Qm paulo pofl fuéjicic, dicens : A ut alia taceam, quales effe in facris ordinibus po-
W i * fi'.___ i i ï r ' - r ^ nA S C i i l o v i n m i n t r a n tcrunt.aui ad hoe terune, qui hoc nnoonn mmeerriittoo., liecdd pprrxxmmuiiss eevvee--,
huntur ? Omnipotens Deus Dilcâionem tuani
gratia cxlefti euftodiat, Se de iis qui fibi commifli
font , fru£tum multipliccm ac menforam fuper-
affluentem ad xterna gaudia reportare concédât.
E p i s t o l à L.
Ad Anthemium Subdiaconum.
B menât um f acinus abnegantem , Romameum aceufatorc
édiifve perfonss rnittat.
Gregorius Anthemio Subdiacono.
*Ego Jum ofiium. Ille ergo ad ovilc ovium mtrac
per oftium, qui intrat per Chriftum. Ille. autem
per Chriftum ingreditur, qui de eodem Creatore
ac Rcdcmtorc humani generis vera fentit Se
prxdicat, Se prxdicata euftodit : culmen regimi-
nis ad officium portandi oneris fofeipit, non ad
appetitum gloria: tranfitorii honoris. Curx quo-
que fofcepti ovilis folerter invigilat, ne oves
Dei aut perverti homines prava loquendo dila-
nient, aut maligni fpiritus oble£tamcnta vicio-
nim fuadentes aevaftent.
Certc beatum Jacob qui pro uxoribus fois diu B
tt. fcrvicrat, dîxiffe meminimus: Vigimi annis fui ^
tecum, oves tua dr capra fieri le s non fuerunt. Arietes
tut rrevis- non comedi, nec captum À beßia often- / ’’"I Omperimus Bcnenatum Mifenatem facinus
di tibi. E?o damnum orrine reddebam : quidquid V.J/ quod de Te per feripturam manus pnus pro-
furto perierat , d me exigebas. Vie nofïuque aftu feffuscft, abnegate. Et ideo quia hujus icelcns
urebaré Velu ,fugiebatfomnus ab oculis mets. Si negatio, ficut majori difeuffione, ica & majori in-
igitur fie laborat Sc vigilat qui pafeit oves Laban, diget ulcione : Experientix tuæ prxfenti auftori-
quanto labori, quantifque vigiliis debet inten- täte præcipimus, ut eumdem Bencnatum,accufa-
b dere b qui pafeit oves Dei ? Scd in his omnibus toremqueipfius,fimul Sc perfonas de quibus ac-
ipfe nos inftruat , qui propter nos homo fa&us eufatus eft , atquc omnes qui in accufationis
eft, qui dignatus eft fieri quod fecit. Ipfe &: in- chartula leguntur, fob omni hue cautcla Sc ce-
firmitaci meæ, Sc tuæ Caritati fpiiicum foi amoris C leritate tranfmittat : quatenus caufx hujus yen-''
infundat, atque in omni follicitudine Sc cufto- tas diftrifta, ut dignum eft,inquifitione examman
dia circumfpe&ionis oculum noftri cordis ape- vaieat Sc agnofei.
riat.
E p i s t o l a LI.
Ad Anthemium Subdiaconum.
Rtliqustm pecunia pro caftro conftruendo data apud Be-
nenaium perquirat, eamque in illud ipfurn ex toto cm*
ret impendi.
Gregorius Anthemio Subdiacono.
Quod vero ad facros ordines re&x fidéi viri
producantur, cidem omnipotenti Deo graeix fine
cefiatione folvendx font, Sc pro vita piiffi-
mi Sc Chriftianiffimi domni noftri Imperatoris,
Sc tranquilliffima ejus conjiige , Sc manfuetiffi-
ma fobolc Temper orandum eft, quorum tempo-
ribus hxreticorum ora conticcfcunt : quia etfi
eorum corda in infania perverfi fonfus ebulliunt, . ,.r
catholici tamcn Imperatoris tempore prava qua: D T } Ervenit ad nos, quondam Benenatum 1 e-
fentiunt g eloqui non prxfumunt. 1 natem Epifcopum pro conftruendo llhc caf-
Prætcrca dum de fanaorum Conciliorum cuf- tro folidos acccpifie. Et quia pars eorum folido-
e todia tua Fraternitas loquerctur V’c fandam E- rum apud eum dicitur remanfifle , Experientia
phefinam Synodum primam fe cuftodire profefta tua fobtili indagatione perquirat ; Sc li quid ma-
cft. Sed quia ex annotatione hæretici codicis, nifeftede ipfis folidis cognovens remanfifle Co*
qui ad me ex regia urbe tranfmiflus eft, agnovi mitatio comiti prædiftæ civitatis fub delulcep«
per hoc quèd quædam capitula catholica cum illud pagina contradat, atquc immineat ut m
hæreticis nicrant reprehend, quia quidam iilam conftru&ionc cjufdcm loci, ficut lunt dan, eo
Ephcfinam primam Synodum in eadem urbe ex- adjuvante proficiant : quia ratio nulla permitnt,
iftimant, qux quondam ab hæreticis traditur ef- ut propriis cujufquam ufibus applicetur , quod
fe compofita : omnino neceffe eft ut Caritas vef- pro communi utilitatc datum die cognolcitur.
era camdem Synodum apud fan&am Alexandri- E
nam atque Antiochenam Ecclcfiam requirat, Sc
qualitcr in veritate habeatur, inveniat. V e l, fi
placet, hinc dirigimus qua: ab antiquicate fer-
vata in feriniis habemus. Ilia enim Synodus qua:
fob prima: Ephefin«e imagine fa£tia eft, quaedam
in fe oblata capitula afferit approbata, qua: font
Carlcftii atque Pelagii prxdicamenta. Et cum
Cxleftius atque Pclagius in ea Synodo fint dam-
nati, quomodo potcrant ilia capitula recipi, quorum
damnabantur au&ores ?
Quia verb pervenit ad nos in Orientis Eccle- p
fiis nullum ad facrum ordinem nifi ex prxmio-
rum donatione pervenire, fi ita efle veftra Fraternitas
agnofeit, hanc primam oblationcm omnipotenti
Deo offetat, ut a fubjeiftis fibi Ecclefiis
errorem fimoniaca: hxrefeos compefcat. Nam,
* Epilcopi in Scriptnra non tam Reports appellantur <|nam Pafto-
re*. Pleni funt hac vocc utrinfquc fccdcris libri, quorum fexttts rc-
ferre tzdiofum eder. Princcps iplc Paflorum Chtiftus Dominus feip-
fwn in appellayit :Mgo fum Pajtor bonus. Rationcm colligo ex Thco-
• E p i s t o l a LI I.
Ad Secundinum.
Scripta UUut laudat veritatem, caritattm, atque humility
tern fpirantia. Solitaries quafi monomachos ab antiquo
ho fie fingularius impeti. Orientales Ecclefias uno fenfu
intcgrata fantti Leonis & Chalcedonenfis Synodi fidem
fequi. In defenforcs trium capitulorum invehitur. Et>i{-
tolam Iba definitions far/Ha Synodi adverfari probat.
Incertatn anima originem : at iilam original's peccato,
donee baptise tur certijfime ob firings. Mittit imagines „
earumqsie legitimism ufism exponit.
Gregorius b Secundino fervo Deic inclufb. c
Dllcftionis tux feripta fufeepi, qux in meo
fenfu amoris mclle condita fapucrunt. O
quanta afpirationc vitx plena font, qux per graphylaflo
comment, in cap. 11. Johannis, ubi diferimen flatuit inter
fifi*"' , & , inrer^«*
%'/intmVs&ü Vidcadus^Auguftinu* tuft. 1x3. in Johan, ubi fuse*
tiam Ipiritus-proferuntur i Non in cis cultus elo- A mentem invenerit, ad earn fob quibufdam oc-
J quentix, non verborum d typus apparebat, fod cafionibus locuturus accedit, Sc quxdam ci de
folam ventatis atque cantatis radicem tenentia,
per omne quod locuta funt, cxleftis patrix amo-
rem c fragrabant.
In eis verb tua a me DiIe£tio petere ftuduit,
ut ad hanc libellum exhortatorium feribere de-
berem. Sed feire te necefle eft , fill cariffime,
quia tantis podagrx doloribus , tantifque cura-
rum tumultibus premor, ut quamvis numquam
me aliquid foifie reminifear , valde tamen me
geftis prxteritis ad memoriam rcducit, audita
quondam verba indeeentcr cogitation! refbnat:
Sc fi qua dudum turpiter ada funt, eorum foe-
ciem oculis cordis opponit i ut quem dc prxfen-
tibus non valet inquinare , dc malis tranfa&is
violet, g Et deceptam mentem fxpe in deletfta- g
tioncm reparat, unde diu jam fe per poenitentiam <
afflixit j itaut verc cum Pfalmifta dicat: Compu- p/al.
trucrunt & detcriorata fin t cicatrices mea, d facie
vidcam non effe qui fuerim. Quod autem tua fe B inftpientU me a. Cicatrix quippe figura eft vulnc-
m.I.-I ----r[s3 fod fanati. Cicatrix ergo ad putredinem redit
, quando peccati vulnus, quod jam per pceni-
tentiam fanacum eft , in dcle&ationem foi ani-
Caritas Sc ultra xtatem quinquagenariam adhuc
juvenilibus defideriis aflerit fobjacerc , in hoc
quoque divini oraculi implet prxceptum, quo
feriptum eft : Juftus in principio accufitor eft f i i .
Nec tamen dubito majores tc infidias hoftis cal-
lidi perpeti, qui majora contra eum bella prx-
parafti. Tantp quippe illc deccptionis molimina
ardentiùs exquirit, quanto tc cxlcfti patrix fer-
ventiùs inhiare cognofcit. Et nos quidem qui vi-
tam cum pluribus ducimus, etfi formidolofi ac timum
concutit. Sxpe quod numquam fecimus,
per hoftis callidi infidias cordis oculis videmus.
Cumquc infenfibiliter in hoc dele&atio furripit,
quamvis jam plangat qux fecerat: txdet tamen
infelieem animum quxdam non fccifife qux plan-
gat. Hx font cordis noftri tenebrx , quas in hac
vita volentes nolcntefque foftinemus. Quis conmidi,
tamen quia contra antiquum hoftem bella q tra hxc quxrendus eft, nifi adjutor in opportuni-
propofoimus, quafi in acie ftamus. Vos autem qui ^ tatibus in tribulatione ?
f folitariam vitam ducitis, quid aliud { quàm monomachos
dixerim,qui fervore virtutis etiam ante
aciem exire feftinatis ? Cur ergo eum non fin-
gulariter hoftis impetat, à quo fe impeti fingu-
laritcr fpe&at ? Et nos quidem qui inter homines
vivimus, fxpe per homines à callido hofte ten-
tamur. Vos autem qui viam vitx prxfentis extra
hominum frequentiam ducitis , tanto majora
certamina pati needle eft , quanto ad vos ipfe
tentationum magifter accedit. Neque enim va-
care orationibus ac laudibus Dei fine aliqua in-
terruptione temporis poteftis : quia etfi intentio
continué promta eft, ipfa tamen humanitatis in-
firmitas ad femetipfam relabitur, ut aliquando
fefla jaceat, atque ab ftudii fui exercitationc tor-
pcfcat. Antiquus verb hoftis mox ut otiofam
Valde autem libenter accepi quod tua me Caritas
de fua dubitatione requifivit an Orientis
Ecclefix fidem atque doiftrinam fanftx memorix
Leonis Papx fcquantur .* ne fortafle earum fenfos
inter femetipfas pro trium capitulorum- defenfio-
ne divifos fit. Unde ccrtam Dilc£tionem tuam
effe defidcro, quia prxdi&x famftiffimx Orientis
Ecclefix uno fenlu , una do&rina fidem cjufo
dem fanftx memorix Leonis tenent, fandamque
Cbalccdonenfem Synodum ita nobifeum cufto-
diunt atque vencrantur, ut nullus effe Epifcopus
reputetur, qui ejufdem Synodi defenfor fedbator-
que non foerit. Hinc eft enim ut quotics in qua- r,^4B
tuor prxeipuis Scdibus Antiftites ordinantur, fy- lib™.
nodales fibi Epiftolas viciffim mittant, in quibus
fe fandam Chalcedonenfem Synodum cum aliis
copiosè de rationc pafeendi traftat : & Theodoretus in Ezcch. 54.
Guffanv m
1 Jam lapralib. j. nunclib. 6. Epiftola 14. meminit corruptionisil-
Iios Synodi in gratiam Pelagianorum. Quod ut Ieftor intell igat, addo
Johannem Antiochenum cum 40. & amplius Epifcopis plèudolyno-
dum feorfum, Ephefi tamen , celebrafle , ‘in qua Ncfiorio faventes
Cyrillum damnatunt, aliolque Epifcopos in vera Synodo tune Icden-
tes excommunicarunt, redituta , ut ex hoc loco apparet, hartefi Pela-
giana. Porro credibile eft partem a&orum iftius pfeudofynodi irrep-
£flc in codicem veræ Synodi Ephelînz, hbrariornm incuria, quia ur-
bis nomine & temporis nota decepti, inter contrariaium partium Epifcopos
eorumque fententias non diftinxeruut. Gujfanv.
H o t s ad Ë p i s t . L U .
a Hzc Epiftola facilitas expungeretur quàm (ànaretur. Earn vartis af-
fumentis auftam fuiflc probant mfs. codices , conièntiunt eruditi quibus
palatum (àpir. Dilciplmam circa laplos Csaâi Gregorii placitis ex
adverlô repugnantém ingdlit homo , quifquis eft , audaciflimus. -A»«-
t<$X»vy'et* orationis, quam intonfequemiam vocat Quintilianos, alii fiûo
?oy 'ne incohirentiam, quivis nullo negotio deprehendet. Textus iplè
innnitis vitiis featet : & manuferiptorum perpétua k r i eft inconvénients.
Ex jo. mfs. vix unus aut alter codex continet enorme fragmentum
de lapfis, quod incipit : Et quia tua Sanélitas. &c. Aliud fragmentum
deimaginibus circa finem Epiftolx pauci funt qui habeanc. Vetuftifli-
mus codex Remenfis in quo defeript* funt omnes Romanorum Ponti-
ncum Epiftolæ, à Gclafio ad Johannem VIII. non habet aflutnentura
drea laplos. Quod tamen fânâus Anfclmus lib. 1. Epift. . humana,
ut fit, tncogitantia rccipir ac tnetur , nondum otto criticorum foie.
Quo tempore tam abfurda depravatio contigerit non ita liquet. In Ifi-
dotum Mercatorem multi rejtciunt ; ilium dico famofum nugivendum,
aut Falfificum, qui oöavo dccutrente fcculo feripfit in Hilpania codicem
canonum, 8c cominentitias Décrétales primus edidit. Confiât ve-
. jiCX. . 11 Diaconi » qui anno *01. obiilTe dicitur, Epiftola data ad
Adhalardum Abbatcm Corbèïenfem , hanc de qua agitur Epiftolam
unam tuifleex 54. fan£H Gregorii, quaslolascolligere potuerac Paulus
: in qua quia reperitur hujufmodi alTumentum, confiât jam ab eo
tempore finfle corruptam. Monitum vero leftorem velim me plufquam
ducentas in hac Epiftola variantes lcftiones deprehendifle, ne-dicam
depravationcs , quibus tota icatet. Earum przcipuas Mmùm hic apponam
, ne leflorem txdio afficiam. Gujfanv. Hane Guflànvillzi cenfù-
ram,etfi non omni ex patte probemus , placuit attexcre.quod multa
fettu digna conctnear. Duo veto prarfertim Gufîànvillxo negamus j pri-
mum eft, integramhanc Epiftolam quas in omnibus Vatic. Anglic.1Tu-
ron. Norm. Rem. Colbert. Corb. San-Vidi. Reg. Remig. &c. mfs. con-
p tinetur, propter unum aut alterum alTumentum videri rejicicndam : fc-
-*-< eundum vero, Paulum Diaconum folas Epiftolas num. *4. quas ad S.
Adhelardum Corbcienfèm Abbatcm mißt, colligere potuifle • quod vi-
detur innuerc ecteras Gregorianas Epiftolas Pauli sevo minimi cogni-
tas. Certe id fomniavit Gulfanvillxus ; neque enim de hac Epiftolarum
S. Gregorii paucirate ullum verbum occurrit apud Paulum Diaconum.
De ejus colledtione quid fentiamus, jam in Praefationc di£lum. Porro de
Secundino uberrimè diximus in vira S. Greg.
1 Hic titulus in quibufdam mfs. fic habet: Diltaijfimofilio Stcun-
dino fervo Dei incUufi Gregorius fervus fervorum Dei. In aliis: Gregorius
Secundino fervo Dei reclaufo. In aliis > inclaufe. GufTanv.
‘ c Grxci vocant «yjtAti'f»« , hos nempe qui fublimioris vit* ftudio,
fejunfti ab hominum confortio, fe in fpelüncis & cavernis terr* fbli- -
tariam ritam agentes abdebant. Anaftafius Biblioth. vocat inclaufes Sc
eionitas, clufios Thcodorus Studita catechefi 38. Diccbanrur & He~
Jyehußa, Gr. : qu* vox defùmta eft ex fànfto Bafîlio in Regup
lis brevibus art. 133. quam poftea voeem ufurpavit Juftinianus in Novell.
J. Nifi tamen quidam eorum in contemflatione & perfeBione de-
gentes vitam remotam habeant in hojpitio tamquam à communiant ai
meliora exceptos. Vide Novell. 133. Gujfanv.
4 Vel typhus. De hac voce confide îib. 13. Moralium, num. if .
* Ita mfs. pene omnes, relfiagrabant. In excufis, effiabant.
* In o£o mfs. codicibns legitur monomachos, nec, utopinor , male
: nam id videtur exigere contextus : qui fervore virtutis etiam an-
te aciem exire feftinatis. Guflanv. In plerifque tamen mfs. legitur,
Afenathos, fcilicct in Vatic, plerifque Norm. Colbert. Reg. Corb?San-
Vi&. Rem. & Rem. In folo Beccenfi & in cod. Turon. majoris monaftc-
rii invenimus monomachos. Sic autem legendum efle perfuadet ratio a
Guflanvillao prolata. Italcgi in mfs. Anglic, monct Jamezius.
* Vatic. A. & F.& unus Corb. Et decepta mem fape inde deleBationem
reparat. Alter Cotbeienfis, in deleBationes converts!. Vulgati, & decepta
mens fape inde in deleBationem rapitur.Sequimur Norman. Colbcrt.Rcm.
Reg. Remig. Turon. maj. monaftcrii, Be unum £ Vatic.