ll 1 ter in Pragn ifto Anno, nam in di]ationibus talibus pe-
riit Fides. E t fi dicatur * hæretici nihil petunt, ta-
ceas : ha taceant, 6c videbo tunicam Domini mei
dilaceratam, non tacebo, imo clamabo.
Quantum ad primum, dicit quod multùm mira-
tur déprima Propofitione quæ eft falla , feditiofa,
erronea ÔC multiplex : falla * nam dicit, Chacun tyran
doit ôcc. Nam videtur hominem obligare ad occi-
dendum tyrannum, ergo illi quinonoecideruntty-
rannos, peccaverunt, 6c Chriftus. E t dicit quôd fi
} 7 2
quod de ifta Propofitione fiat mentio fpecialis, cum
fit fèditiofiflima & deftruâiva * & quod non cxpe-
ëtetur dilatio magna in condèmnatione ipfius 8c
aliarum -, nec eft curandum de aflërtore : nec effent
omnes fie vocandi ad condemnandum aliquas Pro-
popofitiones falfks, nam alias fuit diëtum: Redit hæ-
reticus de Francia, 6c nunc eft in Curia. E t hoc
quo ad primam Propofitionem.
De alia de Michaële non inftat multùm , nec
etiam de aliis omnibus fequentibus. Aliæ fequuntur
reperiatur in aliquo loco quod licitum eflët occide- A ex prima : 8c dicit quod in fe continet errorem, alire
tyrannum, hoc eft .intelligendumfecundùmL e ges
ipforum, & non fecundùm Lcgem noftram.
Namdicere quod homo le ipfum licite occidat, eft
hæreticum, & ita prohibuit Chriftus : & ideo non
valent confèquentiæ, fi licitum fit aliquando, fe-
cundùm opinionem, occidere tytannum, quod fè-
cundùm Legem noftram :6c Leges pofitivæ funt,fi-
cüt Medicinæ, nam ipfâs oportetvariare fecundùm
diverfitatem temporum.Nam reperitur in Scriptu-
ra quod ex occifionibus tyrannorum pervenerunt *
multa mala 8c infinita, 6c illo modo non licet occidere
tyrannum.
Secundo dicit, quod vifa difpofitione temporum,
quod homines prompti funt ad rebellandum j dicit
quod dogmatifàre talia, eft periculofum.
quæ plus, aliquæ minùs. E t ifta eft deliberatio fua
quod reputat iftas Propofitionescondemnandastan-
quam fcandalofas, 6c quælibet ipfarum continet errorem
in Fide.
Venerabilis 8c circumfpe&us v ir , Magifter R o -
landus Barguenel, regratiatur 8c proteftatur, ut fopra.
E t dicit primo, quod Propofitiones font falfæ,
maxime prima 8c ultima. Dicit etiam quod Propofitiones
iftæ font collationandæ cum Propofitione
Magiftri Joannis Parvi * 8c videndum fi continean-
tur in di&is fois. E t dédit deliberationem foam in
fcriptis, cujus tenor fequitur in hunc modum.
Præfoppofitis proteftationibus quas Magiftri mci
8c Domini mei in deliberando præmiferunt, pro-
teftando etiam quodneminiintendoinferreinjuriam,
Dicit ultra, quod fi licitum efièt fecundùm ve-ß lolùmdiccre * , quod videtur mihi circa propofita
ritatem, fi Propofitio efièt vera, adhuc non efièt a-
perienda, nec dogmatifanda * ideo eft condemnanda
tanquam pernitiofà. E t fi dicas quôd in aliquo cafo
licet occidere tyrannum, in alio non * ergo dicere
in omni cafo, licet occidere tyrannum, falfùmeft: fia
i t ifta ; in omni cafo eft inobediendum Superiori,
eft erronea 8c falla, & ultra lèditiofa, ut darum eft.
E t quoniam dicitur ultra* non obftante quocum-
que juramento, eft erroneum : 8c dicit* ifta Propofitio,
quod licitum eft venire contra juramentum
8cc. eft fallâ , perturbativa politiæ 8c deftruétiva,
erronea & pernitiola. Nam beatus Paulus dicit: N o n
fu n t fa c ien d a mala ut ventant bona. Rom. ni. 8. dicit
alibi F in is c o n m v e r f i ,Hebr. vi. 16 . Icilicet, ergo venire
contra juramentum hoc efièt peflïmum : juravi
tibi lolvere decem , invenio pauperem , trado fibi
per vos Reverende Pater in Chrifto, ad obfervan-
tiam Fidei 8c pacis.
Primo, videtur mihi, quodfifolùm efièt deliberandum
de illis Propofitionibus, an fint veræ velfàl-
fæ 6c hæreticæ , 6c an fint condemnandæ judicia-
liter,velnon* dicerem primo, quod quædam earum
font fàlfæ, judicio meo , 6c maxime prima 6c ultima,
6c male fapiunt in Fideôcmoribus.
Secundo, dicerem quod nihilominùs. fi ita nudè
proponatur, nulla eft neceflitas condemnandi plus
quàm alias Fidei contrarias, de quibus non opor-
tet fâcere fpeciales condemnationes: fèdquia cedu-
la miflà prætendit eas fuiflè pofitas tanquam Aflèr-
tioncs, Ôc adhuc materia eft ulque hue apçrta, ut
videantur pofitæ in medium, ôccafione Propofîtio-
nis Magiftri Joannis * ideo videtur quod opportet
fâcio melius tradendoindigenti, quàm tibi non egenti,Q conferre iftas Propofitiones cum diétis fois. Etquanergo
fum ablolutus à juramentis,conlèquens eft falfom
6c pernitiofom , & per iftum modum non erit fta-
bilitas in mundo, nec in politia.
E t recitavit Hiftoriam de Romanis, tempore Vir-
gilii, 6c Carthaginenfibus qui inter lè fecetunt pacem,
contra quam Carthaginenlès vénérant, 6c in tantum
fuit proceflùm, quod fuerunt deduétiad neceflitatem
magnam, deprefli, ôc milèruntLegatum ad Romanos
pro pace facienda : 6c fuit quæfitum à Legato, per
quos deos firmarent pacem foam : refpondit quod
per deos foos : Vos non tenuiftis deos veftros, ju-
rabitis per deos noftros. Ha dicit Legatus , non~j~
fomus in tantum puniti per deos noftros, propter
perjurium, quod amodo tenebimus. E t ideo fe non
opponere iftis, eft aperire viam ad omnia mala, ad
fraétionem Pacis.
tùm ad hoc* primo videtur mihi quod prima Propofitio
cedulæ non fèquitur ex Aflertionibus Magiftri
Joannis Parvi. Patct, quia ilia Cum qua videtur magis
convenire, eft talis, prout ego vidi in uno Regiftro.
Primo, ipfe præmittitunam véritatemquæ dicit:
T ou t fù b jè t & Va jfa fi q u i f d r corivoitife , f i r t i le g e 9
bar at & malengin, machine contre le fa lu t corporel
d e f i n Roy & f iu v e r a in Seigneur ^ pour luy io llir &
fiu fira ir è f a très noble, & très haute Seigneurie , p é ché
griefvemenu, & com metfi horrible crime, comme crime
d e le-Le M a je ft c , & p a r ce eft digne d é dou blé mprt.
Pofteà ponit unam aliam quæ talis : A 'u c a s , d é fi us
d it , i l e ft lic ite à un chacun fu b je t, fa n s quelque Commandement,
ou M a n d em en t, f i lo n le s L o i x morale^ natu
r elle & d iv in e , d'oc cire OU fa ir e occire iceluy traiftre
defloyal 5 & non p a s feulement lic ite ^ mais honnorable
E t narrat Hiftoriam ab Arrio* cum debüit con- U W méritoire ^mefinement quand i l eft d e f i g ra nU ep u if
demnari, fuit inftru&us, 6c habuit cedulam de tenen-
do ilia quæ debebat credere : 6c cautè foppofoit
cedulam de Fide foa* 6c fie juravit, 6c crepuit ibidem
médius, coram toto coetu, 6c reperta eft cedüla
fàllà in manu foa.
Idem, de Thebe, qualiter fùerant puniti propter
quod juraverant, qui ordinaverant quod unus reg-
naret uno Anno, 6c alius per alium Annum , 6c in
fine Anni unusnoluitdimittere Regnum, ficut jura-
vèrat, ex quo multa mala provenerunt.
Et ideo dicit quùd ilia Propofitio de juramento, eft
periculofilfima, fèditiofiflima, 6c totius politiæ de-
ftru&iva, 6c ita baptilât ipfam * 6c requirit Omnes
• * Forte provenerunt f Forte nos.
fiance, que'juftice n 'en p eut eftre fa i t e bonpejnent p a r
le Souverain ^ & i l p e r fiv é r e en f a malice 9 'ne f i v eu t
corriger amander , & que p e r i l y f i en Ta d e meure.
Satis apparet quod prima Propofitio contenta in
cedula miflà, eft multùm remota ab iftis. Primo.,
quia ponitür u b i, Son vaffal} referendo ad tyrannum
dicendo fie : Chacun tyranrpetit & doit eftre loydûment,
& p a r m e tite Occis d e quelconque f i n vatfafi9 qufiftiïet.
Aliæ noiidicünt fie, fed dicuntquod vaflàUus Domini
foprémi contra quem tÿrànnus machinatur 6cç.
poteft licite interficcre talem tyrannum 6 fc ..
- i/Xtem,
*For te dico.
nec executor Sententiaejudicis tranfgreditur : nam
talis remotio tyrahni, non eflet nifi executio Sentential
Judicis , quae eft quafi feripta in cordibus,
quam non oportet promulgare, ut videtur, quia
fponte cadit in mentem: 6c fic executor non fun-
gitur privata authoritate, fedpublica. E te ft adhuc
confiderandum quia tyrannus non fobijeit fe ordina-
tioni Legum , nec poteft tra&ari fecundum com-
munem curfom Legum, alias non diceretur proprie
tyrannus * ficut non dicitur latro infidians in fylvis,
175
Item, quia in Propofitione cedulæ additur, me f in e ment
paraguettes, fla tte rie s & adulations, & nonob-
fia n t quelconques ju r em e n s , où confederations fa ite s
envers lu y è c c . ■ '
Modo ifta non fèquitur in Propofitione præfata
Magiftri Joannis Parvi : fed dicerctur forfanquod
ifta tanguntur in probationibus fois, in allegatione
SalberienGs, 6c Bocatii. Quantùm ad hoc, dubito
an fofficiat ad imponendum, fequitur , 6c videtur
quod non, quia allegationes non font Aflèrtiones,
fed quælibet inducunturad confirmationem propo-^ eflè tyrannus. Hîc de prima.
fiti, quafi per locum à minori,
Secundo, dico quod illæ Propofitiones quaspo-
nunt illi folemnes Doëlores, font magis dubiæ, ôc non
eflent levitercondemandæ, quia omnes antiqui, Morales
maxime, damnant tyrannum 6c tyrannidem.
Fundamentum hujus eft, quia eft fobverfor Rcipu-
blicæ : 6c ita videtur quod liceat cuilibet membro
inforgere contra eum, ad confèrvationem foi 8c totius
.Q
uantùm autem adaliudquod de juramento'tan-
gitur* videbitur de hoc circa ultimam Propofitionem:
fed dicunt quidam , quod quamvis ifta Major non
fit erronea, tamen erroneè eft applicata ôcc.
E t quantùm ad hoc, fuifièt vitium, fumendo fob
illo fuppofito : quia nihil faceret contra Majorem.
Sed ad hoc poflèt dici, quod licèt ilia prima Propofitio
cedulæ non fitaflèrta per Magiftrum Joannem
Quantum ad fècundam, de fan&o Michaële, continet
multas partes. Prima eft, quia Michaël occidit
Luciferum : 6c videtur'quod ifte modus loquendi
poflèt admitti, ficut dicimus, quod executor voluntatis
Judicis occidit latronem: 6c minus propriè dicitur
quod peccatum fuum occidit eum , vel ipfe-
met, quia non eft nifi dicere quod peccatum fuum
eft ratio quod interficiatur, 6c illud fë tenet magis
a parte paffiva, quam agentis.
Ultra, continet illa Propofitio, quod fineManda-
t o , feu naturali amore: 6c inde videtur inferri quod
propria poteftate hoe fecerit: 6c fic non eftfalfum,
nec fèquitur quod propria poteftate , quia nullus,
nec Philofbphus,necCatholicus, dubitatquin omnis
poteftas fit a Deo.
Ulterius, continet Propofitio quod datse font ei
divitias glorias Dei,quantum potuit capere.Regiftrum
Parvi * tamen ipfà fuit praticata, 6c deduëla in ef- ß quod legi habet in Propofitione Magiftri Joanfe&
um, 6c inconveniens fecutum eft in ifta Diocefi.
Quare 6cc.
Videtur quantum ad hoc, quod oporteret plus
exprimere talem praticam: fi addicatur mors Au-
relianenfifoDucis, cujus anima fit cum D eo , hoc
eflet contra proteftationes advocantium, 6c multum
tangeret Tradlatum pacis * fi verb hoc dicatur,
quod ilia miferabili deditione, vel abandonifatione
Dominorun^ alias fa£ta, non eflet ad propofitum *
quia five effebtus fuiflet conveniens, non tamen eve-
nlflet fine Mandato quocumque 6cc.
Item , circa iftam Propofitionem videtur caute
afpiciendum, non volendo compefcere fubditos, vel
alios, ab infurgendo contra Dominos temporales, de-
tur Dominis licentia exercendi tyrannidem, quan-
do via invadendi eos erit prasclufa: 6c eft bene at-
tendendum, judicio meo, quidaccidat, ut inpluri-
bus, aut Dominos efle tyrannos, aut fubditos ma-
chinari contra eos, quis * obviandum eflet illi parti C
quæ accidit in pluribus. Per ifta autem nullomodo
volo Principes Franciæ notari, quifèmper fuerunt
benigni & manfoeti : fed confidero quod ifta con-
demnatio promulgarctur ubique, 6c in Italia, 6c alibi.
In aliquibus autem partibus Domini temporales
font multùm proni ad tyrannidem.
Item, quia fâèta eft mentio de dibtofanbHTho-
mæ de Aquino,veritas eft quod in fine tertii Sen-
tentiarum, ubi inquirit,an Chriftiani teneantur obédi-
re Poteftatibus fæcularibus, 6c præcipuè tyrannis* fà-
cit argumentum ex authoritate T u llii, qui L ibro
d e Ojflciis commendat eos qui interfecerunt Julium
Cæfarem, 6c in folutionë dicit fic : „ Tullius loquitur
„ in cafu illo quando alias Dominium fibi perviolen-
,, tiam fobripuit, nolentibus fobditis, vel etiam ad
,, confenfum coablis, ôcquando non cftrecurfosad
,, Superiorem, per quern Judicium deinvaforepoflit
„ fieri * tunc enim, hoc eft ftantibus prædiétis cir-
„ cumftantiis, qui ad liberationem patriae tyrannum
35 occidit, laudatur 6c præmium accipit.
Iftud quod dicit fanbtus Thomas videtur quafi
communis animi conceptio, 6c Propofitio Magiftri
Joannis Parvi videtur continere iftas circumftantias.
Quare &c.
Ex-iftis videtur fequi quod iftud fic modificatum,
non eft contra illud Præceptum, N o n occides : ficut
* Locus corruptus Fortè qùia.
nis Parvi: quantum voluit * 6c non eft idem: tamen
fobditur id eft tantüm quantum erat capax: intelligendum
eft, judicio meo, fecundum juftitiam 6c
diipofitionem recipientis : unde hoc metaphorice
diftinguitur, poflibile 6c impoffibile* 6c unoverbo
dicitur impoffibile, quod non bene, vel faciliter fieri
poteft.Quare &c.
(Rantum ad tertiam Propofitionem de Phinees
6cZambri, mihi videtur quod eft res fatis pofitiva.
E t mihi eft dubium utrum Phinees foerit de Judid-
bus, 6c habuerit Mandatum. Et ifta Propofitio non
videtur magni ponderis, confiderata in fe.
Quantum ad aliam Propofitionem de Moyfe qui
interfecit AEgiptium, in E x o d . illo dedubto per Magiftrum
Joannem Parvi,habetur, prout ego vidi,quod
fine Mandato cujufcumque hominis. E t ideo Propofitio
quas dicit quod fine Mandato quocumque, non
eflet ad propofitum.
Quantum ad aliam Propofitionem, de Judith 8c Jehu,
videtur quod non obftantibus juramentis, vel difi-
fimulationibuspræcedentes, * fecerunt bonumopus
interficiendo Sacerdotes Baal, 8c Olophernem, prout
T extus Bibliæ fonat : tamen fi per hoc intulerit prae-
fatus Magifter Joannes Parvi, quod liceat mentiri,
aut perjurare, male 6c erroneè infertyhon tamen per-
cepi quod ita inferat. Dico ergo circa hoc quod
mentiri eft per fe malum * 6c includit in ratione foa
defeétum , quia vox eft ordinata ad exprimendum
conceptum mentis : ideo fi exprimât aliud, vel contra-
rium, déviât à fratre f foo.
Sed circa hoc mihi incurrit dubium : quia licet
proximus finis vocis fit expreffio concepta * tamen
hie finis fub alio fine, ordinatur enim ad conferva-
tionem humanam , ut homines fe mutuo coadju-
vent ad perveniendum ad felicitatem, tarn civilem
quàm divinam ; 6c ideo licet talis vox déviât à fine
proximo* non tamen à fine remoto. U t putàfiali-
quis profequatur alium gladio evaginato, 6c alius
fugiens, mevidente, oc cu lte tfe , 6c profequens
à me quærat ubi f it, exprimendo conceptum mentis,
per vocem impleo finem proximum, fed non remotum
* imo vado contra, quia ad illam exprefiionem
fequitur fra&io confervationis civilis. Si dicatur,
quod hoc fequitur per accidens, verum eft, quantùm
ad caufam proximam, fed non quantùm ad profe-
* Pflrtrprocedentes. f Fortiiinc* fen