4.32,
,, caufis Fidei non apparet qnöd aliquis Auditor
„ fit conftitutus ordinarius. Oportet enim talcs
„ Auditores efle Theologos eruditiflimos, 6c in-
,, corruptiflimos : ÔC talium, quanta fûerit 6c fit
5, raritas in Curia Romana } nimis, proh dolor !
,, docuit experientia. Ecce enim qnöd in facro
„ Collegio tot Cardinalium, vix fuit, 6c eit binarius
„ Theologorum.,,
Ex quibus verbis trahitur argumentum primum
de Palloribus 6c Doótoribus qui confurrexerunt
4 3 1
j, eft, fi periculum eft in nefciendo, fi Theolo-
,, gorum alfit frequentia.,,
Sed iftud notatum non fufficienter refpondet 5
quia nec generatio fcandali , nec periculum nel-
ciend i, nec confilium Theologorum , dat Juril-
didtionem, ut clare patet. v
Ulterius, attendunt, 6c attendi rogant quod in
Curia Romana plerumque eft Theologorum abun-
dantia minor, quam confuevit efie Parifius,exempli
gratiaj 6c dum trahitur caufa Fidei per appel-
_____________ adverlus hxrefes doótrinaliter 6c judicialiter, qui-
Univerfitatem Parifienfem, ficut vifum eit pluries, ^ libet in fua Diocefi , 6c licite. Sed hoc negatur
lationem ad.Curiam Romanam , folet remitti ad
temporibus noftris. Prxterea non videtur ratio-
nabile caufam Fidei per tam folemnilfimos agita-
tam 6c difcuflam, remittere difcutiendam u n i,
duobus, vel tribus Cardinalibus non Theologis ,
ficut Dominus Balthafar nuper Papa Johannes ' -
xxni. facere conatus eft , in caula condemnatio-
nis Propofitionis defuncti Magiftri Johannis Par-
v i , qux ufque modo pendet coram Domino Car-
dinali de Ur finis, non fine gravibus damnis, 6c
cxpenfis Domini Epifcopi Parifienfis, 6c Inquifi-
toris.
Ubi tanguntnr tres rationes.
Prima videtur concludere velle quod Parifius
eft magis congruum caufas Fidei judicari, quam
per Sedem Apoftolicam. Quod folium eft , 6c
jam fuperiiis eft refponlum. j,
Secunda ratio videtur velle idem concludere , 15
propter remiftionem caufarum Parifius. Quod fi
aliquando fuit faftum , fuit propter confilium ,
non autem propter hoc habebant authoritatem
judicialiter condemnandi, nifi in remilfione eis
committeretur.
Tertia ratio idem videtur concludere v elle: led
procedit xquivoce. Concede nempe quod inconveniens
diet confultive , vel fcholaftice , five
dodtrinaliter agitatum per tot 6c tantos, remittere
uni, vel duobus, vel tribus confultive , ceteris
paribus. Sed non eft inconveniens fcholaftice
reprobatum, vel confultive per centum Dodtores
folemnilfimos, remittere tribus, duobus , vel uni
ad judicialiter reprobandum, cum illi centum ad
hoc nullam authoritatem haberent. Nec in hoc
nifi in difculfis per Ecclefiam, delarandoillaolim
fuifle damnata , vel inferentia damnata } nec valet
confequentia: fi dodtrinaliter poterant, quod
eflet fas judicialiter, in nondum difculfis per Ecclefiam.
E t cum dicitur quod nihil addit hujufmodi
damnatio judicialis , qui nullus#eft in Epifcopis
particularibus, relpedtutalium. Ad authoritatem
Apoftoli, quod Epifcopus debet efie inltrudtus ad
revincendum 6cc. conceditur , fcholaftice , vel
etiam prohibitive, ubi periculum timeretur, 6c in
difculfis per Ecclefiam, alias judicialiter , ut eft
didtum.
Ad illud de Hieremia , clare patet convinci
quod lolum loquitur de Papa in Ecclelia Militail-
t i , qui folus eft .conftitutus Temper Gentes 6c R e-
gna univerfa populi ChriftiaiTi. V el etiam poteft
intelligi de evulfione vitiorum quoad Epilcopos
particulars, qui eflent Prxlati in diverfisRegnis,
vel etiam de evulfione errorum difeufibrum 6c er-
rantium.
A d idem de {peculator, in Ezechiele.
E t cum arguitur ultra, quod non fufficeret Se-
des’ Apoftolica terminate 6cc. fi haberet tot Auditores
6cc. mirandum e f t , ubi ifti reperiunt tot err
o r s , quia modicum audiri fatigari Romanam'
Curiam , 6c Univerfitates quod oporteat habere
tot Auditors. In refpedtu namque caularum pro-
fanarum , caufas Fidei funt valde paucx. Nam
in ifto C onc ilio, quod jam duravit per Annum
cum dimidio , vel quafi , non vidi caufas Fidei
promoveri, nifi vel Johannis WiclefF, 6c Johannis
male facit Dominus Balthafar , quondam Johan- ç Huls , vel Hieronymi, vel denuntiatas contra
nes Didus, imo bene, in caufa condemnation» ,
q u x nulla fuit, 6c pro tali merito extitit declara-
ta per dictos Dominos Cardinales.
Irem , ad principale fic arguunt. Conftat ex
difeurfu nafeentis Ecclefix ufque nunc,quodPrx-
la t i , qui funt P a llo r s 6c Dottores , 6c alii Dolo
re s non Prxlati confurrexerunt adverlus h x -
refes.
Primo , dodtrinaliter difputando , feribendo ,
arguendo, increpando, non remiflo femper Judi-
cio ad Sedem Apoftolicam, vel Generale Concilium:
6cnedum dodtrinaliter hoc fecerunt, fed judicialiter,
quilibet in fua Diocefi. Et certe fi dodtrinaliter
poterant facere , fas fimiliter eis erat
Chriftianilfimum Regnum Francis, fine aflertore:
fic qued a multis temporibus paucx, in refpedtu
caufarum profanarum , caufx Fidei infurrexe-
runt. Nam pro una caufa F id e i, funt centum
profanae , nec oportet conftitui aliquem ordina-
rium Auditorem, imö nec debet, quia pró caulie
nobilitate 6c difficultate fola Sedes Apoftolica eft
ordinaria, 6c efie debet.
Et cum ulterius dicitur quod oportet tales Auditores
efie Theologos eruditiflimos } iftud ego
reputo fali'um: oportere videtur necelfitatis, quod
non poflit ferri Judicium nifi per Theologos} quia
Proceflus judiciarius fieri poteft per Juriltas , 6c
debet melius quam per Theologos.
judiciahter hoc facere, cum judicialis damnatioD Sed in examine Propofitionum, anfintCatho-
‘ ^ - — -— jjC£e vcj hxreticse v eft neceflarium confilium
Theologorum in lacro Collegio, non tarnen Au-
ditorum incorruptilfimorum. Non veritas ibi
e f t, ut ifti injuriofe imponunt} eft tarnen , Dei
gratia , abundantia , ut communiter , Theologorum
erudidlfimorum 6c incorruptilfimorum ,
tarn de Collegio, quam de aliis in Romana Curia,
ad confulendum, 6cdodtrinaliter reprobandum.
Concluditur ergo quod dicere fuper textu De-
cretalis dicentis, quod CM ajo r es caufa referenda fu n t
ad Sedem Apoftolicam , n u lli a lii p er ZJniverfum Or-
bem Paft or es & DoStores debent f e c i f dem caufis intromitt
(re: eft apertiflime nondum errate, ieddeliranon
addat ad d o d t r in a lem præter adjectionem
poenarum in fubditos rebellant es. Sic enim dicit
Apollolus, ad Tit. 1. 9. quod oportet Epilcopum
inltru&um efie in dodtrina fana» ut poflit eos qui
contvadicunt dodtrinæ fuæ revincere.
D.citur eis prætereà in perlona Hieremiæ quod
conllituti iunt ut evellant 6c deftruant 6cc. Et hoc
idem Ezechiehs in. Ôcxxxin. fub figura fpecula-
toris paiam oftenditur. „ Unde fi femper oporte-
55‘ ret cuuiasFidei, dum infurgunt per univerfum
„ O f bem, ad Sedem Apoftolicam referre , ipfa
„ Sedes non fufficeret terminare, etiamfi haberet
, tot Auditores caularum Fidei, quot funt Audi-
, tores caufarum profanarum } in quibus tamen
’ Locus carruptus»
nulla Propofitio eft Fidei Judicio, tanquam ha
tica condemnanda, vel inFide erronea, quæi
re 6c.infanire , 6c irritum facere Mandatum Dei,
propter Traditiones hominum.
Quas converfio, fi intelligatur quod nullo modo
fedebeant intromittere de caufis Fidei, five in-
difeufiis per Ecclefiam, five difculfis, utique bene
concluderent efle inlane didtum» Sed concludere
quod fit error; dicere quod Epifcopi non le pof-
funt intromittere diffiniendo de caufis dubiis F idei
répugnât determination! Ecclefiæ, Fidei veritati,
vel lacræ Scripturæ, non repugnantia evidenti.
Ultimo. Adver/arii, occafione prædibtorum,
quærunt duas tales Quæftiones.
Prima eft : ,, Utrùm fecundùm Jura Canoni-
» ca poflit aliquis Epifcopus, ex Privilegio , vel
}i confuetudine præcepta, propofitiones apud ali-
„ quos dubias in Fide, velmoribus, declarareut
„ errpneas in Fide 6c moribus, 6c in fua Diocefi
„ lùbditos fuos ad hoc tenendum cohercere, re-
„ fervata determinatione Sedis Apoltolicæ , vel
„ Concilii Generalis, 6c hoc præfertim ubi Studia
,, Generalia Scripturæ facræ vigent;
„ Secunda.Utrùm fecundùm JuraCanonicaPro-
» j polit ion es quæ de 1e funt erroneæ in Fide 6c mo-
,, ribus, ideo femper de Jure dicanturdubiæ, quia
,, aliqui etiamTheologi fe dicunt de illis dubitare.,
Ad primum dico , fine tamen præjudicio Sen-
tentiæ meliorisi
Primo, quod aliqui Epifcopi, ex privilegio Pa-
pali, , vel commiflione eis fafta per Sedem Apofto-
licam, poflunt Propofitiones apud aliquos dubias
in F id e6cmoribus, declarare ut taliter erroneas
6c in fua Diocefi fubditos fuos ad hoc tenendu *
per Ecclefiam non difculfis , decernendo no- A
. . ' . _ -.......—, quænon
Viter Propolitiones Catholicas five haereticas, alias A
non damnatas, male6c pelfime concludunt. Non
eft enim errare, fed viam fequi veritatis, nec ef-
ficitur irritum Mandatum Dei,propter Traditiones
hominum. Jus enim divinumSc canonicum in hoc
non dilcrepant, fed concordant.
Sed per oppofitum, ifti adverfarii Mandatum
Dei 6c Ec clefix infringunt, ad ufurpandum Ju-
rifdidtionem Sedis Apoftolica?', 6c lacri Concilii
Generali's, 6c dirumpunt, quantum in ipfis e ft, .
Privilegium Ecclefias Romanx.
Ulterius, concludunt quod ficut errores alii per-
niciofiflimi fuerant ante eelebrationem hujus lacri
Conftantienfis Concilii, de authoritate P ap x , 6c
fu x Cu rix introdubti, per erroneum intelledum
quorundam Jurium pofitivorum , per adulatores,
vel textuales homines } ut quod Papa non fubji- ___________ LC.JCJJUUU
ciebatur Concilio Generali } quod non poterat B coherceve, refervata determinatione Sedk Apollo-
committere fimoniam in collatione Beneficiorum}
quôd nemo poterat ei dicere, Cur ita facis? quod
non poterat celebrari Concilium fine eo, in quo-
cunque cafu, 6c ira de pluribus.. Qui quidem errores
damnati funt per hoc facrum Concilium, ver-
bis 6c faétis. Sic in propofito, neceflario fieri con-
venit de talibus erroribus qui diéti funt : ut quod
Prælati inferiores non habeant judicare de Fide,
præter quàm forte de Articulis F id e i, quantum-
cunque fuppetat eis copia Theologorum , quan-
tumcunque prætereà feandalum grave fuis fubditis
immineat} quôd infuper damnâri non poflînt, aut
debeant errores , nifi priùs, vel fimul evocentur
eorum aflertorès} 6c quod aliier faciendo Senten-
tia nulla eft, vel iniqua, licèt principale fit juftilfi-
mum,fcilicet eorum condemnatio} quôd denique
non fint damnandæ Propofitiones , fi poflunt ad
licæjvei Concilii Generalis, fi alicui Epifcopo fic
commiffiim per Sedem Apoftolicam fuper hoc, vel
Privilegium datum. Et effet; rationabiliùs fieri
tales commifliones,ubi Studia generalia Scripturæ
facræ vigent, ceteris paribus cun&is, quàm Epifcopis
particularibus carentibus Studio generali
Thcologiæ.
•Secundo, dico diftinguendo de dubio, quem-
admodùm folet diftingui, quôd quædam ett du-
bitatio Juris, & quædam Facti.
Sit ergo, quod aliquid elle dubium in Fide &
moribus dupltciter intelligi poteft. Unomodo,eô
quod aliqui dubitànt, non tamen quod fit in fe
dubium, quia jam cil per Ecclefiam dererminatum
five dilcuffum ; & tale quid poteft Epifcopus par-
ticularis , fine privilegio, autfpeciali commiflione
Papæ, fed ex officio, declarare effe erroneum in
aliquem bonum fenfum trahi, vel pro aliquo.fen- c Fide & moribus, vel hærecicum, perhbcquod eft
fu dabili fophiilicè glofari ; & ita de reliquis : ut ab Univerfali Ecclefia tanquam taie reprobatum.
quod Prxcepta Decalogi non fpectant ad Fidem,
quod materix difputabiles non fpedlant ad Fidem,
nec funt Fidei Judicio reprobandx. Qua;' omnia
magnam • afferunt perniciem in Ecclefia fandta
In qua conclufione horribiliter in argumento,
per fimile , claudicatiir , cum faciunt fimilitudi-
nem inter illos e-rrores, verbis 6c fadtis, per facrum
Concilium condemnatos, percofdem recitatos, 6c
Propofitiones veras 6c Catholicas prxdicatas 6c
fuperiiis racitatas, qux , ut oftenlum eft ad ocu-
lum, non funt easdem cum illis in materia,Forma,
vel fenfu quas adverlarii recitarunt..
De aliis Propofitionibus facit ibidem compara-
tionem cum erroribus fuperiiis in hac conclufione
recitatis, ut puta: non funt damnandx Pro'pofi-
tiones ad aliquem bonum fenfum trahibiles , vel
-K-r , . I — ----- - v i- iv u a iu n i ,
iNec oportet in hoc reiervare determinationem
Apoftolica; Sedi, vel Concilio Generali, cum jam
fuerit determ.inatum. Et poteft hoc quicunque
Epifcopus particularis, fivehabeat fub fe Studium
T h eo lo g is generale, five.non.. Tamen hoc de-
agere, propter varias bet a circumflantias poffibiles
cum confilio Theologorum.
Aliud eft dubium eo , quia non eft difeuflum
per Ecclefiam in fe, vel virtualiter, vel confecuti-
v è , nec apparet evidenter quöd repugnet ficræ
Scripturæ , vel quöd inférât evidenter aiiquod
per Ecclefiam jam damnatum, 6c quia multi graves
Doétores 6c folemnes in facris Litteris eruditi
contrarie opinantur, 6c habent utrique rationes
apparentes. Tunc dico quöd nullus Epifcopus
particularis, authoritare ordinaria, poteft tale dubium
judicialiter terminare, videlicet Aflërtionem
pro aliquo cafu dabili fophifticè glofabiles , qua- D tanquam Catholicam approbare, aut tanquam hærum
alium ab illis aflertorem non novi.
-Ulterius, cum dicit: E t ita de relic juu: ut quöd
Prxcepta Decalogi non fpeölant ad Fidem. Qiiod
ütique verum e ft , fic accipiendo fpeötare ad Fidem
, quöd lint mere credita , 6c nullatenus Ici-
ta , vel cognita in lumine naturaii: 6c de if ta ,
quöd materix difputabiles non fpeölantad Fidem,
nec funt Fidei Judicio reprobandx , cujus alium
•ab iftis, nefcio aflertorem.
Sed ifta per me afleritur, 6c fuit aflerta, quöd
Tom. r . Pars U l.
reticam condemnare.
Hanc Sententiam probo aliquibus rationibus:
quarum prima fit ifta.
Si Epifcopus particularis poflit in nondum dif-
cuflis per Ecclefiam 6cc. diffinire} fequitur quod
quilibet Catholicus tenetur 6c obligatur, de ne-
ceflitate falutis, credere 6c tenere diffinitionem 6c
determinationem in dubiis.
Secunda. Di£tis pertinentibus ad Fidem cujuf.
libet Epifcopi particularis, 6c quod quilibet Epif-
E e