prxce- ptum, N o n occides 6cc. quando fit privato confilio, & occulta infpiratione Spiritus fanbti. Sic excufatur Samfon , qui fe ipfum cum hoftibus occidit. Sic etiam aliquibus exculâtur Jephte , qui revertens de hofte tyranno, 6c non Principe naturali: clan- C de vibtoria, filiam occurrentem occidit Unde qui dpftinnm mim inrprfp^ian^m Rolnn T* iv/i™k 2elo fanbtx afFebtionis pro falute Reipublicx certan t, illos Spiritus fanbtus fècreta infpiratione au- thorifat: 6c fpccialiter in cafu pr^d id x Propofitionis , videlicet ubi Juftitia remedium adhibere non poteft. E t quod talis non habeat intentionem occiden- di, fed intendat Reipublicx liberationem, fic facien- do , nediim mereturj imb magnificandus, 6daudan- dus eft} non in eo quod tyrannum occidit, fed ex eo, quod fanbta afFebtione motus, Rempublicam libera- vit. Exemplum de Judith 6c de multis aliis. Per ifta poflumus videre quomodó Spiritus fan- £lus fe familiariter jungit bonx difpofitioni Reipub lic x , & quomodo illos Ipecialiterauthorilat, qui fincera affe&ione iplam nituntur confervare. Unde in tanta Principis & popuii neceffitate, ficut continet h x c Affertio, vel Propofitio : Licitum See. Deus aliquando monet interius y & d o c e t , quod aliquis de populo conterat tyranni hoftilem violentiam, deftinam enim interfedtionem Eglon Regis Moab fic lälvare nititur: & de Domino naturali, inquit: N o n efi fa c i le ut P r in c ip e s, fc il i c e t A io n a r c h a , & D om in i naturalesperturbent D om inium , quod tanto con- fen fu populus amat. Ifta diftin&ione pofita} probaturquod nulla novem di&arum Aflertionum, vel Propofitionum, fit Fidei Judicio reprobanda, ut dantur in cedula, quia quxlibet iftarum Propofitionum datur indc fimpliciter, & fine aliqua relatione, vel refpe&u ad ali- quem aflertorem, vel dogmatifantem, aut ad aliquod Icandalum ex his ortum. Ergo non videntur Fidei Judicio reprobandx, luppofitoadhuc quodfintfal- f x , feu erronex, cujus oppofitum credo efle verum. Antecedens patet intuenti cedulam. Confe- quentia patet} quia Judicium Fidei, reprobando ali- quas Propofitiones, fit ad certos fines} & fpecialiter ad Fidei confervationem , ad errorum extirpationcm, ad errantium corrcbtionem, & ad removendum Icandalum: modo fi Fides non unpugneturperali- D inftrumentum divinmultionisfeecrat, &tyrannum m m - « ----- iUum, quern non poteft Juftitia publicareprimere, hie executor divinat vo’untalisVcautelis convcnienti- bus, de medio tollat: ut de Eglon, Sißra,Holo&rne, 6c aliis pluribusß&umfuifieinßcris, 6c aliis Litte- ris reperitur. Ergo quaodocumque contigerit tyrannum hujufmodi, cautelis fimilibus occubuifle temerarium effc videtur, a tali acSudivinamdifpen- fationcm leviter excludendo, ad inobodientiam Man- datorum, vel finiftram, aclum ilium refcrre. * lorfan Ockam. quem, fi nullus erraverit circa tales Propofitiones, nec eas afleruerit, aut etiam dogmatilaverit, aut de fis fit ortum fcandalum} non videtur ad quid Fidei Judicio deberent reprobari, feu condemnari: fiippofito adhuc, quod eflent falfx , aut erronex. Undè fi aliquis ex malitia fua, vel pftantafia, fabrica- ret centum Propofitiones contrarias veritatibus Ca- tholicis contends in facra Scriptura , vel eas * Ltcus tor ruft us. Item. Item. Occifio hominis, ut dicit fanélus Thomas, non prohibetur inDecalogó, nifi quia habet ratio- nem indebiti: fic enim Prxceptum continet ratio- nem. Ergo non contrariatur Prxcepto, fi quis fe ipfum,: vel Principem fuum innoccntem, in mortis fimilis periculo , alioque inevitabili conftitutum ita deffendat, leu deftêndi faciat ab invadente tyranno, ut vitam propnam, vel füi Principis, aut Reipublic x lalutem, vitx illius hoftis anteponat. Conlèquentia probatur , quia fic facere non vi- A »5 rum. quantum divulgatio perverfos abtus tyrannidis judi- cat. E t ergo palam eft tyrannum , in co quod ty rannus eft, notorium efle. Idco barisberienfis in tertio Lib ro, fui Polieratici, in fine. „ Tyrannis , , inquit, rion modo publicum crimen eft, fed fi fieri pöteft, plufquäm publicum eflet.,, Et idem L i b .w . „ I n omni gente & populo, dicit, mani- 5,fefta eft nequitia tyrannorum, & iftam nequitiam 3, fatis manifeftat mültiplicitas eiFebluum tyrannicodetur habere rationem illiciti. Tùm primo, quia con- lbnat inftinblui naturæ Jure fibi indito, intento ad fiii confervationem. Tum fecundo, quia videtur con- fonare Legibus ,6c ordini charitatis, quo vita temporalis propria alienx temporali vitx diledione , & confervatione prxferenda eft , falvo tarnen temper debitomoderamineinculpatx tutelx} neeximpro- portione talis ablus deffenfivi ad finem confervatio- nis intend, ablusiplereddaturillicitus. Tertio,quia id ipfum videtur conlonare Scripturx fac rx, aedi- btis authoritatibus folemnium Dobtorum utriufque Juris, divini, 6c humani, determinantium hujufmodi difficultatem prædibli cafus neceflàrix deftenfionis fufmet, vel alterius. Item. Confiât quod publicis Poteftatibus ma- lorum punitio pertinet. Sed dùm ipfa Poteftas publica 6c juridica, per hoftis violentiam quafifuffocatate- , ncrur,ad naturalis Principis interitum,6cReipublic x delolationem} tunc malitia talis tyranni per fiddles fubditos videtur eo ipfo perimenda,. ut Princeps, Refpublica, ac iple Dei populus non pereant, ld- circö Nicolaus de L y ra , De interfeblione S ifa ra , fic dicit : „ Dicendum, quod Jahel in hoc rem licitam ,,&meritoriam fecit} feiebat enim , quod ipfc Si- „là ra erat maxime oppreflbr fidelis popuii : 6cideo 3, ficut membrum illius Communitatis, quxfivittitu- 3,lum interficicndi eum.,, Et Salisberienfis Polier a- ties L i b . vm. Unius hoftis humani generis indicatus e f t* , inquit, hxcdeftrubdo tyrannihoftilis,fcilicet quia explicatur res qux Jatct fub nomine, ideo concludit: ficut damnatum hoftem licet occidere j fic tyrannum. Et patet, quod hon oportet tyrannum aliter con- yinci; caret enim ineo, quod tyrannus convincente impeditajuftitia, j -, 6c potentior exiftens, exprefl'ain- fuper notorietas fatis .convincit. Uiteriùs apparet, quod evidens 6c notoriaeftdi- verfitas 6c dilcrepantia. Primo 6c ex intentione con- trarietas illius Propofitionis condemnatx : Q m lib e t tyrannus, 6cc. 6c ab ipfa Aflertione : L ic itum , 6cc. Et ab aliis fequentibus. Prima namque, expreflo ref- pebtu 6c relatione tyranni ad fuum vaflàllum , vel fubdituni, non nifi de naturali Monarcha, vel Principe ex Rege in tyrannum converfo intclligi po- • ifta vero L i c i teft t u m ,& c . 6c alix illi innitentes, de fblo hofte tyranno loquuntur, 6c fuperiùs vifâ eft diverfitas iftorum tyrannorum. Prima fcilicet. Infuper ilia : Quihbet tyrannus, 6cc. nullamne- ceflitatem includit. Ifta: Licitum^6cc. nec ex aliqua aliarum, nec ex omnibus, ut dare patet intelli- genti. Videtur infuper , quod omnis tyrannus proprie dibtus, fit notorie talis: confurgit enim denominatio tyrannica a frequentatis 6c perfeveratis adibus. Q^ia ex indebita exabtione femel fabta, non fortitur ^ quis denominationem tyrannicam} fed ex frequenr tata oppreffione fubditorum procedente a tyranno, perfbna non incognita, fed fuperioris ftatus, 6c e- minentix. E t fic patet notorietas tyrannidis, qux prxterea notoria eft in hoc, quod incorrigibilitatem comprxhendit: incorrigibilitas verb monitiones fa- pientum , 6c querelas fubditorum prxfupponit, Tomi V . Pars I I I . * Locus corruptus. f Locus corruptus. Ex quibus feejuitur , quod tyrannus proprie dibtus, eft notorie incorrigibilis. Sequitur etiam quod notorium eft, conquerentem de tyranno, non poflê habere recurfum ad Superiorem: eft enim ut M o narcha , Superiore carens qui ilium valeat caftiga- re, vim quippè infert potentior exiftens. Sequitur ctiam, quod perfeverantia tyrannidem notoriè con- comitatur: quia, ut dibtum eft , non folus ablus, fed pluralitas 6c frequentia abtuum, ac incorrigibi- -liras, tyrannum demoninant. E x quibus omnibus infertur, quod h x c Affertio: L ic itum e jl, 6cc. non eft Fidei Judicio reprobanda, feu condemnanda. Similibus rationibus patet quod alix ex ifta fèquentes , 6c facientcs mentionem de tyranno,in fimili cafu,nonfuntJudicioFideirepro-. bandx, feu condemnandx. Penultima Aflèrtio : L i t t e r a o c c id it,6tc. intelli- gitur de fenfu litterali, quem littera primo facit ex grammaticali vocum fignificatione} 6c non eft fen- liis quem Aubtor litterx primo intendit. E t hanc diftinbtionem de fenfu litterali recipiunt, 6c ilia utuntur Dobtores,6c Sanbti. Unde Gregorius, fu- per Ezechielem, dicit: S i omnia ad litte r am. fe n t ia - m u s, virtutem diferetionis amittimus. Et fic capit ibi fenfum litteralem, quem fcilicet littera de fegram- maticaliter exprimit. Ultima Aflèrtio, feu Propofitio , non difluadet obfèrvantiam juramenti, vel confcederationis , aut alligantix j nifi quantum ad ea, in quibus divina L e x cC Charitatis ordo per fe obligat, fcilicet quantum ad ea, ad quorum obfervationem, ex divino Prxcepto, 6c naturali L e g e , 6cordineCharitatis, priufquam juramentum fieret, vel confoederatio, fibi 6c fuis tenebatur } 6c eft vita propria , uxoris, 6c liberorum confervatio, vel educatio: qux cum q cadant fub Prxcepto , illud Dei Prxceptum juramentum non diflolvit, vel confoederatio, q ux etiam, dum fic,attenditur, utconftat,ad bonum proprium, non ad nocumentum ordinari. Item. Sibi, vel alteri prxjudicare, videtur habere rationem illiciti } nec poteft fieri prxjudi- cium, ut videtur, fine culpa mortali, autveniali: juramentum autem non eft vinculum iniquitatis. E rg o , 6cc. Item. Promiffio non eft fèrvanda , qux abfque fcelere adimpleri non poteft: cujufmodi eft, rum- pere Charitatis ordinem ad fe, uxorem, liberos, 6c proximum, eifdem prxjudicium inferendo,utcontinet Aflèrtio. Unde videtur, quod tales confcede- rationcs , de quibus loquitur h x c ujtima Aflèrtio, non obligant, in prxjudicium divini Prxcepti, 6c de- biti ordinis Charitatis. Nullus enim fanx mentis di- ceret, quod confcederatio cum tyranno hofte habita, retraheret a deffen fione proprii Principis, 6c Domini naturalis. Item. Raymundus,*'» Summa f u a , inC . D e p e r - yurio , dicit : ,, Quod non intelligitur perjurare , „ qui ex Jicita caufa deferit juramentum. Verbi gra- ,, tia: Promifimus 6c firmavimus nobis invicem pa- ,,cem} 6c fidem fregifti mih i: non teneor poftea ,, fervare tibi. Si dicatur: hofti etiam fervanda eft „fides promifla, intelligitur, cum ipfe fervat Fi- „ dem. G g g Item.