ter per bonas cautelas, explorationes , & infidias :
fed dum comparative præfupponit pofitivum, coq-
fcquens eft, omninbque omnis tyrannus meretur oc-
cidi villanè, See.
Sed quoniamjuseft, ratio, Scæquitasquoduni-
cuiquereddatur, &pariter debetur quod meretur;
itno omni fcmoto dubio apud quemlibet feientem
Jus , eft ratio , Sc æquitas, quöd omnis tyrannus
occidatur villanè per explorationes, & infidias, eft-^
que propria mors.
Sequitur ulteriiis, quod quinta, fexta, feptima
Alfcrtiones, funt veræ ex eadem radice, quâ præce-
dente-s.
De oétava vero dicitur, quod eft Catholica, 8c
vera. Probatur: quia fumo iftos textus facriEvan-
gelii, Matth, x v i 1 1. & xix. Cap. quibus dicitur.
Si. 0 cuius , manus , ant pes tui , te fcandalifant,
abfeinde eos9 Sec. Stint enim ettnttchi , qui cajlrave-
rwit fiipfis propter Regnum ccelorum, dec. Aut ad-
verfarius recipit iftos textus fecundum fenfum litte-
ralera, Sc fic licet feipftim mutilare , quod prohi-
betur hoc Præcepto: Nonoccides : vcl redibit quod
licitum eft, in cafu, occidere abfque judiciaria potefta-
te , quod eft prima Aflèrtio: auttranfibitadfcnfum
fpiritualem litteræ ; Sc habebitur propofitum hujus I
oétavæ Aflertionis.
De nona autem dicitur , quod eft vera in fcnfu
propofito, Sc ad per juria, multaque alia peccata, Sc
damna temporalia viam præcludens.
Item. Patet ex rationibus foétis, in proponendo
pro parte quæftionis negativæ, quam perfupradi-
éta, & confirmatur fic. Juftitia enim, dum eft comes
juramenti, manifeftum eft quod nullum jura-
mentum focialitatis , quocumque modo f i t , obligat
, nil! ad æqualitatem Juftitiæ. Sed æqualitate
Juftitiæ nulli fit præjudicium, fed inæqualitc, dum-
taxat Juftitiæ, ad quam nullusobligatur, neepo-
teft obligari , ut patet ex conditione præjudicii :
quod præjudicium importât inæqualitatem Juftitiæ.
Ergo manifeftum eft , quod in cafu focialitatis
juramenti, feu promilfionis, See. Sicut in Afler-
tionibus.
S e c u n d a D e l i b e r a t i o .
E x quibus omnibus concluditur , lälvä tarnen,
femper determinatione hujus lacrofanéti Concilii
Generalis, aut lânétæSedisApoftolicæ, quôdpars
quæftionis negativa eft tenenda, fcilicet, quod has
novem Alfcrtiones, See. Judicio Fidei non funt re-
probandæ.
Ethæcdiéla fintcum omni humilitate, Sc reve-
rentia, Sc cum tanta follicitudine inquirendi Catho-
licam veritatem : quâ comparatâ, temper fui, film,
& ero paratus eidem indubiè , Sc firmiter aflèntire.
In teftimonium præmiflorum, me manu mea fub-
feripfi.
T e r t i a D e u b e r a t i o .
Salvo femper meliori Judicio , dico, fecundum
quod ffiihi apparet, quod prædiétæ novem Alfcrtiones
funt difputabiles, Sc opinabiles, Sc deffenfi-
biles , non interveniente in oppofitum Ecclefiæ
Præcepto, aut prohibitione : funt tarnen propter
ignaros, Sc non bene capientes, aJiqualiter periculo-
fat , cum nefeientium fit conditio, etiaicinmalis,
velle fc Scripturis. , Sc veritate velare. Undè funt
potius prohibendæ, non propter fc , led propter
minus benè intelligentes-, ficut Sc duracibarialicet
faniflima, infantibus prohibentur. Sic etiam iftæ Afi-
fertionesi, licet non hæreticæ ; tarnen quia brigofæ,
ppfiùnt à dogmatilàtione prohiberi, non autem Fidei
Judicio reprobari. Rationes quse me movent,
non adduco, pro prasfenti, ad evitandum prolixita-
tem.
Q u a r t a D e l i b e r a t i o .
Proteftationibus prtemilfis per me Ikpius in alma
Univerfitate mea, in pluribus adibus publi.ee re-
petitis , quibus adhsereo , Sc adhserere intendo,
quamdiii vitam duxero in humanis, videlicet, quod
non intendo verbo, vel feripto aliquid dicere , vcl
fcribere difionum facra: Scripturas, Fidei, Sc veri-
ta ti, determinationi Ecclefias lacro fan61a: , cui
femper volo ftare, eidem fubefle, cui meipfum, Sc
omnia dida , vel feripta mea, prafentium tenorc,
fubmitto : proteftando infuper , quod non intendo
hie aliquid dicere , vcl feribere in praejudicium,
vel infamiam alicujus ; maxime cum non dicantur
in cedula aliquem habere Aflertorem, vel etiam in
oppofitum habere aliquam partem, vel faltem non
mihi conftat : fed intendo cum Fidei veritate libe-
rare Regnum Franciae, cujus.fumindigena, quantum
mihi poflibile eft, ab infamia falso, utaudivi,
impofita per nonnullos, quod in eodem Regno fc-
1 minati lint, Sc pullulant errores in Fide, praetextu
iftarum novem Aflertionum , qua: fo n t ; Licitum
ejl9 See.
Quibus proteftationibus pracmilfis ad quasftionem,
qua quserebatur ; utriim ha: novem Alfertiones
funt Fidei Judicio reprobandae. Refpondeo fub du-
plici conclufione: quamquam etiam pro parte mea
relpondi in cedula generali quatuor Ordinum Men-
dicantium digefta mature, Sc cum multa delibera-
tione , Sc difcuflione confeda ; videlicet prima,
quod nulla illarum novem Afiertionum Judicio Fidei
reprobanda eft , eodem Judicio declarandum:
ad quarum reprobationem me remitto ibidem: nifi
quod addo, ad reprobationem prima: Conclufionis
talem rationem. Si enim hujufmodi Alfcrtiones efi-
fent Fidei Judicio reprobanda:, ex hoc quod vide-
rentur repugnarc lacrae Scripture, vel contentisin
ca ; fequitur quod opinio Hicronymi, de obfcrva-
tione Lcgalium, Sc reprehenfione Cephte, eflet Judicio
Fidei reprobanda: Sc etiam opinio dc Conccp-
tu Virginis gloriofie, quod eft reprehendere Eccle-
^ fiam, fuper opinabilitate deconfcrvationeLegalium,
& dc Conceptionis feftivatione. Si enim prima Af-
fertio, cum aliis fuis fequelis, de occifione tyranni, ef-
fct condemnanda Fidei Judicio, vel reprobanda, ex
hoc, quod aflerit occifionem ipfius extra Judicium
fore licitam ; fequeretur quod opinio Dodtorum
tenentium , Moyfem licite AEgyptium occidilfe,
eflet Fidei Judicio reprobanda.
Item fequeretur quod opinio T u l l i i , de morte
Julii Ca:laris,ad Fidcijudicium pertineret.Sequcretur
etiam, quod duobus Regibus invicem bellantibus,
Sc eorum quolibet aflerente, licite inbello interfe-
cifle; alter eorum neceflario errarct in Fide, Scad
Judicium Fidei pertineret: quod videtur abfurdum,
nec per Principes fuftinendum tanquam cis prajudi-
ciale, Sc injuriolum.
Pro fecunda Conclufione adduco quamdam rationem
fundatam fuper reftitutione hm x Ix fx fienda,
dc neceffitate lalutis, per illos qui pollunt. reftitue-
D re , vel facere reftitui, juridice interpellati : Sc fic
formetur ratio. Quandocumque aliqua perlbna,
vel Communitas eft falfe difFamata, pra:fcrtim de cri-
mine ha:refis, quod eft pelfimx nota:, debet per
Judicem interpellatum contraJITam infamiam provi-
deri, Sc fieri reftitutio Ipoliato. Sed Regnum Franciae
eft de erroribusinFide,' praetextu harum Afler-
tionum falfe, Sc perperam dilfamatum , cum non
pertineat ad Fidem, ut'oftenfum eft in prima Con-
clufione: ergo Jtfdices debent in caufa Fidei hujufmodi
Pró délava verb notandum, qubd pröpo nens ali-
la infacraSciiptura, præfertim parabolica, Scfimodi
infamiam providere, ScRegno fpoliato refli
tuere famam fuam : non poteft autem melius reftitui
, quam Propofitiones non pertinentes ad Fidem,
declarare per Judices Fidei non fore tanquam in
Fide erroneas reprobandas.
Major, Sc Minor lunt nota:. Poll: quarum Con-
clufionum probationem addo tertiam Conclufionem,
qu^taliseft.
qua 1
gurativa, duplicem habent fenlurn. Unum, quern
faciunt, qui dicitur exterior, Sc fuperficialis, quern
gignunt, prima fronte, in animo audientis, nec latens
myfterium capientis talium * in quo fiunt, Sc dici-
tur-exterior, Sc medullarum ; ficut patet exemplo de
nuce, quæ alium colorem ingerit fenfui vifus in cor-
Quælibet diótarum Afiertionum eft opiniabilis, A tice, Sc in tefta, Sc alium in medulla: alium etiam
Sc fuftinibilis tanquàm vera, nec funt propofitæ al
quæ rationes..................lint folubiles, Sc faciliter
diflolvendæ.
Ifta Conclufio duas habet partes ; quarum prima
fic probatur. E t primo, de prima Aflèrtione : quia licitum
eft Lege naturali , cuilibet membro fuccurrere
faluti corporis fui, Scvitæ, etiamperinteremptio-
nem cujuflibet membri alteriùs in vitam capitis ma-
chinantis. Leg e etiam morali tenetur vafiallus, ut
ait Oftienfii, in Summa , tit. de fidélitate 'vafifilio-
rum, ■ & forma juramenti. §. x . Quid fit fidelitas. E t
concordatRaymunduSjLib. il. De raptoribus. §.xvi.
de quibufdam, in fine, cum Gldfa. Et Veritas, Lib. 1.
Traftatuprimo. >C. xi. Tenetur, inquam, vaflaHuSj-ex
juramento, ad incolumitatem fervandam fui Domini.
Concordat Joannes, in Summa <Confëffbrum, dicens,
quod vafîàllus debet habere -femper in memoria quæ
m iftis vetfibus continentur :
Incolume, facile, tutum quo que pojfis honefium
'Utile confilium fidus dabit, auxiliumque.
Hoc etiam divinaLege eft exemplatum in Moyfe
Ægyptium perimente,injuriantem Hebræum /Qu an-
.tbmagisfiegiflètinfalutem Domini naturàlis. ‘Quod
•exemplum habetur Exod.u. Fuit etiam exemplatum
•in Joab, Ablalon occidente, non ex Præcepto Regis.
z . Reg.xvm. E x quo patet prima, fecunda, Scter-
•tia Alfcrtiones,non folum delicico, Scjautlhorifatio-
n e , feddeilaudabili, Scmoritorio.
Interroget fe undfquifque, fi'laudaret, & præmia-
ret,ad poflè, liberantem ipfuim deneceiniuftà. Nc-
■ que infidiæ maleficiant hujufmodi occifionem : Hicu
enim laudatus eft à Deode ftudiofa, ■ & infidioft Sa-
cerdotumBaal occifione. 4. Reg. x. Per Jofiie etiam
infidiæ fuerunt , de Mandato D omini, exemplatæ,
Jxffivm.
läporem fcnfui guftüs cortex ingerit, 8c alium nucleus
latens. Sic ergo Propofitiones infacra Scriptu-
ra,infenfuquern verba faciunt, prima fronte,non-
nulla: nondiim capientibus fenfum quem flagitat Spiritus
fanélus , Sc non intelligendo in fenfu Spiritus
fanóti j in errorem inducunt. Hujus fcntenti^
eft exprelsè'Gregorius, in P ro lo g o M o r a l iu m Cap. h i .
E t fuper Ezechiélem j ut in communi cedula po-
nebatur: 'hirjus fenrentia: eft Dominus Bonaventu-
ra exprefsèjinX^.in. Sententiarum.
Concordant etram in virtute impugnatores iftius
Afiertionis oftav^e dicentis , quod Spiritus fanélus
loquitur in facrä Scripturä, non utendo terminis prin-
•cipaliter aliquando , Sc quod non intendit quod
quiefcarur in illis: qui tarnen termini funt facientes
'ferifum luum terminalem, Sc litteralem; lie enim lit-
■ tera occidit, Sc efiet error. Non ergo ftandum eft
in ifcnfti termrnorum, quibus non principaliter utitur
" Spiritus'fcnélus; fcd fcnlu rerum, quibus utitur ac}
fignificandum alias res.
E'ftergo "verum, quod L e x Vetus'Sc N o va , lem-
per habent aliquem fenfum litteralem verum , ex
quo fit efficax Argumentum,fecundum Auguftinum.
Cumque hoc tarnen flat, quód fcmper tenere fcn-
fum •litteralem verum , quem faciunt termini, Sc
littera, inducunt in errorem, in fenfu teiminorum
qoiefeendo.
N ec ex hoc confunditur läcra Scripturä j nec fcn-
fus littcralis, quern intendit Spiritus fanélus;, eft fallus:
Sc patet eriam, quöd fenfus Grammaticalis eft
litteralis. '
Et licet dicatur, quöd läcra Scripturä habeat L o -
gicam pro fc , Sc Grammaticam , hoc eft, quod
non fubjicitur eis., cum fit Domina,, Sc ipfie ancil-
la:: nihilonrinuis tarnen ipfo utiturcommuniter illarum
fcrvitio: alioquin non oporteret ad intelligen-
dum lacram Scripturam addifeere alias artes. E t fic
Nec modus mortis, quod dicitur debere occidi, C patet oélava.
villanè, G a llic è ,vilainement^ talestyrannosinfidèles
, nocet Afièrtioni ; cùm crimen etiam fit vifla-
num,hoc eft,ignobile. UndèfccundhmTullium :
Vrra ilia nobilitas efi^ qua moribus comprobatur oma-
ta. Et per confcquens, eft rufticitas, quæ moribus
Ibrdidatur.
Quarta etiam Aflèrtio ex prædiélis apparet vera ;
Sc præfertim fi capiätur ejus fcnfus litteralis, qui,
ut allegarur contra oétavam Alfcrtioncm, per ean-
dem impugnantiam debet attendi, Sc cognolcicur
per circumftantias litteræ præcedeucis, Sc fequentis;
Sc qui etiam dicitur ad fenfum , in quo loquens in-
telligit. Cujus fcntentiæ eft Doélor fubtilis, in quar-
to: prout etiam extititallegatum in cedda communi,
volens probare , quod hæc Propofitio non eft
figurativa : Hoc <?/?, Corpus me am, & probat per
Nona verb probatur'": quoniam juramentum noq
eft fcrvandum , cui deficiunt comités juramenti,
Juftitia, Judicium, Sc Veritas, vel aliquis illorum.
Nunc autem juramentum, quodvergitin præjudi-
dium, Sc contra Jus fponfæ, aut liberorum, quibus
fponlus, Sc Pater amplius obligatur, caret Juftitia,
& Judicio, quia contra Jus, Sc per confcquens,
•indifcretè. Hujus Sententiæ eft Canon, xxn .^.v .
per totum. Idem Alexander de Halis; Sanétus Tho-
mas; Bonaventura; Joannes, inSummaConfeflb-
rum, Lib. 1. tit. iv. E t fic patet prima Propofitio.
Secunda pars probatur per relponfionem ad Argumenta
in oppofitum fàéta , Sc præîèrtim ad ilia,
quæfundabanturluperPræcepto: Nonoccides.
Clarum eft quôd iftud Præceptum -non loquitur
prohibendo omnem occifionem ; fcd innocentis,
hoc quod fequitur : Quod pro vobis tradetur, j ) propria authoritata, Sc livore vindiélæ : Sc lie cur-
I. Cor. xi. 24. E t quod ifta fit figurativa : Petr
erat Chrifius , 1. Cor. x. 4. Probat per hoc quod
præcedit : Bibebant de fpiritaliydcc. Conftat autem,
quod tres Alfcrtiones præcedentes, Serres fcquentes
loquunturdetyrannolpecificato,-6choftili,8cnon...
Ergo fecundum fcnfum fuum litteralem , qui ca-
piendus eft, ut diétum eft, expræcedenti, •& fe-
quenti, Sc ab intentione loquentis , hæc Aflèrtio
quarta non loquitur univerläliter de tyranno : & fic
patent primæ feptem Alfcrtiones.
■ unt omnes authofitates.
Similiter refpondetur ad xArgumenta fundata fii-
per illud Præceptum : Non perjurabis, Contra no-
nam, quod juramentum bene circumftanrionatum ,
ac debitis comitibus convallatum, eft fcrvandum;
alias non.
Ad Argumentum ergo arguunt, qübd nullus debet
occidi, nifiprocriminenotorio, notorietateJuris
, Sc faéli. Dicitur, qirbd hoc verum eft, in Fora
P
Lochs corruftut,