ir tf itis ..W . *• . n om. i.n i.s f u n t i-g n a ri . riori caftigante :tùm quia peflhna tranlgreflîo interiùs •
pervcrtens, optimæRegali Politiæ contraria: tùm
quia fi inter tot damores, & querelas oppreflorum ç-
mendaretur, jam tyrannus non effet } 6c fic eft incorrigibilis,
eorruptibilistamenfàcilè: quia, ut dicit Phi-
lofophus : Furtive viventes, facile contemptui fiant,
p r im o E l e n c h o r tm : Q u i
d e f a c i l i p a r a lo g i f i in tu r . .
P r im a D i f i in t l io u i r i f io te l is . ill. Politic«.
Quod ,,Politia,vel Polucuma,idem eft quod domi-
„ nans dvitatem. Illud autem Dominium, five ilia Po-
,5 litia, in qua unus prindpatur, vocatur Monarchia.
,, Ubi autem pauci, didtur Ariftocratia. Sed ubi ipla
H popularis multitudo gerit t)ominium, communi
„ vocabulodidtur Politia.,,
S e c u n d a D f t in c i io A r i f io te l i s . Ibidem:
,,Politiarum,qu«dam funt rede confcrentes aa bo-
& m u l t a s im p o r tu n i t a t es d a r n in fu rg e n tib u s .
Conelarium Quartum.
Omnis Tyrannus propriè diäu s,eft de fa â o no.
commune, ut iliac, quædidæ funt. Alias verb ^ toriè talis: confurgitenim denominatie tyranmca,a
' funt tranfgreflîones earum ; ut Ôligarchia, Art
^ftocratiæ Politiæ. Tyrannis verb, Regalis Monar-
„ chias.,,
Tenta DifiMio Arifiotelis: Ibidem.
„L ic e t multipliciter Regnum accipiatur : propriè
„ tamen eft Monarchia,cui prindpatur quis libéré, fe-
„ cundùm Dominationem univerfalem, fine ulla illius
„ arâatione ad bonum Rcipublicx conférons. „
Quart a DifiinBio A rifiotelis. Ibidem, 8cvm .Ethi-
borum :
,,Monarchiarum,alia optima , fciucet Regnum.
„ Alia peflîma,8c R egno contraria, feilieet tyrannis. „
Quinta DifiinBio Arifiotelis.^ Ibidem. ni. Politie:
„Tyrannidum , ea proprie, & maxime videtur
„e flê tyrannis, quæ exiftens Monarchia defpod-
, , c a , eft incorrigibilis Principatus Monarchicus,
,,ab bonum proprium, & non Reipublicæ confè- g
,,rên s .„
Sexta DifiinBio Arifiotelis: vin. Ethicorum. E t
V. Politiæ :
,tyrannorum alius eftboftis. Alius verb Domi-
„ nus naturalis, juxta prædictas diftinâiones.,,
Scriptura facra, Amérique D o â o ie s , & ipfe communis
ufus Catholicorum,di6bm propriam,& ve-
ram acceptionem R e gn i, & tyrannidis recipit, &
approbat. In Ezechiele. Cap. x x x v i i . 14. Serons
meus David fuper omîteserit. E t ibidem. C . pro mag-
no numine Deus promittit, quodponetpopulofuo
capütunum, êtPrincepsunus erit in medio eorum.
D e tyrannide autem didt R e x Salomon : Regnant>-
bus impiis, ruina IwwwVztwïjPröv.xxvni. 12.
Diftinàionem verb ültimam , de hofte tyrànno,
& naturaliDomino in tÿrannumconverfo,frequenter
habemus ex Scriptura facra. E t dicit fanétus
Thomas de Aquino, Lib ra , De Regimine Princi-
jmm, quodAjoth, qui interfecitEglon,»»agir, in: c
q u it, judicmdns eft boflem interemifie , p i s »foguti
Rcüorem, licit tyrannum. Hæc file.
Correlarium Primum.
Propriè tyrannus eft , quicumque Reipublicæ
opprèffor, Potentatu Regali, & Monarchica Poten-
tia defpoticè abutitur, abfque Superiori repreflbrej
five talis habeat, vel ufurpet titulum, feu dominationem
Monarehici Principatus,five non.
Conelarium Secundum.
Abutuntur omnes terminis, extendentes Monar-
chiam Regalem, vel tyrannicam, ad R edores Sco-
larum , Abbates Monachorum , maritos mulie-
rum , ut if t i, vel illi Reges , veil tyranni nomi- ^
nentur.
Conelarium Herbium.
Tyrannus proprie definitur, fecundum Philolo-
phum, quod „ eft Monarchia defpotica, Regnique
33 tranfgreflio, 6c Principatus incorrigibilis propter
„ bonum principantis, non propter bonum fubdito-
3, rum. j, Incorrigibilis quidem: turn quia caret Supefrequentatis
6c perleveratis adibus Monarchici def-
potici Principatus ; 6c communiter, accidente trans-
greflione Monarchic Regalis, populum opprimen-
te. Nonenimexindcbita exadione femel fiida,for-
titur quis denominationem tyrannicam, 6c ex fre-
quentata angariatione, 6c opprefllone fubjeótorum,
procedente ä tyranno, perfonä quidem non parvu-
la#, vel incognita, 6c fuperioris flatus, 6c eminent
ie . E t lie patet notorietas tyrannidis > qux pr
terea in hoc apparet, quod incorrigibilitatem , ut
didum eft,comprxhendit.incorrigibilitas verb mo-
nitiones fapientum, 6c querelas fubditorum praslup-
ponit, quarum divulgatio, adus tyrannidis perverfos
mducit. __ .
É t ergo palam eft, tyrannum, ineoquod tyrannus
, notorium efle. Ideo Joannes Sarisberienfis 3
h i . Polieratici: Tyrannus, inquit, non modb publicum
crimen , fed f i fieri pojfet plufqudmpublicum effet. E t
idem, Lib.vu. In omni gente j & populo, inquit,
manifefic efi nequitia tyrannorum. Ad hoc eft etiam
numerata, v . Politico., per Ariftotelem : Alultipli-
citas ejfefluum tyrannorum, pro magna fui parte jugi-
ter confecjuentium tyrannidem, ut in voluntariis prin-
cipari) 6cc.
Correiaritttn Quintutn.
Ömnis tyrannus proprie didu s, eft notoriè incorrigibilis.
Ipla namque deferiptio, vel diffinitio eft,
quae rem ipfam, vel fui fimplicis nominis fignifica-
tionem indicat, vel explicat, 6c j üt fic dicam, no-
torifat. Tyrannis autemdelcripta eft, quod eft incorrigibilis
Principatus. Igitur propofitum.
Correlarium Sextum.
Notorium eft, de tyranno conquerentem non
poflè habere recurfum ad Supcriorem: eft enim ut
Monarcha,Superiore carens, qui ilium valeatcafti-
gare, vimquippèinfert, utpotentior exiftens. Igitur
propofitum.
Conelarium Sepimum.
Monarch!! verb, 6c naturali Principe per abfen*
tiam, vel alias impeditisj fi quis inferior in illam
Monarchiam defpoticè gubernando notoriè aflur-
gat, 6c tyrannus seftimatur i quamvis verbo nundum
fibimet tituium Monarchicum exprefsè aferibat:
periculolum eft tamen notoriè non impediti naturalis
Monarchie -J- vitam titulum Dominii tollat. Patet
lätis de fe : diim enim tyrannum mo vet cupido,
ut fradisLegibus ,Rempublicamdefiderio proprie-
tatis abforbeat j nulli dubium, periculum efle , nc
amore proprio dudus, Monarcham verum, etiam in-
terimendo, prorsus excludat. Non enim placet fibi
futurum habere repreflbrem. Haec omni homini pluf*
quam proverfo j- notoria funt.
* Tor fan non privat», t Torf at
titulum. 4- Locus corruftus.
Ugtndum ne ritam > Sc
Com*
Correlarium OBavum.
Perfeverantia tyrannidem notorie concomitatur.
Patet ex didis: non enim lolus adus unus j fedplu-
ralitas, 6c frequentia aduum perverlbrum, delpotice
monarchiiando, tyrannum denominant.
Correlarium Nonum.
Prima Aflertio, Licitum efi, 6cc. continet in fe
neceflitatem incvitabilemfuccurrendi Monarch«, in
tali periculo mortis , ac fute exheredationis confti-
tuto. Patet ex his qu« nunc dida funt} 6c q u « ,
ut didum eft, folo hoftilis tyranni nomine impor-
tantur: quibus infuper fubjungiturin Aflertione,frau-
dis, vel lortilegii non allevians, led aggravansma-
chinatio.
Conelarium Decimum.
Epilogat manifeftum efle quid fit tyrannus, 6c
quod incorrigibilitas, perfeverantia, carentia cafti-
ftigantis , notoriumque periculum interims Prin-
cipis naturalis, 6c tranllationis, vel ulurpationisti- i
tuli Monarchi«,fimul cum notorietateexpreflaipfius
tyrannidis, 6c omnium praedidorum, tyrannidem
hoftium proprie didam manifefte concomitatur.
Correlarium Undecimum.
Multum refert inter hoftem tyrannum, & Do-
minum naturalem ex Regno in tyrannidem con-
verfum. Thomas enim, in decurfu fui Libri, Be
Regimine Principum, licet videatur difluadere inter-
fedionem tyranni, quiMonarcha eft, utDominus
naturalis} turn quia fi infurgentes nequeant pr«va-
lere, ille plus inde provocatus, magis defieviet} turn
quia diflidia, diverfionelque in populo majoresinde
proveniunt} turn quia Monarcham pejorem, ac in
tyrannide cautiorem cintingit interdum poftea infti-
tui} ut de quodamDionyfio, 6cfucceflore peflimo
narrat idem Thomas, 6c Valerius Maximus, Lib. 1.
Verumtamen, dicendum fecus efle, innuit Thomas,
ibidem, de hofte tyranno, 6c non Principe naturali: 1
clandeftinam enim iriterfedionem Eglon Regis
Moab fic falvare nititur. Eod. Libro. Cap. vir. Quia,
inquit, -Ajoth magis judicandus efi hoftem interemiffi,
qudm populi Rettorem, licet tyrannum, Judic. III. 6c
6c infra, eodem Lib ro, De Regimine Principum, lie
dicit: Nonjfi facile, inquit, ut Principis, fcilicet Monarch.
c ,, & Domini naturalis perturbetur Dominium ,
quod toto confenfiu populus amat. Et quia amanti nihil
difficile, inquit Sapiens.
Inde eft quod fi interveniat delpoticum regimen;
nihilominus amor naturalis adDominum naturalem,
cogit lubditos omnia humiliterfufferre, 6c proutde
quodam Regno Barbarorum, m. Politia, loquitur
Ariftoteles : Dilettio naturalis in Principem fin tan-
turn facit d tyrannic a recedere , ut ip(urn Principem ha-
turalem, quamvis ReUorem deCpoticum, diligant ac cu-
Jlodiant. E t ideo de Monarcha, per tituli veritatem,
non per ufurpationem, dicit R e x Salomon, quod
Thronus ejus in aternum firmabitur, Prov.xxix. 14. ^
Hoftium verb ufurpantium Monarchias , Dominium citm
fit multnnodiun odiofum , inquit Thomas, non pot efi
diu confervari, eo quod votis multorum repugnat: oc-
cafio enim deejfe non potefi contra talem tyrannum infur-
gendiy & ubi adfit occafio f non deerit esc multis unus
qui occafione non utatur , nec de facili carebit effettu.^
quod cum favore multitttdinis attemptatur.. H«C, 6c
multa fimilia dicit Thomas, de tyranno hofte Rempublicam
6c titulum Monarchias Regalis nitentis u-
lurpare, 6cc.
Tomi V . Pars I I I .
Correlarium Duodecimum.
Infertur quantum periculi, malitiae, & fcandali
fuperaddethoftium tyrannis, vifua ufurpantium,vel
ufurpare nitentium Monarchias naturalium Domi-
norum; ultra malitiam defpotici Regis, & Principum
naturalium, ex Regno in tyrannidem converforum.
litos namque iubditorum, utprsemittitur, natura-
ns dilccno fupportat, &vicereciproca,plerumque
Irmcipis bencvolentiam caufat: tyranni verohoftes
et ulurpatores, nediim Rempublicam opprimunt; fed
ipfos Reges , & Monarchas in fuis Dominiis tur-
turbant, fpoliare, & exheredare conantur j inter-
ncere cupiunt: imo, & quidquid noxa;, aut inquie-
tatioms,feu periculi civilis & moralis verisRegibus
ix Monarchis adveniat palam e f t , ut plurimum,
vel femper, nonexaliis, quamfupra diftis tyrannis
"P™“ us proyenire, Quorum f i non efet iniauitas ,u t
dicit Auguftinus , fub veris Regibus, & natnralibus
Domims tta Regna tjuieta ejjcm , & arnica face gau-
■ dentta, ficstt in comfofita civitatediverfi familU, am
‘ '•^demfamiliadiverfaferfona.'E.tideblm&usThot
i*^s, Libro pr«dido, De Regimine Principum de
1 tyrannis hoftibus fic concludic: Fortafe autem\ inquit,
nec fidelttati contrarium refusabitur , feemdism
ofmtonem nsultorsm , f i tyrannies, nequitUcfualitercum-
que obvietur. Etrursus.fupern. Sementiamm, idem
Thomas, dicit lie : Quando aliquis , inquit, ali-
quod Dominium fibi fe r violentiam fubritit , nolarti-
btufitbditis, vel etiam ad confenfum coaCUs , & non
efi reettrjus ad Suferiorem , fe r quern de tali invafore
judicium fojftt fieri: tunc qui ad liberationem Patria
talem tyrannum occidit , laudator, & premium acci-
pit. Hsec ille. 1
Correlarium TSeeimum tertium.
Infertur, quod evidens, & notoria eft diverfitas,
vel diferepantia j imo 6c ex intentione,contrarietas
films Propofitionis condemnat® , Quilibet tyrannus,
Sic. ab his Aflertionibus: Licitum efi, Sec. Pri-
ma namque expreflio, refpectu & relatione tyran-
_ ni ad fuum vafiallum, vel fubditum,non nifi dena-
' mrail Monarcha, vel Principe ex Regno in tyrannidem
converfo intelligi poteft: ilia verb Aflert
io ,& c . & alias illi innitentes,de(blo hofle tyranno
loquitur s & fuperius vifa eft diverfitas iftorum tytan-
norum. SextaDiftinBione: &XI.&XII. Comlariis.
Prima infuper neceflitatem includit/ Ifta verb,
Licitum efi, &c. cafum inevitabilis neceflitatis, ut
vit®Principis fubditus fuccurrat,exprefse compre-
hendit, ut in nono Correlario didum fuit: & fic ilia,
Quilibet, Sec. videtur approbare periculolos interims
Dominorum. Ifta verb, Licitum efi, See. non
quxrit nifi confervationem ipforum : & hoc Unus
parvulus judicarct, ne ilia prima debebat confici,
vel proponi in confpedu quorumdam Principum,
prout fertur de materia tyrannidis, exiftens fub involucre
iymboli, vel fimiiitudinis terminorum, tan-
-quam inftrumentum forlitanexecrabilistutelm Principis
, ipfos ad diicordias perleverantiam provocaret ■
unde tot ftrages & excidia poterant provenire. Di-
’ mifla igitur ilia damnata Propofitione, Quilibet,y-
rannus, tanquam impertinente; nunc c i r a tyrannidem
hoftium,ad fenfum, &intentum illius Propo'-
fiuonis, vel Aflertionis: Licitum efi, Sec, formatur
• fequens Conclufio.
Prima Conclupo principalis.
H « c Propofitio, Licitum efi,dec. qu« lub Aflertionis
vocabulo formatur, videtur tyrannidi hoftium ex-
prelse contrariari, 6c Dominis 6c Principibus favere;
Hi z . p non