iiy Praefatio in Dialogos
oi'jcftionide XII. Afctjuc tarnen idcirco v e hm a ß e v e r a r e nihil ß ilß o b r e p ß ß e in rerum ej.UA narrantUY adcurruur.
ju n B is & circumflantiis. Q u inimmo infitiari non poßitm in his q u a leguntur de S . Paulino E p if-
copo N olan o a h qua contra biflorice veritatem pug nare; 'videlicet quod abduBus fu e r it in A jr icam
a Wandalis Campaniam d eva ß a n tib u s ; cum nonnifi dm p o ß S . P a u lin i obitum Wandctli A ß ic am
o ccupaverint, & depopulati fin t Italiam. E x hoc tarnen loco infolubiles dijßcultates non o riun-
zib.de Bel. tur. D i d etenim p o tc ß Wandalos hie pro Gothis ejje fitm to s , q u o d , u t o bfervat p o ß Procopium
c& fl r 1Ü Chiffletius in P a u lin o illußrato , e x eadem gente fo r e n t o r t i; legibus iifdem uterentur, eademque
lingua, quamGothicam v o ca n t ; eidem harefi addiSli efßent.
jSfolam ab Gothis fuijfe captam circa am. Chrifli 410. confentiunt Scrip tores omnes. Quo tempore
a Barbaris vinBus Paulinus , ut uhi opes reconditas haberet, indicaret, Deum ita precabatur,
uv refert Aug. 1.1. deCivitate Dei c. 20.Domination excrucier propteraurum& argentum ;
ubi enim fint omnia mea tu feis. Verißmile autem videtur, captivos , & in his Paulinum , und
cum Gothorum exercitu , ex Italia in Galliot, & trienniopoß in Hißamam ab du Bos3 ac Wandalis
qui ab anno j.oy. Hißaniam invaßrunt, venditos. Legeßs Dijfertatio.nem vu. Operibus & Witte
S. Paulini attextam, in nova editione3 an. fcilicet 1683. Hoc enodata dijßcultateplana funt omnia in
Dialogs 3 turn quoad Hifioriam 3 turn quoad Chronologtam.
GreaCUnarmtis lÖSSj p deßeribanturmiracuU rationi m inime conßentanea3ßmilia occurrunt apu d Am broßum ,
ümiiia retciunt A u g u ßm um , prafertim in libris de C iv ita te D e i Hieronymum 3 Sulpicium S e v e r um e x P atribus
La tinis; u t interim taceam Gregorium Turon.Fortunatum P iB a v . N ic e t ium T r ev ir en fem : a tq u e .e x
G ratis, apud Theodoritum in H iflo r ia religiofa, Greg. N y ß e n um in v i ta Gregorii N eo ca fa r . Epifco-
p i cognomcnto T haum aturgi, ipfumque Athanafium in v i ta S . A n to n ii, quam e iju r e merito N o f ir i
a ß e run t in n o v ißm a operum S . D oB o r is editione. I taqu e ne p ropter infolentiam, narratis d G regorio
miraculis fid e s denegaretur, minus credibilia fimilibus exemplis aliunde accerfiris munire cu -
ravim us ; u tv id e r e e ß 1 . 1. capp. 1 .3. 4. & c . lib . 3. c. 3, & f e q .
Quod ßetiat ad eos quos pius DoBor in extremis poßtos futura vaticinatos eßfe teßatur, ut
l. j.. c. 26. id illuflrari poteß ex Auguß. 1. iz. de Geneß ad litt. c. 17. ubi ßmilia proferuntur
quem confule. Lege quoque doBißmum Petitum, 1. 1. de Sibyl, quo in loco laudat Tertull. libro de
Anima c. 33. & utitur teßimonio Tullii 1. 1. de Divinatione aßerentis hominem quemdam ex in-
fula Rljodoßex aliorum mortem prtedixiße.
STaaih'fcon- X I V - Ceterum quibus non ita place nt miracula , liberum eß, his*pratermißs, inßgnia virtutum
tinmt Diaiogi. exempla hic propoßta ßeligere; qua proculdubio , ut ipfe monet S. DoBor l.z. cap. ultimo, mir a-
-culis omnibus funt anteponenda. Dt in unico ßemus, quis ad SanBuli Presbyteri humilitatem ,
patientiam, caritatem 3 ut in libro 3. c. 3 7 . delineantur, non obßupeßcat f
*n&is fl-xplica~ Multa etiam fidei dogmata his in Dialogis exponuntur & adßruunturs idque ßörßtan hetero-
piurima fidei doxorum in eos odium potius excitavit, quam longa miraculorum ßeries. De Corpore & Sanguine
dogma». Chrifli in Eucharifliaquidfentiat, vide l. z. capp. z f .& 37. & lib. +.paßm. De viatico mortiproximis
minißrato lege l. z. c.37. ac l. 4. capp. if. & 3J. De ßanBißmo nova Legis ßacrificio pro vi-
vis C7 pr0 deßunBis oßerendo, confule /. 4. c.jj.& fcq. De Purgatorio agit eodem lib. capp. 3p. jj.
&c. Pradeflinatio doBißme explicatur 1. 1. c. 8. Immortalitas anima peenarumque reprobis &
prtemiorum jußis retribuendorum aternitat, validißmis argumentis propugnatur l. 4. c. 4. & ßeq.
De vißone Dei theologice dißeritur l. z. c. 33. De juflorum beatitudine ante refurreBionem legen-
dum caput zj. I. 4. Dt de myßicaTheologia qutedam deltbemus, nullibi clarius explicatur quidßt
compunBio, quot ejus fpecies, qui effeBus, &c. quam l. 3. c. 3+. Sed jam Dialogorum Vindiciis
ponamus modum ,ut fummatim qua de ipßs obfervanda fuperfunt abfolvamus.
^cumGrcÖ~ •DialogorumauBorem e j fe S .Gregorium,e x fu pra d iB isc on ß a t;v e rum cum inD ia lo g isd u o fa lcoiioquatur.
^ tem colloquantur, quis hic qui cum ßanB ißm o doBore congreditur, inquirendum. I d nos d o c e tip ß
Gregorius in Dialogorum e x o rd io : Dile£tiffimus filius meus Petrus Diaconus affuit, qui mihi
a primxvo juventutis flore amicitiis familiariter obftri£tus eft, atque ad fäcri verbi in-
dagationem focius. H o c de P etro teßm on ium multis p e r fu a ß t , eum in S . A n d r ea Mon a ß cr io
M on a ch um fu iß e , ac fu b Gregorii tune Abb atis dißciplina infiitutum. Johannes Diaconus tarnen
in v i ta S , Greg. I. z . c. 11. Petrum C le r ic is p o tiu s accenfet quam M ona chis in S . P a tr is contuber-
nio v iv e n tib u s . lpfummet eße Petrum Subdiaconum, a d q u em ß ep e , & qui dem fam ilia r ißm eß er i-
b it Gregorius n ih il conjicere prohibet. H i c primo Gregoriani Pontificatus anno Ecclefia ßcum patri-
monium r e x it in S ic ilia , altero v ero in Campania. H i s p ro v in c iis d e fu n B u s , p o tu it ad D ia c o -
ndtum prom o v e r i, ac deinceps lateri S . Pontificis adharere. L eg e Ep p . 1. z . I 1. & l. 2. 32.
d im lib . i z . 30. E ju s elogium hifioricum legeßs torn. 1. A B . S S . O rd . S . Bcned. pag. 4 3 7 . ; ■ “
XVI.
San£ti Gregorii Papæ. jjß
XVI. H o c v e r è f c r ib m d ig e m s , mxtua fingendo c o l lo q u U .u fu r fa rm tß n B P a t r c s , non folum M .. „
a a respolemicas pertrauandas, u t Hieronymus tum ad versù s L u ciftr ia n os , tum in Pclao iano s &
Theod ontus tribm fr io n b u s libris T ra tfa tu s q u i Eraniftcs n u n c u p a te : fe d etiam a d c e ft a Sa n e - a ,'t ‘clmu
torum referenda. S ic enim Palla dius fö k a n n is cognomento Chryfoflomi ' vitam p e r ß r i p f t , &
Sulpicius Sev e ru s tribus D ia lo g is v ir tu te s M om c b o rum O r ien ta lism & S . M a r t in i P r o p u -
tus eß. ' - t J
XVII. Occaftonem rationemque feribendorum D ia lo g o rum aperit ipfe Gregorius in cp. a d M a - Os» ocafcmc
x im iam m Syrac. Fratres mei, inqu it, qui mecum familiariter vivunr, omnimodo me compel- lunt aliqua de fniraculis Eatrum quat in ltaliafaäa audivimus, fub brevitate feribere. Ad
quam rem folatio veftræ caritatis vehementer indigeo3utea quæ vobis in mente redêunt
quæque cognoviffe vos contigit, mihi breviter indicctis, &c. Gregorium nonmfi Je SanéUs qui Q»oco.fiiio.
m lta lia fioru eru n tlo qu i c o g i ta f t , p a te t e x l, 3 . c. i+ . ubi de S. Ifaac ita loquitur : Hic itaque ' venerabilis Ifaac ortus ex ltalia non fuit, fed ca illius narro miracula qua: converfatusln
Italia fecit. V b i excufatum f e p e t i t , q u id de I fa a c non in lta lia nato agat. P e r miracula P a -
trum m teUigipo ffunt tarn ßu p en da v ir tu tum opera, quam figna & p ro d ig ia , q u a bonis operibus
poßponend a, nec immerito docet S . Gregorius 1. 1 . c. u lt . V r id e non minus accurate ilia obferva-
v i t , quam ifla. J
XVIII. 7 emp»r quo fe r ip ti f u n t D t a lo g i , explorari poffè v id e tu r e x l. 3. c. iÿ . ubi l e fm u s : 0.«° "“»pote ante hoc rerç quinquennium, quando apud hanc Romanam urbem alveum luum Tiberis
egreflus eft, &c. Hanc. Tiberis exundationem b r evi fe cu ta e ß lues, q u a Pelagium Papam abftu-
h t . ß u o defunâlo Gregorius in ejus locum f u f O u s efimenfe Septembri ann. y y o .J b iUa itaque in -
undatione quam nono menfe , hoc e ß N o v em b r i ann. SS9 . contigiffe narrai G r e c . T uron . annos 1 1 a , ,
qumqu ecompu ta ndo , ufque a d tempus quo fe r ip ti fu n t D ia lo g s , pervenimus ad ann. J n . A t v e - -
ro l. 4^ D ia l c. l i . Gregorius nofier très tantum numeral annos elapfos ab extrema pefie q u a R o -
mam d evaflarat: m ea quoque mortalitare, in q u it , qua: ante triennium hanc urbem vehe-
mentiflima clade vaftavit,&c. Q u a m t e r fe pugnantia componere poffumus, dicendo priori loco
non Gregorium lo q u i, fe d fo h q n n em T r ib u n um , cujus refert verba. D e in d e fohannem non afft-
gna re quinquennium in teg rum , f e d ferè quinquennium. Praterea ipfum computare annos a b in -
undatione, Gregorium v erb 'a p e fiilen tia , qua quidem pau lS p o fl inundationem coe p it,fed d iu polk
a d e fa v u t , & u ltra annum integrum, u t e x Horn. in E v a n g e lia liq uid s confiât : Pefti-
lentias fine ceflatione patimur, in qu it Gregorius jam fum m u s P o n tife x fa B u s : hanc enim H o -
m ih am , q u a legitur habita D om in ica fe cu n d a A d v e n tu s , priiis pronuntiare non p o tu it , qukm
elapfo anno integra, ab exundatione. Tandem Jo h a n n e s de annis fo lùm mchoatis fortafte loquit
u r , Gregorius de expletis. A jfen t im m ergo his q u i Gregorium Dialogo s elucubraijè v o lu n t
anno. jc>3. a u t j f f . ° . JJ
^LX- V t huic 0r f eri in c um b e n t , fecejfum quidem p e t iit v i r fo lita r ia v i ta f lu - Q»>vc in loa
to jq jm u s , u t in ipfo Dialogorum exordio legitu r ; neque tarnen Româ exceffit jarn laudato Romam defignans d ic a t : in ea quoque mottalitate qux ante ; triennium cum l. 4 . c.hanc
ztT.
urbem.... vaitavm I t f f a p e loquitur maximè l. 3. capp. 3 3 .g r l. 4 . c. fz .q u o dm a n ifh ftS
p ro b a t eum Roma tunc f u i j f e .N e q u e verS decebat vigilantijfimum Paßorem ffe g em ju u m , t o t im -
mmentibus p e r icu lis , tot lupis circumflamibus diudeferere. E x v e te r i autem inferiptione quam pub
l ia ju r is f e c i t nofier MabUlonius Tomo 4 . A n a le c l. pag. 4 3 7 . in te llm tu r Gregorium a d condendos
D ia lo g o s , in Mona fler ium S . A n d r ea fcceffiffe. '
XX. Statim ac in lucem e d it i fu n t D ia lo g i, toto in orbeChrifiiano fum m a
gratulatione f u n t e x - Qsa g” ”*1*-
c e p t i, maxime in Ita lia , g r ab ipßs etiam Langobardis, fa v e n t e prafertim
T heodelinda regina, xccPtu
u t jam d ix im u s , m axima in p m io habiti. C e r tè quanti eos fe c e r in t M a jo r e s n o ß r i, probant in -
n umen propemodum exa rati m am codices, in quibus au t integri continentur, a u t in ep itom en r e -
d a t ti. llUs autem contrahendis operam d edit p r a ceteris S . Od o Cluniac. Abbas. H u ju fm o d i compendium
in codice V ttc e n fife x c en to rum annorum in v e n im u s , q uod utrum f i t O d onis an alterius S i S S l
nos tatet. 1 *
XXL Optimam de iifdem conceptam opinionem confirmât quoque quod tot in lim u a s con- vnräDUb.
v e r ji legantur. P ra terG ra cam enim Vjerftonem, de qua moxagemu s, e x ta t A ra b ica in Bibliotheca E “»»'
G o lb . a jje r v a ta , q u a anno 7 7 } . fa P ta f u i t e x G ra ca , non e x ipfo latino t e x tu . D e ilia confute
P rafa tion em n o v a interpretations gaUica p . 1 0 6 .g r fe q . Ibidem lege quacommemoranturde Sa-
xom ca v e r fton e ju ffu régis A l fie d i faO a inclinante fe cu lo , x . v e l etiam ab ipfo elaborata , u t affe-
n t GutUelmus C a v e m hifloria U t t e r a r ia . de verfione Gallica in Bibliotheca Johannis ducts B t -