in confufionertl Ecclcfiafticx moderationis obfcr- Alorum Principis folatio in ipfo quoquc invenia-
vantia deducacur > quippc ubi nullus regularis tur fpiritali ordinc profecifle.^
ordo fervatur. Nam qui ad ejus regimen impro- Omnino prarcerca admirati fumus, cur & in
vidus, 8c prxeipitatus acccdit, qua admonicionc regno veftro Judxos, Chriftiana mancipia«: pof- c
fubje&os xdificct, cujus excmplum non rationem fidere pcrmitcicis. Quid enim funr Chriftiani ora-
docuit, fed errorem ? Pudct profc&o, pudet aliis nes nifi membra Chrifti ? Quorum videlicet mcm-
imperare, quod ipfe nefeit cuftodire. brorum caput cun£ti novimus, quia fidcliter ho-
Nee illud quidem quod fimiliter emendationi noratis. Sed quam diverfum fit, Excellentia ve-
tradendum eft, prxeerimus, fed omnino exccra- ftra perpendat, caput honorare, 8c membra ip-
bile, & efle graviflimum deteftamur, quod facri fius hoftibus «* calcanda pcrmittcre. Atqucideo i
illic ordines per fimoniacam hxrcfim , qua: pri- petimus ut Excellentia: vcftrx conftitutio, de re-
raa contra Ecclcfiam orta 8c diftrifta malediftio- B gno fuo hujus pravitatis mala removeat j ut in
ne damnata eft, confcrantur. Hinc ergo agitur , hoc vos amplius c dignam eultrieem omnipoten- j
ut faccrdotii dignitas in defpe&u, 8c fan&us fit tis Domini demonftretis, quod fidclcs illius ab
honor in crimine. Pcrit itaque reverentia , adi- inimicis ejus abfolvitis.
mitur difeiplina : quia qui culpas debuit cmen
dare, committit; 8c nefaria ambitione, honora-
bilis facerdotii ducitur in depravatione cenfura.
Nam quis denuo venerctur quod venditur , aut
non vile putet efle quod emitur j Unde valde
contriftor, 8c terrx illi condolco; quia dum fan-
dum Spiritum , quern per manus impofitioncm
omnipotens Dcus hominibus largiri dignatur, di- ^
vino muncre habere defpiciunt * fed prxmiis af-
fcquuntur , facerdotium illic fubfiftere diu non
' arbitror. Nam ubi dona fupernx gratix a venum-
dantur, ad Dei fervitium non vita quxritur, fed
magis contra Dcum pecunix venerantur. Quia
igitur tantum facinus non folum illis periculum,
verum etiam veftro regno fatis eft noxium, falu-
tantes Excellentiam veftram paterno afteftu, petimus
ut de hujus pravitatis emendationc Deum
vobis placabilem faciatis. Et ut nulla dcinceps
valeat occafione committi, Synodum fieri juflio
E p i s t o l a CX. 4
Ad Thcodcricum & Thccdebertum Rcgcs
Franco mm.
Quod mulct per Jimoniam ordir.entur , tributa à pradiis
Ecclefiafiicis exigantur , ex laids repente fiant Epifi.
copi. Synodum ad hac emendanda celebrari curent, fta~
tuant que ne Judais Chriftiana mancipia habere li~
ceat.
Gregorius * Theodcrico & Theodeberto.,
Regibus Francorum.
C"1! Um regni veftri nomcn b inter cetera gra- \
j tia olim Chriftianx religionis effulfcrit ,
valde ftudendum eft , ut unde gloriofiores ceteris
gentibus eminctis , inde omnipotenti Domino
qui dat falutem regibus , perfe&iùs placea-
tis, 8c fidem quam colitis, adjutricem in omni-
veftra conftituat, ubi prxfentc*dile£tiflimo filio1^ bus habeatis. Optaveramus quidem, prxcellcn-
noftro Cyriaco Abbatc, fub diftri&a anathema- tiflimi Filii, noftrum ad vosc fola dirigere vifita- «
tis interpofitione debeat interdici, nc ullus ex la'i- tione fermonem , nt caritatis officiis paternum
co habitu fubito ad Epifcopatus audeat gradum monftraremus affe£tum. Sed d quia nimium nos i
acccdere, neque pro Ecclefiafticis ordinibus qui- res contriftat illicita, fie unum convenir exhibe-
libet quidquam dare , vel aufus fit acciperc, ut re, ut aliud fub filentio, quod emendationein-
Dominus 8c Redcmtor nofter fie qua: veftra funt diget, minimè relinquamus. Quod fi diligenter
faciat, ficut Excellentiam veftram in- iis qux fua attenditis, pro falutis veftrx nos loqui prorfus in*
funt, pia efle vidcrit devotionc follicitam. Cu- columitate cognofcetis.
ram verb 8c follicitudinem cjufdem Synodi , . Fertur autem fimoniacam hxrcfim, qux priquam
fiendam dccrcvimus, fratri coëpifcopoque ma contra Dei Ecclefiam c diabolica plantation: 11
b noftro Syagrio, b quern veftrum proprium novi- E furrepfit, 8c in ipfo ortufuo, tclo apoftolicx ul- u
mus fpccialiter delegare curavimus i quern pc- tionis percufla atquc damnata eft, in regni vef- «
timus ut 8c fupplicantem libenter audire, 8c ope tri finibus dominari, cum in Sacerdotibus fidés
juvare dignemini : quatenus quod ad mercedem fit cligcnda cum vita. Si vita deeft , fidés meri-
veftram refpiciat, remoto hujus mali contagio in turn non habet, beato Jacobo atteftantc, qui air :
cun&is finibus , juri veftro fubje£tis, pia 8c Deo f ides fine operibus mortua efi. Qux enim opera ef J*
placita procédât ordinatio Saccrdotum. fc valcant Sacerdotis, qui honorera tanti facra-
Cui fratri noftro pro co quod fe in ea prxdi- menti convincitur obtinere per prxmium ? Ex
catione qux Anglorum genti, autftore Domino,
fa&a eft , devotum vehementer exhibuit, pallium
ad Miflfarum folemnia utendum tranfmifiqua
re agitur, ut ipfi quoque qui facros ordines
appetunt, non vitam corrigere, non mores com-
ponere ftudeant, fed divitias quibus honor facer
mus j ut quia adjuvarc fpiritalia ftuduit, Apofto- F emitur, fatagant congrcgare. f Hinc fit etiam ut
N o t j ad E p i j t . C IX .
* Editi, venalia judicantur.
b Ex his fortd orta occafio diccndi Syagrium fuifle cogaatatn Bra-
nichildis Regina?. Ejus frater appellatur in Brcviario jEduenfi, inejuiunr
Sammarthani fratres, Gallix Chriflianx tomoa. qui tarnen ab. hac o-
pinione longius abfeedunt, quia in veteribus libris aut for ip tori bus de
legali profapia hujus Pontificis nihil legitur. Ccrte id minimd quo;
que fignificant S. Gregorii verba.
c Idem multo pod tempore ftatuit Remen(c Cone. an. ^30. c. 11. 8c
Lcptincnfc an. 743. c. 3 Sed in Capiculari Caroli Magni an. 779. c. to.
De maneipiis qui venduntur. Vt in prtfentia Epifeopi vel Comitis fit,
aut in pnjfentia Archidiaconi, aut Centenarii, aut in pnfentia Vtcedo-
mini, aut judieis Comitis, aut ante bene nota tefiimonia. Etforas mar-
jham, Cal. hors le ruarchc, nemo maneipium vendat, 8cc. Scilicet
ut de eorum religione condaret. Gujfanv.
a Hditi, fubmittere.
* In Norm. 8c nonnullis, dignas cultrices. Confcntiunt <
quimur tres Vatic. Rem. &c.
N o t a ad E f i s t . Ç X.
a Scu Tbtuder'tco. In excuds Theodorico à paribus. Ultim
exhibent mfs. Norm. Rem. quatuor Vatic. Corb. reperiuntu
duobus Vatic.
k Ita Vatic. Norm. &c. Editi habent, inter coteras gentes j
c Recentiores folita dirigere.
* Vatic. A. Corb. Norm, quia animum res contriftat.
* In recent, diabolica fuppldntatione. j
1 Det aliquaodo Deus voci fantti Gregorii vocem virtuti
cam Concilium Tridentinum fclT. 13. cap. iS. ubi de Scm
. Audivit
■ io ftifcit.
"infontes
10x7 i Liber 1X. îndi&ione H. xoi8
infantes & paup'èrcs à facris ordinibus prohibici, A lucantes affccVu petimus, excellentiitimi Filii ut
dcfpe&iquc refiliant. Ec dum innoccntia paupc>
ris difplicet, dubium non eft quod prxmium illic
delitta commendet: quia ubi aurum placet,
8c vitium. Hinc igitur non folum in ordinatoris
g 8c ordinati animam lechale g vulnus infigirur, verum
£tiam Excellentix veftrje rcgnum,vcftrorum
Epifcoporum culpa, quorum magis intcrceflioni
hoc tarn deteftabile malum de regni veftri ftu-
deatis finibus prohibere, 8c nulla apud vos ex-
cufatio , nulla Contra animam veftram fuggeftio
locum inveniac: quia facientis proculdubia cul-
pam haber, qui quod poteft corrigere, ncgligic
emendarc. Qua de re, ut magnum omnipotenti
Domino munus valcatis offerre, Synodum conbus
juvari dcbucrat, prxgravatur. Si enim is di-v gregari prxeipite: in qua, ficut fratribus coëpif-
gnus facerdotio crcditur, cui non aftionis meri- copifque noftris mandavimus, pra:fentc dileftiffi-
ta, fedprxmiorum copia fuffragatur, reftatutni- mo filio noftro Cyriaco Abbate , fub anathe-
hil fibi in honores Ecclcfiafticos gravitas, nil de- matis debcat obligatione conftitui, nullum pro
fendat induftria, fed tocum auri profanus amor B Ecclefiaftico ordinc aliquid umquam dare, nul-
h obtineat. Etdum vitia muncrantur honore, in Jumaccipere, nec qucmquam ex laïcis ad faccrlocum
ultoris is qui fortafle fuerat ulcifcendus,
adducitur ; atque hinc [ Sacerdotcs non profice-
re, fed perirepocius indicantur. Vulnerato nam-
que paftore, quis curandis ovibus adhibcat me-
dicinam ? Aut quando populum orationis clypeo
tueatur, qui jaculis fe hoftilibus feriendum expo-
nit i Aut qualcm de fc frudtum produ&urus eft,
docium repente tranfire : quatenus hanc vobis
mercedem 8c hie 8c in futura vita Redcmtor nofter,
cujus Sacerdoces interiùs ab hofte perire non
finicis ) recompcnfcr.
Omnino prxtcrca admirati fumus quod in regno
veftro n Juda;os Chriftiana mancipia poflidc-
rc permictitis. Quid enim funt Chriftiani omnes,
cujus gravi pefte radix infeda cft ? Major ergo nifi membra Chrifti ? Quorum videlicet mem
metuenda eft locis illis fore calamicas, ubi cales brorum caput cumâi novimus quia fideliter ho-
intcrceflbrcs ad locum regiminis adducuntur, qui noratis : fed quàm diverfum fir Excellentia veftra
Deiin fc magis iracundiam provoccnt, quam per q perpendat, caput honorarc, 8c membra ipfius ho-
fcmetipfos populis placare debucrant. ftibus calcanda permittere. Atque idco petimus ut
Audivimus autem quia k Ecclefiarum prxdia Excellentix vcftræ conftitutio de regno fuo hutributa
1 nunc præbcant : 8c magna fuper hoc ad- jus pravitatis mala removeat ; ut in hoc vos ampliùs
miracione fufpcndimur, fi ab cis illicita quxran-
tur accipi, quibus etiam licita relaxantur.
Nec hoc quoque malum follicitudo noftra pa-
titur negligenter omitterc, quod quidaip inftin-
H gloria: inanis illedi, ex laïco repente habicu,
facordotii honorem arripiunt, & , quod dicere
pudec 8c grave tacere eft , regendi redores, 8c - Ad Virgilium Epifcopum Arclatenfem.
qui doccndi func doâorcs, “ nec crubcfcunt videri
dignos cultores omnipotentis Domini demonftretis,
quod fidcles illius ab inimicis ejus abfolvitis.
E p i s t o l a CXI.
, nec mctuunt. Ducatum animarum impu- D Confirmât privilégia per rigilium Papam Ardat en fi me-
denter affumunt, quibus via omnis ignota du-
doris cft, 8c quo vel ipfi gradiancur, ignari funt.
Quod quam pravum quamvc fit temerarium fe-
culari etiam ordinc 8c difeiplina monftratur.
Nam dum dux exercitus nonnifi labore 8c folli-
cicudinc expercus eligirur, qualcs animarum duces
effe debeanc, qui Epifcopatus culmcn immatafterio
concejfa.
Gregorius Virgilio Epifcopo Arelatenfi.
CUm pix defiderium voluntatis, 8c laudandx i
devotionis intentio facerdotalibus fit femper
ftudiis adjuvanda : cura cft follicitudinis adhiben-
da, ut ea qux pro quiece Monachorum religiofxtura
cupiunc feftinatione confcendcre , hujus que convcrfationis fucrint ordinata, nec diflimu-
falccm rei Comparatione confiderent, &aggredi latio ncgligcre, nec quxdam valeat prjefumtio
repente inexpercos labores abftineant, ne cxca perturbare. Sed ficut hoc quod ratio exigebat uti-
honoris ambicio 8c ipfis in pcenam fit, 8c aliis pef- E liter oportuit definiri,ita quod definitum efta non
tifera erroris femina jaout : quippc qui non di- debet violari. Igitur gloriofa: memorije b Childe-
dicerunt quod ipfi döSwnt. Proinde paterno fa- bertus,Francorum Rex,catholicx religionis amore
Aüdivcrat Concil. Latcran. fub Alcxandr. III. parte i. c. t8. Qudniam
Ecclefia Dei & in his qui JpeSant ad fitbfidium corporis, & in his
ju i ad profiaum vemunt animarum indigentibus , ficut pia mater ,
providert tenetur; nt pauperibus, qui partntum opibus juvari non pof-
funt, legend/ & prefit iendi opportunitas fubtrahatur, See. Göflanv.
* Recent, invitis mfe. & vet. ed. vulnus infligitur, & paulo poft,
regnum, veftrorum Epifcoporum. Certè vtftrorum minimè legitur in
Vaticanis, Norm. Rem. Corb. Reg. &c. quibus confcntiunt vet. cxcufi.
remunt'0' D & R'Cm‘ dum Vatic. E. & dum vitio honor
1 Rem. & Vatic. D. Sacerdotts non proficere, fed interficen, non in V
.d ohm pnirl. fid m .d ptrirt pitiiii ini- r
tantur. Reg. Remig. 8c Vatic. E. habent quoquc irritantur.
k In lege Mofaïca terra Saccrdotum immunis erat a tribütis» In lege
nova habemus leges turn Ecdcfiafticas turn civilcs, quibus idem
*er<* cautumcft , ut Latcran. Concil. III. fub Alexandr. III. can. io.
ic erturtextra de immunitatibus, &c. can. 4. In ftxto codem titulo cap.
1. « 5. caofa 13. quatft. 8. refcruntur quatdam leges civilcs 8c Eccle-
lialttcat. in cod. titulo de facrof. Eccltf. leg. placet, 8cc. An autem
1 a immunitas fit de jure divino. vel humano, definite noftri non eft
mimuti. Gujfanv.
1 Vatic. A. D. e . F. Rcmig.& Colbert. »0» tribuant, qua: !e&io, ctfi
paucorummfs. non videtur contcmncnda. Infcftatur fimoniam hoc Iocs
S. Gregorius, Quam nemo illidtam effe negaverit. Suadct Regibus ab
ea efle abftinenaum, maxime cum eorum munificeutiâ proedia Eccle-.
fiæ à tributis alias licicis fint libera.
m Excufi , nec erubefeunt fieri.
■ Fuerant majores noftri èrga judxos indulgentiores, ut ex Gallt-
canis Conciliis cólligimus. Matifcon. an. 581. can. 16. docet ufum illius
temporis diverfum abeo fuifle quem leges Valentioiani HI. an.
4xj. & plurimi canones imperaveranr. Aurelian. III. an. 538. c. 13.
pari tur Judxis fubdi Chriftiana mancipia, dum nihil illis quod Chriftiana
religio verat à dominis imponatur. Remenfe Cone. an. 630. c.
l . videtur non diflèntire ab Aurelian. I l I. Vide Mddenfe Cone. c. 73.
àù. 84Ï.
N o t a ad B> i s t . C X I .
• Additur in plerifque exeufis, nifi forti ubi major èft au don tas.
Msec non leguntur in quinque Vatic. Remig. Reg. San-Vift. &c. nec
apud Anlèlmum lib. 4. cap. 7. fed neque in antiquioribus editionibus,
Ut Vcneta anü. 1^04. Parif. i'jo8. 1518. 1 j u . 1313. Lugduu. 1^39. 8c
aliis. Jam de hoc nonnihil animadverterant Corredores Romani cauià
iy. quæft. i . can. 9. Notât autem Jamefius bate verba, qux non haben-
tür in fcx mfs. Anglicanis. c i marginc in contcxtum irrcp'fiffe. Partim
ex Gujfanv.
b Vct. Coll». Corb. & Norm. Ctüibertns.