T H E S A U R U S . 73
T A B U L A V I C E S IMA ET SEPTIMA,
Sequitur aliud Pifcium genus, hadenus, quantum novi, minime defcriptum ; cui novum hinc îm-,'
pertiri nomen licebit à quadam ejus peculiari dote pctitum. Holocentrum fcilicet hune Pifeem vocabo, à
G t k c o totus^ & YJi'iXfi-i, acuîeus'y liquidera omnes ejus partes externe, caput, pinna:, fquamae,
ipfa Cauda,'aculeata Tint. Eum igïtur nunc ea, qua potero , accuratione defcribam, ut, qux dcinceps
forte ad hoc genus pertinentes fpecies innotefcent, tanto commodius internofci queant.
" N u m . I. Holocenirï defcr'îpùo.
• Caput & corpus utroque a latere comprefTa funt. Dorfum convexum efl. Venter latiufculus. Os
mediocre. :^Aaxill:e inter fe xquales. Nares utrinque geminx liiant. OcuH ampliffimi, fphsrici, cutc
obducuntur. Aperturx branchiarum fatis ample patent. Laminx capitis omnes in aculeos abeunt plurimos:
media tamen earum in unicum, prx reliquis valde robuftum aculeum extenditur ^ ultima vero in
duos utrinciuemajusculos. DenticuU , vel potius tubercula Icabra in maxiUis, palato, & faucibus prominent.
Corpus argentea fplendet albcdine, cui tamen, in adultioribus prxfertim, aurei quidquam intermiftiim
eft: prxterea in utroque latere fex velfeptem line.x, albedine lucidiore corufeantes, fecundum
loncritudinem exporriguntur. Squamx ampliflimx, durifTimx, fplendentes, admodum venuftx, poftic
a parte aculeis exiguis, plurimis, horridx, corpus muniunt, Pinnx pedorales, albefcentes, olTiculis conftant
i4j ventrales, paulo inferius fitx, fibi mutuo admodum vicinx, albx, olTicula gerunt ö , quorum
primum aculeatum reliqua mollia funt. Peculiaris autem eft huic Pifci numerus odonarius ofliculorum
in pinnis ventralibus : fiquidem is perrarus fir in Pifcibus Acanthopterygiis, quippe qui plerique omnes
fex tantum ibidem ofïlcula gerunt. Pinna dorfi magna, poftica paite ad bafm fere usque incila, officulis
raudet 14 ad 15 , quorum 11 priora aculeata, reliqua mollia & ramofa funt. Quin & è fulco quafi
k ' c pinna emero-it. Ani pinna albefcens oiTicula habet 13 , quorum 4 prima aculeata, reliqua mollia &
ramofa funt: aculeus tertius beic robuftilfunus e f t , admodum cralfus, & poftica parte fulco exaratus.
Cauda albefcens, multum biftnxa, olTiculis conftat 19 longioribus. Ad caudx latus utrumque 4 ad j
aculei extant, p h c c n o m e n o perquam raro, pauciffimisque communi. Longitude noftri fpeciminis eft
unciarum 6, latitude maxima novem lineai-um fupra unciam.
Qiiantum ad partes ejus interatieas: Hepar in duos lobos, quorum fmifter multo major eft, dividitur.
Ventriculus non admodum capax eft. Inteftinum unico duntaxat flexu crifpatur. Ad Pylorum craffiuf
c u l x aliquot appendices cernuntur. Vefica aeria maxima eft, & fpinx dorfi adfixa. Cofta; utrinque 9
corpus firmant. ,
Tranfimus ad novum aliud Pifcium genus, mnommatum, quod Feritanemum hceat adpellare, nomme
e x -^evra, qtiinque, & ^^^^.filum, derivato: quum Pifcis ab inferiore parte pinnarum peaoralium quinque
utrinque olTicula iiliformia & longilfima oftendac: id, quod in aliis Pifcibus prorfus infolitum eft. En
'pGntaneml defcriptiouem.
Num. 2,
Z E V E N EN TWINTIGSTE TAFEREEL.
K u volgc een ander geflacht vtin vilHrhen , het geen tot nog
t o e , by myn weten, niet befchi-even is , cn derhalVcn itie: een
nieuwen naam , genomen van een zyncr byzonderc eigenfchapp
e n , moet gedoopt worden. Ik zal dezen vifch Holocentrus noemen
, van het Griekfcho woordt ïa®-, giwfcb , en »ïtrptf, doorn,
vermits alle zync uiterlyke delen , het hoofdt, de vinnen , de
fchubben , en zelfs de Ihart, met dorens bezet zyn. Ik zal de
ï e l v e nu met alle mogelyke naaukeurigheit befchryven, op dat,
wanneer in 't vervolg eenige hier toe behorende Toorten mogen
bekend worden , men de zelve des te gemakkelyker kan onderfcheiden.
N u m . I. Befchryvhigvan de Holocentrus,
1-Iet hoofdt cn ligchaam zyn aan Aveerkanten ingedrukt: de
rug is krom verheven : de buik breedachtig , cn de bek middeiinacig
groot. De kakebenen zyn beide even lang: aan weerkanten
Itaan twee neusgaten open: de oogen zyn zeer groot, rond,
en met het vel bedekt: de openingen der kieuwen zyn vry wyd:
a l l e de blaadtjcs van het hoofdt zyn met vele dorens bezet; maar
het m i d d eme maakt maar een enkeldc doorn , die echter bov
e n alle andere zeer Ibrk is, cn het laaiitc blaadtje heeft twee
tamelyk grote dorens aan weerkanten. In dc kakebenen, het
verhemelte , en keelgat ftcken kleine tandtjes, of liever kleine
f c h e r p e puilljens uit. Het lyf is met een witten zilverglanich
v e r d c r t , die, byzonderlyk in d iegene, die wat groter zyn, met
iets ü-oudvcrwigs vermengt is: daar benevens ziet men aan wêerk
m t e n zes of zeven ftrepen, die helderder wit zyn^ en zich inde
lengte uitarckken. De felnibben zyn zeer breed, hard, glanz
i c t cn nitnemcna fchoon, cn van achteren met heel vele kiel-
Tom. UI. •
ne dorentjes bezet. De witachtige borft-vinnen hebben 14
g r a a d t j e s ; de wicte buik-vinnen, die een weinig lager, en zeer
digt by elkander liaan, hebben 8 graadtjes, waarvan het eerfte
g e d o o r n t , en de overige zacht zyn. Het acht-getal van graadtjes
in de buik-vinnen is aan deze vifch byzonder eigen , vermits
men het zeer felden in de vilFchen, die gedorende vinnen
h e b b e n , vindt, als de welke meell alle rnaar zes graadtjes hebben.
De grote rug-vin, die van achteren fchier tot den voet toe
gekerft is, heeft 24 of 25 graadtjes, waar van de n voorfte gedoornt
, en de overige zacht en getakt zyn. Ook neemt deze
v in haren oorfpronk gelyk als uit eene vore. De witachtige aarsvin
heeft 13 graadtjes, waarvan de 4 eerfte gedoornt, de overig
e zacht en getakt zyn: de derde doorn van deze is zeer fterk en
d i k , en van achteren gevorent. De witachtige ftaart is diep geg
a f f e l d , en heeft 19 langachtige graadtjes. Aan wêerkantcn van
den ihart zyn 4 of 5 dorens, het geen zeer ieldzaam , en aan
heel weinig vilFchen eigen is. Deze onze vifch is 6 oneen lang,
en op zyn breedil een once en negen linien breed.
Wat aangaat de innerlyke delen , de lever is in twee lobben
g c f p l e t e n , waar van de {linker veel groter is dan de regter. De
maag is vry klein. De darm maakt maar eene bocht. Aan de
ondertitc mondt van de maag ziet men eenige dikachtige uitwasjes.
De luchtblaas is zeer groot, en hangt aan den ruggraadt
vall. Het lyf wordt aan wêerkauten door 9 ribben ondcrrteunt.
\Vy gaan riu weder over tot een ander nieuw gefiacht van viffchen
, het geen dus verre nog geen naam hebbende, zou kunnen
geuoemt worden Pentanmus, dat i s , vyfdradige vifch, van , vyfy
cn dr a a f , terwyl deze vifch aan het onderfte gedeelte der
borft-vinnen aan weerkanten zeer lange en draadachtige
beentjes heeft, het geen in andere vifTchen niet gevonden wordt.
Zie hier de befcbryving van den Fentanemus,
T Num. 2.
;;;;
i n
>u I r I !
i l i l ,
I h
! :!l i
!i
•!lï|
jiii
I
I !
! I
Î f: