, I0 S. Gregorii Regiftri Epiftolarum 720
L o p e r a Deo placerc M H priùs quàm A fcandalo fieri poteft, vos tale »liquid feere valde
laudabile eft, quia caritatem, quam erga fra-
tres vcftros haberis, oftenditis.
Quod autem fcripfiftis, quia Epiftolam meam
Regime Theodelindæ tranfmitcere minime vo-
luiftis, pro co quod in ca quinta Sy nodus nomi-
nabatur ; ft cam exlndc fcandalizari pofle credi-
diftis, rcttèfa£tum e ft, ut minime tranfmittcre-
tis. Unde nunc itafacimus ficutvobis placuit, ut
quatuor Synodos folummodo laudarenius. Dc ilia
tamen Synodo, qua: in Conftantinopoli poft-
modum fa&a eft, qux à multis quinta nominatur,
B feire vos volo quia nihil contra quatuor fan&if-
fimas Synodos conftituerit, vcl fenferit : quippe
quia in ea de perfonis tantummodo, non autem
Gregorius Conft^ntio Epilc. hAcdiolcUienii. fide ^liquid geftum eft, c &; de his perfonis, ;
OCriptis Sanditatis veftræ percurfis, in gravi vos de quibus H Chalcedonenfi Concilie, nihil con-
^v-npuscMuo r __ f _____tinetur. fed poll expreffos canorres fada contentio
& extrema aftio de perfonis ventilata eft. Nos
tamen fient voluiftis ita fecimus , ut ejufdem Sy-
nodi nullam memoriam facerenrus. Sed & de E-
pifeopis qua: fcripfiftis, prædiîlæ filiæ noflræ Rc-
ginæ fcripfimus. ürficinum qui vobis fcripfit ali-
____BIRnlHH fririY>m mf»niirr>niim
cjus examen veniat , Sacerdotum 'illiüs judicio
comprobentur.
E p i s t o l a XXXIX.
Ad Conftantium Epifcopum.
JSm Um civibus mn f i n i f i tria capitula mMme dam-
näßt: fed in Epifiola integram Chalcedenenfis Synodi
fidem profiteatur. Johannem Ravtnnatem intra Mijfa-
rum folemnia non nominet, nifi id pofiulet antigua con-
fuctudoy aut ab illo foleat ipfe norninari. Theodelindæ herum
feribens, jam quintæ Synodi non meminit, qua tamen
contra priores quatuor fiatuit nihil. Compefcat Fortunat
um. Ürficinum c fiat us fui condhione nonpulfiet.
a JS^moerorc elle cognovimus, maximè a propter
b Epifcopos Sc cives b B rixiz, qui vobis mandant
ut eis Epiftolam tranfmittatis, in qua jurare de-
beatis vos tria capitulé minime damnaffe. Quod
fi deceffor Fraternitatis vêtirai: Laurentius non fecit,
à vobis quand non débet. Si autem fecit, cum
univerfali Ecclefia non fuit, & cautionis fuai'jura- qua contra Johanncm fratrem & coëpifcopum
■ M Sed qu a eumdem virum fua C noftrum, vos per Ep.ftolas veftras Se dulcedme
menta traniccnuu.. J . u _ & ratione ab intenrione fua compefcere debetis.
De Fortunato autem Frdternitatem veftram efte
follicitam volumus, ne vobis à malis hominibuj
credimus facramenta fervafte , atque in unirate
Catholicæ Ecclefiæ permanfiffe, dubium non eft
quod nulli Epifcoporum fuorum juraverit fe tria
capitula minime damna(Fe.Ex qua re colligat San-
ditas vcftra, quia cogi non debet ad hoc quod
à deceffore veftro fa&um nullo modo eft. Sed ne
ii, qui vobis ifta feripferunt, fcandalizari videan-
tur, tranfmittite eis Epiftolam, in qua fub ana-
rhemacis interpofirione fateamini , neque vos
aliquid de fide Chalcedonenfis Synodi imminue-
re, neque eos qui imminuunt recipere, & qüof-p
A .,™« «« /InmtMr- Sir n n o fe nm o n »
in aliquo fobripiatur. Nam audio eum cum de-
ccflbre veftro Laurentio f ad menfam Ecclefiæ f
per annos plurimos nuncufque comedifle, inter
nobiles confedifle, fobfcri pfiffe-: eumque fratre
noftro feiente g in numeris militafle. Et poft g •
tot annos modo videtur Fraternicati vcftræ, ut de
ftatus foi conditionc pullecur. Q^od mihi omni-
no incongruum videtur. Et ideo hoc per ipfum
euJm q--u1e - da- m- nabv 'i t damnare, & qu*o fco u'm que aLb - D vnhis fed fecrctb mandavi. Tame:n_ _f_i qx-uid eft
folvit abfolvere. Unde credo eis pofle celerrime
fatisficri. ‘ 1
Quod autem fcripfiftis, quia fcandalizantur plu-
rimieorum,quia fratrem &c cocpifcopumnoftrum
c Johannem Ravennatis Ecclefia: c inter Miflarum
folemnia nominetis, requirenda vobis confoetudo
antiqua eft; &c fi confoetudo fuit, modo a ftultis
hominibus repfehendenda non eft. Si verb confoetudo
non fuit, fieri non debet unde quibufdam
d fcandalum movdri poflit. Tamen follicite ^ per-
quircre ftudui, fi idem Johannes frater Sc coepif- g
copus nofter vos ad altare nominet, quod mini-
me dicunt fieri.Et fi ille veftri nominis memoriam
non facit, qua: ncceflitas cogat ignoro , ut vos
illius faciatis. Quod quidem fi fine aliquorum
rationabile quod ei poflit opponi, in noftro debet
judicio ventilari. Ad filium vero noftrum
domnum Dynamium , fi omnipotenti Deo pla-
cuerit, per hominem veftrum feripta tranfinittc-
mus.
E p i s t o l a X L . a
Ad Marcellum Scholafticum.
Fro Maximo indulgentiam pofiulanti amice indicat id
reblitudinem difciplina non pad.
Gregorius Marcello a Scholaftico. #
Loriæ veftræ caritas fie in noftro corde fem- |
Gper, invigilat, ut nihil fibi corporalis defen-
N o t -ä ad E f i s t . X X X IX .
• Ita legimus in mfs. Norm. Vatic. Reg. &c. vulgati habent, f rotter
Epiftffpumb
Vulgo Brefcia, Gall, ß re fie, urbsadhuc Epifcopalis fub Arcbie-
pifeopo MediolanenlL Gufianv.
c Pa Him occurrit in antiquis monumentis ifta nominum inter Mifla-
rum folemnia recitatio. Scribebantur autem in tabcllis five diptychis,
de quibus multa quandoque lis mota eft. Altera tabclla viyorum crat, j
altera mortuorum; eaque ratione fuam invicem communionem tefta-
bantur. Smv%os , duplicatus ; nl&M, plica, codicilli duplices. Balfa-
mo in can. jJ Concii. Conftant. I. & II. vocat banc recitationem
fur 'S itlf&Tcf S 'StamceTtov. Neqne vero folius Epifcopi nomen ad al-
tarc-rtcitari folitum, fed extraueorum ctiam, docet Epiftola 40. Leonis
ad Anatolium c. 3. & Ep. 46. c. 2. quod &innuit S. Gregorius his verbis
: Si idem Johannes frater & coepifeopus nofter vos ad altare nominet.
Guffanv. De diptychis plura Menardus turn ad Concord. Rcgul. c. 4.
$. 4. turn in notis 69. Sc 70. ad lib. Sacr. & Card. Bona de rebus Li-
turgicis lib. 2.C.1X. . .
a In vulgatis, perquirere flude, ut etiam in untco Vatic. In ceteris,
ftudui., confcncicntibus Norm. & aliis. , • • . .
* In Chalcedonenfi Concilio dc Theodorcto & Iba expreffis vtrbis
aft. 8. 9.10. judicatum eft. Itaque videtur S. Gregorius autnon (artsat-
tehdifle, aut aliud quid innuidc. Dcfolo Tficodoio Mopfuefteno locu-
tum eum fuide indicat Ep. nunc jx. lib. 1. Indift. 10. Quod ait dc
canonibus, probat auc fand urn virum aliquid humani paffum, aut ca-
nones fuo non referri loco aft. 1;. aut per canones ipfum fideidccre-
tum cfle incelligendum.- Porro Grazci vocabant diatvpofes qua: de fide
crant definitiones, opK autem qu* de dilciplina. Vide Gelafium Cyxi*
cenum ad Cone. Nicam. part. 2. Gufianv.
if f videtur fuifle Mediolani menfa communis Clerieorum. Gufianv.
■ * Ita legendum ccnfeoex editione Yenetaan. 1504. licit mfs.&editi
codices relragentur, in quibus legitur, mnumeris annis militafie. tmpC-
ritia videlicet exferiptorum, qui forte non lcgeranc numerum idem eile ac
cokortcm, See. Gall, bande, troupe, compagnie. PRtra de bac voce Jit'-
mus ad caput 35. lib. 4. Dialogorum. Gufianv. Imperitos tamen illos
fecutus eft ipfe Gudanv. qui Sc hoc loco legit innnmeris annis, Sc in
Dialogorum lib. iv. c. 37. ubi legendum ex omnibus mfs. qui erat Optio
in numere, leftionem hanc ita corrupit, qui alio nomine Optio diflus fuit.
Verdm qua ofeitantia dicir mfs. codices rtfragari huic left, in numerit
militafie t certi ita legitur in feptem Norm, in dnobus Regiis & inple-
rifqtie : abfurda autem prorfus ell aha ledtio, mnumtrts annis tnut-
721 Liber IV. Indidlione X 11. 722
dar abfentia. Nam quamvis à carnalibus oculis A tico obfequio Sacerdos cxquiratiir, <Juî à Vcneranlon?
e eft, mentis tamen afpc&ibus numquam de-
eft. Frequenter enim nos voluntas ad feribendum
defideranter impellit, fod occupatio non permit-
tir. Dum ergo nobilitatis veftra: peritia non igno-
ret, quantis fit locus nofter occupationibus in-
volutus: quod a feribendi interdum ccflamus officio,
non* voluntatis, fed neceflitatis efleconfi-
dis canonibus nulla difcrepec ratione , Sc canto
miniftcrio dignus valeat reperiri. Q d dum fucric
poftulacus, cum folcmnitate dccreti omnium fob-
icripcionibus roborati, Sc vifitatoris pagina pro-
foquente ? ad nos veniat ordinandus : provifori
ante omnia ne cujuflibet vit* vcl meriti laicam
perfonam pratfomatis eligete; Et non folüm ille
ad Epifcopatus apieem nulla ratione f proveheturj f
verum etiam Vos nullis Interceflionibus veniam
promereri pofle cognofcitei Sed omnes quos ex
vobis de laica perfona afpirare conftiterit j ab officio
deret. Gloria autem veftra quod tardius in foa
nos requirit Epiftola, qua poflit excufatione de-
fendere, non videmus. In hoc igitur fola me de-
bui taciturnitatc defendere , fed fervor caritatis
linguam meam non pertulic habere filentium. Sa- __ „ ____
lutantes itaque cum omni affeftu atque dulcedi- ® culdubio nover
ne,indicamus nos graviter contriftatosqubd.il-
la a nobis voluiftis expetere, in quibus dum vo-
luntatcm veftram perficere , quia obfiftit ratio ,
non valemus, contriftare vos, quod nolumus, vi-
demur. Nam hoc nos fine correptione relinque--
re, Ecclefiaftica non finic aliquo modo difeiplina:
ncc vos pro talibus decetpetere, ne non reftitu-
dini, fed indifeiplinationi, quod abfit, videami-
ni confentirc. Caufa vero ejufdem Maximi pro
quo nobis feribitis, quern fi Miflarum folemnia
celebrarc pr^fumferit, jam facri corporis com-
munione privavimus: matura quando oportuerit
&:ä communione alicnos faciendos pro-
E p i s t o l a XLIÎ.
Ad Valentinum Abbatem*
Ne Monachi feminas in monafieri inducant, , ■ c as fibi
commatres fa
Gregoriusa Valentino Abbati.
P Ervenit ad nos quod in monafterio tuo paf-
1fim ■b mhulicrhes afheend.a..n.t. .;. .&..,. .q..u..o.d.. .a..d.huc eft
gravius, Monachos tuos mulieres fibi commatres
facere, Sc ex hoc incautam dum eis communiodeliberatione,
ficut Deo noftro placuerit, judi- C nem habere, Ne ergo hac occafione humani gecabitur
atque difponetur. Oramus autem orrini
L potentem Dominum, ut Sc hie vos foa b propitia-
tione cuftodiat, Sc ad xternx vitx pra:mia perdu-
c cat.c Menfe Augufto, Indidtione xn.
E p i s t o l a XLI.
Ad Clerum, Ordincm, & plebem Hortons.
Far bar um Vifitatorem delegat. sinte omnia monet ne la'i-
cam perfonam in Epifcopurn eligant.
Gregorius Clero, Ordini, & plebi confiften-
a ti a Hortons. ]
b T T Eftri bAntiftitis obitum cognofcentes, curx
V nobis fuit, deftituta: Ecclefix vifitationem
neris inimicus foa eos, quod abfit, calliditate de-
cipiat : ideo hujus te præcepti ferie commone-
mus, ut neque mulieres in monafterio tuo dein-
ceps qualibet occafione permittas afeendere, neque
Monachos tuos eas commatres fibi facere.
Nam fi hoc denuo ad aures noftras quocum-
que modo pervenerit, fie te feveriflima: noveris
ultioni fobdendum , ut cmendationis tua: quali-
tate ceteri fine dubiô corrigantur.
E p i s t o l a XLIII.
Ad Bonifacium virum magnificum.
Veniat Romam, de fide fu a , jam non per Epiftolas, fed
per femetipfum refponfurus. Qui cum to dubia patiuntur;
fecure venire pofie : cum non pot eft ate 3 fed ratione erga
1 ¥ 05 O utfit.
Gregoriusa Bonifacio viro magnifico Africæ. ;
t fratri Sc coepifcopo noftro c Barbaro folemniter
j delegare. Cui dedimus in mandatis, d ut nihil de
reditu, ornatu, minifteriifque a quoquam ufor-
pari patiacur : cujus vos afliduis adhortationibus
convenit obedire. Hoc tamen feitote, quia ei ordinandi
SI ita, ut audieram, Magnitudo veftra inten-
Prcfbytcros ac Diaconos, fi ncceffe fue- j3 done follicita b de animje foa: vita cogitarcr,’
rit, quos dignos ad hoc olficium in venire potue- nequaquam fe mihi de fide foa per Epiftolas, fed
c rit, dedimus liccntiam : c quatenus in Ecclefiaf- per femetipfam pofeeret refpondcre. Nam quod
N o t a ad E p i s t . XL.
* Scholafiicus fignificat aliquando virum eruditum , (apientem, eloquentem
; aliquando advocatum feu caufàrum Patronum. Sic interpre-
tandum cenfemus ubi nomini fubjieitur, ut in hujufmodi Epiftolarum
inferiptionibus, Sc pro dignitatis titulo attexitur. Unde conjicequo tunc
loco'habereniur advocati, ad quos feribens furomus Pontifex, Gloria ap-
pellarionem & titulum non fecus ac Prxfcflis, Patriciis, Exarchis,
imo Regibus, rribuit.
*’ Excufi, •proteßiene.
* Hac défunt in mfs. Norm, ac plur. Extant in Colbert. & in
Vatic. ' r
N o t a ad E f i s t . X L I .
»Vulgo Ortona, urbsolim Samnii in ora maris Adriatic!, diftansà
Jeate Uj mill, mortum. Nunc Aprutii citerions in Regno Ncapolita-
no, adhuc Epifcopalis fub Archiepifcopo Teatino. Gufianv. In Remcn-
û & uno è Vatic, legitur, Cotront.
b Is Blandus vocsbatur, ex Ep. 33. libri 1. fi tribus Vaticanis fidcs,
nam pro Hortenfts, habent, Hot tonen fis,m obfèrvavimus in fine nota c.
ad eamdem Ep.
* Erat Beneventanus Epifcopus, vir induftrius, & S. Gregorio val-
dc probatus , quippe cui etiam port mortem Viftaris, Panormitana Ecclefia
vifitationem commifit ex Ep. 16. lib. n . nunc 13. lib. 13. De eo
quoque mentionem facit ejufdem lib. Ep. 19. nunc 14. Putat tamen U-
ghelius torno 6. Italia facrx hunc Barbarum, quern & Barbatum dicic
appcllari, fuifle tertium Epifcopum Teatinum, cui urpore viciniori
Ecdefiana Ortonenfem vifitandam commendavit. Gufitnv. In Rcmenfi
pro Barbaro legitur, Johanni. Ita etiam in Vatic. D. Inal. Vatic. Tu-
ton. Reg. nomen Epifcopi tacetur. In aliis mfs. noflris defideratur hac
Ep. Extat in Colb.'
d Rem. ut nihil de proveiiionibus Clerieorum, roditu Arc.
«Ita Vaticani omnes, Regii Sc Turon. Confentit etiam codex Remen-
fis, riifi quod in eo defidcretur, tanto miniflerio dignus valeat inve-
niri. In vulgatis legitur: quatenus........ facerdos, qui vener. canonibus
ulla non diferepet ratione, & tanto &c. communiter eligatur.
p 1 Excufi, provehatur.
* N o t a a d E f i s t . X L I I .
* In Colbert- Epiftola hac inferibitur , Venantio.
fc Vide lib. ix. Epiftolam 20. & feptimam Gelafii Papa. I.
N o t j ad E f.i s t. X H I I .
* In Vulgatis, omirtirur viro, fecus in mfs.
b Excufi habent Jalute pro, vita; Sc potuit, pro pofeeret. Lefli.o-
nein quam exhibemus confirmanc omnes infs, noftri Vatic. Norm.
Rcg. Corb. Turon. Rem. Colb.
Z 1 iij