tè prteftitam, funt peccataj&quodlibeteorum, pec-
catum elt 3 fimulque hase Propofitio: Quilibet ty-
ramus 8cc. quodlibet eorum affirm a t , 6c dicit el-
fc Iicitum: 8c erga ipfa ftatim audita fe falfam probat,
feu erroneam , 8c non indiget alia condem-
natione a pud intej^ige litem quid no minis3 fyqtiia
ad fenfu
intentionem quoque Ligiflatoris, 8c contra ipfum
nihil pdteft lic'ite fieri, nequecpticedi: nulla enim
L e x humanaconcedere poteft quod licite homoin-
dcbite occidatur 3 fed quod tyrannus, in cafu propo-
pofitio occidatur, non eft indebitum, ut digefta
multiplicitery 6c luculenter,8cfufficienter demonmanifeftum
e f t , quodPropofitiones,de ftrant. E t ergo quod tyrannus, in cafu propÖfito*
quibus prasfens fermo, iftis carent circumftantiis ; .occidatur, in nullo contrariatur Prsecepto, quod
8c notorie falfum, quod ex condemnatione hujus di£tum eft: Non occidest \
Propofitionis, Quilibet tyrannus, & c . patet mani- EädemrefponfiofatisfacitMagiftris JordanoMole
ft e condemnatio earumdemPropofitionum , 8c , fin i, 8cJoanniGerfon,fimiliArgumentodeceptis.'
quod continent dodtrinam illam virtualiter, & in Quarto. Ad idem dicit Cardinalis 3 quod h«ec
fimili radice fundantur. . ' dodtrina eft contra illud Exod:xxi. 14. Si quisper
Unde, dum in cafu propofito: Quilibet ftlbditus i induftriam occideritproximum fuum, & per infidias3 ab
author it ate Legis, -J- Sententia, vel Mandat 0, pctefi licite Altari meo evelles eum, ut moriatur. E t denique a it :
tyrannum occtdere $ & in Propofitione; tyran- Eft contra rationes condendi Decretalem illam: Pro
nus &c. dicitur,wtf»expeäata Sententia,veilMandato Ju- humani. De homicidio. Librofexto^editam injConci-
dicis cujufcumque: maiaifeftum e ft , non, inquam, lio Lugdqnenfi: ubi contra interfedtores per Aflaf-
perfedtefenteniiato ,fed foecO'habenti fenfurrt difci- finos ponituf pcena dxcommUnic'ationis, depoßtionis d
plina;, qubd Cardinaliserrat3dogmatifinsex con- Dignitate, Honoré,'Ojficio, & Beneficio, ipfo fatto
dfemnatiofle hujus Propofitionis 3 Quilibet tyrannus quod quicumque talis fu i t , ü toto Chrtfiiano poput'd
8cc. eafdcm Propofitiones fore condemnandas, perpetub dijßdatus eft : fic quodpoftquam probabilibus
quodque continent do&rinam illam virtualiter, 8c tonfliterit argumentis aliquem fcelus tam execrabile
in fimile radice fundantur: eodemque modo ref- cdmmififßjnullatenusaliaexcommunicaiionis, feudepo-
pondendum eft Magiftris Joanni i . M orini, 8c Joan- fitionis adversus eum Sententia requiratur. Sed non
ni’Gerfon, ejufdem erroris profeflbribus. g intelligit, neque * loquitur, neque de quibus affir-
Secundo. Cardinalis primam Propofitionem, 8c mat. Occidere enim per induftriam,• düm eft oc-
fex alias fequentes fimul impugrians, dicit quod ‘ cidfcreex Cledtione, feu ex certa malitia : 8cqui,in
addunt circumftantias plutimum aggravates i ficut de cafu propofito, fubditus occidit tyrannum, quam-
auchorifatione cujuflibet Legis, divince, naturalis, vis pccidit quidem eligensj non tarnen ex eledtio-
& human&$refpe£hi talis homicidii, in fecunda Pro- ne 3 pro eo quod eledtio non eft in eo primum oc-
pofitione. Item. De turpitudine, 6c vilitate riior- cifionis priricipium, fed induciturex neceffitatead
tis , in tertia. Item. Quod Rex-debet approbate eligendum occifiönem, quam, extra neceflitateiri
tale homicidum in tribus fequentibus. exiftens, non eligeret.
Sed refpondeo, quod ilia fine approbatione , ex Ergo h x c dodrina non eft contra illud Exod;
propriis,afiumit fibi in Propofitione, juxta allegata: Xxi. 14. Si quis per induftriam 6cc. dato qüöd illud
minime credendum eft ei ^ ex eo quod per digefta ,■ obfervaretur hodie 6c obligaret.
quodlibet eorum verum eft,hoc Iicitum,vel debitum.- Sed quoniam hoc Prxcep turn yuisper induftriam
Tertio. Ad idem afpirans dic it, quod h x c do- 6cc. eft Prteceptum judiciale Veteris Legis: Hac,
örina eft contra illud Precept um Decalogi: Non inquit Dominus, fuht fudicia, cjm propofuieis: 6c,
occides, fcilicet abfque authoritate judieiaria > 6c paucis interpofitis, fequitur: Si ejuis per induftriam
contra illud : xxm. Qutcftione v. Capite, Si non licet. 6cc. 6c Cardinalis, ficut patet ex ejus Propofitione>
quodfumitur ab Auguftino,L i b r o , credit, quod.illud Prteceptum darnnat hanc do-
ubi dicrtur: His igitur exceptis, eyuos vel Lex juft a ftrinam: ideb evidentiffimum e ft , quod , fecungeneraliter,
vel Spiritus Sanäus fushtia Deus fpecia- düm eum , Prasceptum judiciale Veteris Legis, ex
liter jubct occidi: eyuiftjuis hominem, velfeipfum, vel ejus inftitutione, habet yim obligandi. Sed illud
"""ettitur. Et(^ pnejudicat Fidei veritati, düm per hoc habetur
' ” quod ritus, cultufve prioris populi adfiuc duraretj
'K’cumcjtse occiderit ,• homieidi.
xxiii. Qujeftione vm. Gapite, Quicumejuej quod fu-
mith» ab eodem Auguftiho , eodcm Libro , ubi
dieifur: Q u i fine publica aliyua adminiftratione male-
ficum, furem, facrilegum, adulterum, & perjurum ,
vel auemlibet criminofum interfecerit, aut trucidave-
rit, vel membris debilitaverit , vclrit homicida judi-
cabitur; & tant 'o- aerius, auanto non ftbi ä Deo conceft
fum poteftatem abufiv'e ufurpare non timuit.
Et omifib, quod male eonvocandum * c. xxnr.
q. v. Sinon licet $ ipfe dicit: Nonoccides, ÖCtextus
communiter habent :fons juftiüd> ipfe dicit: Spiritus
SanEius juftiti<t Deus, volo, Deo propitio, oiten-
dere,' quod propriam vocem ignorat. Le x enim,
düm in cafu propofito cuilibet lubdito datauthori-
tatem tyrannum occidere, 6c authoritas Legiseft
publica authoritas, five ad adminiftrationem; non
taut um fciolo, fed etiam cceco palpanti poft parie-
6c qiiöd Chriftus nondüm veniflet.,
E t ergo, utrüm habendus eft proiftde de ha:refi:
vëhementer fufpe&us, judicet Ecclefia.
E t ego ad hominem fic arguo: Si quis per induftriam
occiderit ftuum proximüm, & per infidias 3 ab A ltari
meo {evelles eum, ut moriatur , ait Cardinalis.
Sed pono , quod homo liber per induftriam oc-
cidit proximüm fuU.m, 6c per infidias, 6c fugit in
Ecclefiam, 6c apprehendit cornu Altaris, ficut de'
Joablegitur,in.Regum. C . 11. Etergo,fecundüm
Cardinalem , talis homo liber ab Ecclefia, ejüf-
que Altari evellendus e ft , ut moriatur. Confequens
annullat Immunitatem Ecclefiafticam. Extra. De
Immunitate Eccleftarum, inter alia. E t ergo Cardinalis
multiplicity-, 6c periculosè e r ra td üm in creden-
dis, fecundüm Auguftirium ,in Libro, Contrafundatcm
notum eft , quod hæc doétrina nullo modoD mentum Manichaorum , Çapite iv. Non minor eft
adverfatur fed per omnia conformis Capitulis alle-
gatiSjdo&rinaèquc Auguftini,in primo Libro,De Ci-
vitate Dei 3 6c Pr£ecepto, quo dictum eft: Non occides.
Nohne nofèit Cardinalis, 6cufique nofcèrede-
b u it,propter tempus, quód difto Prsecepto occi-
fio hominis probibetur T non qualitercumqüe 3 fed
dumtaxat fecundüm quod habet rationem juftitise,
t Vidttur omiflun
4. Legendttm, Jordano
expefiata
Lotus corruptus.
authoritas Ecclefiæ, quàm Evangelii‘3 Ego ,ihquit,
non crederem £vange lio, nift (^atholica Ecclefia mecom-
moveret authoritas. E t xxv.q. I. Violâmes dicuntur ,
quod in Spiritum Santtum blafphemant, qui Sacros
Canones violant.
Et ex , illis dùm manifeftumeft quod Præceptum
judiciale Veteris L e g is , fecündùm fenfum littéra-
lem mortuum e ft, 6c mortiferüm, illis qui ex inftitu
* Fer fan legendum, de qyaftitutione
L e g is illud obfervant,, 6c credûnt haberc
vim obligandi ; manifeftum e f t , quod fenfus litte-
ralis in laera Scriptura o ccidit animam 3 6c quod
Card ina lis , dùm de hac doétrina diflërens d ic it ,
quod ad confirmationem erroris a d d it , quod litte-
ralisfênfus Scripturæ facræ o ccidit animam, à v e -
ritate graviter aberrat 3 6c requiro E c c le fiam ,
quod Cardinalem ^ quatenùis .hoc quod ait A p o -
ftolus :. L it te rd o c c id it , expppere c o g a t , u t Lortè
quod Deus'.ei.fihgûlariteç fe v e la v it, promulgatum
v eniat,ad,ùtiiitatem Eëclefiæ3 v el quod inimicusA
h ôm o , in præ judicium Fidei fibi p e rfu afit, procul
fiat à finibus E c c le fiæ côndemnatum j 5c ne C ar-
dinalis virtutis vocabuli ignarus , ampliùs paralo-
g iz e tu r ,T 6t poft fodales fuos evagetur longiùs.
Aflaflîni fu e runt, 6c forte adhuc funt quidam
in fid èle s , qui e x quibufdam falfis opinionibus, quibus
fuerunt nu triti, de facili ad occidendura ihit-
tebantur quemeumque Chriftianorum 3 non curant
e s , fi ob h o c occidendi eflènt ipfi : 6c per illos
dùm quidam ex e le& io n c , feu e x eerta m alitia, p lu-
res o cc ide run t, v el o ccidi fa c e r en t* j quofdam quidem
in corp o re , quofdam v e ro in corp orc 6c anima.
E t nonnulli Magnates taliter perimi formidantes,
coaëti fuerunt fecuritates ab eorum aflàffinorum
Dom in o im pe trà re3 ficqu eab e o , non àbfque dignitatis
opprobrio, quodam m odo vitam fuam redi-
liie re. Concilium Généra le tanto volens periculo
occurrere animarum, 6c neceffitati v falutique fub- ^
v enife hominum, prædidtam con diditDecretalem.
S éd , in cafu propo fito , fubditus ochidit tyran-
h um , non .quidem e x ele étione , feu é x certa malitia
féd præter intëntiôftëhl p rincipa lem, • Cx ne-
'ceffitate d.ebiti impulfus : 6c ficqu afi per açcidens;
dùm ma lle t, fi fieri poflefc, ë üm hO n b c c id e re ,&
principaliter ad quos -f o b lig a tu r , in tén d itR e g em ,
ôc Rempùblicam in falute 6c dignitate , âbfque
opprobrio deffendere. E t hæ c do&rina non eft
contrd. ràtiortes conderidi di£lam De creta lem : fed
reétè in telligen ti, magis-ab ea pèrfüadetur.
Refponfio elidit Afgumeritum Magiftri Joahnis
Gerfbn , qui ex eodem Jure male , 6c non inte-
ledo, cbnfimiliter huic do&rinæ contradicit.
Q u into . A d idem d icit Cardinalis , quod d iâ â
do£trîna multômagiseftcon demnan da : quia mul-
tb pejus circumftantionata e ft , quàip illâ Prop o-
fitio condemnata Joannis W ic le f f3 quæ point’ j
quèd Populates pojfunt, ad eorum a rb itr ium , Dominos f
delinquèntes p u n ir è , & côrtigerè. -
Sed refpohdeo, quod arbitrium popularium, dùm
non eft eis L e x juftitiæ , neque dat poteftatem
licite quid fàcere: fed L e x , d iv in a , naturalis, 6c
humana 3 6c per digefta j in cafu propo fito , quilib
et fubditus, au th o r ita teL eg is ,d iv in a é , natural
is , 6t humaftæ , po te ft tyrannum occidere 3 contra
rationem: imo ftultum e f td ic e r e , quod d ifta d o -
£trina multo magis e ft con demnanda, 6c pejus
circumftantionata , quàm ilia P ropofitio Joannis
W i c l e f f , quæ p o in t , quèd Tdpulares pojfunt 6 ad
eorum a rb itr ium , Dominos delinquentes corrigere.
Se xto. Quantùm ad ultimam Propofitionem :
d icit Cardinalis , quod hæ c doftrina eft contra
Præceptum illud De ca log i : T(on perjurabis , ubi
omne juramentum videtur debere o blèrvari, quod
non v erg it in detrimentum animæ 3 6c permittit
quod , fecündùm eamdem d oâ rinam , in nullo ]
ligat juramentum, v el confoederatiofaéta interali-
qu o s , fi vergit in ptæjudicium alterius> jurantium,
v ç l confoederàtorum, fponfæ fuæ , aut liberorum.
Sed refpondeo , quod ritèjurans , dùmexjura-
mento non obligatur ad alia quàm ad quæ ex in-
tentione fe obligat 3 manifeftum e ft , ad fenfum,
quod nullus rite jurans obligatur, ex juramento,
ad aliquod extra ejus intentionem jurantis, * eft
omne præjudicium quod ejus ^ontinget juramento
3 eo quod, oppofitô dato, ipfum contineretur
infra limites juramenti, 8c ei nullo modo continget.
E t ergo cèrto certiùs eft , qu'ôd nullus rite ju-
rans tenetur obfervare juramentum, fi contingat
quod vertatur in ejus præjudicium. Et hoc quidem
non adverfatur, fed per omnia conforme eft
illi Præcepto: Non perjurabis 3 quo obfervari diiin-
taxatjubetur quod infra limites licici continetur ju-
râmenti.Et fæpè contingit, quod juramentum quod
vergit in ejus damnum temporale poteft homo, abfque
dètrimento fuæ animæ, obferVare , 6c füo -f-
digefta, minime tenetur obfervare 3 luce clarius
eft , quod Cardinalis errat, aflèrerts quod jllo
Præcepto : 2\{o»/)fry«r^w,omrtejuramentum debet
obfervari, quod non vergit in detrimentum animæ.
Ad àliud verb quod præmittit : Refpondeo ,
quod non fequitur 3 fed ejus oppofitum ftat cum
Propofitione : ficut pofito quod Sortes inter duo
mala conftri&us , ju ravit, né occideretur, quod
de fuis bonis Platonem fineret libéré mille auffèr-
re florenos : in quo quidém Cafu manifeftum e f t ,
quod juramentum Sortis fimul eüm obligat, 8c
vergit in ejus præjudicium. Séd hoc non répugnât
Propofitioni, dùm hîc præjüdiciurri éftpræmedi-
tatum, 6c de jurantis intcritionè3 6c in cafu Propofitionis
eft extra intentionem jurantis , 6c im-
præmeditatüm. Et quia ilia Cardinalis, abfque pro -
batione, ex propris loquitur: ideb juxta allegata,-
fibi non creditur, 8c.Propofitionem minime infirmât.
Eadem refponfio dànda eft Magiftro Jordano
Morini, 6cJoanhi Gerfono: qui éx ejufdem Præ-
cepti ignorantia, Pr-opofitidni non intellëébe obni-
tuntur^
Septimô. Quantum àd omnës Propofitiones >
dicit Cardinalis, quod ,, Hujus do&ririæ condem-
,, natio non mihùs fieri poteft abfque fpedali ex-
„ preffione de ëjqs Aflertore , qiiàm ilia , quæ
„ nuper in unâ Seffiorie faëta eft conti à. ërrorem
,, in Bohemia, De Communication populi fub. utraqué
,, fpecie. „ \ . . . v N
Sed ego refpondëo , quod minime , quantum
àd primum , fibi crëdèhdum eft 3 dùm id fine
probatiorie,èx propriis aflerit 3 6cdèîcrub 4., utrùm
AfTertôr hujus doétrinæ exprimatur ; vél délirât,
' dùm propofito négOtio in nullo præjudicèt, »liquid
aflereré fuperfluum puto pariter 6c ômitto 6c
ëx his tàm claie expofîtis , dùm ëft manifeftum,
8c ex digeftis in primo Traélatu , quod hæc
doârinà non eft morbida , rieque mortifera 3 ÔC
hæreticum nihil conftittiit nifi pèrtinàci'a in morbida
doétrina , ut dicit Auguftinus in xvih. L i bro.
De Civitati Dei. Câpite l i . manifefta eft
temeritas Cardinalis , quâ dicit, quod hæc doc-
trina condemnanda eft , proüt 6c prædiéta Propofitio
: Quilibet tyrànnus, condemnata eft 3 videlicet
tariquàm ërronea in Fidé , 6c moribus ,
& tànquam hæretica , fcandalofâ , feditiofa , 6c
ad fraudes , dëceptionés , mendacia , proditio-
nës, 6c perjuriâ' viam præbens 3 6c pertinaciter
doétrinam hanc pernitiofiffimam aflërentes funt
hæretici, 6c ut taies,juxta Canoriicas6clégitimas
Sânétionës, pùniendi. Et quia fæpè Argumentum
) eft bonum, 6c confequens falfum, vélimpoffibilë;
ideb admiflb quod éx illis , quæ Cardinalis fie
temerè aflerit, manifeftè fequatur quod aflereré
inter Catholicos di&as Propofitiones efle proba-
bîles, vel fotfàrî veras 3 eft errùnéum, vél fàpiens
S s s 3 " hæ-
* Locus corruptüs : for fan legendum ; in omne præjüdicium q uod
ex ejus '
f Locus corruptus : for fan legendum; & ficut per
J Locus corruptus : forjan legendum y i t de feèuri-
Torfan legendum, feceruiu f Torfan ad quod d0