Éj | S. Gregorii Regiftri Epillolârütn 68o
vium préparantes égiftïs, ut oblatx epulx ex di- A hoc quod jam dèlinquerités plànglint, âdhuc ma-
verfitate meliùs placèrent. Et fi quidem exterio- giftri crudeliter infequuntur, infirmé menti ipfe
res caufæ vèlut inferiores 8c abje£ti cibi minus fa- Redemtoris fui amor tepefeit : quia ibi fe affligi
piunt, ita tarnen à vobis prudenter diftx funt, ut confiderat, ubi fibi 8c ipfa non parcit.
libenter fumantur: quia 8c cibi contemtibiles pi
rumque dulces ex condimento bene coquentis
fiunt. Servata autem veritate hiftorix, hoc quod
dudum; de divina fignificatione dixeram , refpui.
nuilom'odo debuit. Nam ctfi mihi, quoniam ita
vultis, fignificatio ejus non congruit, ex ipfis tarnen
locis fuis circumftantibus, hoc quod cx-ca di-
Hxc igitur dixcrim,ut intelledum,quern protu-
li,non efle improbabilem ex locis circumftantibus
demonftrarem. Ea vero qua: ex eodem loco a vc-
ftra San&itatc in meam confolationem di&a funt,
libenter accipio: quia in intclle&u facrx Scripturx,
b refpui non debet quidquid fanx fidci non refiftit.
Sicutenim ex uno auro alii murenulas,c alii annulos,
<ftumlcft,mcun&anter teneri poteft. Nam 8c cor- g alii dextralia ad ornamentum faeiunt : ita ex una
ruptor ejus priçceps terrx dicicur, per quem aper- A Æ «...
tc diabolus defignatur : quia Rcdemtor nofter ait :
Nunc princeps hujus mtindi ejicietur foras. Qui
edam uxorem petit : quia malignus videlicet fpi-
r.itus feftinat, ut licenter poflideat animam, quam
priùs occulta feduttione corrupcrit. Unde Jacob
filii vehementer irati, contra omnem Sichern do-
mum ejufque patriam gladios fumunt : quia à cun-
£t\s zelum habentibus, ipfi quoque infequendi
funt, qui maligni fpiritus adjutorcs fiunt. Quibus
d facrx Scripturx intelligentia expofitores quique
per innumeros intclle6lus, quad varia ornamenta
componunt, qux tarnen omnia ad dccorem cxlef-
tis fponfx proficiunt. Valdc autem gaudeo, quod
dulciflima Bcatitudo veftra etiam caufis feculari-
bus occupata, ad intellcdum facri eloquii vigilan-
ter ingenium reducit. Sic quippe necefle eft, ut fi
ilia omnimodo caveri non poffint, ifta non omni-
modo poftponantur. Sed per omnipotentem Dominum
rogo, mihi in tantis tribulationum flinftipriùs
circumcifionem præcipiunt, quos in dolore bus laboranti tende orationis manum, ut ex vef-
pofitos poftmodum occidunt. Quia plerumque ^ tra interccffionc ad fumma relever, qui culparum
magiftri feveriores, fi zelum fuum moderari nef- mearum pondéré ad profundum premor. Impe-
ciunt, quamvis per prxdicationem vitia corru- ratorem verb Perfarum etfi non fuiffe converfum
ptionis refecént, cum jam à delinquentibus plan- dolco, vos tamen ei Chriftianam fidem prxdicaffe
gitur quod fuerat perpetratum, adhuc tamen ipfi omnimodo exulto : quia etfi illc ad lueem venire
per afperitatem difeiplinx fxviunt,& duriores exi- non meruit, veftra tamen Sanditas prxdicationis
ftunt. Qui enim jam 8c prxputia abfeiderant, mo- fux prxmium habebit. Nam 8c Æthiopsin bal-
ri minimè debebant ; quia qui culpam plangunt neum niger intrat, 8c niger egreditur, fed tamen
luxurix, 8c voluptatem carnis in dolorem vertunt, balneator nummos accipit.
à magiftris fentire non debent afperitatem difei- De Mauricio autem bene dicitis, ut in adione
plrnx, ne ipfe humani generis Rcdemtor minus ~ejus ab umbra ftatuam cognofcam, id eft in mini-
ametur, fi pro eo anima plus quàm débet atteri- ^mis majora perpendam. In hoc tamen ei credi-
cur. Unde 8c eifdcm filiis'Jacob dicit : Turbaftis mus : quia ejus nobis animam, facramcnta 8c ob-
me, & odiofum fecijlis Chananais. Quando enim fides ligant.
mem ademerint. Enitendum t
a fere voce redamantibus. Guffanv.
c Omiflà duo verba, alii annulos > ex mis. omnibus Vatic. Norm.
* Recent, ed.feripturt, fententia, quos libenter, fi per mis. codices It»
, fequereraur. A.c omnes liabent, inttlhgeni'ta, yel, feitniia.
S A N C T I
GREGORI I PAPÆ
R E G I S T R I E P I S T O L A R U M
L I B E R Q_U A R T U S .
Menfe Septembri, Indidione x n .
E p i s t o l a It
Ad Conftantium Epifcopum.
Quod concords omnium aftenfu fuerit elettus, gratulatur.
. Monet refpondendum fuorum affcElibus, neceftitatibus fuc-
currtndum, corrigenda mature vitia. In bonis proftüum
precat nr. Pallium mittit.
a Gregoriusa Conftantio Epifc. Mediolanenfi.
SCripta Fraternitatis veftrx fufeipiens magnas
omnipotenti Deo gratias retuli, quia ordinatio-
nis veftrx mcrui celebratione relcvari. Quod ve-i
ro ex fuperno muncre in eledionem veftram con-
corditer omnium convenit alfenfus, hoc Fraterni-
tas tua cum fumma debet confideratione penfare :
quia poft Dcum valdc eft debitrix eis, qui fibi vos
prxfcrri tarn fubdita mente voluerunt.
Decet igitur vos facerdotali benignitate eorum
moribus in omnibus refpondere * eorumque necefi
b fitatibus b pia compaflionc concurrcre. Si qiibrum
fortafle funt vitia , hxc maturis objurgationibus
c c increpato > ut ipfa qüoque facerdotalis indignatio
virtuti fit admixta dulcedinis : quatenus 8c tunc à
fubjedis amari dcbcat, etiam cùm graviter metui-
tur. Qux res perfonam veftram apud corum judicium
ad magnam quoque reverentiam adducit :
quia ficut prxeeps furor ufitatufque dcfpicitur, ita
contra culpas difereta indignatio plerumque quo
tarda fuerit, eo ampliùs fit' timenda.
Johannes verb Subdiaconus nofter multa nobis
bona tux Fraternitatis rediens nuntiavit. Dc quibus
omnipotentem Dcum petimus, ut hxc qui
! cccpit, ipfe perficiat ; quâtenus te interiùs exté-
riüfque profcciffe, 8c nunc inter homines, 8c poft
inter Angelbs oftendat.
Prxterêa pallium ad facra Milfarum foleninia
utendum ex more tranfmifimus. Sed peto ut dum
hoc fulcipitis, ejus honorem ac genium ex humi-
litate vendicctis.
Epistolà II.
Ad Conftantium Epifcopum.
Theodclindam Re gin am & très Epifcopos, oh tria capitula
à Conftantio divijos , fufeeptis Epiftolis fuis ad illiiis
communionem reverfuros fperat. Pacem cum Langobardis
exoptans, petit ut fe de Francorum cum Langobardorum
Rege geftis faciat certiorem.
Gregorius Conftantio Epifc. Mediolanenfî.
Dllediftimus filius meus Bonifacius Diaconus
quiddam mihia ex fetipto Fraternitatis tux
fecreto nuntiavit, quod exquifita occafione potiùs
quàm inventaires fe Epifcopi à pia Fraternicatis veftrx
communione feparaverint, dicentcs vos b in
damnationem trium capitulorum confenfilfc, at-
quec cautionem feciffc.Et quidem fi quid de tribus
capitulis in quocumque vcl verbo vel feripto no-
minâtum eft, bene Fraternitas tua reminifeitur i
quamvis deceflor Fraternitatis tuac Laurentius dif-
tri&iflimam cautionem Sedi apoftolicx emiferit, in
qua viri nobililfimi, 8c legitimo numéro fubferi-
pferunt. Inter quos ego quoque tunc d urbanam
Prxturam gerens, pariter fubferipfi : quia pofta
De co fupraEpift. ip. & 3i.'Obfervo Di aconos ut plurimumafium- p
tos ad munus Epifcopale, uon Prclbytcros, non Archiprclbytcros : fei-
licet Prcibytcri orationi, leftioni, doArinz, Sacramcntorum admini*
firationi tamummodo vacabant. Diaconis rcrUm Cxteriorum adminif-
tratio credebatur s hinc multam in rebus gerendis facilicatem, dexte-
ritatem, prudeatiam ufu comparabant; in elero auftoritatem ufiirpa-
bant, 8c arftiorem cum przeipuis laïcis contrahebant necefiitudinem.
Tradunt hiftorici Diaconos quamplurimos tantdm gratia apud Clericos
& Mcos valuifle, ut non modó fupra Prefbyteros fupetbirent, fed &
luu in faciem refifierent Epifcopis quafi cenfores. Guffanv. Hzc idcir-
co de Diaconis obfcrvavit Guflanvitlxus, quöd ConOantius Diaconus
eflet Ecdefiz Mediol. quando ad ejus Cathedram Epifcopalcm omnium
Editi prztulerunt fuccurtert, quod non eft mfs. codicum.
* Ita Normanni & plerique. In quatuor tamen Vatic, in Reg. in
Corb. & in edit. Parif. r jt8. legitur irtcrtpari ƒ referendo ad Decet, quod
przeeflit. .
N o t a ad Em s t . II.
*Becc. extra Jcriptum.
Anno Domini jj j. in Concil. V. daninata fucrant tria capitula.
Damnationem fecutum ell fchiTma graviflimum, cum perfuafum babe
rent plurimi Epifcopi, ca damnatione labefadari fidem,lzdique au-
ftoritatem fynodi Chalcedonenfis : quam quidem opinionem ex eorum
animis evellere, non levioris operz fuit. Vigilius qui turn apollolicz
Sedi przerat, fynodi quintz definitioni confentire, pio ibrta/Gs, led in-
fclici confilio, renuens, fchilmati occafionem dedcrat; certi vires ad-
diderat. Succeflor ejus Pelagtus I. qudd V. Synodo confentircr, tam fuerat
Occidentalibus Epilcopis invilus, ut eum pro Pontificc babete no-
luerint, ncccflumquc fuerit juflu Pelagii Prelbyterum Oftienlem loco
Epifcopi munus illud obire: ut Binius poft Anaftafium tefert. Pclagius
II. an. *78. Romanus Pontifex nullum non movit lapidem, quo fide«
lium animos iftorum damnatione capitulorum of&nfos concilia ret: nec
obtinuir. Hinc ufus cautionum, de quibus in hac Sc Epift. fcqucmc; ur
vel fic unitati univerfalis Ecclefix, dilculfis iftiulmodi nebulis, recepra
V. Synodo provideretur. Vide Ep. 3. Sc 4. fcqUenjes. Guffanv. Aode
3;. De tribus Capitulis accuratiils in vita S. Gregorii.
* Cautionum apud Jureconfultos plurima funt genera : hie jurato.
riäm intelligo feripto exaratam Sc fublcriptam , qua promittebant tc
damnationi trium capitulorum deinceps confcnluros, nec umquam re-
lu^latutos. Similes cautiones noftra ztas exfufeitavir. Guffanv,
^ Vatic. B. urbanam profftturam.