1 8 7 Acîa Conclût T ar ifienfis, 188
qui Magiftros fuos in deliberationc fua ; St prote-
ftatur ficut Dominus Nannetenfis proteftatus eft,
qubd non intendit tangere famam alicujus viventis:
St ideb fupplicat ne quis exiftimet qubd aliqua
dicet propter bénéficia recepta à Domino Duce
Aurelianenfi y nam antequam cognovifièt ipfum
Dominum Ducem,informatusfuit.
Dicit de Falfitatibus St erroribus hujufinodi Pro-
pofitionis. Ideb quia alias locutus fuit in quibuf-
dam Sermonibus, oportuiteum fugere. Etappa-
ret fibi, qubd nulli lüftincnt illas Propofitiones tan-
quam veras in Fide.
Verumtamen aliqui eas exponunt. Alii funt qui
judicant eas hæreticas y fed non continentur, ut dii
led non credo Magiftrum Joannem Parvi
fenfiis illos unquam intendifle, praecipue quo ad il-
las, quarum veritates non immediate dependent ex
variis paflibus hiftoriarum Biblix. s
Quantum verb ad fecundum quxfitum y utrum
hujufinodi Propofitiones fint condemnandx : fub
corre&ione dico, quod mihi non videntur pro nunc
condemnandx. Et hoc propter aliquas rationes,jam-
que per nonnullos Magiftros St Dominos meosta-
Stas, St viderc meo, cum reverentia tamen Magiftro-
rum,ac Dominorum meorum,nondum plene folutas.
Primo, quoniajn ex earum condemnatione videtur
mihi verifimiliter pofle fequi impedimentum multo
majoris b on i, pacis fed* inter Dominos initiate,
S & condem: A ^
natione.
Secundo, quod non eft dubium quod ex earum
condemnatione, fama communis vulgarium tenet, &
reputat Propofitionem Magiftri Joannis Parvi eflè
damnatam : & ita fibi, St earn approbanti maxima
fieret injuria, cum illas Propofitiones, (altem pro
majori parte, nunquam formaliter, imo nec virtua-
liter dixit.
Tertio , quia condemnare Propofitiones fic,-Tine
aflèrtore , efîèt inducerc confuetudinem infinitos
conficiendi & multiplicand! Articulos, quod mul-
tum eft cavendum, cum pluritas jam a6hi confedta,
quamplurimis etiam fcientificis videatur onerofa.
Quarto, quia non mihi darum, an veftræ fubfit
Jurifdiétioni, pofle condemnare Propofitionem, quæ
nullum habuit aflertorem
à magnistemporibusnon fuit ita neceflària Con-
feflio Fidei ficut nunc : 8c fi fiat difcurfus de his
quæ a&a funt à tribus Annis , non reperietur ali-
quàndo Sacramentum quia fuit violatum , Sc cultus
Dei multîim diminutus, ut putà circa Sacramentum
Baptifmi, circa Sacramentum Matrimonii
, quia oportuit uxores jurare non favere mari-
tis, circa Sacramentum Confeflionis, Sc contra Prx-
ceptum Deligesproximum See. quamplura alia.
Ifta omnia orta fuerunt à perverlâ dodrina Sc
non immérité didum eft : ortum eft notorium ican-
dalum y Sc ita populus credit, quod quis bene facit
occidendo vicinum fuum, fi credat eum prodi-
torem, Sc multa alia mala.
E t quoniam dicitur : iffee Propofitiones non fueÇ^*
ntè"‘”quoniàm*etkm dato quèd earum præ- B runt a flè r tæ ^& fîc aliqui permnfierunti_ramhoc
fatus Magifter aliquas etiam formaliter afleruity mihi
tamen honeftius & decentius videtur eas expo-
nere ad bonum intelledum quern potuit habere,
quod ftando in vi ac proprietate fermonis, eas condemnare
poftejus mortem, ex odio, vel vindida nobis
imputetur, cum poft hujufinodi fiiam Propofitionem
fupervixit, patet quod manfit, neque tamen
fuper illis coram fuo Judice fuit evocatus: Sc
quia jamque multum folemnitcr per quamplures
Magiftros noftros, ac Dominos meos declaratum eft,
qux funt Propofitiones illae contents in cedula, quas
ipfe prxfätus Magifter Joannes Parvi nünquam afnon
fufficit, fi unus Cufatus veniretad eos afleren-
tes populum fuum tenere aliquam falfam dodri-
nam, vos tenemini eos informare : aliqui verb pa-
rabant iftas Propofitiones, Sc ipfas aleviare à nequi-
tia ipfarum volunt, quos nolo infequi propter fâ-
vorem Fidei, quod ipfum inclinât ad hoc , quia
homo debet laborare ad detegendum aliquam Propofitionem,
vel falfitatem alicujus Propofitionis, Sc
non vult filere , Sc ideb venit ad principale quod
flat in tribus.
Primo, in tyranno, qui dicitur pofie licite occi-
di, Sc allegavit fàndum iL/iv uia.uii.ua u ia g iu u juiuniv-j *■ • * ----- j— — — r r -k h • ft Thj o»m7am j fatis heri fuit
feruit: dati etiam fuerunt fenfus veri, in quibufdam C refponfum per Magiftrum de Navarra.
aliis Propofitiones cedulx intelligere potuit.
Ideb caufä brevitatis, Sc de repetendis Propofitioni-
bus ab eo non aflèrtis, Sc de dandis veris fènfibus
aliis , pro nunc fuperfedeo, Sc ad ipfbrum depofi-
tiones, quo ad hoe, me refcro.
E t ifta funt, Reverende in Chrifto Pater, Sc vos
. mi Domine Inquifitor, qux ego Jacobus Joyanne,
Magifter in Theologia, quanquam tamen indignus
fèntio, circa cedulam ex parte veftra mihi tranf-
miflam.
T ra d ita die S abbathip enu ltim a l) ecembris .A n n i . 14 13 •
Venerabilis Sc circumfpeöusvir, Magifter Joannes
Michaelis, Ordinis Prxdicatorum , recepit cedulam
fibi miflämy Sc licèt fcripferit, dicit tamen,
qubd Propofitiones in fe , quantum potuit videre
ex Textu facrx Scripturx, videntur fcilicet fa lfx ,
fècundum plus Sc minus, Sc prxfupponit protefta-
tionem y Sc dicit qubd adducere rationes non videtur
neceflè, Sc fufficit pro rationibus dibtum fanja.:
nri------- — ÈËÊ - ' ........ > o- r-rr.jsiäijz^
E t quando aliqui dicunt, de tacita autorit.ate licèt
occidere aliquem: circa iftam tacitam autorita-
tem dicit, qubd quoniam datur alicui autoritasre-
gendi populum tacitè , intelligitur data autoritas
occidendi aliquem.
E t fi dicat qubd quis amore rationis naturalis oc-
cidat alium: dicunt qubd hoe fit tacita autoritate:
hoe dicere, eflèt dicere nullum fècurè viverej Sc eft
multum pernitiofum. Et applicathoc ad Michaë-
lem, qui, ut dicunt, amore naturali occidit L u -
ciferum. Et fic dat intelligi qubd fecundum con-
fcientiam aliquis Sc in confcientia jacet authoritas
occidendi aliquem, quod eft pernitiofiflimum hoe
dicere: & quoniam dicitur ulterius, circa per jurium;
dicunt qubd quando aliquis facit melius, non in-
currit per jurium 5 fanótus Thomas d icit, qubd
perjurium fit tribus modis.
Quando aliquis jurat facere aliquid Sc non facit,
modo hoe non poteft fieri, fcilicet promittere
ö i Thomæ,an fint condemnandæ, & fufficienter D & jurare, ut ipfum decipiat, hoc non licet,
1 I !mn Iinr nirwp pft ruprAnc reprobatæ.
Stat cum reprobationibus, Sc fireperiatur aflertor,
five in feripto, five in verbo, fumendus eflet, ut
haberet revocare : Sc confideranda eflèt qualitas
perfonæ aflerentis, cum qua eflet ordine judiciario
procedendum , de quo fe refert ad difcretionem
Judicum.
Venerabilis Sc circumfpe&us vir, Magifter Petrus
de Verfeilles, recepit cedulam, Sc intendit fe-
* Sr [an fcilicet.
imo hoc dicere eft hxrefis.
Aliquando committitur perjurium, non propter
defe&um veritatis, fed juftitix 5 ficut quando aliquis
jurat non intrare Religionen», quod eft indifferent
j & licet non intendat i Sc dicit qubd fi quis
juravit non vCrberare hominem y fiverberat, incur-
rit perjurium j Sc fi non verberet, incurrit etiam perjurium
, & hoc eft peffimum: Sc ideb dicit, qubd
ifta Propofitio, proutjacet, eftfalfä.
Et
189 Super Cade ‘Duels /iurehanenjls.
E t ad propofitum, quando ille, ut privata per- * 11 ‘
fona jurat, tyranno pa&um debet fervare : Sc tunc
venit ad deliberationem fiiam.
E t fupplicat, qubd vifitentur Propofitiones Magiftri
Joannis Parvi : Sc credit qubd prima Propo-
fitio fuit extrabta à fua. Dicit primo qubd Aflertio
eft hæretica, quia répugnât huic Præccpto, Non oc-
cides. E t ideb hæretica. Dicit etiam qubd répugnât
huic Præccpto, Non ajfames nomen Dei invamm:
Sc fic erronea. Eft etiam contra Præceptum dc di-
IC)0
„ Ubi eflet unus tyrannus, qui per cupiditatem Sc
,, fortilegia,& fimilia, machinaretur in falutem cor-
,, poralem fui Re gis, vel Dominifupremi, utfibi
„ fubripiat Dominium fuum: prxeipue quando ta-
5, lis tyrannus tantaz poteftatis eft qubd de eo, via
„ Juris, non poteft haberi [uftitia, licitum cftcui-
„ libet fubdito talem tyrannum interficere.
E t de tali tyranno videatur Sanctus Thomas. Dijl.
ultima, prim* quajlionis, qua quazrit Vtrum fubditi
- . . . - - . * ' " ' ' n . -t-e•n'-a■ntrur-rv orb-—edire fois u"n perio■ rKib* ,!u 'S1) eti■a m tyrannit: -In
Jectione proximi. Et etiam Propofitio Magiftnjo- A refponGone ad ultimum Articulum : quo articulo
anrnsPai-vi^ quando dlxitquod. E ftfy r iam o n jk c . NMus tenetnr ei obedire, quern licet, im'olaudMiter
potefi interficere.
Sed Tullius in Lib ro, de Ojficüs, laudat eos qui
Julium Cazfarem interfecerunt, quamvis amicum
Sc familiärem, qui quafi tyrannus Jura imperii ufur-
paverat. Igitür nullus talibus debet obedire.
Ad cujus argumenti folutionem Beatus Thomas,
in cadem quazftione, ficrefpondet in propria forma,
dicens quod,, Tullius loquitur in cafu illo, quan-
„ do aliquis Dominium fibi per violentiam fubripit,
„ nolentibus fubditis, vel etiam ad confenfum co-
,, aclis, Sc quando non eft recurfus ad Superiorem,
,, per quern Judicium de tali invafore poflit fieri:
,, tunc enim qui ad liberationem patriaz tyrannum
,, occidit, laudatur Sc prxmium accipit.
ß De tali tyranno videtur loqui Magifter Joannes
Parvi, in o6k> veritatibus quas ponit per modum
conclufionum, in decimo Articulo, pro fundatio-
ne fuae approbationis , ut apparet dibta fua volenti
infpicere, & non univerfaliter de omni tyranno, ficut
ponit prima Aflertio mihi tranfmifla , in qua
dido mortuo, fcilicet Magiftro Joanni Parvi, qui
nunquam earn pofuit, fit injuria maxima j cum fibi
imponatur qubd illam dixerit, quas hxretica Sc erronea
eft: quam tamen, ut pfazdixi, nunquam dixit,
nec afleruitj fed illam quam videtur ponere Sanblus
Thomas, ubi allegatus. E t ifto modo, loqui de
interfe&ione talis tyranni, non eft, ut videtur, ad
fubverfionem Reipublica:, nec dat viam perjuriis,
imo totum contrarium , quia iftud tollit omnem
viam machinandi contra Regem Sc Superiorem D ominum
fuum : fi enim licitum eft interficere talem
E t ideb fuit fabla Decretalis, Pro humani, Sc fic
eft hæretica.
Prima Propofitio etiam eft hæretica, quiaadmit-
tit omnia vitia.
De aliisPropofitionibus contends in cedula: vi-
detis, dicit, ad quern finem adducuntur. Et primo
de Michaële: quando unus voluit exponere de a-
more naturali Sc gratuito, non eft recipicndus ; quia
fi ita Pelagius feexpofuiflèt, nonfuiflènt tot hære-
fes condemnatæ, ficut fuerunt : Sc ideb délibérât
qubd iftæ Propofitiones funt condemnandæ Sc ex-
tirpandæ, nec eft expedandus aflertor: 8c quando-
que hæretici funt tolerandi, fed hærefis nunquam
eft toleranda , quia ficut homines tenentur curare
ad extin&ionem ignis in civitate, ita quilibet Chri-
ftianus Scfidelis, ad extirpationem hærefis recurre-
re. E t récitât hiftoriam tripartitam.quæ narrat dc
quadam hærefi quæ fuit condemnata : ,8c feripfit
Imperator Clericis ut deftitiflent, qui tamen nolue-
runt. Etidebceleriter eflèt procedendum, cum maxima
diligentia, ad extirpationem iftarum Affertio-
num. Et dicit qubd audivit qubd funt aliqui qui
deffenduht iftas Afîèrtiones.
Item, Anno Domini millefimo, quadringentefimo
decimo tertio, dieMercurii, quæ fuit tertiajanua-
r ii, délibéraverunt Domini Sc Magiftri, modo Sc
forma fubfequenti, coram præfàtis Dominis. Et
primo.
Venerabilis Sc circumfpeblus v ir , Magi fter Erar-
dus Emengart, D odor in Thcologia, dedit deliberationem
in feriptis, quæ fuit leéla Sc publicata
perDominum Vicarium Domini Inquificoris, cujus
tenor fequitur in hunc modum.
.. Reverende in Chrifto Pater, ac Domine mi me-
tuendiffime, hujusChriftianiiïimæ ervitatis Antilles
Sc Pontifex. E t vos Reverende Magifter, D o mine
Inquifitor hæreticæ pravitatis, veftris paratus
obedire Mandatis , tanquam verus filius obedien-
tiæ, dando falubre confilium in materia Fidei, fe-
cundiim, 8c juxta modulum feientiæ meæ, fuper
aliquibus Propofitionibus mihi per vos tranfmiffis in
quadam cedula papyrea y 8c præmiffis proteftatio-
nibus feëtis per Reverendos Patres Sc Dominos
meos, qui ante me elegantiffime deliberaverunt, Sc
aliàs in fcolâ Theologiæ pluries per me repetitis,
quibusadhæreo,8c adhærere intendo', «quandiù vi-
tam duxero in humanisy dico, nihil temerariè af-
ferendo, ad iftas Propofitiones mihi tranfmiflas.
Ad primam, quæ eft ifta.
,, Chacun tyran peut, 8c doit eftre loyalement
„ Sc par mérité occis de quelconque fon vaflàl ou
„ fubjet, par quelconque maniéré, mefmement par
„ aguettes & par flatteries, ouadulations,nonobftant
„ quelconque jurement ou confederation faite envers
55 lui,fans attendre la Sentence, ou Jugement déjugé
5j quelconque.
Dico qubd ifta Propofitio falfa eft 8c erronea in
Fid e, in forma in qua ponitur , fed quis *.nullus
etiam Propofitionem aflèruit,quem nominare audi-
verim ; nec earn pofuit Magifter Joannes Parvi,
cujus anima requiefeat in pace y fed pofuit iftam
i rop^fitionem, qubd,
* Sorfan quôd.
tyrannum , quis erit ille qui aufus erit machinari
^ contraDominumfuum?
Item , in diëta Propofitione prima, hoc quod
aflèrtor illiusdixerit, fcilicet qubd Licitum ejl talem
tyrannum interficere, Jeu occidere per adulationes df in-
fidiasy in tota Propofitione Magiftri Joannis Parvi
non reperietur quod afîèruerit quèd licitum fit ipfum
interficere per adulationes : ipfe benè allegat Salbe-
rienfis * , St ipfum recipit, pro quanto facit ad Propofitionem
fùam. Salberienfis benè dicit, ut allegat
eum in Propofitione fuætertiæ veritatis, quèd
licitum eft talem tyrannum occidere 8c adulari y fèd
dibtus Magifter non tantiim ponit, nec teneturfu-
ftinere totum hoc quod aliàs dixit, 8c ex ifta radi-
ce , qubd licitum eft interficere talem tyrannum,
de quo priés ponit diëtus Magifter Joannes ultimam
Aflèrtionem mihi tranfmiflàm, deminori bono, com-
D parato ad majus bonum y quia ubi minus bonum
vergit in deteriorem partem , dimittere minus bonum
, pro majori bono , non eft perjurium, fèd
perjurio contrarium. Verb igratia: Ego feci con-
foederationes cum tyranno tali de quo fupra y ifte
tyrannus veniet adfiibripiendum Dominium Regis,
vel fupremi Domini fui, cujus fum vaflàllus: in cafu
ifto teneor fèrvare confcederationes 8c juramenta
fàéfca tali tyranno ? Patet quèd non, quia vel feci
taies confcederationes quocumqde cafu contingentes,
vel fub conditione tacita, velexpreflà: fi fe-
çj taies confcederationes 8c juramenta, quocumque
cafu contingente , taie juramentum eft incautum y
quia Sjbï non eft Judicium, quod Judicium eft cornes
* Sorti*Sibérienfcin. -,‘jura