Ratio vero, 8c motivum , quarc non funt Fidci
Judiciocondemnandæ, hæc eft: quia videlicet nulla
diélarum feptem Aflertionum répugnât alicui Ar-
ticulo Fidei Orthodox«, nec alicui veritati, qu«
ex Fidei Articulis formaliter fequitur , prout cuiii-
bet Theojogo fatis paterc poteft ; nec etiam répugnât
illarum aliqua determinationi fanâæ Matris
Ecclefi«. Nam Ecclefia permittit minus malum
f ie r i, ut majus malum evitetur. Sed multo minusJ
malum eft, quod Unus Princeps à fubdito occidatur,
fine Mandato expreflo, ab aliquo Superiore, & quod
cx hoc totus populus fit in pace , quam quod per
talem Principem vivum tota Refpublica diflipetur.
Quare 8cc.
N ec infiiper répugnât aliqua di£tarum feptem
Aflertionum alicui veritati in lacra Scriptura contentas
; quin potiùs , 8c in ipfa Scriptura contine-
tur.H
oc in mundi primordio contigit, quod fcilicet
Archangelus Michael nullum habens Mandatum
extrinfecum, fed folùm duëtus per gratiam, &ejus
voliintatem re£le regulatam, contrariantem per
omnia voluntati diftortæ , 8c erroneæ illius quondam
fereniflimi Principis Luciferi, de fupremo Or-
dine Seraphim ; qui machinabatur aufferre à fuo I
Rege , videlicet Deo , fuam nobiliflimam , & al-
tiffimam Dominationem ; bellum fpirituale cum illo
Lucifero commifit, & idem Michaël vi&oriam
obtinuit, ac diéhis Lucifer ibidem æterna morte
fuccubuit, ut patet in Apocalypfi : ac ratione diéti
a£tus, fuit ipfe Michaël à fuo Rege prasmiatus,
quoniam continué, cum omnibus Angeliseidcm ad-
h«rentibus,fuit in gratia confirmatus.
Item, fecundé. Confldero in mundi medio, aut
poft, quod quasrentibus Apoftolis ab eorum Rege
Chrifto, in Ccena, quis ipfum eflet traditurus ; noluit
Chriftus publice traditorem manifeftare : quoniam,
ut tradunt Doëtores aliqui authentici, fi cognovif-
fet Petrus quia f fuiflèt traditor fui Regjs, continué
fine aliquo Mandato ftii Superioris, in ilium tradito-
rëm totis viribus irruiflet, cum manibus, dentibus,
& unguibus , aut aliis modis decerpendo & ta-
men, ut pie creditur, non ex hoc peccaflèt Petrus;
ficut in hoc pcccafle creditur, qui pro deffenfione
fui Regis & Domini gladium exemit, & cujufdam
afliftentis Chrifti captoribus abfeidit auriculam : 8c
non fàlfî fimile vidétur, quod nullüs # fecundum, '
aut forfan tertium, idem Petrus diëto lëryienti fortius
inflixiflet, fi non à fuo Domino prohibitus fuif-'
fet, dicentc : M itte gladium tmm in vaginam 8cc.
M a t t .x x v i, f i . Non tamen hoc dixit ei Chriftus,
tanquam ipfum de culpa, velpeccato, fcudemale-
faélo redarguutus : quin potiùs, per hoc denotavit,
quéd Ecclefiæ Prælatis, Ecclefiafticifque perfonis,
quorum geffit Petrus typum , voluit Chriftus gla-
dii materialis ufum, quo ad executionem Juftitiæ,
aut vindiélx, efle deinceps interdiélum. Nam nec
Juris pcenam ex hoc Petrus incurrebat 5 nec inhabi-
lis reddebatur ad divina : quoniam poft aéhim ilium,
Chriftus cum inftituit Ecclefias fuæ Summum Sa-
cerdotem.
Item tertié. Confidero de mundi fine; quomo-
do fcilicet ilium tyrannum venturum, videlicet
Antichriftum, qui cervicem eriget contra Chriftum,
pro aufferendo eidem fuam nobiliflimam Domina-1
tionem, quoniam in Templo Dei fèdebit, oftendens,
quafi ipfe f it I ) eus, ut dicit Scriptura ; occident
eum Enoch & Helias, fccundùm communem Af-
fertionera omnium Theologorum ; 8c hoc, fine aliquo
exteriori expreflo Mandato ab aliquo Superiore
eis dato. N ec tamen erit ejus tyrannidis probata
notorietas, nifi forfan inter pauciflimas perfonas
graves, 8c eleélas: quoniam, teftanteScriptura, tot
8c tanti in ilium credent, tanquam foret ipfe Meff
Forfan, quis. * Locus corrupting
fias inLegepromiflùs, quod^di poflibile eflët, per-
verterentur per eum etiam-éleëfci, 8c nifi abbreviate
ejfent dies illi, non effet falva omnis caro, ut ibidem
fubfequitur, Matt.Xxi v, 22.
E x quo fequitur , qued apud paucos erit ejus
perverfitas notoria,. per viam Juris. His tamen non
obftantibus, non folùm erunt à culpa diéti Enoch 8c
Helias excufati propter diéti tyranni nccem 5 verum-
etiam, propter ejus occifionem, meritum, Sc premium
eifdem accrefccret gloriofumv
Sic ergo patet ex Scriptura , quomodé pro honore
Regis fui, aç pro deffenfione fui RegalisStatus
nobiliflimi jlicitufieftfubditis, abfque fui Regis
expreflo Mandato, ejus refiftere proditoribus, ac
eoldem, in cafu, interficerei etiam fi faétum apud vul-
gus non fit. notorium, nec manifeftum cunéto populo.
Sed utrùm in cafu ifto, de quo quæritur in præ-
fënti etiam Concilio, licitum erat agere, aut non;
nihil meâ intpreft : quoniam dubium præfëns non
petit, utrùm Aficrtiones prædiét^ veræ f in t , an
fàlfæ : fed fufficere debet me ex Scripturis often-
difle, quéd Aficrtiones prædiélæ non funt erroneæ
in Fide , & per confequens, nec Fidei Judicio funt
reprobandæ.
Sed fi quis adverfârius objiciat, quéd di&æ fêptCm
Aficrtiones repugnant Mandato D ecalogi, ubi dici-
tur : Non occides : quod etiam à Chrifto in Evan-
gelio confirmatur, & per confequens, ejus contra-
rium ex intentione afiferere, eft errare in Fide, & ita
di<fta Aflertio videtur efle erronea.
Ad iftud dicitur, quéd hoc Mandatum tarn generaliter
latum requirit neceflàriè quamdam limita-
tionem, & glofam declarativam : alioquin enim non
licerct prædones , raptores , 8c alios malefaâorçs
quovis modo morti traderc ; 8c ita fuiflet ipfe Deus
fibi ipfi in jubendo contrarius : quoniam in alio loco
mandavit enormes maleficos omniné morti tradi j
dicens: Maleficos non patierisvivere. Exod.xxn, 18.
Item. Si di&um Mandatum exceptionem non
haberct, fequeretur formaliter, quéd non liceret ho-
minibus beftiam, aut avem, vermcm, mufeam, aut
pulicem interficere : quoniam , ut pueris confiât,
fequitur formaliter : Non occides, Ergo nihil occides.
Illud ergo Mandatum cùm dicitur': Non occides,
ita glofari debet : Non occides quemquam injuftè.
E x quo dicitur, quéd diëlum Mandatum aliterglo-
’ fàri debet, 8c expopi , quàm fcnflis grammaticalis
ad litteram docct. Ex quo fequitur correlariè quéd
tencre lemper fenfurn litteralem in Scriptura facra^
talem videlicet fenfurn, qualem ipfa Scriptura, juxt»
conftruëtionem grammaticalem, repræientat intel-
le£lui, eft fpiritualitcr occiderc animam propriam,
pro ut fbnat oëlava Aflertio. E t ita fequitur quéd
ilia expofitioverbi Apoftolici, quæibi ponitur, non
debet cenfèri à Fide devia, vel erronea. Quare &ç.
Poftremo. Nona Aflertio, meo videre, non eft
vera, ita univerfaliter flimpta, prout çolligi poteft
Jofi ix . de juramento Principum filiorum Ifiraël
faëto Gabaonitis : & ex diëtis Beati Auguftini, Primo
de Civitate Dei. cap. xv. de Marco Regulo Romano
, in tantùm quéd fides etiam hofli eft Jervanda<
xxiH. q. i . Noli. E t iterùm j juramentum, ubi * aut
metu extortum, nihilominùs ligat, ut volunt Jura.
Sed ex his non fequitur, quéd Aflertio ilia fit in Fide
erronea : & ratio eft ; quia diéta Aflertio poteft in
cafu verificari, in cafu videlicet, quod tale juramentum
, de fui natura, foret inhoneftum 8c illici-
tum.
Item. Ètiam dato quéd eflët licitum quando
emittitur, & pofteà propter aliquem Caflum fortui-
tum emergentem redditur illicitum ; ficut fatis benè
çontingere poflèt : tunc certc ex tunc, in ante, ad ob-
fervantiam juramenti jurans non tenetur. Namifte
eft unus modus, quô quis deobligatur à juramento, &
« vl* » etiam
etiam à voto, ut notant Doélores, ftiper tertio Scn-
tentiarum. E t ita fequitur quéd Aflèrtio prædifta
non debet Judicio Fidei reprobari. E t hoc cum re-
verentia, 8c fub correélione.
X X I V . D E L I B E R A T ! Ó .
R Everendi Patres & Domini Judices , licèt fa-
pientes difeordant, non de facili veritas invenia-
& cùm fùper Aflertionibus novem prædiélis,
Nona Aflèrtio poteft fuftineri, ratione hujusve-
ritatis , quèd juramentum quod in principio eft Ji-
citum, fi poft, propter cafum noviter emergentem,
vergat in deteriorem exitum, non eft obligatorium:
fed venire contra tale juramentum , non eft perju-
rare ; patet, videlicet de juramehto heredum : cx
quibus patet quéd tales Aflertiones non vehitint
Fidei Judicio reproband«, cum fecundum earum
intelle&um & fenfurn ad quos fiunt, fint proba-
biles.
Aliter fuaderi poteft Propofitio ifta ; videlicet,
viri doëliflimi., & illuminatiflimi diverfa , & con- ^ quéd hujufmodi Aflertiones novem, quia ipfie non
' " ,l fapiunt h«refim manifeftc , cum fint ncutr« , &
opinabiles, nec Ecclefia adhuc determinavit circa eas,
an fint hasreticas, erronea:, aut Catholic«, & vef« :
igitur dcducendum Vcrum. Ego Frater,&c. y
traria fentiant, vellempotius audire, quämdicere:
obediendo tamen impofitioni mihiperveftrasRcve-
rentias fa6l« ; dico breviter ad qu«ftionem qua
qu«ritur: Vtrum praditta, 8cc. Quöd noyem Aflertiones
pra:di£l«% non veniunt Fidei Judicio repro-
band«, vel condemnand«, & hoc fecundum intel-
le&um & intentionem ipfas proponentis, & fufti-
nentis, videlicet Domini Epifcopi,8cc.
Patet dupliciter.
Primo. Quia ptima , de qua magis aliqui dubi-
tant, fuftineri poteft, fob ifto intelle£lu:
Licitum cuilibet fubdito 0 fine quocuthque Mandato,
fecundum Leges, naturalem, moralem, & divinam,
fub intentione debiti finis, occiderc, vel occidi facere
tyrannum, qui per cupiditatem, fraudem^ fortilegium^
vel malum ingenium machinatur contra falutem corpo-
ralem Regis fuis , & Supremi Domini, pro fibi auffe- ®
rendo fuam nobiliffimam & altijjimani Dominationem'.
& nedum licitum, & honorabile & meritorium; maxi-
me quändo periculum eft in mora , & tile tyrannus eft
tanta potentu, quod Juftitia, bono modo, non poteft fieri
per Supremum.
Ifta Propofitio, fub tali forma, poteft probabiliter
fuftineri, & valet prima Aflertio , licet in eadem
prima non pönanturexprefsc opines modificationes,
qu« in ilia quam dedi. N ec cfportet ad verifica-
tionem Aflertionis, tales modificationes in ea exprefse
poni, cum in pluribus Aflertionibus quas Catho-
lici concedunt, hujufmodi modificationes non ex-
primantur, ut patet in iftis. Licitum eft, & meritorium
eft, indigenti dare eleemofynam. Ad cujus
veritatem requiritur , quod eleemofyna detur cum
redta intentione debiti finis, licet hoc non ponatur
X X V . D e l i b e r a t i o .
*p G o Frater, 8cc. Requjfitus,&c. & juramehto
aftri&us, ut de novem Aflertionibus in pnefenti
cedula contends,fecundummeamconfcientiam ref-
ponderem, an videlicet eflènt Fidei Judicio reproband
« : Dico , quéd in prima Aflertione ponitur,
quod Licitum eft^8cc. fine quocumque Mandato,8cc.
Si illaclaufulaficintelligatur, Screftringatur, quéd
fine quocumque aéluali Prxcepto, vel Mandato temporalis
Legiflatoris, licitum eft, 8cc. prout aflertor
Conclufionis creditur veile j fic prima Aflertio non
eft Fidei Judicio reprobanda.
In odava Aflertione, de illo textu Apoftoli,
Litter a occidit ,& c . ubi aflërtor ponit, quéd Semper
fequi litteralem ftnfitm, eft occidere animam. Si
li fenfius litteralis referatur ad litteram, dequafcribic
Apoftolus, tunc fenfus aflertoris eft verus, & cum
eo concordo. E t fic , fub prxfatis modificationibus
intelligendo primam & o£lavam, quantum ego fèn-
tio, non eft aliqua novem Aflertionum merité Fidei
Catholic« Judicio reprobanda.
X X V I . D e l i b e r a t i o ,
w Ltra contenta in Cedula porre&a V. R . t?. &
prefse in prxmifiàPropofitione. Similiter: Lici- C Dominationibus, pro, & nomine omnium Mendicantium,
in FacultatcTheologica Doëlorum hoc
in fâcro Concilio Conftantienfi cxiftentium, pro de-
liberationefuper novem Aflertionibus, quarum prima
incipit : Licitum eftfScc. ftando 8c adhærendo
diëlæ deliberationi : ampliùs, mihi Fratri, & c. appa-
retdicendum, nullo mododi£tas novem Aflertiones
Fidei Judicio eflè reprobandas: quia omne qiiod Fidci
Judicio eft reprobandum, répugnât Articulis Fidei,
vel fequentibus eifdem, & hoc non, ut patet,
per fingulos difeurrendo : aut quia répugnât contenus
in facra Scriptura, ut videtur aliquibus, de quatuor
primis Aflertionibus ; fed nulla prædidarum fàcræ
Scripturærépugnât. È rg o ,& c .
Major non eft dubia. Minor declaratur : quia fi
répugnât facræ Scripturæ, hoc maxime videtur illi
Prxcepto, etiam per adverfârium : Non occides,
quod non fàcit, ficut deelaro per quinque Propo-
aut fàlfitatcm hujus o&avæ Afler- D fitiones.
Propofitio Prima.
Nihil prohibetur quocumque Prxcepto Decalog
i, nec ei répugnât, nifi fecundùm quod habet ra-
tionem indebiti: fccundùm enim hoe,dicuntur in-
difpcnfabilia ; quia continent ipfâm confervationem
boni communis, vel ordinem Juftitiæ, &virtutis:
& hæc eft quidem intentio D ei, optimi Legiflatoris
; fecundùm quam rationem 8c intentionem funt
F f f 5 intum
eft 8c meritorium, maleficos interfici : Licitum
eft, furem fufpendi, 6cc. & ficdcmultis aliis,
fimili modo quo poflimt fex Aflertiones immediate
primam fequentes fuftineri, cum fimilibus modificationibus
, qu« fi exprimantur, aut non, non minus
poterunt fuftineri.
O&ava vero Aflertio ad intentionem proponentis
eft fuftinenda : quia ipfe intelligit per fenfurn
litteralem, fenfurn quern verba facrx Scriptur« fa-
ciunt, fecundum primariam ipforum fignificatio-
nem, aut impofitionem: 8c fic Aflertio poterit fuftineri
, cum, ut fic , non repugnet Fidei explici-
t e , aut implicite ; licet a Theologis fenfus litte-
ralis facr« Scriptur« frequentius capiatur pro fen-
ill quem Author facr« Scriptur« intendit, qui
lemper verus eft. Unde apparet mihi, quod pro-
ponens & opponens, folum verbaliter pugnant circa
veritatem
tionis.
Scd diceres: Si o£tava Aflertio in uno fenfu eft erronea
& falfa , ipfa venit reprobanda. Refponde-
tur, quod non; quia alias,, ifta: Deus eft ternus, &
unus; eflet Fidei Judicio reprobanda; cum poteft
habere duos fenfus: unum capiendo H Deus, pro
cflentia divina, & fic eft Catholica : alium, capiendo
eumdem terminum pro perfona divina ;
& fic eft erronea, cum nulla perfona fit cerna, &
una.