AB a in Concilio ConftaHtienß 93 6
Prætendunt aliqui defrenforcs dodrinæ hsrcti-
ealis novcm AftertionUm j condfemnationem earum,
quia diredè non pofl'unt, per indiredum impedire :
turbarét, inqûkirit, pacefn fadam, 6c divifiönes
induceret iftä dämiiatio.
Sed refpondetur ad propöfituni, contrarium.
Primo. Quia dodrina hæc ràdix eft divifionufriy
qua remanente non fuccife, magis, ac magis divi-
fiones pullulabünt.
Secundo. Quia dodrina hæc peftifera tollit, 6c
9 3 f Relpondetur ad quintam y quod ilia quæ publiée
monftrata funt in apertione materiæ, prima vice,
Propofitionis quæ incipit, iÆfiim° Saturn 8tc.
& clariflimum eft , quod concernit Præcepta De-
calogi, quæ Scriptura facra, 6c per confequens Ca-
tholica, tradit, ôcalTeric: imo 6c hoc portit Aflertio
y dicens, quod eft conformis Legi divins.
Relpondetur ad fextam y quod hæc quæftio patenter
involvit defFenforcs foos, vel affertorés, tan-
quàm reos in caufefenguinis, & homicidii, nedùm ^
unius, fed multofumy feltefn eX confilib, defFenfio-
ne, 6c aflenfo : rcpugantes autem font immunes.
Nihil omnino dicitur, quod hæc Aflèrtibfpedatad
Judices Fidei, propter iftos terminos, Licitum, lau-
dabile, 6c meritoriurh : 6c maximè quia fe fundare
nititur non Jure divino, ubi caufa aperta eft contra
ipfum Jus. Sic deniqûe quæfitum füiflèt de ifta :
fhùlibettyrannus 6cc. quæ , Judicio Fidei, damnata
eft ut hæretica. Fatendum eft tamcn, quod alia ra-
tiori'ejfpeéht ad Judicium fanguinis, ficut ad crimen
læfæ Majeftatis Regalis.
Relpondetur ad feptimam negative: quoniam viam
aperit, 6c aperuit ad omnes cônjurationes, 6e cônfpi-
rationes, proditiones, Regum înterfediones, & Prin-^
cipum, tàm Ecclefiafticorum, quàm fscularium ,
iunda maximè quarta Aflèrtione , quæ eft velut
. * r l i K / t ____J 1_____A Rr
énervât omneiri pads ftabilit-atem y dum homicidia,
infidiàs, 6t perjuriafovet, ficut patet intuenti 5 præ-
fertim in nona, ubi dicitur, quod nullus juransté-
netur fervare juramentum , fi fit in foum præjudi-
eium, uxoris, 6c liberdruüf.
T ertio. Quia materiam hanc fie jam non * çorttra-
didione pofitam, folemniter in hoc fecro Cbncilio
non damnare,eft6c eam patenter approbare, juxta
illud Canonis: Error, eut non refifiiiur, apprabatur.
Attento, quod hæc materia moralis fob probabilita-
te relinqui non poteft : quia fob probabilitate non
fonthominesôccidendi, nequeiflfidiandum eft, ne-
que perjurandum.
Quarro. Quia fie confueverunt hæretici’, poft-
quàrn efFuderuntvenenumerrorum foorum, dicere :
Ecce fileamus, non turbemus paeem, ficut patuit
Maxima , feu Major ad hanc AlTertionem , 6c ad B in Arrio, 6c fàutoribus ejus. Sicinpropofitoy quia
alias inde fequentesy dum ait generaliter, quod
jQaiiibet tyr annus deb et occidi 6cc. Unde, de quocum-
queRegej quod machinatur in mortem P a p s , vel
Imperatoris, pro tollendo Dominationem eorum ,
quatenüs alii lubfogentur. E t notetur etiam prima
refponfio, 6c qualiter extendi poteft ad Dominum
qualemcumquey imo ad fervos viliflimos.
Refpondetur ad odavam negative : cujus ratio
patet ex prscedentibus.
Refpondetur an nonam negative : cujus ratio
patet ex prsecedentibus , 6c ex illis q u s vidimus.
Sic enim dicere poterit quicumque vaflällus Domino
foo, tarn Ecclefiaftico , quam fsculari. T u
plane tyrannus es y tu machinatus es contra lalu-
tem Regis tui , vel Domini fopremi y tu non Jure
principari conaris in ho c , aut illo Principa-
tu.
Refpondetur ad deeimam , ficut ad prsceden-
tem.
Relpondetur ad undecimam y quod de duobus
malis, nunquam alterum eft eligendum, proprie lo-
quendoy quia fi eligendum, jam non eilet malum. Ni-
hilominus, magis ad intentionem relpondendo, dicitur,
quod h s c regula nunquam habet locum, ubi
poteft evitari majus, 6c minus, ficut eft in propo-
fito noftro, ubi Rex habere falutem fuam poteft, fine
aliena nece y ficut fogiendo, vel fc recludendo,
vel adverlarium incarcerando, vel aliter, mille mo-
dis,per fe, vel per foos.
Refpondetur ad düödccimam, negative: cujus ratio
manifeftiffima eft per praecedendia y quia poteft
utrumque juramentum fervari. Primum, de debito
defFenfores aliqui do6trins hujus mortifers, perle-
quuntur verbis, 8cfa£tisaflidue impugnatoresejus,
tarn judicialiter, in fa£lo perverfas appellationis ,
quam perlequenter coram Domino Cardinali de
Urfinio, quam extrajudicialiter, miris in modis.
Et attendatur, quod non poteft dici injuria major
uni Chriftiano , prsfertim Prslato , vel Prin-
c ip i, vel Confeflori, vel Confiliarib Principum ,
quam quod fufcitabit divifiones, 6c guerras, fi Fidei
materia dilcutiatur, atque terminetur.
Illi poiTo dicendi funt feditiofi, vel foandalofi j
qui dodtrinas fcandalolas j 6c leditiones feminant y
non qui jam peftifere feminatas,6c nirais,proh dolor
! adultas eradicare contendunt y Icientes, quod
a Ipeculatore filente pereuntium fanguis exquiritur.
Denique Fidci veritas ubi dicetur , fi in Generali
q Concilio fobticenda cenfetur ? Nonne Gregorius ait :
Utilms nafti fcandalum yermittitur, quam veritas defer*
™.
Qualis tandeffi crudclior impietas, quam erran-
tibus in via morum, nolle petitum tramitem often-
dere veritatis?
Tandem pro fationibus, 8c allegationibus, notetur
codex continens allegationes, rationes, 6c exem-
pla,juxta cafum verum,vel primo modo , vel le-
cundo modo fumptum y q u s omnia fi non foffi-
ciant, poterunt adhiberi duas Propofitiones f a d s
in publico, ad elucidationem hujus materis: qua-
rum una incipit: tALftimo me bornrn. E t altera :
Oyortet harefes ejfe, i.C o r .x i. ip . Sed quoniam
tsdiola fortalfis , 6c dilpendiola relponderetur h s c
deliberatio, fi jungerentur h s c omnia cum eafidelitatis
erga Regem : 6c alterum, de fidelitate con- D dem deliberatione y judicavi feorsùm ponere, 6c jufervanda,
ficut promifla eft cum altero milite, vel
proximo. Nam fi Fides hoJH fervanda e jl, lecun-
diim Auguftinum , 8c Dodores omnes , 8c ficut
Gentium Lex omnis tradit, Judsorum, Saraceno-
rum, Paganorum, Tartarorum, 8c omnium quan-
tumlibet Barbarorum ? Multo magis juramentum
proximo fiduciam habenti cum altero, fervandum
eft; neque fob fidione tyrannidis, velproditionis,
non notorie, nec probate,violandum.
Exclamemus igitur illud Zorobabel, Efdrd. iv.
4 1 . Quoniam jMagna efl veritas, & yravalet y q u s
tanto fulgentius emicat, 8c emergit, quanto ceteris
errorum tenebris obfeurari qusritur, 8c demcrm
dicialiter tradere, fi opus eft, utinAdisregiftren-
tur.
Epilogans igitur dico primo. Quod hæ Aflertio-
nes fpedant ad Fidem y ficut ifta , Quilibet tyrannus
&c. q u s damnata eft tanquàm erronea in Fide
6c moribus, 8c hæretica, 6c per confequens, fpe-
dans ad Fidem : contrarie, 8c oppofitum dicere,
reputo hæreticum.
Dico fecundo. Quod errantium multitudo, per
depravationem afFedus , Vel ignorantiam , aut aliter
, non fâcit prædidas Aflèrtiones probabiles y cùm
Stub•
* For/an leginium cum contradiftione , vel non con-
tradi&oriè.
937 Circa7)ammtionemr>ropofit.J.cPar'vL 938
Stultorum infinitusJit numerus, Eccle.i. i f . 6cfimi-
liter hsreticorum.
Dico tertio. Quod repiitantes has Aflertiones pro -
babiles,habent conlequenterdicere, quod temerarie
funt aflertx in Fide, 6c bonis moribus,pro regula,
6c Lege vivendi: 6c quod cx talibiis reputatis pro-
babilibuis, procedere ad certam mortem, non abfol-
v itj fed acculit hoffiicidiUm.
Dico quarto. Quod h s AfTertioneS non poflunt
verificari per fugas adverlariorum , fcilicet fingen- /
do cafom mortis inevitabilis, vel cafum divins re-
velationis , vel voluntarie glofando , vel allegando
cafum aliquem fingularem verificationum aliquarum,
cum fint univerfaliter pofitsy 6c ita de reliquis dif-
fugiis.
Dico quinto. Quod non eft licitum P r s la t is ,
Dodoribus , primariis Judicibus , etiam fsculari-
bus, in caufis Civilibus, fou Confiliariis eorum, vel
Confefloribus, negare, vel etiam dubitare falfitatem
harum Aflertionum , poftquam fuerint eis fuffi-
cienter propofits, atque declarats: non enim lo-
Ium hsreticus eft qui aflerit contra Fidem y fed
qui etiam falfas opiniones contra eam gignit, vel fe-
quitur, fecundum diffinitionem Auguftini.
Dico feXto. Ad formam propofits qusftionis,
quod h s Aflertiones funt judicio Fidei reproband
s , id eft digns reprobari: imo 8c de neceflitate
Prscepti affirmativi, debent reprobari, prout de- *
dudum eft.
J o. &c. propria manu me fubferipfi. Die
quarta Menfls Decembris. Anno Domini i 4 i f .
in teftimonium veritatis , quantum impleam Qffi-
Cium meum , tanquam Ambafliator Chriftianiflimi
Regis Francoriim, ac Univerfitatis Parifienfis, 8c
E c clefis Gallicans , pro Provincia Senonenfi, ad
hoc laertim Concilium Conftantienfe, 8c ne de in-
fidelitate, inobedientia , 6c perjurio forth fim no-
tandus, cum proteftatione quod impleantur Re-
quefts nuper, tertia prsdidi Menfis Decembris,
f a d s , per organum Reverendi Magiftri G . Pul-
chrinepotis, pro interefle Fidei, 8c honore prxdi-
dorum Regis,Univerfitatis, 6c Ec clefis Gallicans.
T e r t I a D e l i b e r a t i o
Partis affirmative.
C 1 Frater meus germanus, eflet talis interfedor ,
^ cum in hoc non difpenfarem y quia hoc eflet contra
Fidem, 6cveritatem. Idcircbdico, quodqus-
ftio, pro parte affirmativa, eft vera} fcilicet, quod
Fidei Judicio font reprobands tanquam h s r e t ic s :
quod probatur fic: Omnis hsrefis Judicio Fidei eft
reprobanda y fed novem fopra d id s Aflertiones funt
hsrefis y ergo funt Fidei Judicio reprobands: quod
eft probandum. Major nota eft per omnes Theo-
logos, 8c Canoniftas. Forma eft bona , 8c Minor
patet clariflime , cum eft prima Aflertio contra
primum Articulum Fidei. Nam primus Articu-
lus Fidei e ft : Credere in Deum. Sed fecundum D o-
dores facros, ut habetur in compendio Theologie
s veritatis y Credere in Deum, eft ipfum credere cf-
fe y 6c credendo, ipfom amare y 6c ipfum amando, in
ipfom ire y 6c eundo in ipfum j in membrum ejus in-
corporari. Sed talis interfedor, in primaAflertione
prsd ida non credit, non amat, non vadit, non
incorporatur in Deum: ergo de diredo, eft contra
primum Articulum Fidei: 6c hie ipfe , & omnes
iftam Aflertionem hxreticam tenentes, fuftinen-
tes, 8c deffendentes, funt Judicio Fidei reprobandi,
8c condemnandi tanquam hsretici, cum prima Af-
fertione , 8c aliis novem fequentibus, q u s tanquam
correlaria cadunt ab ipfe prima.
Dico ad fecundam Aflertionem , quod falfe eft,
8c hsretica y quia talcs Leges puniunt tales homi-
cidas, 6c non punirent fine culpa : ergo non per-
mittunt.
Tertia Aflertio eft direde contra Fidem : ergo
hsrefis. Confeqüentia bona eft. Antecedens probatur
: quia Fides tenet quod omne malum eft de-
meritorium: fed homicidium eft 8cc.
Quarta Aflertio eft contra divinum Prsceptum:
[ ergo contra Deum. Item contra Deum , immo
contra Fidem y quia Fides} efl credere quod non vides.
A u g - ' „ Quinta Aflertro eft contra Jacram Scriptiiram, di-
centem , quod nullum malum impunitum : ergo
homicidium debet puniri.
Scxta Aflertio eft contra Canones, ubi fic habetur
: Non efi licitum , propter dejfenfionem rerum ,
aliquem occidere. . In C. Accipimus. De homicidio
fatt. Capitulum fecundum, eodem titulo. Ergo talis
interfedor illicitus, non eft remiinerandus y inib
puniendus.
Septima Aflertio eft contra Canones: ergo contra
Ecclefiam fendam : ergo eft hsrefis, xxnr.
quafl. v. in Summa : quod fic habetur. Non licet
alium interficere, nifi habeat poteftatem ab alio, 8c
quod xelo juftitiie fäciat; 8c quod interficiendus, fit
incorrigibili? : fed talis interfedor non poteftatem
* habet 8cc. Ergo non eft diligendus.
Odava Aflertio eft contra Mandata Depalogi,
q u s font intelligenda ficut jacent y 8c contra Arti-
culos Fidei, qui ficut ftant, funt intelligendi. Ergo
in eis littera non ocCidit y quia fic Deus in fuis
Prsceptis deciperet nos, quod eft hsreticum dice-
re , quod Deus fit deceptor alicujus, quia folus Deus
in quern peccatum non cadit.
Nona Aflertio eft contra facroS Dodores, foper
illö P rscepto: Non occides, ubi omnis occifio in-
jufta , q u s fit tripliciter , prohibetur. Videte in
compendio Theologis veritatis. Sed ifta interfediö
fopra d id a , eft injuita, 8c prohibita: ergo eft h s retica,
8c reprobanda. Major eft nota, 8cCatho-
licä, quia drcta approbäta per Ecclefiam, funt fecro-
rum Dodorum. Minor etiam eft vera, 6c Catho-
lica * ut habetur ibidem,‘ in glofa y ubi dicitur f ic :
quod nullus alium debet interficere, nifi fit miniftcr
Legis, 8c habeat authoritatem y etiam quod faciat
^ Xelo Juftitis, 6c non amore vindidsy eftqueiftud
approbatum per Ecclefiam. Ergo talis interfedor
facit contra Articulum Fidei, ficdicentem: Credo
in unam fin 61 am Caiholicam Ecclefiam.
Item videtür mihi, quod omnes fopra d id s Af-
fertiones font contra Fidem. Probatur f ic : Proprium
objedum ipfiusFidei, eft ipfe Deus. Sed talis interfedor
direde facit contra Deum : ergo contra Fidem.
Et prsfoppofito, quod talis fit fidelis contra
Fidem. Ergo font condemnands, 6c etiam cum
proteftationibus per me alias, in Tholofena alma
Univerfitatc prsmiflis, affirmatis, 6cnegatis, qui-
bus adhsreo.
Q u a r t a D e l i b e r a t i o
Pro parte ^ffirmativa.
^■ C T Ego &c. Licentiatus in Theologia, iftacol-
legi ex facra Scfiptura , 8c non intendo aliquid
dicere contra Deum , nec contra proximum , aut
determinationem fen d s Matris E cclefis. Dico tarnen
veritatem, pro Fide fuftinenda: 8c qui tenet iftas
Aflertiones, non bene tenet, ut mihi apparet, 8c
manu mea propria fubferipfi y 8c meum nomen ,
& cognomen appono, cum figillo: manu propria
feriptum.
Nnn 3 Sub