etiamfi eflènt condemnandæ } non ergo in falfita-
te di£tæ Propofitionis, Quilibet tyrannus, See. tan-
quàm in principio, quærenda eft illarum novem Aft
fertionum condemnatio : ex fàlfo ergo procedit principio
, falvâ Temper fuæ Reverendiflîmæ Paternita-
tis reverentiâ.
Denique advertant R . P. V . quatenùs Epilco-
pus Attrebatenfis, in tota fua dedubtione , Sc in
duodecim dubiis per eum motis, atque divulgatis,
non ponit aliter cafom, quàm in materia debcat ap* I
parère. Si aliter appareat ex textu diStarum
novem Alfertionum, hanc alteritatem fecit, easfic
ft par at im for mans ex aliis, ex quarum tenore, non
obftante hujufmodi formatione, fatis apparet inevi-
tabilis neceflitatis cafus, modolpriiis refoluto, hujufmodi
neceflitatem relolvendo.
N c c poflunt débita dubia per præfàtum Reve-
rcndiflimum Patrem retorqueri contra eum , ut
dicit Dominus Cancellarius Ecclefiæ Parifienfis,
earn applicando ad quartam Aflertionem, quæ generaliter
loquitur , ut dicit Dominus Cancellarius
Ecclefiæ Parifienfis, de omnibus tyrannis occiden-
dis per induftriam, 8c infidias, Sc villanè , id eft,
line diffidatione, ut exponit idem Epiftopus : quia,
ut priùs taSlum eft , & dedubtum , nomen tyran-
ni,in dicta Aflèrtione capi non debet generaliter ,
fed reftrible , licet detcrminatione fubfequente po-
natur } quia ad intelleblum illius primas Aflèrtionis
capi debet : cujus intelleblus apparet non gene-1
ralis , ftd reftribtus -, nec ad intellebtum præfati
Domini Cancellarii, quem habet de tyranno,
quem læpiùs declaravit, retorqueri poflunt contra
præfàtum Reverendum Patrem , Sc Dominum,
nec dibta quarta Aflèrtio impugnari, ftd potiùs
fundari Sc colorari. Si enim proprius, formalis, 8c
adæquatus conceptus tyranni fit hic abfcualiter j
nonJureprincipans,ad privatum, Sc non commune
bonum, prout innuit prædibtus Dominus Cancellarius
j clàrior eft hujus quartæ Aflèrtionis, imb
primæ, & aliarum fingularum, in quibus nomen tyranni
ponitur, probatio, feu deduétio. Nam confiât,
talem non eflè Dominum, fed verum hoftem, & ini-à
micum Reipublicæ notorium, 8c manifeftum, abtua-
litcrufurpantem quæ fua non funt, & abtus hoftili-
tatis publicæ, 8cnotoriæ exercentem in totum corpus
Reipublicæ, Sc fingula ejus membra: nam 8c
pro talis tyranni invafîone , Sc Reipublicæ expedi-
tione ftuliberatione, ab ipfb videtur eflè omnis ratio.
N ec dibta Aflèrtio, v c lalia quæcumque, in qua
ponitur nomen tyranni prædiétum , contra fc pati
videtur rationis apparentiam > nifi pro quanto con-
cipitur, vel ab hominibus capitur, intelleSlum hu-
jusclaufulæ, aut principari corjatur, continere : qui
quidem intelleblus non faciliter apparet notorieta-
tem hoftilitatis , & inimicitiæ contra Regem , 8c
Rempublicam conceptæ continere, quemadmodùm
facile eft hujufmodi notorietatem concipere hu-
jus ©rationis , Qui in Republie a non Jure principa-
tur, intelleélo conceptu, qui proprius eft intellects
tyranni, qui clarc Sc notoriè dibtam notorietatem
continet.
Proptereà concludendum eft ccrtiflïmè , quod
hæc tota dobtrina non eft tàm periculofà , tàmque
pernitiofà, quàm à quibufdam concipitur, dicitur,
&aflèritur: fedipijpbene concepta, & refoluta, ad
intelleblum Dobtorum, qui de hac materia loquun-
tur, relata, capax non eft, nec crit denominatio-
num fibi attributarum. Nam nec prima, necomnes
fîmul junbtæ deftruunt omnem politiam, aut Prin-
cipum fecuritatem j fed oppofitum, fecundùm intel-
lebtum præfati Domini Cancellarii : cùm tyrannus,
fecundùm ejus intelleblum, non fit verus Princeps,
vel Dominus, fed ufurpans Dominium j nec viam
dans apertiflimam ad homicidia proditoria , & ad
omnia perjuria, modo prædiblo conceptæ , intel-
lebtæ, & refolutæ, feu relatæ } nec ad violationem
totius facræ Scripturæ, 8c fpeçialiter Decalogi.
Non eft idcirco fas alicui Catholico, & fpecialiter
Theologo, vel Prælato, hujufmodi Aflèrtiones per-
tinaciter aflèrere eflè hæreticas , Sc Fidei Judicio
condemnandas, nec ft velle ad Judicium fuorum Su-
periorum referre , fanbtæ fcilicet Sedis Apoftolicæ,
vcl Generalis Concilii.
S e x t a D e l i b e r a t i o .
D Everendiflimi Patres , 8c Domini Judices in
caufa Fidei. Ad teftimonium dandum ftiper his
novem Aflèrtionibus non auderem accedere , nifi
coabtus per vos, quos firmiter eflèmeosDominos,
& habere poteftatem exigendi credo , ut juridicè
requifitus eflèm. Sed antequàm dicara opinionem
meam , proteftor in feriptis , quod in iftis novem
Aflèrtionibus, ficut nec ubi alibi, non intendodice-
re, ftribere, aflèrere, vel negare quidquam, quod
quovis modo eflèt, vel eflè poflèt dilfonum làcræ
Scripturæ, Articulis Fidei, dibtis fanbtorum Do-
bfcorum, vel aliorum ab Ecclefia approbatorum re-
pugnans, vel aliquo modo contrarians , vel deter-
minationi iftius fieri Concilii Conftantienfis. Quod
• fi aliquid hujufmodi dicerem, 8c lapfu linguæ, vel
ignorantiæ fcribercm, ex inadvertentia, ex nunc, pro
tunc, 8c ex tunc, pro nunc revocq, annullo, 8c
volo haberi pro non diblo, fubmittens mecorrebtio-
ni omnium, ad quos pertinet, & maxime iftius là-
cri Supremi Concilii, 8c vcftræ , p Domini Judices
, &c.
Qua proteftatione fabta : dico primo, quod aliquid
pertinere ad Judicium Fidei, ideb eft, quia ip-
liim credere, vel ejus oppofitum, neceflàrium fit fi-
delibus ad làlutem cxprelsè, vcl làltem imprelsc ,
vel fequentia formaliter ex illis, formaliter ipfis re-
pugnantia : & fie Iblum ilia pertinent ad Judicium
Fidei, quæ credere neceflàrium eft fidelibus explic
ite , & implicite, ad conftquendum làlutem æter-
nam, modo dibfco : & fie làcra Scriptura ; Articufi
^ Fidei > determinata per Ecclefiam fanblorum Dodlo-
rumdi£ta,&c. pertinent ad Judicium Fidei.
E x his infero , quod aliquæ Propofitiones pro-
babiles, quæ tantam probabilitatem h a b en te xfe ,
quantam earum oppofita, non lunt ad Fidei Judicium
pertinentes : Sc fic dico, juxta meam intel-
ligentiam, has novem Aflèrtiones eflè novem Pfo-
pofitiones probabiles} non quod earum oppofita fint
hæretica, vel impolfibilia, ftd benèfalfa, non funt
Fidei Judicio reprobandæ, fed relaxandæ in fuis pro-
babilitatibus in fua pace, Sc non funt ad Judicium
Fidei fie trahendæ.
E t fi dicatur : feandaliiant aures fiias bene * , quod
bene poflunt aures ignorantium L e g es, Sc di£la Phi-
lolöphorum, Sc Authorum, vel etiam feandaliiant
aures paffionatorum, ft involventium in odio, Sc in
peflima voluntate, ficut ifta verba Chrifti : Nifi
ntanducaventis car nein Filii hominis, See. non habe-
bitis vitam in vobis , fcandalilàvcrunt Judæos, Pha-
rilæos invidos, &c. fed non Difcipulos Jcfu Chrifti,
) feribitur Joan. vi. f4« Et ifta etiam : Aufferetur d vobis
RegnumDei,£.:c. Matth.xxi.43. Sediftudfcan-
dalum non fuit datum à Chrifto, fed fuitacccptum
lcandalose fic ab illis, Sec. Ideb qui fic ex iftis
novem Aflèrtionibus fcandalifàntur, videant de fure
noblurno , de defertore militæ , de expoliatoribus
viarum. Legant opera Moyfi, Exod.u. quando
interfecitÆgyptium. Jahel. Jud.iv. quando inter-
fecitSifaram. Eliæ. ui. Rejr.xvm. quandointerfecit
Prof
Lotus corruptm y
Prophetas B a a l,Sec. Sc multa alia. Judith, quando
interfecit Holophernem. Judith, per totum ,
Sacerdotum Naneæ, quando interfecerunt Antio-
chum. u.Mach.i. Ç.
Si dicatur, Præceptum Legis eft : Non occides.
Relpondetur, videatur glola : Non propria authori-
tate9 non livore invidU, Scc. Sed interfeétor, vel
procurans occifionem talis tyranni, de quo loquitur
prima Aflèrtio,hoc facitauthoritateLegum,mora-
lis, Scnaturalis.
_ Si verb dicatur » qubd non authoritate Legis di- •
vinalis. Refpondetur qubd fic , quia omnis con-
formitas Sc authoritas L egum, naturalis, Sc mora-
lis, eft à Lege divinali. Hæc eft opinio Augulli-
ni, Epifi.n. A d Afacedonium, circa medium j Sc
A d Publicolam, circa finemj Sc De libero arbitrio.
Lib.i. ubi dicit : Homicidium eft ^ hominem oc eide-
re. Poteft aliquando qui s oecidere fine peccato : nam
& miles hoftem j & Judex, vel minifter ejus nocen-
tem , & cui forte invito atque imprudenti telum manu
refugit, non mihi videntur peccare, cum hominem occi~
dunt.
Confiât autem , qubd occifor talis tyranni, de
quo Aflèrtio loquitur, non libenter occidit, ftd hoc
facit propterfidelitatem quam habet ad R e gem ,Sc
propter juramentum, ut ipfum Regem lervet à
morte.
Prætereà. Quilibet talis tyrannus, dequoloquun- ^
tur Aflèrtiones, committit crimen lelâc Majeftatis :
ideb juftè interficiendus eft viliter,nec, per cafum,
poteft inter fici ab aliquo Superiore, nec à pari: ergo
interficiendus eft ab inferiori, Sc non magis ab
uno, quàmabalio; ergo à quolibet.
Prætereà. Qyilibet inferior R e g e , eftmembrum
Reipublicæ,cujus caput eft} qui quidem,ficut te-
nentur omnia membra naturalia corpqris naturalis
pro làlute capitis} tantum & taliter tenentur pro fa-
lute Regis omnes fui vaflàlli.
Prætereà. Plus nocet Reipublicæ mors Regis fie
procurata, ut dicunt Aflèrtiones,quàm mors cujufi-
quam vaflàlli : ftd quilibet poteft licite interficere vo-
lentem ipfum interficere. E rg o , Scc.
Pro oâava Aflèrtione loquitur B. Gregorius,
in Prologo Moralium, Cap. ni. diccnsfic: Verba fa-
era Scriptura aliquando intelliginequeunt juxta ftnfum ^
litteralem, quia ali quando fuperficie tenus accepta, ne-
quaquam inftruClionem legentibus, federrorem gignunt.
N ec eft dubitandum, aliquando verba làcræ Scripturæ,
in fenfu quem faciunt, eflè minus congru«}
quæ tarnen in fenfu in quo funt, veritatc plena funt}
ut ifta: Cari vident^ futdi audiunt. Matth.xi. y.
Prætereà. Hærefis eft mors typica animæ : omnis
autem qui aliter intelligit làcram Scripturam, quàm
Spiritus fanblus cfHagitat, hæreticuseft. xxiv. q. 3.
Harefis Grace. Conftat autem, qubd Spiritus làn-
élus à littera* aliquando vultintelligi, quàm ad ftnfum
litteralem.
Pro nona Aflèrtione dicitur, qubd juramentum
non obligat, ubi défunt Juftitia, Sc Judicium, comités
ejus: ftd in calù Aflèrtionis nonæ,de(ùnt Juftitia
Sc Judicium, quia vergit in deteriorem exitum} f
Sc fic non eft obligatorium : non enim eft juftum
id quod indiferetê juratur. Hoc patetinïfidorum,
Sc habetur in Canone xn. 44. In malis promiffis Fi-
dem refeinde. In turpi vota muta decretum. In Re-
gulis Juris, in VI. In malis promiffis fides non eft fer-
vanda.
Prætereà. Juramentum quod vergit in præjudi-
cium alicujus, vergit in deteriorem exitum, Sc fic
vergit contra Jus. Illud eft præjudicium, quod contra
Jus eft nocumentum illatum : quod autem juramentum
quod vergit in præjudicium fui, fponfæ fuæ,
* Tor fan legendttm Scriptura facra aliter.
Tom. V . Pars. III.
liberorumfiiorum, non fic obligatorium, videtur ef-
fe de mente Magillri Sententiarum, in Libro tertio,
piftinflione ultima. Magiftri Alexandri de Halis,
in fuo Libro tertio, &c. Idem dicit Ambrofius, L i bro
primo,DeOfficiis, ubific: E fe contraofficium,
nonnunquam promiffum Jolvere juramentum : fic patuit
in juramento Herodis, qui necemjoannis praftitit, ne
promiffum negaret.
Prætereà. Utputo, libenter Dobloreslcirentno-
men aflèrtoris, Sc compofitorum harum novem Àf-
^ fertionum, qui non creduntur alia de caufa fecifle,
nifi ad confufionem 06I0 veritatum Magiftri Joan-
ms Parvis Sc ad confufionem , Sc ultimam deftru-
Slionem Ducis Burgundiæ} Scper conftqucns, ad
divifionem Sc confufionem totius Regni Franciæ:
cum non procurabat damnationem illarum 06I0 veritatum
Parvi, ablque compofitione harum novem
Aflèrtionum} hoc Iblùm arbitrandum eft elle fàclum,
quia non videbantur ita de facili condemnandæ,
propter modificationem illarum, illæ06I0Veritates
Magiftri Joannis Parvi.
Undè notandum eft, qubd aliquæ Propofitiones
aliter funt concedendæ, velnegandæ, fubuna mo-
dificatione} & aliterfubalia modificatione: Sc ideb
quia in tertia Veritate Magiftri Joannis Parvi po-
nuntur iftæmodificationes} fcilicet, qubd tyrannus
• talis fit pertinax , Sc velit perfiftere in fua malitia,
’ nec vult ft corrigere , Sc ncc poteft per Superio-
rem aliquo modo cqrrigi, Sc quod periculum eft in
mora.
Aflertor autem modo ponit unam modificationem,
dimittendo rcliquam} aliquando ponit reliquam, 8c
dimittendo aliam, & fie variât propter inducere alios
minus avilàtos in dilplicentiam illarum novem Aflèrtionum
, Sc ad damnationem earumdem} Sc nititur
ducere cas ad Judicium Fidei, quod nequaquameft
âciendum, fi fideliter procedatur.
Si autem dicatur , quod ejus veritas qualilcum-
que, qualitercumque f it ,à Spiritu fanfto eft, quod
videtur velle Gregorius, in Moralibus , ubi dicit:
Omnem veritatem conceptam in quacumque feientia,
in facra Scriptura eminentius contineri.
Refpondetur, qubd non fequitur : Omnis veri-
, tas eft à Spiritu fanélo} ergo veritas omnis eftadju-
- dicium Fidei fic trahenda. Sic eflèt ad Judicium Fidei
trahenda hæc veritas : Adjettivum debet in
tribus aElantibus cum fuo fubftantivo concord are. Et
fie : Omnis Sjllogifmus debet conftare ex tribus
terminis, & duabus Propofitionibus. Certè ridicu-
lum eft talia affirmare, fcilicet, qubd talcs Propofitiones
fint Fidei Judicio condemnandæ , vel
etiam approbandæ} lunt namque Propofitiones to-
picæ ad utramque partem difputabiles.
Sic igitür dico, qubd, meo judicio, illæ novem Af-
fertiones funt probabiles, Sc funt veræ : ita ta-
men , qubd carum oppôfita non font condemnan-
da Judicio Fidei, quovis modb, falvo tamen judicio
meliori, feu faniori. Longiùs feriberem} ftd
nolo tædiare vos Dominos Judices, nec alios audi-
tores, nec iplæ novem Aflèrtiones font Judicio Fi-
' dei condemnandæ, nec reprobandæ.
S e p t i m a D e l i b e r a t i o .
Dei nomine in'vocato.
T J T ad dubium quod mihi propofitum eft , 8c
ad quod obligatus fub juramento, fecundùm
reélam confcientiam,refponderc, præmittodiélum
B. Auguftini, in quadam Epiftola efteélualiter fic di-
centis: qubd quædam legunturin Ecclefia, quibus
adhibenda eft fides, arbitrio voluntatis} ac font quædam
legenda,Sc quædam, quæ authoritate, velfir-
E c e mitate