& contemptio fàcrorum Rituum, qux omnia no-
tum eft cederein detrimentum Fidei.
N o n a Propofitio. Non eft necelfe procefi'um hunc
agitari, utclaudatur viamali, ad quæ dicitur una 4-
cx prima Afftrtione. Probatur ifta Propofitio.
Si primo, fiat mentio de primo malo ibidem fpe-
cificato, quod eft tranfgrefiio illius Præccpti N o n
decides 5 non eft demonftratum quod occident ty-
rannum, in cafu Propofitionum Magiftri Joannis Parpedientiuseft'dimittere
condemnationem judicialem
ipfarum Aflertionum. Quse quidem difficultas tan-
gitur ex duobus , & intendit loquens ieqm ditta
beati Thomae, & de Halis, & Doftorum antiquorum
: difficultas eft enim, vel quia error non eft cla-
rus, vel quia ex condemnatione fequeretur fcandalum.
Quantum ad primum dicit, quod ita bene re-
perietur in multis aliis Articulis 8c Prxceptis.
Quantum ad fecundum , fcilicet de fcandalo ex
i, occidat au th orise propria; quoniam potiùs au- A c o Ä m a ^ e n J o r u m . e c p a w r b ^ p ^ ^
thorltate Legis,faltem implicata.
Si fecundp, fiat mentio de fecundo malo ibi no-
tato, quod eft fùbverfio Reipublicx, & dominatio-
nisPrincipisj Propofitioncs Magiftri Joannis Parvi
fumptx cum modificationibus luis damnatis atque
damnandis predicant* omnem lubv erfionem,feu lub-
verforem R eipublicx, 8c invaforem Dominationis
Principum.
Si tertio, fit mentio de tertio malo ibi notato,
quod eft dare viam ad fraudes 8c violationes 'Fidei,
Ôcjuramentorum, ad proditiones 8c mendacia, 8t de-
ceptiones Ecclefix j di6lx Propofitiones Magiftri
Joannis Parvi lumptx, utprxfertur, nondant viam
ad fraudes, fed ad prudentes cautelas, loco 8c tempore,
6c in cafu neccflitatis fervandas, nec etiam ad
violationes Fidei & juramentorum : imb deteftantur
cit quod tangebantur dux ca u lx , quia tanget per-
fonam advocantis qux eft potens > fecunda, ex parte
fcandali, & perturbatione pads 8c populi: 8c ideo
in ifta materia intendit clare procedere. |
Quantum ad primum, non eft apparentia quod
Dominus Burgundix in ifta materia tangatur*, imo
ridiculum eft hoc dicere: patet, quia prxfuppolito
quôd ipfe advocavit iftam Propofitionem, quiacla-
rum clt quôd iplë non advocavit omnia in ea contenta.
Dat exemplum. Laicus vadit ad Parlamen-
tum petens hereditatem, capit Advocatum qui pro-
ponet fa£tum luum, 8c allegat Leges &Jura i Sc
fi poll hoc laicus advocet ipfum , non intelhgitur
ipfum advocare in allegationibus , cum Jura igno-
re t , 8c iplum non intelhgitur. Et ideo dicere quod
Dominus Burgundix advocavit Jura & allegation«
_c.t.i. /'nm Tnra ionoret. E t
teleonis, dicendo quod afvocavit Magiftrum Jo-
annem P arvi, quo ad bona fervanda, 8c perlonam
fuam: 8c fidicaturexculare Dominum Burgundix,
fed non Confiliumluum j dicit quod non vult tales
exculare, fividerint iftam Propofitionem. Etadhuc
dicit quod vidit Propofitionem Magiftri Joannis
Parvi: 8c ideo totum reducitur in ipfum, li reduca-
tur contra ipfum.
Quo ad fecundam difficultatem ex parte populari-
um,li bene intelligatur, modica eft 8c nullaj nam Hieronymus
dicit quod lola Gallia monftris caruit:8c credit
quod temporibus iftis adhuc non erant aliqui erro-
res: 8c eft populus Parifienfis obediens, & reperie-
tur j & de hoc eft certificate Dominus Officials Parifienfis
, ex parte aliquorum Burgenfium Parifien-
um. E t fic apparet quod fi error eft clarus, parabola
de zizaniis non tangit cafem prxfentem: 8c ideo prolicita
juramenta, ac prxjudicium Principis, uxoris,
liberorum ejus, 8c Reipublicx : nec etiam ad proditiones
j imo prohibent cum proditoribus inire foedus,
& habere conforming nec ad mendacia, quia non docent
mentiri; fed in cafu tacere veritatem} nec ad
deccptiones, pari ratione.
Si quarto, fiat mentio de quarto malo ibi notato
, quod eft dare viam ad omnem inobedientiam
fubditi ad Dominum luum, 8c ad omnem infideli-
tatem, 6c diffidentiam u n ie ad alterum, d i&x Propofitiones
intellebtx, ut prxfertur, non dant viam
inobedientix fubditi ad Dominum luum.
Tùm primo, quia ilia Propofitio principalis qux
loquitur de occifione tyranni, non prxtendit quod
tyrannus, in illocafu, fit occidendus perfuum fubdi-
tum, ficut imponitur fibi in prima Alfertionej led
quod per lubditum Domini Supcrioris, cujus tyrannus
ille invadit Dominium : 8c ifta eft iterum alia
caufii*"qiiare ilia prima Ailcrtio non iêquitur ex didtis C cedmdum eft ad infpeaionera errorum.fi qui fint.
Magiftri Joannis Parvi.
Turn fecundo, quia ilia Propofitio principalis, 6c
prxeedentes omnibus, deteftantur inobedientiam vaf-
falli 6c fubditi invadentis Principatum Domini fui :
nec etiam dibtx Propofitiones dant viam ad omnem
infidelitatem, quia multiim commendant 8cfuadent
fidelitatem vaflalli 8c fubditi ad Dominum fuum.
Quantum de fidelitate & confidentiaunius ad alterum
non difluadent earn in benè promiffisj & ex confe-
quenti, fi non dant viam ad ifta, vel ad alia, fequitur
quodnecadxternam condemnationem, quod eft ultimum
malum ibi notatum in ultima Propofitione.
Omnibus attentis 8c confideratis, procefliis ifte in-
choatus honeftiùs 8c utiliùs omitteretur,quàm ulteriùs
acquiretur: honeftiùs, ad tollendam omnem fufpicio-
Quantum ad tertiam difficultatem, ubi dicitUr, non
eft aflertor aliquis 6cc. proteftatur quod fi contin-
gat aliquam perlonam non ad malum fed ad bonum,
6c ad exaltationem perfonx : 8t cum dicitur Magi-
fter Joannes Parvi iftas Propofitiones afieruit, dicitur
etiam quod benè deceffit 6c catholice : nam dicitur
quod in morte lua fecit unum quaternum,ubi
erant o£to folia magna, ad juftificationem lu x Pro-
pofitionis, nelcit fi fit ita, 6c credit oppofitum, &
habet unam conje£turam : nam tempore quo deceffit,
quidam valens Magifter erat prxlcns, qui re-
tulit loquenti quod fecit unum quaternum figilla-
tum, pro dando Domino Burgundix, u b i, ut dicitur
, erant aliqua revocatoria di6torum per ipfum.
Alia conje6lura eft : nam Magifter Joannes Parvi dinem,&
maximefupra notatam ; utiliùs, ad vitandaD citcuidam præfenti in fuainfirmitateiUtinamnunmala
fupra notäta , 6c immutabilialcandala qux veri-
fimiliter & probabiliter timeri debent inde pollè oriri.
Venerabilis 6c circumfpe&us vir, Magifter Ra-
dulphus de Porta, Magifter Collegii de Navarra,
regratiatur 8c proteftatur ut ceteri, meliori modo
quo poteft refpondet ad primum: flat enim,cum dicit
quod J" qualificationibus pofitis in cedula, quod funt
bene.8c rationabiliter reprobatx. Quantum ad fecundum
, dicit quod eft difficultas, 6c proponit multas
rationes ta&asj 8c fpecialiterper ultimum delibe-
rantem in feriptis, 6c ultimum loquentem, quod ex-
Forte via * Fer/cproducant f Locus corrupt«*.
quam didiciflèm verbum in Scholis, qux lunt verba
peenitentis : 6c hoc erat fignum ipfiim peenite-
re aliqua dixilfe, vcl feripfifle, aut verbo propofuifle
propter leandalum oriendum : 6c ideo peenitebat ficut
Berengarius, qui publice erravit : 8c quamvis
publice pcenitentiamfecilfet 5 tarnen venieris ad mortem,
poluit fe in timoré Dei : 6c fi videret contrarium,
non videret quöd catholice decelfiftèt.
Iftis diótis, lèquendo opiniones antiquorum Do-
étorum, venio ad Quxftionem quam fecit J. & Au-
guftinenfis heri, qui j hîc non venimus ad difputan-
dum, imo ad falubre confiliura prxbenduin.’ quam
* Forte quia . ; Q u x -
quxftionem relinquit inlolutam prope aftantemj 8c :]:u- -
ideo venio ad Quxftionem fuam, quiaquxrcbat, u-
trum in aliquo cafu licitum fit occidere tyrannum.
Quantum ad materiam in fe, dicit Alexander de Halis
6c fan£his Thomas, non licet occidere tyrannum
in quocumque cafu, propria authoritate, 6c fponte:
dicit fponte, propter homicidium quod committitur
coa£te; 6c propter homicidium caliiale : & dicit
quod nunquam occifio hominis eft licita, fine au-
170
alioquin quilibet diceret quod juftc occideret ali-
quem, quia diceret: ifte occifus volebat ufurparc Reg-
num, requiritur quod hoc fitnotorium: Nam ilia
Aflertiode Michaeleexprefleponitur infuo Libello
Qiiantumad illam de juramento, dicit quod eft.
pernitiola 6c mala.
Quantum ad Quxftionem, ad remediandumde ty-
ranno, habentp fcilicet titulum,quomodo remedia-
ubi Re6lor aliquis convcrtitur in tyrannidem ,
thoritate publica. Et quoniam dicitur deperegrino, A diftinguk.Veleftcxcellusmagnustyrannidis,velparquod
L e x erat quod nullus peregrinus afcenderct
muros 6cc. non fecit ad propofitum , quia defenfio
licita naturalis licita eft. Idem de Patre 6cc. Dicit
quod L e x dat fibi authoritatem : 6c ideo nullus debet
occidere alium, fine authoritate publica licite ;
nec ex probabilitate vel Jopinione quis debet occi-
di. E t anfequam ulteriùs procédât, dicit quod
termini funt intelligendi. E t capit definitionem tyranni
: nam tyrannus eft is qui in Republica non
juftc prindpatur, vel non Jure principari conatur.
Ifta definitio oblcura, ficut terminus qui definitur :
quoniam dicitur, non Jure prindpatur. Hîc notatur
defeétus Juris qui eft duplex : vel eft in titulo, vel
in modo principahdi. Defe&us in titulo, quia non
benè intravit, led per violentiam, aut alias male,
6c fic nullum Jus habet. Defeètus in modo eft, quoniam
eft verus Dominus 6c verum Jus habet, led
male exequiturj nam lanflusThomas quxrit ande-
beamus obedire tyranno rdicit quod non, quoniam Jvus.
Si parvus, tolerandus eft tyrannus. Etdat exemplum
de Dionyfio tyranno. Nam quxdam mulier
fibi obvians precabatur fibi bonaj qui fuit miratus,
6c quxfivit ab ipfa, quare fibi bona precabatur, qux
refpondit, quiadubitabat habere poll pejorem.
Dicit beatusThomas: fi tyrannus eft intolerabi-
lis, tunc nullo modo per perlonam privatäm acccp-
tandum eilet ad perfonam fuam. E t dicit ulterius
quod magis eft utendum authoritate publica : quia
vel talis Communitas qux fic opprimitur per tyrannum
iftum, habet Superiorem aliquem, vel non habet.
In cafu primo, non debet attentare ad depofi-
tionem ipfius, fed recurrendum eilet ad Superiorem.
Dat exemplum de Judæis, qui habuerunt Regem
Cxfarem, 6c populus Hxbraïcus unum Regem Ar-
chelaum, qui converlùs fuit in tyrannidem, 6c primo
fuit privatus perprivationemmediiRegni 5 6c
fecundo per privatiohem totalem.
In fecundo cafe, ubi non habet Superiorem : in ifto
habet in titulo, nifi fuperveniat novus confenfus. Si B cafu fpeflat adCommunitatcmipfemdeponere} imo
fit defedtus in fecundo modo, dicit quod fubditi te-
nentur fibi obedire, nifi ad illicitum jubeat, aut contra
Fidem.
E x iftis apparet quod ilia prima Allertio qux ab
aliquibus dicitur elfe impropria , quia ibidem dicitur,
quod Quilibet tyrannus à quolibet ßro.pajfallo
8cc. dicit quod eft propria lätis, juxta fecundupi mo-
dum tyranni, quia divinum $ habet 8c Jus ÔC potefta-
tem, licèt àbütatur. Sequitur error manifeftùs, qui fequitur
implicite ex Alfertione , 6c in Propofitione
Magiftri Joannis Parvi ,quiafacit unam Quxftionem,
quare in ahquo cafii licet fem re Fidem capitali ho-
fti,8c non tyranno?Refpondet folutio: datur;proditor,
ideo non infiftit circa aliam fblutionem.
Sèquitùr fecundo, quod ilia Alfertio Magiftri Joannis
Parvi, qux ponitur in fine tertii Articuli, eft
pernitiola, ubi dicit : Cefl droit, raifon & équité’, qu'u,
6c interimere. Déclarât de Romanis, quia Senatus
Romanus depofuit quemdam Imperatorem : 6c de
quodam alio.
E x iftis fanâus Thomas dicit, quod pofitis cir-
cumftantiisTullii, morsfecutaeft,in perlonam Julii
fuit licita, per Senatus authoritatem, 6c in Senatu in
quo refidebat authoritas publica -, fed non dicit plane
quia Julius Cxfa r fuerit juftè interfe&us, quia
de circumftantiis non erat certificatus.
Sequitur ultra : ubi autem per iftas vias non po-
tuilfet adhiberi remedium, tunc recurrendum eilet
ad Regem Regum. E t allegavitibide Nabuchodo-
nolbr, qui fuit magnus tyrannus : nam in tyranno po-
teftas eft à D eo , fed non voluntas in tyranno, quia
mala eft,
Dicit ultra, quod quafi omnes Principautés, ab origine
mundi fuerunt tyranni: tamendicitipfe,fecunchacun
tyran f i i t occis 8tc. Hoc eft fàlfum ; nam in- q dùm doélrinam Catholicam, eft eis obediendum
nuit quod propria mors tyranni eft per infidias 6c
explorationes. Ecclefia refutaret, fi clîet congrega-
ta , iftam infidelitatem.
Item, infert ultra : licitum eft hoftem publicum
capitalem offendere.: igitur licet tyrannum occidere,
non fequitur, 6c cum diciturj nulla peftis effica-
ciorad .noçendum, quàm fàmiliarisinimiçus. [
Relponfionon eft fimilis, quia tyrannus,ratione
poteftatis fibi datx, eft tolerandus.
Sequitur tertio, quod tertia Propofitio,Magiftri
Joannis Parvi, qux dicitur tertia veritas, non eft beati
T h om x , 8c quoniam arguit-, Tullius laüdatillos
qui occiderunt Julium, fenélus Thomas folvit fic :
Tullius loquitur ibi quoniam* aliquis fumit fibi aliquiatitulum
babebat hunc poteft confervare per illam
authoritatem:P<?r me Reges regnant Prov. vm. 1 r.
8c tyranni regunt terreni.
E x iftis patet folutio ad Quxftionem: 6c ideo fi
aliquis dicat fe habere authoritatem , pportet quöd fit
, luceclarior.
_r E x iftis venit ad Ailertiones. Pro illa de Mi-
chaeleeft erronea :& de illa de juramento fimiliter.
.E t dicit quöd judicialiterprocedendum eft adinfpe-
ötionem illius codicis ,6c confequenter ad condemna-
- tionem Allertionum judicialiter. Et ifta eft opinio lua.
Venerabilis 6c circumlpe&us v ir , Magifter Jacobus
de Liphodio magno, Ordinis Auguftinenfis,
ljcet infirmus, tarnen cogitavit circa materiam, 6c
quod Dominium, nolentibus fiibditis , vel ad con- D proteftatur ficut ceteri. Dicit quöd quæruntur duo.
Ä r -«• JO.:- ^ Ptimö, de erroneitate iftarum AfTçrtionum: lècundö
'quxritur de punitionc , vel condemnatione
'iplarum : nam quoniam * quxritur contra aliquem,
.cqnfiderandum eft ad intentionem proferentis. Et
dicit quod non fiifficit fe referre ad quaternum luum,
8c ideö, videndi funt quaterni fui, an iftæ Propofi-
tiones contineantur ibidem > 6c inlpiciendum effet
quo animo loquitur, qua intentionc : nam Augu-
ftinus dicit, quöd poena xrii eft incerta j 6c dicit
quöd. fi reperiatur quod ipfe pofuerit, 6c fint errp-
neæ,.pum materia, puniendum eft. Et narrat quali-
* Fortè Quando. ' L .3 ter
fenlùm coâèlis, & quoniam non eft recurlùs ad Superiorem,
tune Tullius laudat illos qui talemocci-
dunt ad liberationem populi. Magifter Joannes
Parvi yariat hoc 6c male .: nam dicit. quod quoniam**
aliquis machinatur contra mortem.fuiPrinci-
Cipis ôte. I l eft lic ite à un chacun jubfet. ft'ÿccïre, ou
fa i r e occire t e l tyran^fàns /Mandemeni^ôüÜommahdc-
ment quelconque. E t fuper hoc videatur codex fuus,
& patet clare de Alfertione.., De Michaële.déficit
etiàm, quia nonppfeit aliquod verbum notorium ;
f Site deejfevidetur defeà-um. ^ Fortè Dommûm. '* Forti
quando f Etiam quando ** quando.