A&a in Concilio 891 Conßantienfi 892
multitudinis, ficut cxemplum habemus de Abfalon
filio David, ut fcribitur in 2. Libro Kegum. Ifte
Abfalon fuit publicus hoftis Patris fui, öc voluit fi-
bi Regnum ufurpare, congregando exercitum magnum
contra ipfum j & , de J ure, mcrebatur capr,
Öc interfici. Tarnen quia prohibuit neoccideretur;
ideö JoabCapitaneus David peccavit, interficiendo
generant odia, 6c malas vóluntates , debent tolli
Öc removen, & abfcondi * ne fint caufa: maioris
mail.
Ego 6cc. Supra di<5la om'nia determinaVi , & in
fcriptis redegi. Si igitur in aliquo aliquid bené
dixt * Approba Chriite beneéi&e, T u , & Tui. Si
autem male, corrige T u , 8c Tui. E t fic fubjicio
ipfum contra*voluntatem Re gis : propter quod re- me corredioni* Eecclefiae . Sit Nomen Domini bene-
liquit David Salomon filio fuo, quod non fineret eum A dittum. Amen.
poft mortem fuam ampliiis vivcre, 8c faceret eum
rtiori > ficut 8c fe c it : quia dato quod fit homo
reus, & peflimusj 8c mereatur, fecundum Legem,
mori, 8c interfici; tamen non licet contra publi-'
cam authoritatem Domini, aut Communitatis ipfum
intcrficere,privata authoritatc.
Unde videmus , quod Deus non vult mortem
peccatorisj & tamen ipfc meretur mortem: ideo
fion licet ire contra voluntatem Domini habentis Le-
gis autoritatem.
Si autem talis tyrannus e f i, 8c paganus , 8c publicus
hoftis Regis, 8c Chriftiani populi, 8cemo-
Jitur perdere Regem, 8c populum D e i: tunc ccr-
tum eft, quod licet cuilibet fubdito talem occide-
8c madtare, omni via, & modo quo fieri poteft:
Reverendiflïmi Patres , 8c Domini metuendiflî-
m i, placeat attendere, zelo fuftitiæ ôcjveritatis, ,ad
contenta in diéto Codicillo, in quo oftendit quidam
Doétor Theologus, quod manent ilia duodecim in-
convenicnti», per medium quæftionum indubla, fi
condemnentur iftæ novem Aflèrtiones. Ponitur e-
tiam opinio HenriciBoye,quænotatur Libro quinto
, De homicidio.
Videatur bac Ccdula, qua facit ad
. afertionemmateria.
XT Ifu s eft adverfârius refpondere ad duodecim
quæftionës.
Ad primam, quâ quærebatur , fi illius Propoquia
talis eft filius mortis j & eft membrum corru- B fltionis condemnatio : Licit um efi unicuicpue 8cc.
ptivum totius humani corporis, 8c generis. Etifto
modo, Judith intcrfecit Holofernem.
Si autem talis tyrannus, non eft publicus, & ma-
nifeftus hoftis Regis, nec publice eft exclufus ä gratia
Regis j nec eit convidtus, 8c manifefte deprc-
henlus in crimine lasfae Majeftatis , 8c vivit ut ce-
teriinfra corpus multitudinis, 8c Curiae Regis5
tamen habetur fufpedfcus, etiam per ccrta figna: non
licet alicui ipftim occidere, privata authoritate} &
tantb plus, quanto occiför fufpeöus habetur de o-
dio, 6c inimicitia particulari. In hoc enim contra-
dicunt fibi omnes Leges, täm divinas, quam huma*
nas: quiaexodio, 6clivoreprocedit, & non aliunde}
ut clare patet per antedi&a.
E t ideb concludo, 6c venio ad quartum, 6c ultimum
principale} rcfpondendo fecundum confcien-
tiam, 6c Judicium animas, 6c lumine rationis mihi
naturaliter, 6c gratia Dei ä Deo indita .5 quod
omnes tales Aflertiones, quia funt multiplices, 6c
pofliint trahi ad diverfbs fen (us, funt dubias, 6c indifferentes,
quoad Judicium Fidei: quia fecundum
omnem fcnfiim find meritb Fidei Judicio rcproban-
das, 8c condemnandas. Secundum verb alium in-
telle&um, funt tolerandas, fecundum Legem 6c
Chrifti Fidem, & Leges naturae , moralem, 6c
divinam : ut patet per prasmifla omni intclligcn-
ti.
Ad alias duasultimas, dico refpondendo’, quod
penultima, quae dicit quod litteralis fenfus occi-
dit, femper litteraliter intelle&us, veraeft, 6c patet
manifefte: quia alias fequerentur multi errores,
nifi di£ta facras Scripturas intelligerentur in fenfu my-
ftico 6c fpirituali. P a te t : quia Chriftus dicit in E -
Vangelio : Non venipacem mittere , fed gladium.
Matth, x. 34. Item. Deusnofier ignis confumcnseft.
Haebr. Mil 2,3. E t fic de mukis aliis, nifi intelli-
gantur fpiritualiter , falfie funt, 6c occidunt ani-
mam j cum dibtum Apoftoli, quod eft, Litter a
occidit , fjirkus autem vivificat. 2. Cor. m . 6.
favet tyrannis, tollatque fecuritatem Principum,
& pads politicae faluteiiu Refpondet negative}
imo prorsus oppofitum. Pro quo dat exem-
plum , quare minus proh dolor ! pra&icatum eft
noftris temporibus, ne quid * confurrexerunt enim
nonnulli volentes deftruere omnes fere Dominos de
fanguine Regali} impofuerunt eis , quod Volebant
deponere Regem fuum: 6c ita, juxta primam hanc
Aflertionem, fulcitaverunt talem guerram adversus
eos, quod omnes, ä majori ufque ad minimum, e-
tiamvaflalli fui,compellebanturprofequieos, ufque
ad indigniflimam mortem, fine Lege , 6c ordine:
6c in hoc, arbitrabantur fe obfcquium pr^ftare
D e o : ita quodnihilfäcilius, nifidiceredequocum-
quc Principe, vel Domino: T u machinaris contra
falutem Regis tui: tune laudabiliter, 6c meritorie
poteft, etiam per infidias, 6c fine diftidatione, 6c
per quemeumque fubditum Regis , etiamfi fi fit
vaflallus, tune viliter interfici.
Sufficat infuper dicere: T u talis es, hoc eft no-
q torium: nulla denique probatio fit.
Prsetereä, de quocumque fubdito Regis fingi po-
terit: imo 6c de non fubdito. Quinetiam poterit
ad ipfum Regem deduci calumnia, dicendo de R e g
e : Hiccerte tyrannus eft, multismodis} tum quia
non Jure principatur erga fubditos fiios, fedtyran-
nifat eos tributis indebitis} tum quia vult principa-
liter fibi fubditorum Dominationem , 6c Jura eis
fua fubripere, ac proinde conatur non Jure princi-
pari: eft idcirco tyrannusjudicandus, 6c, per con-
fequens, interficiendus, juxta quartam Aflertionem.
E x quibus patet, quam duriflimus f eft malus hu-
jufmodi Aflertionis adversus communem Dominationem
, 6c regulärem Politiam } 6c prarfertim ad*
versus ilium Dominum, pro cujus favore pofitam
fuifle declaratum eft, fed omittitur declaratio.
In qua quidem refponfione, primo nititur Aflertionem
impugnare per quemdam cafum prasjudiciapoteft
& aliter intelligi, ut exponunt D o ü o - Dbilem quibuflibet fubditis, & valTallis alicujus R e -
g is } imb etiam non vaflàllis. Secundo* Rctorquet
Ad ultimam , dico quod licet in malis promiflis Aflertionem in periculum etiam Regum , 6c quoliceat
refeindere fidem: tamen poftquam fides data
eft, 6c conventio fa£ta} ne homoappareat pro-
ditor , 6c mendax, 8c falfus, debet per aliquod
fignum, autproteftationem praedicere fe non vel-
le fervare.
E t hajc funt ■ quas fentio de iftis Aflertionibus.
Alia plus non dico, nifi quod funt fcandalofie, 6c
rumlibetPrincipum, 6cDominorum: 6cprsefertim
illius, in cujus favorem dicuntur Aflertiones prsefa-
tae: fed oftenditur ifta nullius exiliere firmitatis.
Primus liquidem non'ponitur quemadmodum
extitit prablicatus, cafus liquidem talis fu it , 6c
taliter proh dolor f pradicatus. Nempe in Regno
quo-
■* Lt(Hi ctrruptuf„ f Locm corrupt hi.
893 Circa uamnationem fropoßt. J. farvi. 894
quodam fada colligatio, certorumque Principum, rannus öcc. ctfi fit occidcndus, vel à Deo , vel
6c aliorum etiam, qui congregatis maximis cxerci-
tibus, contra inhibitiones Regias graviflimas, coräm
civitate, in modum obfidionis fc pofuerunt, in qua
Majeftas Regia confiftebat, 6c erat folita refiderc,
prohibentes vi&ualiaafportaria d fuftentationem R e gis
, 6c Principum exiftentium cum eo, 6c totius
populi illius populofiflimas civitatis. Infuper villas,
6c caftra Regis capiebant, etiam violenter illa ra-
pientes: nec eis fiifficiebat} fed gentes eorum con-
currebant ufque ad portas , 6c moenia Regise civitatis,
ibidem capientes gentes Regias, Vulnerantes
6c interficientes , 8c aliquando acclamantes verba
blafphemise in Regiam Majeftatem fonantia} 6c dc-
pofitionem illius, intronifationem alicujus alterius
Principis de colligatione prxfata. Quas colligatio-
nes, & exercitüs congregationes, contra Regias inhibitiones
graviflimas , 6c exercituum coräm ciyitate
Regia, 6c vultu Regis, caftratomentoria, obfidio-
nes, vidualium fubitradiones, gentium ä civitate,
hoftili more, captiones, vulnerationes, 6c trucidatio-
nes quid defignant ? Quilibet meritb Regis fidclis fub-
ditus trepidabat} quin imb 6c Re x ipfc : nempe
obedientiä R egi fublatä , faltem objedam apparen-
tiam, 6c hoftilesincurfus, 6c verba, prasfumptio-
nem inducebant non levem. Unde non fine magna
caufa didum extitit, quod periculum erat de R e gis
depofitione; ad quam etiam, fama publica percurrente
, per fbrtilegium , 6c malum ingenium
fuerat per quemdam proceflum , cupiditate fubri-
piendi coronam, tu i, 6c ifti fuerant alligati.
E t propter, non immeritb contra ipfbs Regis po-
tentia, fidelibus fubditis fiiis, armata fuit,ad R egi fuc-
currendum in tantis periculis conftituto, 6c in hoc
j i r b i t r a b a n t u r objeejuium p r a f ia r e D e o . Joan. XVI.[2.
Itaquc nihil fäcilius, nihil utilius eft,quam dicere de
quocumque Principe, ubi talia judicia patent: T u machinaris
in falutem Regis tui} tu laudabiliter, 6c meritorie
potes, etiam per irifidiaSj interfici, 6c fine dif-
fidatione, cumjuftitianonpoflit haberi per Supremum
: 6c fi diffidaretur, pejor feditio fequeretur}
hec propter Regis periculum vitaretür, etiamfi fit
vaflallus tuus, cum plus teneatur fuperiori Domin
o , quam immediato} nec contra Dominum fupe-
riorem tenet fadum aliquod juramentum tali tyran-
no, 6c infuper viliter, ex parte tui, eft interficiendus,
6ceofadoquo talis.
N e c in hoc cafu eft notorietas requirenda, ficut
nec in multis aliis, fed nec probatio } pofito quod
fit talis, ut fupponitur in cafu, 6c alicui innotefeat,
quipotejlinhoccauteremediare: quasrere enimno-
torietatem , 6c probationem } eflfet quaerere mortem
Regis, vel fältemnonremediareadpofle. Nec
fic poterit fingi de quocumque fubdito-Regis, vel
non fubdito} nifi fimilia judicia fidionem tolcran-
tia, vulgatä famä publica, antecedant, qua: commu-
niter veritatc non carent.
Tamen dicit etiam , quod hujufmodi calumnia
poterit in Reges 6c Principesretorqueri, dicendo:
Tyrannus eft 6cc. Sed proprie vehementer admiror,
unde iftam calumniam infert. Non utique ex prima,
fecunda , 6c tertia Aflertionibus , quas loquuntur
de tyranno hoftili , Regem 6c Rcmpublicam in-
vadente: Re x autem non invadet fe ipfum.
E x quarta, dicit: fed etiam nec infertur : quia
cbm hoc nomen,9'rö»»«f,fit nomen analogum, figni-
ficans principaliter tyrannum hoftilem, prout fcilicet
ipfum diffinit Gregorius, in Aioralibus. Quj in Republics!
non Jure principatur: licet injufte exigit} ex
fecundario fignificato, Dominum naturalem. Debet
ergo accipi in ifta Aflertione, pro tyranno hoftili:
prtefertim etiam attendendo ad prascedentes Aflertiones,
quas de tali loquuntur } 6c etiam ad fequen-
tes , ex quibus non infertur : ita quod omnis tya
quocumque cjus miniftro } non dicit tamen a
quo.
Falfum eft ergo quod fit duriflimus hie malleus
Aflertionis iftius adversus omnem Dominationem
6c politiam Regalem, 6c przefertim adversus ilium ,
in cujus favorem dicitur pofita , 6c aflerta fuifle.
Stat etiam dubium infolutum : 6c patet manifefte
L quod fi Aflertio ifta damnetiir} tyranni concupifeen-
tis altiflimas Dominationes fuorum Dominorum
potentiflimi, confidentes de potentia fua, 6c aftutia ,
non verebuntur} fednecaliquis, fub periculo Fidei,
audebit talem tyrannum invadere. Hujufmodi autem
concupifcentia, 6c fublatio Dominationis altiflim^,
ex tali confidentia, in Chriftianitate non eft diu quod
eft attemptata, 6c dedubla in praxim, unde maxima
fcandala funt fccuta 6c quamplurima.
Ad,fecundum dubium, quoquserebatur} Siejuf-
modi Propofitionis contradibloriam tenere , fit non
reprimere agentes , vel agere volentes contra ipfa
Prascepta Decalogi, Non occides., Non fur turn facies.
Non concupifces rem, uxorem 6cc. proximi tui.
Si enim prsefatam Propofitionem, vel Aflertionem
condemnaret Concilium, ejus contradi&oriam afle-
reret tanquam Catholicam, 6c ut Fidei Articulum tenendum
} per quod videatur fi derogaret Pneceptis
divinis, 8t facra: Scriptural. Sic refpondet, ficut
' ad prsecedentes} addito quod approbando contra-
di&oriam hujus Aflertionis prim£e, facrum Concilium
non faciet novum Articulum, fed declarabit
quod 6c Aflertioni repugnat, Non occides, fcilicet
propria authoritate. Non fraudem facies, occidendo
per infidias proximum tuum, non diflidatum, non
monitum, 6c tibi confoederatum. Sed quia rcfppn-
det ficut ad primam : ideb modo fimili replica-
tur.
Sed contra additum, cum dicit, quod approbando
contradi£loriam,non faciet novum Articulum,quia
non approbabit. Itaque negativa ilia eft vera j quia
fubjeblum pro malo fupponit.
Sed ulterius mirandum videtur de contradiblione.
Ifti petunt condemnari iftam Aflertionem per Sacrum
Concilium Generale tanquam ha:reticam, 6c,
per confequens, omnes Fideles certari '* ad illam cre-
dendam 6c aliam totaliter, fub poena hterefis, repu-
; diandam, 6c per confequens, petunt Articulum novum.
Item. In hacrefponfione fibimet contradicunt, in
fuo modo loquendi } cum dicunt, quod facrum
Concilium declarabit hanc Aflertionem repugna-
re ifti Prarcepto , Non occides. Non fraudem fa cies
8cc. Mirum tamen eft, quomodo quod eft, fecundum
eos, luce clarius, poteft amplius declara-
ri.
Prasterea, ifta Aflertio in nullo repugnat illi Prte-
cepto, Non occides, propria authoritate: quia non
dicit Aflertio, propria authoritate, fed authoritate
Legis divina:, moralis , 6c naturalis , ut clare
deducunt Aflertiones, prima, 6cfecunda.
Ulterius, fi Aflertio oppofita, tanquam Catholica
approbaretur} quomodo reprimentur volentes age-
re contra illa Prascepta: Non occides. Non concupifces.
Non fraudem facies, prsefertim tyranni, al-
^ tiflima Dominia concupifcentes 6c in fuos Dominos
machinantes, 6c confpirantes ? Aut enim ilia con-
tradibloria oppofita reprimet} aut fi non , ergo
male approbatur: fi fic }.non videtur, ciim tales
tyrannos ponat in fpe impunitatis totalis in
via.
Ad tertium dubium , quo quazrebatur : An illa
Propofitio, quas ponitur ut coerceat plurimos pef-
fimos a profecutione machinationispeffimas, 6c nititur
tucri falutem Principis, 6c Rcipublicas, nec
aliud
lor fan coarßari.