Unde pro fundamento condernnationis hujus pe-
ftiferæ doétrinæ , licet multa polfent allegari de
Jure naturali, divino, Sc humano } tamen fpe-
cialiter contra earn pauca fufficiant quæ fequyn-
tur.
Primo , quia hæc dobtrina eft contra duo Præ-
cepta Decalogi, videlicet contra illud, Non occides.
vembris, per Reverendiflimum Pattern in Ghrifto?
Dominum Cardinalem Cameracenfem, Sc veftris
Paternitatibus exhibitam, & per eai'dem receptam.
ldciico,Ego M. Epifcopus Atrebatenfis.,tanquam
Dobtpr Theologus in teftimonium veritatis requi^
fitus , falva tarnen determinatione facrofanbti
Çoncilii 5 Sc fanétæ Sedis Apoftolicæ, credo Sc affir-
Exod. xx. 13. fcilicet abfque authoritate judicia- a mo qupd nnUa dibtarym novem Aflertionum eft
‘ ” TTI ' Fidei Judjcio îeprobanda.} neç aliqua iflarum eft
cpndemnanda, ex condemaatione illius Propofi-
tionis Quilibet tyrannus See. Cùm nullo modo fe-
quatur ex aliqua illarum npvem Aflertionum, led
nec ex omnibus fimul, nec continent dobtrjnali-
ter ilium, vel virtualiter, nec m fimili radice fun-
dantur, quod patet.
Non enim fequitur. Licitum eft unicuique fub~
dito & Ç . occidere, vel occult facerc quemlibet tyran-
nam, qui per cupiditatem, fraudem, fortilegium See.
Ergo quilibet tyrannas Sec. Turn quia ibi arguitur à
parte in modo? ad fuum totum in modo, cùm di-
ilributione.
Et clarum eft confequenfiarn non valere, ficut
nec valet. Licitum eft unicuique interftcere farem
notlurnum, qui venit ad occideudum. Ergo cjuilibet fur
noHurnus pot eft dr debet liette interfici a cjuocunejttc.
B Sicut nec fequitur : Quemlibet hominem album video,
ergo quemlibet hominem video. T ym quia in Afier-
tionibus fît de tyranno talitcr fpecificato. In ilia
verb, Quilibet tyrannus Sec. de tyranno univerfa-
liter eapto.
Turn quia ad mentem Aflertionum à parte fub-
jebti, ly unicuique fubdito capitur pro vaflallo immediate
Regi fubdito. Et in ilia, Quilibet tyrannut
Sec. capitur pro quocunque, etiam fubdito tyran-
n o , five fubjebto.
Patet quod nec fequitur ex prima , nec ex fe-
cunda, neque tertia j cum in feeunda fpecifice-
tu r , dicendo quod Leges autortfant de occidendo di~
Hum tyrannum proditorem (ft inftdelem fuo- Regi See.
N e c iequitur ex quarta. Licet enim dicac quod
Omnis tyrannus infidelis, fit 'viliane occidendus • non
tamen dicit , d quolibet Jubdito fuo. N ec fequitur
ex quinfa, fexta Sc feptima. Non fequitur : Ille
Sc illud 17fon perjurabis, Levit. XIX. 12,. Ubi
omne juramentum jubetur obfervari , quod non
vergit in detrimentum anima; j Sc contra illud
Exodi XXI. 14. Si quit per induftriam occiderit pro-
ximum & per infidias, ab altari meo evellas ilium ,
ut moriaturj Sc contra illud, xxin. q. v. Cap. Non
occides , qyod fymitur ab Auguftino, Libro De
Civttate D ei, ubi dicitur : lis igitur except is, quos*
vel Lex juft a generaliter , vel Spiritus fan Bus juftitia
Deus J fpecialiter jubet occidi, quifquis hominem,
vel feipfum , vel quemlibet occiderit, homietdii cri-
mine inneHitur. Et xxin. q. vm. Cap. Qyicunque,
quod fumitur ab eodem Auguftino,eodem Libro,
übi dicitur : qui fine publica aliqua adminiftratione
maleficum, furem, facrilegum, adulterum, (ft per-
jurum j vel quemlibet ertminofum interfecerit, aut
trucidaverit, vel membris debilitaverit, velut homi?
cida judicabitur , (ft tantb acriits, quanto non ftbi a
Deo concejjam poteftatem abufive ufurpare non ti-
Eft denique contra rationes condendi Decreta-
lem illam, Pro humani. De homicidio.Lrbro vi.editam in
Concilio Lugdunenfi ubi contra interfeótores
per afläfinos ponitur pcena excommunicatiopis ,
depofitionis a dignitate , honore, Ordine, Offi*
c io , Sc Beneficio, ipfo fadto: Sc quod quicunque
tabs fuerit, ä toto Chriftiano populo perpetuó
diffidatus e f t : fic quod poftquam probabilibus con-
ftiterit argumentis, aliquem fcelus tarn execrabile
commififlë , nullatenüs alia excommunicationis,
vel depofitionis , feu dilfidationis adversüs eum
Scntentia requiratur.
Item, di£ta doétrina multo magis eft condem-
nanda , quia multo pejus circumftantionata e f t ,
quam ilia damnata Propofitio Johannis WicleflF,
quæ ponit quod populäres pofluntad eorum arbi- C qui occidit fupra nominatum tyrannum, non debet de
Cod.
Z53S.
fol.
trium Dominos deliquentes corrigefe
Item, hujus doftrinse condemnatio non minus
fieri poteft abfque fpeciali expreflione de ejus af-
fertore , quam ilia qua; nuper in una Sefliope
fafta eft contra errorem in Bohemia, de Com-
municatione populi fub utraque fpecie Sec.
* In teftimonium pra:miflbrum, manu propria
me fubferipfi. P. Cardinalis Cameracenfis.
* Hoc totum fequens eft de fua manu.
R E S P O N S I O
EP I S COPI A T R E B A T E N S I S ,
in Co-
dice
fol.
90.
verfo.
aliquo reprehendi, ut dicit quinta , imo debet pra-
miari, ut ait fexta 5 (ft ilium debet Rex plus amare
ut canit feptima, ergo quilibet tyrannus See. N e c fequitur
ex o&ava : Litter a occidit See. clarum eft.
Sed nec ex prima, in cafu jbcialitatis See. quæ eft
nona.
Sed quod nec ex omnibus fimul, patet, quia fi ex
aliquibus debeat fequi, videre-tur quod ex prima
Sc quarta. Quarta enim dicit quod Omnis tyrannus
infidelis j eft vtliane occidendus : Sc prima dicit quod
Licitum eft unicuique fubdito See. Ergo videtur quod
fequatur quod Omnis tyrannus fit occidendus vtllane
a quolibet fubdito fuo. Quilibet tyrannus See.
Sed manifeftum eft quôd fubjeétum primæ Af-
fertionis, Licitum eft unicuique fubdito, fupponit,
Sc accepitur refpeStu prædicati , quod eft,^Quern-
A d delïberatïonem Domini Cardinalis u llbet y annum qui per cupiditatem See. Quod
prædicatum eft taliter qualificatum. Et in.fecun-
da capitur fubjeéfum univerfaliter, fednonrefpe-
ftu cujuflibet iubditi, ita quôd ly a quolibet fubdito,
in nullo iupponit,refpeStu calis prædicati, Quemlibet
tyrannum See. nec in ambabus fimul.
Unde fi quia in quarta ponitur, Omnis tyrannus
Sec. Non tamen refpeétu talis prædicati, a quocun-
que fubdito. E t in primo ponitur quod Licitum eft
unicuique fubjeElo &c. non tamen refpeétu talis
prædicati, quemlibet tyrannum Sec. inferretur ifta,
Quilibet tyrannus Sec.
Eodem modo inferam de quocunque demon-
ftrato ut determinato, forte inferam. iftam : Hie eft
d ia -
Cameracenfis.
C Um vos, Reverendiflîmiin ChriftoPatres,
Sc Domini Commiflarii, in caufis Fidei per
hoc facrum Concilium deputati, ordinave-
ritis quod quilibet Doétor Theologiæ habeat vo-
bis dare, infra certum terminum, fuam intenrionem,
videlicet utriim norem Aflertiones, pro examine,
fint Fidei Judicio reprobandæ j Sc liceat unicuique
Doétori in Facilitate prædiéta, etiam iuper hoc
publicè refpondere,prout experientia com probavit,
per refponflonem publicam, faétam vm. die N odiabolus,
ex diótis Sc contententis in facra Scriptu- dii criminc inneftitur. E txxm . q. vm. cap. Quicun-
ra: unde capiam iftud complexum. Hie eft, Ma- quod fumitur ab eodem Auguftino, eodem
th it i, XVII. Sc iftud pncdicatum, diabolus Mauhxi, Libro, ubi dicitur : Q u i fine aliqua adminiftratione
IV- _ ; .= maleficum, furem, facrilegum adulterum, perjurum
Sic igi tur apparet manifeftè quöd if tx novem vel quemlibet criminofum interfecerit, aut trucidaverit
Aflertiones non continent virtualiter illam. Quili- aut membrum debilitaverit , velut homicida judicabi-
bet tyrannus See. nec per confequens veniunt Fi- tur, & tantb acriits, quanto non ftbi a Deo conceffamPo-
dei Judicio reprobandx ex condemnatione il- teftatem abufive ufurpare non timuit. Eft denique
bus. ' J , contra rationes condendi Decretalem illam. Pro
Dico ulteriüs quod ex nulla circumftantia ag -^ humani. Lib. vi. editam , in Concilio Lugdu-
gravante lunt diétx Propofitiones Fidei Judicio re- nenfi.
probanda. Non enim propter primam , fcilicet Ad qua; omnia dicitur primo , quod h x c do-
authorilationem talis tyrannicidii : quin imo ifta étrina non eft contra ilia duo Prxcepta. Patet.
circumftantia eft allevians in feeunda Propofitio- Non eft enim contra primum, cum dicitur, “Non oc-
n e , nec propter illam de villanitate See. qua dig- rides-, quod glofatur diftortè, Sc aliter quam Spi-
nus eft talis tyrannus occidi, ut in tertia Sc quar- ritus fanélus efBagitat, cum dicit, abfque authori-
ta* fate judiciaria. Si enim ifta glofa eflet convertibi-
N e c propter illam qua R e x debet approbare lis cum Prxcepto , tunc fequeretur quc.d nullus
tale tyrannicidium, ut in fexta , quinta Sc fepti-, poflet occidere furem noéturnum j fed nec etiam
ma. . . . . . .
N e c ex additione confirmations erroris , ut
dicit diéhis Dominus Cardinalis, cum non fit error
quod Semper tenere fenfum litteralem, occidit ani-
mam, qui ly fenfum litteralem , fupponit ibi confuse
tantum. E t clarum eft quod femper accipevim
vi repellere liceret. Ergo occidens in multis
calibus, non occidit judiciaria officiaria authoritate
} tamen occidit authoritate Legis , cujus eft
minifter, in cafu, Sc non ex officio, ut déclarât Doétor
irrefragabilis Alexander de Halles , de occi-
dente invalbrem fuum ad mortem: Quern, inquir,
re fenfum litteralem quern faciunt Propofitiones occidit ut minifter Legis (ft juftitU, non tamen ex o f
in facra Scriptura, eft error, imo inducit in erro- ^ficio. Et datexemplum de laïco baptifante, in carem,
ut ait exprefsè Gregorius, in Moralibus. Lib.
cap. 3. in Prologo, ut in oétava.
Hæc ex ilia circumftantia , quod De nullo tene-
tur miles fervare promijfiones, feu confoederationes fatlas
alteri militi, f t yergant in prajudicium ÔCC. in cafu
focialitatis Sec. cùm priùs Sc ampliùs teneatur ex
ordine caritatis vitare fuum præjudicium quam, al-
terius. ,
N e c eft verum quod hæc doétrina Sc fimilis fit
condemnanda, prout hæc prædiéta Propofitio.
Quilibet tyrannus 8cc., eft condemnata j videlicet
tanquam erronea in Fide Sc moribus, Scranquam
hæretica, fcandalofa , feditiofà , Sc ad fraudes,
deceptiones , mendacia Sc perjuria vias præ-
bens.
E x quibus omnibus infero.
Primum , quod hanc doétrinam afferentes opi-
nabiliter, citra determinationem lacri Concilii Ge-
neralis, Scfanétæ Sedis Apoftolicæ, non funthæ-
retici, Sc ut tales, juxta canonicas Sanétiones legi- C
fu neceffitatis , qui baptifar, non ex officio , Sc
licite ut Legis minifter, in cafu neceffitatis. Non
ergo fie glolârur illud Piæceptum , nec ita com-
muniter glofatur, fed fic : Non occides , fcilicet in-
no centem, livore vindicte , aut propria authoritate.
Confiât autem quod tyrannus non eft innocens,
nec talis fubditus eum interficii authoritate propria,
fed legumj non livore vindiétæ, fed amore
confervationis Principis fui, Sc Reipublicæ j nec
contra Præceptum, illud, Non perjurabis, ubi juramentum
jubetur obfervari quod non vergit in detrimentum
animæ : quod verum e ft , fi tamen ad-
fint très comités, Judicium, Juftitia, Sc Veritas. Et
etiam conditioner quæ infinité fubintelliguntur
in omni juramento promiffionis, quæ funt fecundum.................
Lib. 11. rubrica xxiv. de jurejur.
§. ill. Quot funt fpeciesj ubi dicit fic. In omni fura-
mento intelliguntur ifta conditiones tacite. Faciam hoc
f t Deo placuerit. Si Papa , quia ejus authoritas vide-
excepta, XXV. q. I. §. ultimo j verfu, ipfinamtimas
puniendi. que. Item, (i res in eodem ftatu permanferit ut vide-
Secundö , infero quod-non fequitur mänifefte, tur. Qu i gladium fuum depofuit, & ilium furiofe re-
imo totum oppofitum, quod aflerere inter Catho- petit, non teneor reddere, etiamfi jufavi. xxii. q. 11.
licas dibtas Propofitiones efle probabiles, aut for- Nequis.
fan veras, non eft efroneum , aut fapiens hxre- Idem Raimundus,§. xvw.In Summa. E tlnnocen-
fim , nec Dobtor Theologus hoc taliter publice tius, in glofa fuper Cap. Quemadmodum.
aflerensj in hoc facro Concilio, Sc coram Judic.bus Idem. Si mthifidem fervaveris. Non fervanti e-
Fidei, eft habendus de hxrefi vehementer fufpe- nim fidem, fides non eft fervanda. Vnde f t non facit
_ 6tus.
T e r t io , infero quod oppofitum teftificans, fub
juramento temere jurafle videtur. N e c contra has
Aflertiones fiunt, aut fabtx funt aliqux rationes,feu
dedubtx in medium, qux videantur alicujus ponde-
xis, vel momenti.
quod promififti , non teneor , ut extr. de jurejkr.
Her venit. 2. & cap. Sicut. Idem Raimundus. Idem
etiam- Jnnocentius.
Item , Si pracipiatur tale quid quod jurat us non
fuiffem , Si Adandatum tale fcivijjem. Sc extr. dejujur.
veniens. E t cap. quint avallis. Et pari form iter vi-
Un de, cum dicitur primd,qubd h x c dobtrina detur dicendum , fi tale, quid eveniat quod non
eft contra duo Prarcepta Decalogi, videlicet 2\£o»Ujuraflem, illius rei feiviflem eventum.
occides, abfque authoritate judiciali. Et illud : Npn Ubi apparet quod juramenta non obligant,
perjurabis: ubi omne juramentum jubetur obfer- qux non habent conditiones requifitas. Efto quod
vari, quod non vergit in detrimentum animx; Sc poflent falvari fine animx detrimento. Unde fine
contra illud Exodi. xxi. Si quis per induftriam occi- a nim a; detrimento, fi mihi fidem non fervas,pofdent
proximum fuum..............& per infidias, ab al- fum fervare tibi fidem, Sc tamen non teneor, ut
tari meo evelles eum ut moriatur. Et contra illud patet ex dibtis.
xxiii. q. v. cap. Non occides, quod fumitur ab Auguftino
, Libro De civitate Dei, ubi dicitur-, lit
A à feemdam.
■ igitur except is , quot Lex juft a generaliter , vel Spiri-
tus fanttus juftitia Deus fpecialiter jubet occidi-, quifquis Ad illud Exodi, XXI. Si quis per induftriam Sec.
hominem, vel f t ipfum, vel quemlibet occiderit, homici- habet intelligi neceflario, livore vindibtx Sc autho-