vel evidenter confecutive j Epifcopi autem eft,
executivam illius, vel fubfumptivam, fub applican-
tia Juris jam declarati. Prariuppofki ergo Judicium
Epifcopi p'ar ticulare f primam Papa: difcuffio-
nem. Licet Epifcopi in nondum per Ecclefiam
difcuffis poffint, ubi periculum timetur verifimi-
liter de fcandalo, doftrinaliter agitare, 8c etiam
prohibere , non tamen tanquam hteretica aliqua
Condemnare. .
Et cum ulterius dicunt* patet igitur , quia fe-
cunda Conclufio prsefata de Tra&atu ante di£lo, ^
4 x 8
„ dicialiter condemnare , in quo cafii videntur
,, procedere ilia quae di£ta funt in fecunda & quin-
„ ta Conclufionibus* tamen videtur quod nec E-
„ pifcopus , nec Facultas , aut alias Papa: infe-
,, rior, poflitcondemnarejudicialiter& folemniter
„ hserefes implicitas , de quibus inter litteratos
,,, 8c in faeris Litteris erudites eft quaeftio, veldu-
„ bitatio * quales videntur Conclufiones prgedi£la;,
,, vel etiam aliquge quas Facultas Theologia;
,, condemnavit. ,,
E t ad hoc videtur ratio 8c au&oritas concoreft
fufficientef fundata in Jure divino 8c humano,
8c in confuetudine laudabili praefcripta, nec propter
unam glofam magiftralem in DecretalibuSj
Vel Decretis , etiamfi reperiretur ad oppofitum,
damnanda e ft, fed tenenda : concedo ad fenfum
iarpius didtum, aliter non.
Unde melius eft tenere textum, 8c glofam Decre-
talium 8c Decreti , ad intelle&um Doftorum ,
qua: non contradicunt, vel contrariantur Juri divino
, ut male dixit xxxn. error mifliis de Scotia
Parifius: N e c blafphemant facram Scripturam, ut
dicit xxxin. Nec infapientia quam habent mun-
dana funt iEgyptii juxta xxxvm. 8c qua: non debet
, velut palea, pro magna parte excludi ab Ec-
clefia, juxta xxx ix . Nec funt fapientia Babilonica *
ut hie fuit alias prasdicatum coram facro Concilio
Generali, etiam vocando latruncuios, tenentes
Conclufiones fundatas in textu Decreti 8c in glo-
fa. Melius, inquam, eft adhserere talibus textibusg
8c glofa:, quam propria: opinioni, penitus in nul-
lo textu fufficienter fundatae, imo exprefle repugnant!
textui per omnes Doftores cum glofis rite
intelle&os, 8c communiter.
Ulterius cum dicitur, ,,8c fic remanet tertia
„ conclufio falfa per Magiftrum Tolofanum po-
„ lita „ Hoc eft manifeftiffime falfum. Quinimo
Conclufio pofita contra Tholofanum, per Parifien-
fem, eft falfa 8c erronea, 8c a pluribus haeretica repu-
tata.
Rursum confirmant ftium Propofitum fic in-
quientes.
Facit pro prsemiflis, ad oftendendum de con-
„ dare. Irrationabile enim apparet quod Epifco-
„ pus Parifienfis , qui quandoque non eft Theo-
,, logus, nec in faeris Scripturis peritus , poflit
„ opiniones Doèlorum Theologiæ fententialiter
„ condemnare. ,,
Item , ad hoc eft au6loritas Innocentii Pa-
,, pæ III. in cap. Q u o tiehs. xxim. q. i . ubi ait :
>s Qu o tien t ratio Fidei v en tila tu r , arbitror omnesfra-
„ très & Coepifcopos noftros nonnifiad P c irum , id eft,
,, a d f u i nominis auttorem , debere referri. Et ibidem
dicit Glofla. e A l iu d eft qusftionem de Fide
„ mot am terminare, quod nulli prater quam R om a -
„ no. Sedi permittitur, ficut hie dicitur: aliu d eft ip-
Jam fine dijfinitione ventilare j quod Patriarchs &
„ Prim ates fa c e r e poffunt, ficut ibi continetur. Et
„ poftea Glofa objiciens ait : v idetur contra. E x t r .d e
„ H s r e t . A d abolendam. Nam ibi innuitur quod i l -
l i fu n t v itan d i tanquam h s r e t i c i , quos ipfi Epifcopi
„ dixerint v it an do s. ,,
„ Sed die quod illud intelligendum , quando
,, tale quid dicunt quod certum eft efie hærefim:
„ hic verb cum dubium eft. Cui concordat Glofa
,, lx x x . D ift . Cap. 1 1 . fuper primo verbo F id e , u-
,, b ia it : fe d expone h ie , in F id e , ideft fideliter,
,, ut poflet agitare caufas F id e i, fed non proce-
„ dere ad Sententiam. „
,, Ex quibus omnibus patet quod nullus infe-
,, rior Papa poteft determinate fententialiter quæ-
„ ftionem motam deFide, præcipuè quando lit-
), terati dubitant, 8c contrarie opinantur. Ad
„ quod concordat Innocentius III. E x t r . de 'Bap-
tifmo ,& ejus effeftu , ubi dicit : M a jo r e sEcclefia
,, fuetudine laudabili legitime præfcripta, quod ne- ca u fa s , prafertim A r ticu lo sF id e i tangentes, adT>e-
„ dum in UniverfitateParifienfi, fed in aliis Stu- ,, tri Sedem referendas 8cc. Ad hoc etiam facit. Cap.
,, diis Generalibus fit proteftatio communis per , , Fundamentum. de fu m .T r in . & F ide Cath. in C le -
, , Theologos, dùm faciunt aliquos abtus , quod , , mentinis.
„ nihil dicent contra Articulos Parifiis damnatoSjC |§d: quas objediones refpondent multiplici-
qui alibi rationabiliter funt condamnati. „
Dico quod proteftatio eft laudabilis, in hoc
quod proteftantur fe'nihil dicere velle in fàvorem
Articulorum Parifius, vel alibi rationabiliter dam-
natorum , fcilicet fcholafticè , 8c doârinaliter :
quia quilibet debet velle nihil dicere in favorem fal-
fitatis rationabiliter, dodlrinabiliter, vel fchola-
fticè reprobatæ. Non eflet autem femper error
dicere aliquid in favorem Articulorum Parifius,
vel alibi damnatorum, cum damnatio fxierit alias
revocata. Ideo oportet addere rationabiliter. Sed
non fequitur quod poflit per ipfos Epifcopum 8c
Univerfitatcm aliquid per Ecclefiam non difcufi-
fum, tanquam hæreticum judicialiter condemna-
r i, licet poflit per Epifcopum tanquam periculo-
fum Puis fiibditis prohiberi, 8c fic remitti ad Se-
E t primo, fic dicunt : quod „ omnia ifta Jura
„ loquuntur de caufis, Peu quæftionibus Fidei ter-
,, minandis 8c diffiniendis judicialiter, 8c ideo in
,, nullo faciunt contra Facultatem Theologiæ,
,, quin poffit quæftiones, etiam apud aliquos lit-
„ teratos dubias fcholafticè terminare, 8c dobtri-
,, naliter diffinire, antequam ad Sedem Apoftoli-.
„ cam referantur , ficut fupra eft oftenfum , in
„ primo Articulo hujus capitis. Sed confiât quod
,, ifta refponfio validat meam conclufionem , 8c
,, invalidât illam adverfariorum.,,
Secundo, refpondent fic : quod „n c cE p ifc o -
„ pus Parifienfis, nec alius quicunque non Theo-
,, logus, nec in faeris Scripturis peritus , poteft
aut débet, fine Theolo^ot um confilio in Fide
dem Apoftolicam , vel Concilium Generale tan- p . ,, dubias 8c non manifefte h^reticas quseftiomes
quam h;ereticum reprobandum , vel Catholicum u ,, fententialiter , feu judicialiter condemnare. „
Sed ifta refponfio approbandum, ut fæpiùs eft expreffum. non evadit difficultatem.
Denique ifti ad fuum propofitum amplius oftendendum
objiciunt contra fe, per objectiones alias
per me fabtas fub iis verbis.
„ Sed contra prædibla objicitur quod licet ad
„ aliquem inferiorem Papa pertineat, vclperti-
,, nere poflit hærefes manifeitas, 8c explicitas ju-
t Locus corrupt!».
N ec enim Papa, nifi miraculum concurreret,
vel revelatiofpecialis, poflet, fine confilio Theo-
logorum , quccftiones hujufmodi terminare. L icet
ergo quod cum confilio, ficut non loquitur,
non poflum fine manibus debellare Regem , ei*go
pofllim cum manibus meis. Undeexnegativanon
fequitur affirmativa, non pofit^ circumnanti&termiminorum
5 ficut non fequitur : Chimasra non poteft
videre fine oculo.^ vel lapis 5 ergo poteft vi-
dere cum oculo.
Pra:terea Patriarchy 8c Primates non poflunt
fine Theologorum confilio ventilare qüaeftioném.
Sed cum h o c , per cap. Qu o tien t eft terminanda
qusftio , ad Sedem Apoftoli'cam eft referenda. Ergo
ä fortiori, inEpifcopis. Ceterum, in difcuffis
per Ecclefiam , Epifcopi non poflunt etiam aut
debent judlcarc fine confilio Theologorum.
I tem , Confilium non dat Jurifdictionem, fed
praelupponit.
T en io refpondent fic : quod , ,$non obftanti-
bus prydibtis Juribus , Epifcopus Parifienfis,
veJ alius , de confilio Facultatis Theologia: ,
„ peritorum facra: Scripturx, poteft tales opinio-
„ nes, fi oftendantur efle contra Fidem, fenten-
tialiter condemnare. Imo in cafu, hoc poteft fb-
la Facultas T h e o lo g ie , ficut patet ex quarta 8c
„ quinta Conclufionibus, 8c earum reprobationi-
,, bus. „
Sed etiam ifta refponfio in nullo evadit Arti-
culum, pro quanto probat quod in iis quae nondum
per Ecclefiam. funt difeufla, Epifcopus particula-
ris non poteft. Unde cum dicunt, Nonobftantibus
ju r ib u s p r s d it t is , Epifcopus poteft dye .fioftendantur ejfe
contra Fidem. Quod verum e f t j fi oftendantur evi-J
denti oftenfione , ita quod inferant evidenter oppofitum
Fidei, poteft tunc Epifcopus fententialiter
condemnare , id eft fore condemnatum per
Ecclefiam, vel tanquam ha:retiGum, 8c in Fide er-
roneum declararej non autem in illis qua: funt dubia
, 8c in quibus graves in Theologia oppofitum
opinantur, nec evidenter Fidei facrae repugnant,
Vel fequentibus ex eadem: nec competit Faculta-
ti Theologia:* qua: nullam Jurifdibtionem in hoc
habet, fed etiam poteft dobhïnaliter, confultive,
8c fcholafticè reprobare.
Falsè ergo dicitur j fi ita intelligantur quarta 8c
quinta Conclufiones, quod judicialiter fblumpof-
fit Facultas Theologia: 8cc.
Quarto $ refpondent fic inquientes:
„ Dieendum eft ad omnia ilia Jura, quba in—
j, telligendafunt de Judiciaria diffinitione,8c Sen-
„ tentia fuprema j led per hoc non tollitur quin (
„ aliqui inferiores Papa poflent Quxftiones hu-
j, jufmodi terminare, 8c judicialiter diffinire, dif-
,, finitione 8c Sententia inferiori 8c fubordinata,
„ ficut patet ex dibtis 8c dicendis j 8c etiam ex
,, Bulla Domini * V . allegaca:ita quod fuprema dif-
i, finitio Papa: Catholici, qui ell Univerfalis E-
,, pifcopus, omnes,8c ubique obligat.E t ita hu-
„ jufmodi diffinitio dicitur Sententia; abfolutè 8c
„ fimplicitei^ Sed fubordinata diffinitio Epifco-
,, porum Catholicorum inferiorum non fic uni-
,, verfaliter obligat. E t ideo non dicitur diffini-
,, t io , vel Sententia , nifi fecundum quid. Et
„ fic diffinire vel fententiäre, vocat ibidem glo-
„ fii ventilare j quia non ell fimpliciter termi-
nare.
,, Ciim hoc non flat tjuod obhgat fubs fubdi-
„ tos, fecundum quid, fcilicet quoufque per Se-
„ dem Apoftolicam , vel Summum Pontificèm
„ aliter fuerit fententiatum 8c diffinitum.
,, E t fuppofito quod talis inferior Sententia,
,, vel diffinitio non obligaret, in cafu$ ad cre-
M dendum, quia ilaret in cafu quod illud fic dif-
,, finitum eflet hoereticumj tamen regularitcr o-
,* bligat ad oppofitum non dogmatizandum, vel
,, publicè docendum ,inDiocefi Epifcopi fic dif-
„ finientis. Et ficut diftum eft deEpifcopis, fic
,, dieendum eft dc Collegiis, Vel aliis pcrlonis ad
,, hoc poteftatem, vel auöoritatem habencibus, ra-
, tione fuorum fubditorum.,,
* dteji forth Urbanï
Verum hæc refponfio non poteft flare cum textu,
nec cum glofa, nec per fe.
Primo, non cum textu, qiiia fecundum eum,
ciim ratio Fidei ventilatur, talis ventilatio eft ad
Sedem Apoftolicam referenda : ergo non alibi terminanda.
Tenet confequentiaj quia quod eft alibi
referendum, ibi eft terminandum , 8c non a*
libi.
Item 5 fequitur : Epifcopi fblùm poflunt ventila-
1 re : ergo non terminare. Sicut fequitur : folurrt
poteft movere : ergo non quietafe j quia dicitur
oppofitum, poteft quietare. Ergo non folum poteft
movere*
Item , non poteft flare cum glofa, qua dicitur*
quod N u lli p rater quam Romans S edi permittitur qua-
ftionem de Fide motam terminare. Ergo nulli Epil-
cöpo particulari permittitur.
Item * dicit glofa quod Primates poffunt, & P a triarchs
, qusftionem fin e dijfinitione terminare. Ergo
omnes Epifcopi poflunt terminare. Tenet conie-
quentia, per locum à majori diftinftione*
Item, non poteft flare cuin glofa, lx x x . D ft. fuper
verbo F id e , ubi fic : poffunt agitare caufas F id
e i , fe d tion procedére ad Sententiam j ita quod /#*
Sententia, flat confufè 8c diftributivè.
Item, non poteft flare per fe refponfio didla :
1 quia fi eft Sententia fecundum quid * 8c terminatio
& diffinitio, 8c non fimpliciter talis diffinitio fubordinata,
fequitur quod non fit Sententia, terminatio
, vel diffinitio. Sicut fequitur ; eft homo *
8c in quid, ut homo mortuus, 8c non fimpliciter.
Ergo non eft homo. Prætereà dicit refponfio quod
obligat fuum fubditum, fecundum quid* quouf-'
que per Sedem Apoftolicam, vel Summum Pontifi-
cem aliter fuerit iententiacum, vel diffinitum talis
Sententia fubordinata,
Sed contra : quia per adverfarios,Jure divino,-
canonico, civili 8c naturali, 8c ex ftatu hiérarchie
©, Epifcopi habent Jurifdi&ionem diffiniendi,
8c caufas Fidei terminandi. Et perconfcquens, talis
authoritas non videtur præfupponere Poteftatem
fupremam , feu ab ilia dependere* fic quod
per illam poflet caflari velannulari, 8c quödobli-
get ufque ad illam, 8c non ultra.
Item , fcontra hoc quod dicit: quod T a lis inferior
Sententia , v e l diffinitio ^ non obligat in t o fu , ad
credendum , quia fta re t in cafu, quod illu d f i c dijfini -
turn effet hsreticum i tamen regularitcr obligat a d oppofitum
non dogmatizjmdum, v e l pub lice docendum tn
D io ce fi Epifcopi f i c diffinientis. E x primo fequitur
quodfimplexnunquam, aut rarö eflèt cèrtus quando
deberet in hoc obedire Epifcopo diffinienti in
non fibi evidenter repugnantibus Articulis Fidei,
quia nun quam, aut raro eflet certus quando diffinitum
eflet Catholicum vel hæreticum. Et idem fe-
queretur, diffiniente Papa * qui etiam poteft erra-
re, Fidem diffiniendo.
Ulterius, illud quod fùbditur apparet erroneum*
8c male fonans, 8c Fidei præjudicans * fcilicet quod
Hujufmodi Sententia inferior, regulärster obligat a d oppofitum
non dogmatizandum > quia fi illud diffinitum
1 eflet mihi evidenter hæreticum , teneor Contra ,
illud dogmatizarc, non obllante Epifcopi vel Pa-
pæ diffinitione j ubi autem non conftaret, teneor
fibi credere.
Demùm * adhuc notant ifti adverfarii* dicentes
quod ,, Hæc glofa poteft aliter întelligi, ubi fei-
„ licet * 8c quando Propofitio contraria Fidei
vel non generavit fcandalum in tina Diocefi 9}
„ vel ubi poteft fine perienk) néfeiri five diffimu-
„ lari , vel ubi non habetur fufficicnS confilium
„ Theologorum determinandi quid explicité rc-
„ pugnet Fridei, vel facræ Scrinturæ, quod idem
eft. Scciisjudicandumeft, li fcandalum ortum
,'y eft,