JU. xv!
India, vil.'
1 Locus Inc varié legitur tum in «litis tum in mfs. Apud Bedam edit.
Colombia, minime pugnabat. Sed & f i pugnabat, quart eaptivus erat t
In edit. Chifflct. minime pugnabat ; fed & pugnabat : quapropter &
captivas erat, & pugnabat. In vulgatis Epiftolarum S. Gregorii, mini-
me pugnabat. Quapropter & captivas erat, & captivas non erat. Sed
fugnabat. Igitur legi mentis lex qui in membris efi repugnabat : pugnabat
autem, quapropter captivas non erat. Noftram lcftionem concinna-
vimus ex mis. Vatic. D. Gemct. Turon. & Capuc. qui conlèntiunt, nifi
quôd in Turon. legitur, fi hoc pugnabat captivas erat; ubiomitritur
negatio mendolîilimè.
N o t j ad E p i s t . L X V.
• Apud Bedam Iib. i. liift. Eccl. c. 19. fie legitur : Reverendiffimo
fratri Auguftino co'êpifcopo Gregorius fervtts fervorum De*. Guflànvil.
Alise Epiitolæ ad Epifcopos à S. Gregorio feriptæ, apud Bedam fimilem
præferunt inferiptionem, nec dubium quin in epiftolis, fàltem plerifque,
fervum fervorum Dci fc profiterctur vit fanûiflimus : at brevitatis caufa
■ ciculi longiores omifiî funt, tum in mis. tum in exqjfis.
b la Vatic. A. & D . bonorum bénéficia.
‘ In Vatic.D.Londonenfis. Londonium vel Londinumfcu Lofidinium,
vulgo London ,*Gal. Londres, urbs Angliæ primaria & celebcrrima ad
Tamefim fluvium.Comitatus Middelfexiæ caput.partim ex Guff. Anglis
xecèns converfisad fidera prsedicante Auguftino & ibeiis,Gregorius duas
Mctropolitanas Sedes conftituit in Britannia , unam Londini, alteram
Eboraci ; itaut per fingulas Métropoles ordinarentur duodecim Epif-
copi: de quo Beda lib. 1. cap. 19. Cerra eft provincia aux habet duo-
deeim Epilcopos, ex conftitutione Gregorii vel (altem decem aut undc-
çim, & unum Metropolitanum , tantum ex inftituto Pelagii II. can. Sti-
tote 6. quxft. 3. Sed poftquam Gantuaria, quse erat caput regni Cantii &
Scdcs regia, ab Ethelberto Rege conccflacft Auguftino qui Sedemfibi
& fucccfforibus fuis hîc locavit, ibique diem obiit & fepultus eft. . . .
Metropolitica dignitas, quæ à Gregorio ftacuta fucrat Londini, Cantua-
ri^m tratdUu eft, utpatet ex Ep. Kenulfi Regis Mcrciorum ad . Leon,
III. Pontificem, qux eft apud Willelmum Malmeibur. de Regum An«
glic. geftis lib. 1. cap. 4..................De primatu Britannix diu certatum
inter Cantuarienfem & Eboracenfem Epifcopos j fed Cantuarien-
fis judicio Rom. Ponrificum pronuntiatus totius Britannia: primas, 8c
velut alterius orbis Papa. Anlelmum Cantuar.. . . . in Concil. Barenfi
fcdcre juflit UrbanusII. juxta Rom. Archidiaconum, cui ante Pontifi-
ce(n fcdcre moris erat. Indudamus, inquit, hunc in orbt nofiro quafi
alterius orbis Papam. De quo WiUelmus Maimed), de geftis Pontif. An-
glor. lib. 1. Eadmerus lib. x. pag. fx. Alteferra.
4 In Colledione Pauli legitur Eburacham, 8c infra Eburachi.
* Ad Provinciam conftituendam Pelagius II. requirit decem vel un«
decim civitates 8c unum Regem, Bp. 8. Ibidem Epifcopum Metropolis
tanum habere decem aut undecim Epifcopos fuffraganeos docet; Pro«
vineix tamen femper iliac majores , alix minores fucre pro arbitrio,
v. g. Provincia Lugdunenfis femper, ut & hodie, quinque fuit civitatum:
Provincia Belgica prima , quatuor; Provincia Germania prima leu Mo-
guutiacenfis, totidem; Provincia Alpiurh Graiarum & Penninatum,
trium tantdm. Partim ex Gujfanv.
f Hanc conclufionem , qux deeft in mis. 8c editis Regiftti exempla«
ribus, fupplevimus ex Beda loco fupra citato. Gujfanv.
> Ita apud Bedam 8c in Colled!. Pauli. In Vatic. D. legitur, Data die
Kaltnd. Juliarum India, iv.
N o t « a d I p i s t . LX V I *
a Varie legitur hujus Regis nomen tam in mfs.quam in excufis. In Vatic.
D. feribitur, Adalbertho, confentientibus duobus Teller. Norm- 8c
plur. Anglic. In Colbertinis Adelberto vcl Adilberto,ut etiam in Vatic.F.
In Vatic. A. lldebtrjo. In Yatic. B. Alliberto. In Viftor. Adilperchto.ln
nonnullis Anglie.£rhe/te«o.Sequimur prxeipueBedam,quemlatere non
potuit hujus Regis nomen. Prxterca legendo Edilberthum .etymolo-
giam nominis hujus habemus: nam Edit lingua Saxonica fignificat ho*
noratum , illuftrem. Apud Bedam hie titulus legitur lib. x. c. 31. V°-
mino gloriofiffimo otqu» pritelltntijfimo filio Edilbertho Rtgi Jnghrum
néy Libet XI. Indi&ione IV. 1 iê ê
cos omnibus , Tquibus prjelati fucrint, dona fux A potentis agnofeimus, pra:fciltis ïnündii jam ter-
b b piecatis impendat. Quod in Anglorum gente minus juxta eft, &; San&orura regnum venturum
fa&um cognovimus,cui veftra Gloria idcirco pra:- eft, quod nullo umquam potent fine terminari*
pofita eft, ut per bona qua: vobis concefla funt, Appropinquante aueem codem mundi termino,
etiam fubjedx vobis genti fuperna beneficia pra:- multa imminent qua: ante non Fuerunt^ videlicet
ftarentur. Et ideo, gloriofe Fili, eam quam accc-
immutationes aeris, terrorefque de ado, & contra
pifti divinitus graciam follicita mente cuftodi»
ordinem temporum tempeftates,bella, fames,
Chriftianam fidem in populis tibi fubditis exten-
derc feftina, zelum redicudinis tuae in eorum con-
verfione multiplica , idolorum cultus infequere,
c fanorum a:dificia everte, fubditorum mores in
magna vita: munditia exhortando , terrendo,
peftilentia: , terra: motus per loca. Quse tamen
non omnia noftris diebus ventura funt, fed poft
noftros dies omnia fubfequentur. Vos itaque fi
qua ex his evenire in terra veftra cognofcitis, nub
lo modo veftrum animum percutbetis : quia idd
5 blandiendo, corrigendo, &; bonioperis exem- B circoh^c figna de fine feculi prsemittuntur, utdc
pla monftrando a:difica : ut ilium retributorem animabus noftris debeamus eile Follicici, de mor-
invenias in ca:lo , cujus nomen atque cognitio- tis hora fufpedi, & venturo judici in bonis adi-
nem dilataveris in terra. Ipfe cnim veftrse quo- bus inveniamur efle prseparati. Ha:c nunc, glo-
que Gloria: nomen etiam pofteris gloriofius red- riofe Fili, paucis locutus Turn, ut cum Chriftiana
d e t , cujus vos honorem quairitis &: Fervatis in fidcs in regno veftro excrcveric , noftra quoque
gentibus. Sic enim Conftantinus, quondam piif- apud vos locutio latior excrefcat: & tanto am-
fimus Imperator, Romanam Rempublicam ä per« pliüs loqui libeat, quanto fc g in mente noftra
verfis idolorum cultibus revocans , omnipotent! gaudia de gentis veftrse perfeda convcrfione mul-
Domino Deo noftro Jefu Chrifto fecum fubdidit, tiplicant.
feque cum fubjedis populis tota ad cum mente Parva autem xenia tranfmifi, quse vobis par-
convertit. Unde fadum eft ut antiquorum no- va non erunt, cum ä vobis ex beati Petri Apofto-
: men Principum fuis vir ille laudibus vinccret, & C H Fuerint benedidione Fufcepca. Omnipotens ita-
tanto in opinionc prsedeceiTorcs fuos, quanto &: que Deus in vobis gratiam fuam ,quam ccepit cufin
bono operc fuperaret. Et nunc itaque veftra todiat atque perficiat, atque ^ hie vicam vef-
Gloria cognitionem unius Dei Patris, & Filii
& Spiritus landi regibus ac populis fibimet Tub-
jedis feftinet infundere, ut & antiquos gentis
fuse reges laudibus ac meriris tranfeat ; Sc quanto
in fubjedis fuis aliéna peccata deterferic, tanto
etiam de peccatis propriis ante omnipocentis Dei
terribile examen fecurior fiat.
Reverendiflnnus autem frater nofter Augufti-
nus, EpifcopuSjin monafterii régula dodus, faerse
ocripturse Fcientia repletus, bonis audore Deo o-D
peribus 6 prseditus, quseque vosadmonet liben-
ter audite, devotè peragite, ftu^josè in memoria
refervate ; quia fi vos eum in eo quod pro
omnipotente Deo loquitur, auditis, idem omnipotens
Dcus hunc pro vobis exorantem celerius
exaudic. Si enim, quod abfit, verba ejus poftpo-
nitis, quando eum omnipotens Dcus poterit au-
dirc pro vobis , quem vos ncgligitis audire pro
Deo i Tora igitur mente cum eo vos in Fervorc
fidei ftringitc, atque annifum Uhus virtute quam
vobis divinitus tribuit, adjuvate : ut regni Fui vos
ipfe faciat elfe participes, cujus vos fidem in regno
veftro ^recipi, Sc facitis cuftodiri.
Præterea feire veftram Gloriam volumus, quia ^
ficut in Scriptura facra ex verbis Domini omnitram
per multorum annorum curricula extendac,
Sc poft longa rempora in cadcftis vos patriæ con-
gregatione FuFcipiar. ^ Incolumem Excellentiam &
veftram gratia Fuperna cuftodiat, Domine Fili*
* Data die x. Kalend. Juliarum, imperante Do- «
mino noftro Mauricio Tiberio piiflimo Augufto
an. 19. poft confulatum ejufdem Domini noftri
an. iS.Indid. iv.
E p i s t o l a LXVII. a i
Ad Quiricum Epifcopum &c.
Eos ejus in h&refi cum Trinitatis invocatione baptizati funt\
ft ad Ecclefeam revertuntur, non baptizatidos j fed aut
impofitione manuum, aut chrifmatis unEHone, aut pro-
fejftone fidei rtconciliandos. Rede antes Neftorianos ve-
.ram de incamato Terbo fidem doetndos, quam htc ipfe
firmat ex Scripturis : atque ft Neftorium anathemati-
zent, fi quas recipit Ecclefia Sy mdos ventrentur, f u f
cipiendos in proprtis ordinibus.
Gregorius * Quirico Epifcopo, & ceteris Epif- 1
copis in b Hiberia cacholieis. b
a Uia caritati nihil eft longe : qtios dividunt
Joca, jungat Epiftola. Lator itaque prsefen-
Gregorius fetvus fervorum Dei. In omnibus S. Gregorii Epiftolis a
vencrab. Beda relatis, fervum ièrvorum Dei fe prxfätur j quod confir-
Oiat noftram ichtentiam de titulo fërvi fervorum Dei in Prgifar. ad Re-
giftrum Epiftolarüm §. xi. pag 481. propofitam.
In Vatic. D. fu i poteftjtis; & addicur vel pietatii.
‘ Alia iänöo Greg, non multó poft (edit ièntentia, fcilicet infra p.
•76. Dielte e i... . . . quia fana idolorum deßrui in eadem gente minime
debtant, &c. In quem locum videar ledtór qux dianri ilimus ex'
Auguft. In Cod. Theodofiano titulo de paganis, facrificiis, & templis,
Lege i j . CunRa eorum fana , templa , Llubra, ß qua etiam nunc ref-
tf ? t.j.n.,e2 ra‘ Pr*cepto magiftratuum deßrui, conlocationeque veneramU
Cbnßtani religionis figm expiari pricipimus. GuiTanv,
Abeft blandiendo a N01 ’
' Vatic 3 dediu
1 Apud. Bedam recipi f i
tuflol
r'i 6* cuflediri, In, excufis,, retipitis & fanante
veflra : quam leak
"” l“ i_riauul‘ls “ '"P’k-flendam non ciTc pi
1 Hxc conclufio defumta eft ex loco .
.ol,m refert p,on, fabem, in „.Bm
concinfione, nrdiii. Gxfonvil.
Tom. II.
iem prxter mis. teftimonium
ibat.
itato Bedx , qui totam epif-
nplaribus, excepto titulo &
1 In uno è Colbert, legitur Data die Kniend. "Januar. India, iv»
Idem legitur in ÿiaorino 8c in x. Remenfi feu Remig.
N o t a ad E p i s t . L X V I I .
* Sic reftiruimus ex judicio illuftriifimi 8c erudiriflimi Pétri de Mar«
ca Archicpiicopi Parifienf. qui in appendice ad Concilium Claromon-
tanmn fub TJrbano l l ; de hoc titulo ita loquitur : Gregorii Epißoli inferiptionem
ad Hibemii Epifcopos emendandam duxi, Iberiam fubßi-
tuendo, tum quod inquißtio de Nefiorianis faäa fatis docet de Orienta
partibus agi, in quibus folis hireßs illa vigebap .- tum quid initio epißol
i annotât Gregorius, legatum Epifcoporum Romam fe eonferentem | in
F Jerofolymorum ürbe epifiolas cum altis rebus perdtdiffe : quod de Hiber-
rits in tiltimo Öccidente pofitis, nonniß abfurdifftme did poteß , quem-
admodum Iberis iii finibus Ponti fitis & fidem Chrißianam ab ipfa Con-
fiaritini itate amplexis apprime congruit. Neßorianos ergo per folam fidei
profeßionem recipi endos con fuit ationi rejpondens dicit Gregorius, neque bar
pfijmq iterate, neque manu impoßta, vel chrifmate collât0. Et Ule quidem
traditionem Patrum läudat, qui ritum alium erga Neßorianos non adhi-
bendum docebat. Non défunt tamed manuferipti cod. qui Ieâionem hand
confirment. CIuniac.Thuan. qui in indice epiftolarum legit Hiberia, licet
in ipfà epiftola habeatur Hibernia. Codex etiam Vaticanus numéro
EÈee ij