tionibus replicare 5 falvâ tarnen determinatione
fandæ Sedis Romanæ, & hu jus iaci 1 Concilii Generalis,
repræfentantis Ecclefiam Univerfalem fa-
çrofàndam.
Sanè oblatus mihi extitit quidam codicillus,
incipiens per hæc verba.
V o lu im u s , propt er elucidationem veritatis, & extir-
peitionem quarundam opinionum confurgentium e:
buspofttivis, non intelleElis, ad Fidei regulamnotare tres
concluftov.es qua a quibufdam dicuntur fu ifje prédicat a ,
jungendo rcprobationem, tam praElicatis in hoe facro Concilia
, quarn a liun dè, multiplies ratione.
Et quia in dido Libello proceditur mixte ; modo,
arguendo contra concluùonesj poft, refponden-
do ad meas rationes -, & iterum, redeundo contra
prædicata ad argumentationes : idcirqö adverlarios,
quocunque ierint, perfequendo,.
Primo, refpondebo ad rationes contra conclufiones,
Secundo, rcplicabo contra adverfariorum folu-
tionem',
Et tertio, iterum refpondebo ad eorum addi-
tas rationes.
Pro' primo, imponitur mihiper adverfarios prima
conclu Go talis.
didam. conclufionem, abftrahentes furtive, feu alias
malitiose totum hoc complexum, in mere philo-
fophicis fentehtiis, nec Fidem tangentibus. Mod©
clarum eft quod non eft idem fenfus , nec funt ea-
dem verba conclufionis per ipfos false extradse,
& correlarii per me prtedicati, quod ipfi habent
neceflarie concedere: quoniam fi non lunt contra
ju r i - ^ determinatiopem Ecclefize, facVam Scripturam,
vel contra Fidei veritatem -pure philofophici, nec
Fidem contingentes errores, non funt tanquam hse-
refes condemnandi. Et fic patet falfa aferiptio
didas conclufionis mihi fada, 6c per ipfos confida.
Secundo, refpondeturadobjeda, cum dicunt
de p raElicstis in hoc Qmcilio , fuper erroribus Jo-
hannis Wicleft, 6c Johannis Hufsj quodifta pra-
d ica in nullo militat contra me: quoniam clarum
eft quod multi ex erroribus illis concernunt F idem
, nec funt mere philofophici, ut quod N o n
eft lic itum Fratribus mendicare 6cc. hoc enim tan-
git Chrifti Concilia. Et fic dicendum eft de aliis
Articulis ,^’qubd non funt mere philofophici. E t
tantum de prima conclufione.
Quantum ad fecundam conclufionem mihiim-
pofitam, qu£e talis e f t :
D um damnandi fu n t errores, debent f tm u l evocari
N u lla Propofttio philosophic a l ls , v e l m o ra lis, con- B & dam nan htr efrm ajfti
demnanda eft per Concilium, quod in talibus non debet
f t occupare j cum non f t t de Fide. Harefts autem
eft dogma perverfum Fidei Orthodoxie contrarium.
Contra quam conclufionem arguunt adverfarii fic
dicentes.
Oppofitum autem conclufionis pradicatum eft
Contra quam objiciunt fic.
Oppofitum pradicatum eft in erroribus W ic le ff
6cc. Circa quod primo,notandum eft quod in pra>
fäto Sermone intuli: fecundö correlarie, ex di-
d a conclufione per me prtedicata, fic dicens:
t A d errores fujficienter extirpandos, f t f tn t .cogniti d i -
in multis erroribus Johannis W ic le f , 6c Johannis ftinEle ipforum after tores, fu n t citandi t vocandi dr
Hufs, qui moralia relpiciunt, ut quod Fratribus corrigendi. Ubi clare patet quod totum iftud com-
non lic eat mendicare. Unde 6c falfurn eft, imb plexum dimittitur furtive , vel malitiose j A ld fu jfi-
hsereticum, quod nulla moralia funt de Fide. Un- cienter extirpandum.
de ifta damnata eft per Ecclefiam ut hæretica,
Item dimittunt hoc complexum, f t f tn t cogniti
quod ZJfura non f t t p e ccatum , 6c ilia, quod N on
licet ju ra re : 6c ita poflet exemplificari de multis.
E t ifta quæ novifîimè damnata eft ut hæretica. Q u i -
libet tyrannus tir e . Unde pro régula generali, om-
nis Propofitio contenta in facra Scriptura, fpedat
ad Fidem, quoniam Aflertio pertinax oppofita
diftintte. Item, mutant fubftantiam Propofitionis,
dum dicunt: dum damnandi fu n t errores., debent f t m
u l evocari dr damnari harefum after tores.
Ad videndum autem meam Propofitionem, ex-
pono iftud adverbium, fujficienter ut «quipolleat
huic complexo, quod ultra non eft neceflarium:
non ftat cum Fide : & fimiliter j omnis Propofitio C ut, fujficienter come d i , pro n u n c , id e ft, non eft necef-
quæ poteft ex ipfa deduci in confequentia proba- f e me, pro n u n ct ultra comedere.
b ili, 6c vera, ad eandem fpedat Fidem. Etre-
ducitur hæc régula ad illud. Q u i locutus eft per
P rophetas, & ad illud, O n am fanttam Catholicam dr
adpoftolicam Ecclefiam. Deductio. facilis eft.
Ut autem veritas melius videatur, Primo, o-,
ftendam quod hæc conclufio mihi false imponitur
per collationem, cum aha conclufione per me po-
fita.
Secundo, refpondebo ad rationem pro quanto
adduceretur contra didtum meum.
Pro primo, feiendum quod conclufio pofita per
me in Sermone de Nativitate Virginis, fuit ifta.
In facro Concilio , debent ta n tum , tanquam boerefes
condemnari , contra déterminât ion em E c cleft a , facra
Scriptura dr Fidei veritatem errores$ dr eorum etiam
ajfertores, fa u to r e s , & defenftres debent tanquam ha - ^
r e tic i condemnari.
Hæc conclufio probatur, quia fecund urn Hiero-
nymum : Harefts deft dogma perv e rfum , contrarium F id
e i Orthodoxa , quo ad primam partem .
Sed quo ad fecundam, per illud vulgatum : N on
fujficienter extirpantur errores, cum eorum per fe v e r ant
& fa v iu n t ajfertores.
Sic ergo exponitur ifta Propofitio. A d fujficienter
extirpandum errores &c. Quia, adhuceft necefle
corrigere aflertores, quemadmodum fuit allega-
tum per Magiftrum Johannem de Gerfiono Can-
cellarium noitræ Dominæ Parifienfis,* inquadam
cedula quæ incipit : Conformiter ad informationem
Chriftianijfimi Tftegis Francia & c . Ubi in fecunda
Propofitione fic dicit : Providendum eftpradichs error
ib us ^ ad extirpationem errantium, quia non fujficienter
extirpantur errores, dum notariép e r f t v e r a n t f a v
iu n t eorum ajfertores.
Ubi dicit quod providendum eft iftis erroribus,
ad extirpationem errorum, & emendationem errantium.
Hujufmodi autem emendatio non fit melius,
quàm errantes evocando, ut fecit Johannes xxu.
in condemnatione Artiçulorum Johannis de Polia-
c o , ipfo vocato & citato.
Item, ad propofitam conclufionem facit di&um
allegatum, non fujficienter & dixi notanter , f t ftn t
cogniti diftincle : quia fi in uho regno curreret ali-
quis error, & non efiet notatus in particulari a t
fertor illius vel notificatusj error file tunc effet
E x quo, conclufione, inferebatur correlarie condemnandus, abfque hoc quod aliquis afiertor
quod contra errores, in mercphilofophicisfenten- efler evocandus.
tiis, nec Fidem tangentibus,fcilicet fermonciali, natural
i , five morali, facrum Concilium non di-
gnatur fuum condemnativum Judicium explicare.
Ex quo correllario ifti notantes false, tradunt
Sic ergo apparet de veritate illius Propofitio-
* In domo Cardinalis Cameracenfis, x 1. die Aprilis 1415.
prafientibus & in facra Theolpgia Doôtoribus, ultra vel circa
numcrum 70. novein.
nis, be de furtiva fublatione multorum eflentia-
lium illi. Similiter apparet malitiola mutatio,
ciim priefatam Propofitionem mutaverim in temporalem
, addendo hanc dibtionem f tm u l 6c d um ,
quse non fequitur ex mea. Non enim fequitur,
ad hoc quod fujficienter extirpentur errores 8cc. Ergo
dum damnandi fu n t errores, debent ftm u l evocari 6cc.
Quia ftaret quod poft, vel antefuiflent vel forent
cun dum j tunc affertor etiam eft ^candus, ad videndum
mentem ejufdem.
Ad aliam inftantiam, quæ fit de quinta diftin-
bfcione D ecreti, ubi reprobantur Opufcula multa,
quæ fuerunt ab hæreticis inftituta, fub nominibus
diverforum Sanbtorum, ut Evangelium fancti T h o -
mæ, fanbti Andreæ, fanbbi Bartholomæi, 6c ita
de reliquis, ficut de itinerario dementis, de vita
evocandi. N e c objediones eorum procedunt in A Pe tr i, de tranfitu Beatae Mari« V irginis: conftat
autem quod non Apoftoli, nec Virgo Maria fue-
rantevocari, dum damnarentur errores ifti,fub ti-
tulis eorum praenotati > nec ipfis adjudicatum eft
aliquod interefte. Unde error Grarcorum, de pro-
ceffione Spiritus (andi, damnatus, ipfis non vocatis,
ficut dicit Bonavcntura. Sed ifta inftantia in nullo
militat contra Propofitionem per me praedica-
tamj quia non eft, neefuit notum Ecclefiae ilia o-
pufcula fuifleillorum quibus haeretici aferipferunt,
imo notum eft non fuifle. Ideo non oportuitillos
citare, nec illis adjudicae aliquod interefte.
Praeterea mirandum eft, 6c fatis blafphemum,
cum applicatur quod Virgo Maria, 6c Apoftoli
debuiflent citari. Quod fi bene arguatur, opor-
tet dicere quod Virgo gloriofa 6c Apoftoli, fuequoquam.
Unde cum Articulo primo de W ic le f f , qui
priùs fuit condemnatus judicialiter, quàm fuerit
evocatus : refpondetur quod non erat notus pro
tune efle aflertor : fed benè fuiflet, 6c fruftra cita-
tus fuiflet, cum jam diù mortuus eflet, tamen
ejus memoria damnari debuit. Décréta fuit cita-
t io , non contra ipfum jam mortuum, fed contra
quemlibet qui vellet tueri memoriam ejus. Qui
fi tune vixiflet, haud dubiè citatus 6c evocatus
fuiflet i ficut 6c Johannes Hufs hîc citatus fuif-
fet, niîl per fe comparuiflet, 6c Hieronymus ctiam
fuit citatus.
Ad inftantiam de ilia, Q u ilib e t tyrannus 6cc.
quæ fuit condemnata abfque aflèrtore vocato,refpondetur
, quod aflertor non fuitnotificatus facro Brunt illorum aflertores j quod dicere, eft blafphe-
Concilio, neque diftinblè notus eidem. Quam
non norificationem fabfcam facro Concilio non credo
carere ferupulo : quia illi quieam denunciave-
runt.credo quod fecerunt præjudicium Fidei, fi
noverunt ilium diftinbtè, ipfum non rcvelando;
attento quod N o n fujficienter extirpantur errores 6cc.
ut fupra.
Quod fi dicatur quod non debuit aflertor noti-
ficari, turn propter timorem, turn propter difïà-
mationem : primum non \ quia, aut ille timor erat
in denuntiante, be hoc non appafet, quia alias
verbo 6c feripto nominaverunt ilium aflertorem,
licet false.
Dicetur quod timebatur ne facrum Concilium
auderet procedere ex timoré. Sed hoc non eft
dicendum, quia hoc effet in infamiam facri Con
tun. Quod fi dicatur quod fuerant per aliquos
infamati, debuiflent evocari, fecundùm Propofitionem
prædicatam : fed non fequitur quod Ec-
clefiæ notum fuit hæreticos illosfàlsoeis attribuif-
fe errores : quod fi non fuiflet notum, fi tune vi-*
xiflent, evocandi fuiflent.
Ad illud de errore GræcorUm, dicitur ficut di-
éfum eft de errore communicationis fub utraque
fpecie, quia non eft notificatus diftinbtè, vel de-*
nuntiatus in forma aliquis erroris illius aflertor.
Secundo, poflet dici, fine tamen præjudicio, 6c
aflertione, quod forfàn fuiflet convenientiùs, ad
fufficienter extirpandum errorem, imo necefle il-
los evocari, quia potuiflent manu duci, vel faltem
fienda erat diligentiademanu ducendo ipfbs. Credo
quod effet benè faéfcum, 6c fiendum, pro reducilii,
cujus majorem partem non oportet t imere ç bbione Græcorum, quod evocaréntür, pro rationiaflertorem.
N e c erat non notificandus aflertor, propter infamiam
ejus, quia per anteà verbo 6c feripto per
denuntiantem fuit diffamatus, 6c false. .
Ad aliam inftantiam, de non communicando fub
utraque fpecie laïcis, clarum eft quod facro Concilio
non fuit aliquis notificatus in particulari affertor
, quod effet communicandum fub utraque
omnibus idifferenter, 6c non dubito, quiaquando
fibi erit notum 6c diftin&è, quod citabuntur mo-
dificati aflertores.
Ad aliam, cùm dicitur quod ita folitum eft fieri
in multis Conciliis, in quibus Apocrypha, quæ
certo carent abtore, condemnantur : patet quod
non facit contra Propofitionem prædicatam meam:
quia poftquàm certo carent abtore, non eft diftin-
btè notus aflertor.
Ad aliàm, de exemple falfi numifmatis inferipti
nomine Regis , quoddamnatur,Regenondamna-
to : 6c fic in propofito, poteft contingere de falfa
• _______ _ r>__
bus audiendis, vel âd ipfos; mitterentur viri fb~
lemnes, prudentes 6c litterati in Juribus divinis 6ë
humanis, ad ipfos manu ducendum.
Quod fi à priricipio,ante condemnationem 'errorum,
fablum fuiflet, æftimo quod non pejus quàm
accidit, imo mélius contigiflet : 6e tune vulnus
non tantum inveteratum, auiùs medicaminis antidotum
recepiflet, juxta didum Poëtæ;
Principiis obfta, fero mèdicinà pàratur.
(urn mala per longas convaluere moras.
E t licèt Ecclefia non erraverit, in Articulum con-
demnandoi tamen falvo meliori judicio, evocandi
erant,5c in non vocando forfanminus fanèfa&um
fuit. N ec eft mirum, fi in proeeflu vel forma |ali-
quando erretur, principali materia integra rémanente.
N e c eft tantum inconveniens dicere fie.*
Quod Ecclefia dederit occafionem Græcis difee-
dendi à Latinis, proptér ftatuta fada per Romanam
Ecclefiam.
T e r t io , dicitur confequenter quod non condodrina,
ficut in cedula per Promotorem judicia- D cludit contra me, quia dixi: A d extirpandum fujfiliter
exhibita latior -eft dedudia, quae incipit: A f t
ferere quod non liceat 6cc\ Patet relpbnfio.
Primo, quia in iftoexemplo eft ine'pta 6c iners
applicatio. Unde Re x non debet damnari ex in-
feriptione non imprefla per ipfum, fed cufór falfie
monetae. Et ita debet aflertor falfae dodrin« :
quod patet. Aut enim falfa dodrina eft damnata
alias per Ecclefiam vel evidenter feqliens ex ilia
, aut non. Si primum j tunc illam dodrinam
non oportet damnare, fed’declararefuifledamna-
tam, 6c vocare 6c corrigere affertorem. Si fe-
Tom. V . Pars I I I
cienter. Modo ifte error non eft extirpatus fufficienter
,: licet Ecclefia fecerit quod in fe eft, quo
ad materiam, quia non fufficienter extirpantur
6cc. Et fic patet refponfio ad omnia ilia quas
adducuntur de pr«dicatis Conciliis Generalibus.
Sed feftat refpondere ad rationes.
Ad primam, cum arguitur :Quandocunqueduo
funt feparata, quorum unum eft principale, 6c
aliud acceflbrium , principale poteft defendi, ac-
ceflorio remenantenon ta d o , 6c praefertim quan-
do terminatio non habet dependentiam. Sed in-
D d terefle