ïircjr S. Gregor« Regiftri Epiftolaratn 1220
lent vexatione confundere, ita cor ad divini cul- A ordinem , vcl ad clericatus miniftcrium promo-
<us amorem 8c venerabilium locorum difponen-
dam b quictem reducicis, ac fi nulla vos alia cura
follicitct. Unde quia hujufmodi Prxpofitorum
a6iio, fubje&orum magna (blet efl’c municio, prx
aliis gcncibus gentem Francorum aflerimus feli-
ccm, qux fie bonis omnibus prxditam meruit ha-
fierc Rcginam.
Epiftolis autem veftris indicantibus agnofeen-
x tes c Ecclcfiam vos fandti Martini in fuburbano
d Auguftoduncnfi, arque d monafterium ancillarum
> e Dei , neenon &: c xenodochium in urbe cadem
vendi , antefato reverendiflimo fratri noftro E-
therio, fi tamen ipfius eft dioecefeos, refervan-
dum nuntiandumque dccrevimus j ut inde habita
inquifitionc, fi nulli culpx, quàm facri cano-
ncs infequuntur, fubje£ti funt, ipfe cos debcat
ordinare. Excellentix ergo veftræ cura noftrx fe
difpofitioni conjungat : quatenus ncc Ecclefix
militâtes, k quarum vobismaximus amoreft,pe-
reant, & bonis Excellcntiæ veftræ mcrcedis augmenta
fuccrcfcant.
Similiter verb de quodam bigamo rcquifiti, an
conftruxiflc, valde lxtati fiimus, 8c gratias om- B ad facrum ordinem potuiflfet accedcre, juxta ca-
-niporenti Deo retulimus, qui eordis veftri fince-
ritatem ad hxc operanda compungit. Qua de rc
ut 8c nos bonis veftris in aliquo participes habe-
remur, privilégia locis ipfis pro quietc 8c muni-
tione îUic degentium,’ ficut voluiftis, indulfimus,
ncc Excellentix veftrx ample&cnda nobis defi-
deria vcl ad modicum differre pertulimus.
Paterna prxcerca cantate falutationis præmit-
tentes alloquium, indicamus illuftribus filiis no-
ftris, veftræ verb Excellcntiæ famulis ac legatis
f Burgoaldof &: Varmaricario, noftrum nosfccunnonicam
regulam omnino vetuimus. Abfic cnim
ne veftris temporibus, in quibus tarn multa pia ac
religiofa agitis, aliquid contra Ecclcfiafticum in-
ftitutum fieri permittatis.
Prxfati autem viri magnifici filii noftri, dato
capitulari, inter cetera petierunt quod fibi ex ve-
ftra perhibucre juflione mandatum , ut talis debeat
a nobis in Gallias perfona tranfinitti, qux fa-
61a Synodo cunda qux contra facratiflimos cano-
nes perpetrantur, omnipotente Deo poffit au6to-
rc corrigere. In qua re Glorix veftrx curam codum
veftra feripta prxbuiffe fecretum. Qui^om- C gnovimus, quam de vita animx, 8C de regni vcf-
— -- •* J1------- • tri folidicatc cogitatis : quia Redemtorem noftrum
formidantes, ejufquc in omnibus prxeepta
fervantes, &: hie agitis ut diu regni veftri gu-
bernacula fubfiftant, 8c poft longa annorum curricula
vos quoque dc terreno regno ad regnum
cxlefte tranfeatis. Apto autem tempore, fi Deo
di6lum placuerit,1 veneranda Excellentix veftrx 1
defideria implere curabimus.
Nos itaque pro munitione locorum de quibus
Excellentia veftra feripfit, omnia, ficut voluit, fan-
circ ftuduimus. Sed ne fortafle ab corum locorum
g nia qux fibi injun6ta g dixerunt, fubtili nobis in-
finuatione referafte nofeuntur. De quibus curx
nobis crit, fcquenti tempore Excellentix veftrx
quid aflum fuerit indicare. Nam nos quidquid
pofiibile,quidquid eft utile,8c ad ordinandam pa-
ccm inter vos 8c Rempublicam pcrtinct, fumma,
Deo au6lore, cupimus devotione eompleri.
y. b Mennam verb reverendiflimum fratrem 8c
coepifcopum noftrum, poftquam ea qux dc co
di61a fuerant requirentes, in nnllo invenimus ef-
{e culpabilem ; qui infiipcr ad facratiflimum corpus
bcati Petri Âpoftoli fub jurejurando fatisfa-D Prxpofitis,eadem décréta noftra quocumque tern-
ciens, ab his qux obje£ta ejus opinioni fuerant,
fc demonftravit alienum ; reverti illuc purgatum
abfblutumque permifimus : quia ficut dignum e-
rat ut fi in aliquo reus exilieret, culpam in eo
canonicè puniremus ; ica dignum non fuit, ut eum
adjuvante innocentia diutiùs retincre vcl affiigerc
in aliquo deberenfus. •
De quodam autem Epifcopo, quern capitis in-
firmitas, ficut nobis prxdi6li magnifici viri dixerunt
, adminiftrarc fuum non finit officium, fratri
coëpifcopoque noftro Etherio feripfimus, ut fi
intervalla cjufdcm infirmitatis habucrit,data peti-
tione ad implendum fe locum fuum profiteatur
non pofle fufficerc, fed alium Ecclefix fux pof- E
tulct ordinandum : quia vivente Epifcopo, quern
ab adminiftratione officii fui non culpa, fed x -
gritudo fubducit, alium loco ipfius facri nullo
modo permittunt canones ordinari. Si verb nullo
tempore ad mentis fanx redit officium, qux-
ri perfona debet vita 8c moribus decorata, qux
8c animarum curam gerere, 8c cjufdcm Ecclefix
caufas utilitatefque falubri valeat ordinatione
i difponere,* talifquefitut fi fuperftcs extiterit, ejus
poffit loco fuccedere. Sed 8c fi qui funt in facrum
* Vatic. B. quieter» radicitus adhibetit. j
* Monafterium erat quod ha&enus perfèverat fub régula S. Benedict!
ac S. Mauri congrcgatione. Dc hoc monaftcrio conftile Mabill. Annal.
Bencdifl. lib. vu pag. ipy. & (xpiiisalibi, utdoccbunt indices.
i Cccnobium eft S- Mariae nunc vulgo diâum S"- Johannis majoris,
cujus Parthenonis Abbatifta fuit Thalailia. Vide infra Ep. & Annales
Benedict, lib 'vn. pag. 204.
c Cujus curam habebant Monaehi fub Abbate Senatore. Nunc monafterium
eft y irgiaum ab oäingCQtis anqis fub S. Andochii patiocipore
fupprimantur,proeo qubdeis quxdam inter-
diffca effe nofeuntur, hxc eadem conftitutio gef-
tis eft publicis inferenda : quatenus ficut in nof-
tris, ira quoque in regalibiis feriniis teneatur.
Omnipotens Deus Excellentiam veftram in
fuo fern per timoré cuftodiat, m atque ica veftra "
vota & filiorum exccllentiffimorum Rcgum nepo-
tum veftrorum , intcrcedcntc beato Petro Apof-
tolorum Principe, cui cos commendatis , adim-
pleat, ut ftabile vobis gaudium dc eorum femper
incolumitate, ficut cupitis, habere concédât.n Da- a
tummenfe Novembris, Indi6t. vi.
E p i s t o l a VII.
Ad Theodericum Francorum Regem.
Pktatem Refis ac frudentiam laudat. jigit de prhilegiis
üfdem, de illms legatis , de pace cam Imper at ore Jla*
bilienda. .
Gregorius Theoderico Regi Francorum.
SCriptorum veftrorum eloquia incolumitatcm^
veftram fignantia Ixti fufeepimus, ex quibus*
ira tranfccnderc vos prudentiâ xtatem agnovi-
1 Turon. Corb. & Norm, yarmario.
« Editi dixeratis. ' ^
h Ille ipfe eft Mcnnas Telcfinus in Campania Epifcopus, qui apud Gr«
gorium accufatus, coque jubentc Ep. 113. lib. 9. Romam reverfus,. exa-
minata diligcntiils caufii, tandem purgatus in Galliam remittitur.
que enim Mcnnas Tclon. in Gallia Epifcopus apud Romanum Pontir.
led apud Virgilium Arclat. Metropolitanum fuum, imo apoftolic*
Sedis vicarium* accufatus fuiflet. Lib. J. Ep. J4. De purgationis modo
fupra lib. x. Ep. 33. lib. 7- Ep- »S- & “!>*>«•
« Excufi, talifque, fi fuftrfits extiterit.
mus, ut evidenter appareat pro gentis Francorum
felicitate Excellentix veftrx poteftatis regix gu-
bernacula fupernx gratix favore fuiffc commiffa.
Inter qux hoc quoque in vobis fatis laudabile mi-
randumque eft, quod in his qux filiam noftram
prxccllcntiflimam aviam veftram pro omnipoten-
tis Dei amore dcfidcrare cognofcitis , juvare fic
0 ftudiofiffime feftinatis, ut per hoc * 8c hie felici-
ter, 8c in futura vita regnum cum Angclis tenea-
tis. Quia ergo hoc Deo donantc cx magna venic
difcrctione judicii 3 ita omnia qux Excellentia veftra
voluit, citiüs ac Iibenter implevimus, ut quantum
nobis bona veftra placuerint, effc6lus noftri
eeleritate monftraremus.
Salutantes prxtcrea vos paterna dulcedine, indicamus
, omnia qux viris illuftribus famulis vefi
tris Burgoaldo 8c Varmaricario filiis noftrisapud
nos agenda mandaftis, fa6la nobis fuiffe habito
fecreto colloquio manifefta. Et valde laudavi-
mus, quia 8c prxfentia fapientcr, ficut decct, at-
tenditis, 8c fic munirc futura fempyernx pacis
interventu inter vos 8c Rempublicam feftinatis,
H b ut unum fa6li, regni veftri firmitatem in perpe-
tuum falubriter extendatis. Dc quibus fucceden-
ti vobis tempore qux Deo fuerint placita nuntia- <
mus. Nam nos quidquid utile, quidquid proba-
tur effe pacificum, defideramus , 8c ut fieri va^
leac ftudemus. Tantum eft ut ficut noftra, ita
quoque Dei, quo fine nihil poflumus, in eis qux
expediunt, .fit voluntas. San6la Trinitas in fuo
femper faciat vos timore proficere, 8c ita cor ve-
ftrum placita fibi moderatione difponac, uc 8c
nunc fubje6tis veftris de vobis, 8c poftmodura
vobis dc fe gaudium fine fine concedat. ■'
E p i s t o l a VIII. ]
Ad Scnatorcm Abbatem.
Privilegium Xenodochii.
Gregorius Senatori a Prelbytero & Abbati
Xenodochii.
b b Uando ad ca ad qux catholicorum Re-
V^Lgum corda pontificalibus func monitis provocanda,
ita ardenti defiderio divina prxvenien-
te gratia fuccenduntur, ut ab eis ultro pofeantur,
tanto alacri 8c lxto funt animo conccdcnda, quanto
8c caipfa quxeupiunt, fi nollenc faccre, peci
debueranr. Proindc juxta feripta filiorum noftro-
rum prxcellentiffimorum Regum Brunichildis ac
nepotis ipfius Theoderici, xcnodochio quod in
civitate Auguftoduncnfi a Siagrio reverendx me-
morix Epifcopo, 8c prxdida exccllentiffima filia
noftra Regina conftru6lum eft, cui tu prxefle di-
gnofeeris, hujufmodi privilegia prxfentis auftori-
catis noftrx dccreco indulgemus, conccdimus, atque
firmamus: ftacuentes nullum Regum, nullum
Antiftitum, nullum quacumque prxditum digni-
cate, vel qucmquam alium dc his qux xenodochio
ä fupraferiptis prxcellentiflimis filiis noftris Regibus
jam donata funr, vel in futuro ä quibuflibcc
aliis de proprio fuerint jure collata, fub cujufli-
bet caufx occafionifve fpecie minuere vel aufer-
re , five fuis ufibus applicare , vel aliis quafi piis
caufis, pro fux avaritix excufationc pofle conce-
dere: fed cun&a qux ibi oblata funt, vel offerri
contigcric, tarn a te quam ab eis qui in tuo officio
locoque fucceflerint, perenni tempore illiba-
ta, 8c fine inquietudinc aliqua volumus poffide-
ri; eorum tamen ufibus, pro quorum fuftentatio-
nc gubernationeque concefla funt modis omnibus
profutura.
Item confticuimus ut obeunte Abbate atque
Prefbytero fupraferipti xenodochii atque mona-
fterii, non alius ibi quacumque obreptionis aftu-
tia ordinetur, nifi quem Rex cjufdem provineix
cum confenfu Monachorum, fecundum timorem
Dei elegerit, ac prxvidcrit ordinandum.
Hoc quoque prxfcnti capitulo fubjungimus, uc
locum avaritix excludamus, nullum de Rcgibus,
nullum dc Saccrdotibus, vel qucmcumque alium
per fe fuppofitamvc perfonam dc ordinatione
ejufdem Abbatis, vel quibufcumque caufis ad xenodochium
ipfum pertinentibus, andere in auro
five alia qualibec fpccie commodi quidquam ac-
cipcrc, ncque eumdem Abbatem ordinationis fux
causa dare prxfumere : ne hac occafione , ea
qux ä fidelibus piis locis offeruntur, aut jam oblata
func, confumantur.
Ec quoniam multx occafioncs in deceptioncm
k I idem qua:rum nobis.
1 Oborta tunc in regno civilia bella obftiterunt 1ic Gregor ii Legatus
adveniret, nec nifi poft 30. circiter :a fuit ilh1 Synodus
quam in Galliis adversils fimoniacos, 1ncophytoinm ordinatio:nes, aliafve
comiptelas c»S' arden, ihus Vo,is ] idiflimus Pontifex,
ut oftendunt coic ab Ulo in hanc rem ft:riptæ ad Print:ipes & Pixlatos auéloritate
præci.>uos epiftolæ, lib. 9. 106. & fcqq. at1 iio. lib. ir. Ep. jj.
J7. jp. fio. 61. 6S.S9.
pitate adimpleat
i veftra vota, in filion,m ....cu ie o s commendatis, fof-
In lolis Colbertinis hand temporiis notam obfcr,’avimus.
N o t * a 'b Eh s t . VII.
• Rcccntiores & hic féliciter vivatis, & in futura.
y Id eft, pace adunati.
• Quatuor Vaticani, duo Teller. & Rem., Abbati xenodochio,
xenodochii Francorum. Corb. Epifcopo vel Abb. ''Xenodochii.
Privilegium hoc & alia duo quæ fcqq. epiftolis duabus contint
tur, aut fpunaaut interpolata fufpicantur nonnulli. Quorum con,ca
ris opponitur primo codicum mfs. omnium etiam Romanorum confi
lus : cm,mi telle Eminemiir. Card. Bona in litteria ad Guff, da,is ,
. ob!‘* *4- anno i<î70. extant in Bibliotheca: Vatican« mfs. Ind. >
tria pnvftegu pro xenodochio & monaftcrio S. Maria: aepro Ecclc
S. Martini Auguftodum ædificatis, qua- incipiunt, Quandoadea adq
Ca,hoi,corum Return corda. Teftinioniun, illud haTes col. , I47- ed
J. am. an. r*7j. Sane pnmum priyilegium faltem in quinque Vatic,
gitu : fecundum in quatuor, & tertium in tribus ; in cx variarum q
x »Ills delcript* funt leftionum cxcerptionibu* imelligimus. Sccun
E privilegium hoclaudatur in vita S. Hugonis Monachi Æduenfis fecu-
iox. feripta : quo tempore Frodoardus in hiftoria Remenf. lib. 3. c. 27.
meminit alterius privilegii quod Pardulus Lauduncnfis Epifcopus pe-
tente Carolo Calvo in gratiam Oriniacenfis Parthenonis compofuit,
non fuis verbis, fed ficut B.Gregoriusde quodam monafterioa quadam
Regina tdificato ipfa potente diliaverat, & ipfe quoque diftavit ; re-
petens malediclionis intentationem quam Domnus idem Gregorius contra
pr&fumtorem illius monafterii jaculatus fit. Ex quo intelligitur hoc prir
vilegiumeum fuis imprccationibus exmifle in codd. mfs. régnante Carolo
Calvo. Ccrtè in Remigiani Coenobii apud Rcmos cxemplari, quod
annos fuperät oftingentos, integrum reperitur, & in alrero Remenfi,
in Turon. Colbert. Corb. Anglic. Norm. &e. Deniquc, ut cetera ta-
ceam,ex alia indubitata Gregorii Mag. epiftola quæ eft Indiftionis hujus
fexta, conftat privilegia pro coenobiis Æduenfibus rogatu Brunichildis ab
iplb induira fuiflè. Privilegia locis ipfis pro quiete ac munitione illic
F degentium, ficut voluiftis, indulfimus. In quibus privilegiis eorum locorum
Pnpofitis quadam inttrdifta extant, quæ in vulgatis privilegiis
inveniuntur, nempe ut nullus eorum qui eidem xenodochio atque monaf-
terio Abbas aut Frejbyter fuerit ordinatus, ad Epifcopatus officium quacumque
obreptionefit aufus accedcre. Et quidem fi fuis moribus ac inna-
tæ manfuetudini reliflus effet Gregorius Magnus, nullus dubitatquinà
gravi ilia comminatione abftinuiflet, quæ in privilegii hujus daufula Je-
gitur. At dandum erat aliquid Reginæ auftoritati, quæ feveriores Ecclefix
pocnas in donatiçnis fuæ violatores cxigebat. Sic Patres Concil.'
Aurelian, iv. anno 541. petente Childcberto Rege, xenodochii Lugdu-
nenfis rebus cavent, eo pafto, ut fi quis quolibet tempore , cujuflibet
poteftatis vel ordinis perfona focus attentaverit, ut necator pauperism ir-
revocabili anathemate feriatur, can. 15. In fimilibus caufis eafdera intentant
minas Patres Concilii Parificnf. an. 557. can. ». Concil. Turon. an.
5(7. can. 24. Concil. yalent. an. 584, adcout: juxta Brunichildis vo