falutem. Sequitur: ir. 27. Q u i s te confiituit P rincipem &
Ju d ic em fu p er nos ? Glofla: Solus D eu s.
Item , allegabatur exponendo illam Aflertionem,
quod Alexander de Halis recitat authoritatem Au-
guftini: cum fui reverentia, truncate recitavit, bene
ponitur in fine illius authoritatis. Uterque enim, fci-
licet Petrus & Moyfes, non deteftabili immanitate,
fed emendabili animofitate juftitise regulam excef-
IP9 cludit 8c generale 8c fpcciale , alias non eilet ad
propoiitum fuum.
Circa iftud cxemplum,dibtum eft, allegando Ma-
giftrum Nicolaum de Lyra, quod Phinèes accenfus
zelo Legis, Scmotus zelo Dei, non timuit occidere
Principem unius Tribus, & ita, ut diccbatur, non vi-
detur, quod ex Mandato fecerit.
Videtequalisconfequentia: motus eft zelo Dei, 8c . ^ *>.
Legis Dei* ergo non habuit Prasceptum D e i, vel L e -A fit. E x quo videtur, quod Auguftinus non videtur
giftatoris. Caufam illationis non video: imö benèfe- fentire aubd Deccaverit febto fe .mams
quitur : zelus Dei cum ad id movebat 8c accende-
bat 5 ergo fentiebat experientialiter, Deo interius
przecipiente, hoc eile faciendum.
Item, dicit exprefle Magifter Nicolaus de Lyra,
fuper illo vigefimo quinto capite , quod mulieres
erant edobtas ex do&rina Balaam , quod non per-
mitterent fe a filiis Ifraël cognofci, nifi fi priüs co-
mederent de idolaticis, 8c idola adorarent, qu« ip-
fas fecum portabant. Ettextus fic habet: D ix itq u e
M o y fis ad J u d ic e s I f r a c l : O c c id a t unufquifque p r o x i-
mum fuum qui initiatiy»»/.Num. xxv. f . hoc eft, appli-
catifunt, veladjun&i funt Beelphegor, id eft cultui i l liu
s id o li, ut ait de Lyra. Sequitur immediate in T e x -
E te c e e m u s d e filiis- Ifra il'in tra v it coram fratrifentire
quod peccaverit in febfco in ie , fed magis
exceilit in zelo quodam nimio.
Item, quando Auguftinus illam quasftionem trablat,
fecludit M oyfem, ut erat periona fingularis* Et tunc
dicit: Confulta, inquit, i lia L e g e aterna, reperio non d e -
buijfe hominem ab illo qui nunquampoteftatem ordinatam
g e r e b a t , quamvis injuriofum & improbum, occidi.
Item , fi peccavit Moyfes , fequitur manifefte
contra ilium qui ponit exemplum iftud in Propo-
fitione iua, qui dicit Moyiem bene fecifle: & aflu-
mit iftud ad juftificationem homicidii quod juftifi-
care intendebat. Unde fic ait in exemplo illo, quod
Moyfes ex illo febfco multum laudatus eft, utalle-
gat ipfe proponens, Abfcuum feptimo : unde 8c inquit
ipfe, quod tanquam minifter Legis hoc fecit. E t
bus fu is adfcortum M a d iam tam vident e Moy fe 8cc.$\<S. B boc eft contra eum : fi enim erat Minifter Legis, quo-
Sic ait Magifter Nicolaus de Ly ra: H i e , inquit;
ponitur punitioproediEla tranfgrefjionis inJp eciali, A it in
idem quod I fle f u i t magis effrons & audax in peccato
fu o , dr ita apparet quod P binées habebat M a n d a tum a
M o y fè , qui p rdeeper at occidi omnes , qui in itia ti fu n t
Beelphegor, & i lU mulieres M a d ia n ita non permitte-
bant f e 'cognofci k f i li is I f r a è l , n ifi adorarent B e e l-
fh eg o r .
Dicebatur ulteriùs, quod Zambri fuit idolâtra:
hoc manifefté convincit ilium qui exemplum po-
fuitin iua Propofitione, quia volebat per exemplum
illud probare quod Phinées occidit Zambri fine Præ-
cepto, quodapparet clariflimè falfum ex Textu,fi
fuerit idolâtra, quia taies juflerat Moyfes exprefle
occidi.
Dicebatur circa iftud ab uno alio Domino meo,
quod ex quo præceperat Moyfes, ut habetur inT e x-
tu, Principes fufpendi in patibulo , tune debuiflet
juxta Præceptum Moyfis Zambri fufpendi in patibulo.
Novit Dominus meus quihocallegavit, quod
homines poil mortem fuam, utpote poft decola-
tionem capitis, fæpiùs fulpenduntur in patibulo, & C
ita potuit fieri de Zambri, quod poft illam occifionem
fuerit fufpenfus ad folem, ficut Moyfes præceperat.
Circa aliam Aflèrtionem de Moyfe , dicebatur
exponendo 8c felvando iftud quod in exemplo
Propofitionis, ponitur : Sans M a n d em en t 8cc. occit
PEgiptien. Videatur Textus ad longum, & expe-
rietur quod in illo exemplo eft una copulantia com-
pofita ex duabus cathegoriis. In prima parte copu-
lantiæ ponitur, ut benè allegabat Dominus meus, 8c
Magifter nofter Reverendus,quod Moyfes fine Mandato
hominis occidit Ægiptium. E t in fecunda
parte dicitur fic : E t pourlors iceluy Moy fè n'avoit
point l'authorité d e Ju g e . Sequitur : laquelle autho-
t é luy f u i donnée fu r le peuple d'Ifirael près d e quaniam
+ non fecit, ergo habuit tunc authoritatem iftud
faciendi:& dicit tamen, quod illam authoritatem acce-
pit poft quadraginta Annos ab illo homicidio febfco.
Quidquid cenferit beatus Auguftinus, vigefimo
fecundo contra Fauftum , tamen non puduit eum
iftud corrigerc, in opere fuo fuperiori, fuper Exod.
ubi manifefte patet, quod illam Gloflam fecit poft
ilium Trabfcatum contra Fauftum. E t ita ftandum
eft in dibfco fuo pofteriori.
Fortaflis enim, quoniam * feripfit contra Fauftum,
non memorabatur abfcualiter dibti illius Stephani,
Abfcuum feptimo, quod allegat in Glofla, fuper
Exod. fuper illo Exodi fecundo : Cumque profpe-
xiffet hue atque illu c . Sic ait Auguftinus. D e hoc fa tto
M o y fifa tis difputavimus in illo O p e r e , quoniam * * d e
•vita Patriarcharum adverfus Faufium feripfimus. E t
aliquibus interpofitis fubdit, corrigendo illud quod
contra Fauftum feripferat. E t tamen, inquit, ficu t S te -
phanus ait, uiSlibus u4poftolorum,putabat in te llig e r e fra -
tres fu o s , quodper eum daret i lli s D eu s fa lu tem , u tper
hoc tefiimoniumvideatur Moy fes ja m d iv in itu s admoni-
tus ( quod feriptura eo loco fa c e t ) hoc audere potuijfe.
Hasc Auguftinus.
Circa aliam Aflertionem, de Joab & Abner, dicebatur
quod ex Propofitione non poteft oftendi
quod Joab occiderat Abner poft mortem Abfalon:
fed bene habetur quod in fine dierum fuorum: quid-
quid *** finis, ut dicebatur, exponendo, poteft
accipi pro decern, vel duodecim Annis.
Videatur Textus Propofitionis, ubi habetur f ic :
„ Non obftant que Joab fut un bon Chevalier 8c loy-
„ al, pour le temps qu’il occit Abfalon , neant-
„ moins vers la fin de fes jours , il fit deux trop
,, grandcs fautes. L a premiere, car il occit un tres
„ bon Chevalier apelle Abner &c.
Sic ergo apparct in textu, quod Joab, ut iprante
ans apres qu’i l a ce fa i t . Videtis quöd in fe- D fe dicit, non fecerat illos duos defeôtus, propcunda
parte negat eum habuifle tunc authoritatem
judieiäliter ä Deo. Patet, quia dicit quod habuit poft
quadraginta Annos poftquam occidit AEgiptium, 8c
non habuit nifi a D eo , ut notum eft. Ergo fine
authoritate, nec Dei, nec hominis fecit, fecundüm
ipfum.
Item, dicit, quod poft quadraginta Annos ab
illo homicidio, accepit authoritatem Judicis : videtur
efle contra Textum Scripturse faerie, quialle-
gatur in cedula, 8t recipitur de feptimo capite Ac-
tuum Apoftolorum. f . 27. Exifiimabat autem in te lli-
gerefratresy quoniam D om inu s p e r mam m ip fiu s daret
ter quos, ut ipfe ait, in Propofitione fua, David
præcepit Salomoni ut faceret Juftitiam de Joab:
quia ficut ipfe dicit, Joab, quoniam']' inter-
fecit Abfalon erat bonus miles & fidelis , 8c non
fuiffet talis fi interfeciffet Abner, quia per occifionem
ipfius Abner Salomon fecit Joab occidi, juxta
Mandatum Patris fui.
Circa ultimam Aflertionem, quæ loquitur de ju-
ramento: diâum Magiftri JoannisParvi diftinguendo
del. -|- melius, quia aut capitur adverbialiter, aut no %
mina-
+ 2Ï«rtóquaiido,‘ & deleatur non * Porté Quando **Fortè Quango
* * * Porté Qgamquam, aut alias f Forti Quando -f Forti fei
licet, y el li.
- '• ’ ‘ tunüm tempus habetis, opereminibonum iftud quod
8c Regno pacem conciliabit, fblida-
161
minalitet, 8c p o te ft, u t dicebatur, exponendo, reel-
pi adverbialiter. Iftud eft d a r e , u t videtur, contra
textum Prop ofitionis, ubi fic d icitur verbisLatinis:
Quodcumque aliquis facit * quod melius, quamvis ju-
raverit illud non fadurum,non eft perjurium : fi enim
melius effet adverbium, non diceretur primo quoniam
aliquis facit quod melius e f t , quia locutio e f fet
impropria & incongrua j fed deberet fic diet :
Quicumquealiquidfa cit m elius, removendo li quod
pronomen : fi etiam li melius, teneretur adverbialiter,
in fecunda parte non diceretur fic : quamvis jiiraverit
illud quod eft relativum dc f l i quod -, fed de- A WÊÊ Ê K K Ê Ê Ê f Ê t .
buiflèt fic did : quamvis juraverit taliter non fadu- Prppofitio Magiftri Joanms Parvi
ut li taliter quod eft adverbium, refertur
ad l i ; .melius adverbialiter acceptum.
apparet quod expofitio videtur efle contra textum;
Dicebatur ulteriüs circa iftam Propofitioncm 8c
Aflertionem, quod fi quis juraverit quod nunquam
erit Epifcöpus , 8c efficiatur Epifcopus, hoc non
eft perjurium, ex quo fecit melius opus.
Videamus fi hoc fit ad Propofitum: 8c apparet
quod non , quia Aflertio loquitur de juramento lici-
to quod eft fuper matcriamdebitami vcertum eft autem
qubd fecundum fenftum Thomam 8c Dodores,
juramentum illud, quo quis juravit non . eftil-
licitum.Unde dicit fandusThomas, fecunda fecund«,
Articuio feptimo, in refponfione ad fecundum Ar-r
gumentum. „ Dicendum enim quod juramentum potibi
proderit, . *
bitque, D eo fic placato, quem in longa nimium dif-
fimulatione oftendimus, 4- quifiplacatus fuerit nobis
, fperandum eft quod pacem terris reddet, ac mit-
tefeere feciet fæcula bellis.
Quantum autem ad Aflertionem illam qùæ de Judith,
& Jehu loquitur j dicoquod pro quanto fevere
videtur errori illorum qui dicunt aliquod menda-
cium eflè licitum , ‘ eft condemnanda : credo, enim
8c jehu8c Judith, mentiendo peccaviflê. . ;
Sto finaliter cum Magiftris noftris, quod videatur
ppofitio Magiftri JoannisParvi, 8c utinam fuiflèt
ab initio, habita libertate loquendi, vifitata, cum pu-
blicata fuit : ,& ideb quod non eft fe&um tunc, fiat
modo, ciimjudicemhabemus.
ïfie Veneris^ vigejtrnanona Adenfis
Decembris.
■ p Odern Anno i 8c die Venetis, quæ fuit vigefima
nona Decembris,corani eifdem Dominis Epifeopo
8c Inquifitore , déliberaverunt Domini 8c Magiftri
fùbfequentes, modo 8cforma qui fequitur.
1 E t primo/ Super contends in cedula per Vos mifla,
RëverendePàtér,8cVos Domine Inquifitor,protefta-
tiohibus fadlis per Revercndos Magiftrosmeos præ-
fuppofitis: Videtur primo,fub corredione veftra,quod
„ teft vergerein deteriorem exitum dupliciter : u iio ^ Pr0p0fitiönes in cedula content« non funt condem
,, modo, quia ab ipfo principio habetpejoremcxl-
„ turn 5 vel quia fecundùmfe malum, ficut cum ali-
„ quis jurat fe adulteriura patraturum : five quia eft
„majorisboni impeditivum , puta cum quis jurat fe
„ nonintraturumReligionem, vel quod non fieret
„ Clericus, aut qubd non accipietPrælationem, vel
„ fi quid aliud eft hujufmodij tunc tale juramentum
,, eft illicitum à principio, quia ponit obicem Spiritui
„ fanólo.,, Quod 8c recitatur in SummâConfeflbrum,
L ib r o primo. T i t . nom . Quyfiione décima ter-
tia : ubi 8c ponuntur fex modi quibus juramentum
vergit in pejorem exitum j 8c quintus modus poni-
turj cùm juramentum excludit opus de genere bonorum
:’ tit cùm aliquis jurat qubd nunquam erit
Epifcopus, Monachus, vel Clericus.
Dicebatur ulteriùs, qubd in Propofitione non re-
peritur qubd tyrannus poflit occidi à vaflàllo, non ob-
ftantibus juramentis 8c confcederationibus. Legat
nandæ. Ratio eft, quia non habent, nec habuerunt Af-
fertorem,feu Aflèrtores cum Magiftro* Joannne Parvi,
eas, ut confiât, 8c communis fema jam übique cia-
mat, nunquam afferuerit •fex ejus diblis fequi videan-
tur, feltem aliquæ earum : quapropter veftræJTurifdi-
dioninonfubfunt, ut dicunt Jtira, ficut audivià fide
dignis i nec Afferdones dici debeant, cum correblioné
femper, cùm quocumque careant affertore. Ideb irri-
fbrium effet eas condemnare.
Item, fi condemnentur,ubique dicetur quod Pro-
pofido Magiftri JoannisParvi eft donee |condemnan-
daj 8c cùm nunquam afleruerit, gravis injuriafibi 8c
quafi irreparabilis : imo graviter puniri deberent, ut
videtur, qui talia eidem impofuerunt quæ nunquam
dixit, nec ex dibtis fuis fequantur.
Item, mihi videtur, quod fuppofîto qüod e f
fent hæreticæ, 8c qubd fequerentur ex diblis Magiftri
Joannis Parvi, quod non credo} nihilominus tamen
Dominus meus inquaterno,infinefeptiraæPropofi- q non eflènt condemnandæ pro nunc: patet per illud
" 1" quod dicit de Lyra, fuper illo verboMathæi, decimo
tertio : N e fo r te eradicetis dr triticum. Matth, xiiii
2p. E t alias allegatum eft per Reverendum Magi-
ftrum meum, 8c Dominum Magiftrum Petrum de
Dierrio. Ideb non repeto.
Quantùm ad Propofitiortes in fe : prima felfa eft,
8c erronea , fed illam non pofuit Magifter Joannes
Parvi y loquitur enim de tyranno illo de quo non poteft
haberi recurfus ad Superiorem per viam Juris,
talis enim interfici poteft per infidias, nonobftantibus
quibufeumque confcederationibus, aut juramentis
cum aliquo fubdito Regis, velfervata fidelitatein-
feriorisad Superiorem: &hoc voluit SanblusThomas
, ficut alias allegatum eft per Reverendum Magiftrum
meum, 8c DominumMagiftrumPetrum deNc-
gento, dicit fic fànblus Thomas : ,, Cum alias aliquod
tionis, quævocatur ibidem veritas, ubi fic quæri-
tur, „ Je feis une queftion, pourquoy eft-ce qu’en-
,, plufieurs cas, on eft tenu de garder foy 8c conve-
„ nanceàfon ennemy capital, 8c non pas au tyran.
„ Etr e fp o n d e tfic :L a caufe de reponfe mettent com-
,, munement les Dobteurs, mais pour ce qu’elle
,, eft commune 8c feroit longue à raconter, je m’en
,, pafleray àtan t.,,
Videtis manifefté qubd fupponit feedus, fidem,
8c juramentum non efle fervanda cum tyranno, licèt
tamen fervari debeant cum hofte capitali : videtis
qubd atrociflimam 8c intolerabilem injuriam impo-
nit Dobfcoribus, dicens qubd dant comimmiter fo-
lutionem 8c refponfioncm fuper ifta quæftione, quafi
feverent illi errori.
Poft ifta, venio ad refpondendum ad fecundum
quæfitum,undedico:Aflèrtiones contentæincedu--pv divinum ** fibi per violcntiam fubripit, nolenti
i_ ______________________ 1___ ^ o, x * ys . . . .. . latranfmiflàjfuntjudicio meo, benè, juftè 8c ratio r . . ^ ^ n:-_ o, ___
nabiliter reprobatæ, 8c nihilominùs per reverendam
veftram Paternitatem judicialiter condemnandæ, 8c
etiam anathematifandæ ; fed 8c habita 8c data à D eo,
ut certum teneo, tali opportunitate, diflïmulare non
debetis : timeo enim ne fi opportunitas ifta data ne-
gligatur, præoccupatus quæratis locum & fpatium
ut ifta fiant, 8c non inveniatis: ideirco dùmoppor-
* Porté Quicuraque aliquid f Forte id.
Tom. V . P a r s II.
bus fubditis,aut etiam ad confenfum coabtis, 8c noii
„ eftrccurfesad Superiorem,per quern de tali invafo-
„ re poflit Judicium fieri: tunc enim qui ad liberation
,, nem Patrias talem tyrannum occidit, laudatur 8C
„ premiumaccipit.,, Eccequoddignuseftlaude8c
pr«mio,qui talem tyrannum occidit.Imo ilia utiliseft:
ut pofita eft in cedula, Videtur efle contra intentionem
L Maf
Forti ofFendimus
t yidttur decjfottec, «
* Porté letrendunt ci
* Hic aliquid dieft 1
à Magifter Joannes.
* Porté Dooeiniucî