. p i
f i l
S. Gregorii Regiftri Epiftolarum 496
th valui precibus poftulavi, ■« ut vos honore ref- A jus poteftatcmquc hac prxeepti noftri auttoricace
~ ............. tranfmigrare : ut à prxfenti tempore, ficut de
propria Ecclefia, debeas cogitare, eique tua com-
petentia difponcre ; quatenus deinccps, quod pc-
rire nunc ufquc potuit, pauperum Ecclcfix tua:
utilitatibus c Clcrique proficiat.
E P I S T O L A IX.
Ad Petrum Subdiaconum.
Ut difeept,
B Gregorius Pctro Subdiacono.
l lP l j Hi
tituto , ad fan&i Petri Apoftolorum Principfs li-
mina venire, be quoufque ita Deo placucric, hie
mecum vivere concedant; quatenus dum vos vi-
dere meruero , peregrinationis noftrx txdium de
seterna patria invicem loquendo relevemus.
E p i s t o l a VIII.
Ad Bacaudam Formienfem Epifcopum.'
a a Aiintiirnenfem Ecclefiam defolatam Formienfi unit.
b Gregorius b Bacaudx Epifcopo c Formienfi.
ET temporisnecelfitasnos perurget, be immi-
nutio peEfonarum exigit, ut deftitutis Eccle-
fiis falubri ac provida debeamus dilpofitione fuc-
currere. Et ideo quoniam Ecclefiam Minturnen-
fem 'fun ditus tarn Cleri quam plcbis deflitutam
defolatione cognovimus; tuamquc pro .ea peti-
tionem , quatenus Formianx Ecclefia: in qua
corpus bead Erafmi Martyris requiefcic, cui fra-
ternitas tua prxfidct, d adjungi debeat, piam effe
ac juftiflimam providences; ncceflarium duxi-
mus , confiilcntcs tam defolationi loci illius ,
quam Ecclefix tux paupertati, reditus fupradi&x
Ecclcfix Minturnenfis, vcl quidquid ei antiquo
modernoque jure vel privilegio potuit poteft-
ve qualibet ratione competerc, ad tux Ecclefix
* Non ur faam ei fedetn reftitueret, cum eura apud fe Rom* reti-
nerc vellet. Vide Concilium Chalcedonenfe cap. iz. ubi diftinftio eft
inter jus & honorem, Nicxnumcap. 8. Ephefinum in Synodica.ad Sy-
nodum Pamphylix de Euftachio. In Concilii Nicxni Epiftola de Meletio
hxc habentur: Concilium clementius aliquando in Meletium animatum
decemit, ut in propria ac fua civitate remaneat, nuUamque habeat for
ufiatem vel cuiquam mantis imponendi, vel adminiflrandi, vel quem-
quamad aliquod munus Ecclefiafticum detiger, di, vel in aliena regions
tineat. illi verb qui ab eo in facrum ordinem lecli ' funt, fimulatque fan-
Hiore ordinations confirmati fimrint, ad communionem poft hxc admit•
tantur, & permittatur illis honoribus frui, & facris muneribus fungi,
See. Hate ex Gelafii. Cyziceni hiftorla Concilii Nicxni lib. 1. cap. 33.
&apud Theodoretum lib. 1. hi (lor: cap. 9. Obfcrra tarnen Anaftafium
jus habuiflè, (èd impeditum, quandoquidem cenfetur injuftè depofitus.
Gregorius Turonenfis hiftorix lib. 8. cap. 10. meminit Urficini Cadur-
cenus Epifeopi, cui jus fervatum eft, fed mutilum & reftriftum. In
Concilio Chalcedonenfi aft. ir. Epifeopi depofiri habent dignitatem E-
pilcopatus, Sc neceflaria (alaria, i£i2u>*fs Vmaxtrrrs, xj mtQpnvtoeK r,,s
trfonnyvmif. Gujfanv. Quid pro Anaftafio poflulaveric Gregorius liquet
ex Ep. 18. fequenti. Per fereni/fimos autem Dominos inteliigic Mauri-
tium Imperatorcm , & (ilium ejus Theodofium jam coronatum, ut ex
Theophane aliifque Grxcis Scriptoribus conilat.
N o t m ad Ep 1 st . V I I I .
* Mintumx urbs olim Latii novi, Epifeopalis in Campania: confi-
nio, paulö fupta Liris fluviioftia,cujus rudera vix apparent hodie. Locus
tarnen dicitur la Staff* , feu la Barca del garigliane, quia Liris ibi (capita
trajicitur. Unita eft Ecclefia: Formienfi ex hac Epiftola , fed utra-
queinpropinquum locum, nempe Cajetam, unacum corpore fanéli E-
rafmi trauflata eft. Videndus Baronius in Martyrologio ad diem z. Ju-
nii, ubi de fanfto Erafmo. Guff.
b De quo Ep.4. jam meminit.
* Formix urbs fuit Epifeopalis in Latio, maritima ad finum Formia-
num, & vtalgo dictum Golfo di Gaeta, ubi nunc pagus clegans & amce-
nus.vulgo Adola.De urbe hac cjufque fitu canit Horat. Carm.1.3.0de'17.
AuElore ab illo dttcis originem ,
Prmctps, & innantem Marie*,
Littoribus tenuiffe Lyrin.
Idem celebrat colics Formianos ob exquifitum vinum , cujus fcraccs
flint, nobiliffimos lib. 1. Carm. Odezo- In cod. Reg. Sc pier. Norm,
pro Formienfi, legitur Firmienfi, aut Firmian*.
d Iftiufmodi unionis caufa eft utilitas, vel neceftitas Ecclefix. Verbi
gratia, 1. fi multitudo populi non mcdiocritct dccrevcrit. z. fi Ecclcfix
fint dirutx, nec in priftinum datum facile reparari queant- 3. fi cum
duo Epifeopi ex reditibus commode non pofiint ali, unus pro tempore
fufficiat. Vide ex (anfto Gregorio caput Et temporis, caput Poftquam.
16. q. 1. de Religiofis domibus, cap. z. de xtate Sc qualitate, &e. cap.
Ea de te. Sic Juftinianus Imperator Magiftratus plurcs conjunxit. Novell.‘
8. Z4. zj. z6 .17. z8.19.
Porro tribus modis uniuntur Ecclefix : i. quando in uoum corpus con-
funduntur & eoalefcunt : itaut una fit Ecclefia, unum beneficium,
ottni vocat Juftiniaqus : Sc beneficium non modo avnifiUtt dicitur,
de ugrorum ß nib us tjuadraginta annorum
■ pojfejfione componatur.
GRcgorius fervus D e i, Prelbyter be Abbas
Monafterii fanfti Theodori in Sicilia Provin-
c ia, territorio Panormitano conftituti, infinua-
vit nobis homines fundia Fulloniaci, juris fanftx a
Ecclefix Romanx , fines .fundi Gerdimix , col-
limitantis eidem prxfato fundo Ecclefix fan&x
Romanx, quos quicto jure per innumeros annos
polTederunt, velle pervadcre. Et ideo volumus
acccdentem te ad Panormitanam civitatem, qux- cap.
ftionem ipfam tali ratione difeutere , dominio ®Ui
q rei apud pofielTorem,ficuti ha&enus poffefium eft,
videlicet permanente, ut fi JM°naftcnum prxfa-
tum fanfti Theodori fines, de quibus b caufatio b
mota eft, inconcuflis c quadraginta annis pofle- c
diftc repereris, nullam deinceps , ctiam fi quid
fed Sc iteiffiroy: z. quando junguntur, itaut una fit inferior, altera fii-
perioir: quo cafu Vicario opus eft. cap. Exftirpande,. §. Qui foerb, de
Prxbendis: 3. quando ambabus (hum titulum gradumque retioentibus
idem miniftcr prxficitur.Extra. Nefede vacante, cap. 1. & i<s. q. 1. & cap.
Ettemporis. Epifcopatuum unio (oli Romano Pontifici tandem referva-
ta. Vide extra lib. 1. tic. 7. de tratiflatiohe Epifeopi cap. 1. z. & 4. &
cap. Qupd tranflatione , eod. lib. tit. 30. Aliorum beneficiorum unio
permittitur Epiicopis lib. 5. tit. 3. cap. Sicut unite'. Gujfanv. Plurcs fi-
milcs uniones infra videbimus: fcilicet ad id cogebant depopulate tubes
, ob aflldua Gothorum Sc Langobardorum bella, de quibus gemit
•p^S. Do£tor, maxime horn. 17. in Evang. n-1 '
* Excufi, mfs. codicibus repugnantibus, Saloniaci.
h Al. eertatio.
' Ut etiamnum in fecularibus rebus fufficit pofle(fio 30. annorum, ita
Sc alias valebat inEcclefiafticis. 16. quxft. 3. cap. z. 4.8.9.8c in Decretal. ‘
lib. z. tit. 16. cap. 5. Sc aliis. Videtur autem primum Gregorius earn
extendifle ad 40. annos : nam Gelafius Epiftola 10. de tricennali loquitur.
De poflelfione 40. annorum agitur tit. de exceptioniBhs, & tit. de
prxferiptionibus. Nam prxfcriptio una eft exceptionum , qux ex lap-
fu temporis fumitur, five de re mobili agatur five deimmobili. Noran-
dum veto ccntenariam prxferiptionem concedi Ecclefiis & quibufeumque
locis piis, Cod. de facrolanilis Ecclefiis, Leg. lit inter. Huic fubnexa eft
aurhentica: Quas acliones alias decennalis, alias vicennalis,alias tricennalis
prtftriptio excludit; h* fi loco religiofo eompetant, quadraginta annis ex-
£ cluduntur, ufucapiene triennii , vel quadhennui pnferiptione in fuo to-
bore durantibus, fola Romana Ecclefia gaudente centum annorum fpa-
tio vel privilegio. Qux ccrtd authentica ut jacet, prxferiptionem ccntenariam
foli Romanx Ecclefix refervat- At fi novellam
131. cap. 3. per-
legas, unde authentieam illam fuifle defumtam clamit
illam Ecclefix Romanx prxferiptionem non invenies
utor codicibus. Sic enim habet: Pro temporalibus 20. & 30. annorum
mendacibus
pnferiptionibus facrofanliis Ecclefiis, &■ aliis univerfis venerabi-
libus locis felam 4 0. annorum prxferiptionem opponi prxeipimus , hoc ipft
fervando rfr in executions legatorum hereditatitm , qua ad pias cau-
fas reheta funt. Et hanc ob rem fortafle fanftus Gregorius 40. annorum
prxferiptionem admittit hoc loco. Gujfanv. Contendit Altclerra
Ecclefiam Romanam ( Sc quidem folam ) gaudere prxferiptione centum
annorum ex novella 131.- cap. 6. At Grcgorium, roimis indulgentem
fuis commodis, hoc loco admittere prxferiptionem 40. annorum. Ne-
gat hoc Guflanv. Inter diflidentes litem componere non audemus. Li-
ceat ramen obfervate Guflanvillxum Inc fccum pugnarc : nam autumat
p Gregorium primum efle qui prxferiptionem ad 40. anno ' '
Sc poftea tamen laudat novellam ip(o antiquiorem, qua i<
Voluit forfitan innuere primum Romanorum Pontificum
rc.qni .
hac prxfeript. quadrag. aliquid decreverit. De prxfcriptiont
pofle (fit
ne triginta ann. lege Apollin. Sidonium lib. 8. Ep. 6. Per ipfum fieri
tempus, inquit-........ Lex de prxficriptione tricennii fuerat proquiritata ;
cujus peremtoriis abolita rubricis. Its omnts in fiextum tracia quinquennium
terminabatur. Ad qux verba Sirmondus : Ea eft, inquit, novella
Valenttniani de 30. annorum prxferiptione omnibus caufts opponenda.
fan&a: Romanx Ecclcfix competerc potuir, pa- A gi contra ordinem rationis prohibémuSi led ficut
d tiaris fuftinefe d calumniam, fed qliietem eorum
inconcuflam modis omnibus procurare. Sin ve~
c rb e adores fan&x Ecclefix non eos pofledifle
quadraginta annos inconcuflo jure monftraverint,
fed aliquam intra hxc tempora motam fuifle aliquando
quxftionem eorumdem finium , eledis
arbitris, tranquille be legalitcr fopiatur. Nos c-
nim non folùm numquam mota fufeitari volu-
mus, verumetiam qux prava foris admoventur,
fopire modis omnibus feftinamus. Ita ergo expe-
rientia tua cunda faciat efledibus mancipari, ne
qua poft hac hujus rei ad nos quxftio revertatur.
Teftamentum autem Bacandæ quondam xeno-
Romanis vivere legibus permittuntur, annuente
juftitia , adus fuos, ut norunt, nullo impediente
dilponant : eis tamen Chtiftiana re non liccat. mancipia habeE
p i s t o l a X I .
Ad Clementinam Patriciam.
Earn de morte Etstheni confolatur.
* Gregorius Clementina: Patricia.
TH Piftoiam gloria: veftra: fulcipientes, quæ de
dochi in ea, qua conditum eft, volumus firmica- B JZ, tranficu >> Eutherii quondam magnifies memo- b
rix lóquebatur,indicamus non minés animosno.-
ftros quam veftros efle tali’ mcerore confufos eo
quod opinionis probata: viros.huic paulatim fub-
trabi mundo confpicimus, cujus mina in ipfis jam 1
caufarum effeiftibns comprobatur.Sed huic nos fo-
letti decet converfionis cautela fubducere, ne fua
nos fecum pariter ruina circumplicet. Et quidem
amicorum nos amiflio canto debet tolerabilius coti-
triftate, quanto amifluros nos illos- conditio morta-
licatis expofeit. Sed tamen amifiiim camalis vitx
fijbfidium potens eft ille confolati,qui ut adimere-
C tur permictcndo conceflit, & ipfe ad locum qui
deftitutus erac, confolator accedere. ’ Diaconum c
verb Anatholium, quern ad vos dirigi popofeiftis, “
hoc nos facere non pofle, caufx magis modus, “
quam tigoris aufteritas facit.d Vicedominum enim d
eum conftituimus, cujus arbitrio epifeopium corn-
mifimus dilponendum.
tc perfiftere.
f f Menie Novcmbri, Indictione nona.
'fÿ. ' “ E p i s t o l a * X.
Ad Bacaudam & Agnellum Epifco-
pos.
De fyndgogA jfuXtorum tramferenda. f i Eeclefii
officia impediat.
b Gregorius Bacaudæ & Agnello Epifcopis.
SUpplicavcrunt nobis Hcbrxi Tarracinx degen-
tes, ut locum c quem Synagogx ha&enus ha-
el buerunt, eum illis noftra quoque au&oritate d eflet
habendi liccntia. Sed quia pervenit ad nos quod
locus ipfe fic vicinus eflet Ecclefix, ut etiam ad
earn vox pfallcntium perveniret : feripfimus fratri
be coëpifcopo noftro Pctro, ut fi ita effet ut vox de
c eodem loco in Ecclefia rclbnaret,c Judxorum ce-
lebrationibus privaretur. Itaque fraternitas veftra
cum fupraferipto fratre be coëpifcopo noftro locum
ipfum diligenter infpiciat : be fi ita eft ut aliquid
vobis Ecclefix vifum fuerit obfuifle, alium
locum intra iplum caftcllum prxvidcte, ubi prx-
fati Hebrxi conveniant, quo poflint fuas fineim-
pedimento cerimonias celebrare. Talem vero fra-D
ternitas veftra locum prxvideat,fihoc fuerint loco
privati, ut nulla exindc in futuro querela nafi-
catur. Prxdidos vero Hebrxos gravari, vcl affli-
Calamùia hic non fignificat malitiofam & mcndaccm infaniaiio-
nem ; fed potius injuftam vexationem, & bonorum (poliationem : quo
fenfu JohannesBapt. militibus cum Confulentibus dicebat, Luc. 3.14.
jsremmem cencuitatts, neque calutr.niam faciatis. Vide fopra notam b.
ad Epiltolam I. ubicalumnia hoc fenfu ufurpatur in Viöoris Vit. teftie
In Corb. auBore
fed V
f Hxc defimi
Teller. Andcgav
a Hanc Epiftolam in lib. nlti:
iturmus. Qu* autem erat x. n
Hebrxi?™ Va‘iC' & 1 Plcri^ uc mir max'
* In cod. Vatic. D. ju i S m rm mmht.
Idem ca ia .illi, mJl „
B m i . X.
I, fine ratione rcj'eöam fuo loco r
• Ita mlT ubi editi habent,
mfl*. codices infra reftituimus hr
fudxi privart
E in Epiftola.
T.11 r* ^ ittitur *n Colbert, menfie Novemb. indift. 9. Confentiunt duo
, . fefp'cati funt Eutherium ilium fuifle Epifeopum. Quippe
Lunc titulum honoris magmficx memorix numquam Epifcopis tribuit
■ Gregorius. Unde nefcio qnomodo irrepferit in argumentum hujus Epi-
olx. mfi quia in fine ejufdem epiftolxfermo eft de Epvfcopio admi-
lftrando «juod forte yacabat morte Eutherii. Vcrdm non agitur de
1 • cru “P“ C0P10, fed de Romano, pro quo regendo Diaconum ilium
E p i s t o l a XII.*
Ad Johannem Epifcopum de urbe veteri.
N e Afonafterium \iexare pergat, admonet.
Gregorius Johanni Epifcopo a de urbe vc- i
- tcri. >
AGapitus Abbas Monafterii fanifti Georgii, in- <
finuavic nobis plurima fc a veftra fanftitate ‘
b gravamina fuftinere, & non folum in his, qua: ne- \
retiriuerat Gregorius. Guffdnth
c Idem forun eft qui poftea fuit Apocrifiarius Conftantinopoli, cujus
mentiö lib. 10. Epift. 3,9. 8c lib. iz. Ep. Z4.
a Variaerant muniaViccdomini.de quibns infra in pluribus epifto-
lis S. Gregorii. Hoc loco agitur de eo, cujus eft Epifeopium difponcre.
Intcrdum dicitur Qeconomus Ecclefix, ut lib. j. Epift. 55. Etapud Fro-
doardum lib. z. hiftor. Remenf. cap. 13. Vicedominos Romanx Ecclefix
babes non femel apud Anaftafiüm in vitis Pontificum. Erat olim prima
p ifla dignitas in palatio fiimini Pohtificis.-Ad Vicedominum Ipeftabac
■L’ totiuscura familix. In proceflionibus primus poft Pontificem equitar,
et ordine Romano. Hodie Major domus appcllatur. De Viccdorainis
vide in Decret.dift. Sji. cap. Diaconum, & cap. Quia. In Decretal, lib. f.
tit. 3. de Simonia. cap. Confiulere. Nam qui proejnfinodi oificiis pecuüias
dabant, firoonix rei cenfebantur. Vide & Capitular, lib. 3. cap. 16. &
lib. f. cap. izo. Aliquando diftinguebantur ab Oeconomis: hi enim ad
Clerum , illi ad Epifeopum pertinebanr. Gujfanv. Confute Gloflariura
Cangii. Vicedomini apudGothos meminit Calfiodorus lib. j. Variar.
'Ep. 14.
N otjb a d E p i s t . X I I .
• Orvieto , urbs Hetiurtx permunita , etiamnum Epifeopa-'
b Pra:cipua exemtionum caufa fuit opprelfio fubditorum, quam
p fiepe his in eptflolis S. Gregorius memorat. Vetus eft Ecclefix querela,
de qua S. Bernardus fermon. Z3. 'fuper Cantica: prxlati fibi commiffis
vtlunt fixpe effe formidini, utilitati rarb........... Dificite fubditoritm
matres vos effe debefe non dominos : ftndete magis amari quam metui, (ffc.
Monachis exemtiones $. Gregorius fere cohceffirprimus, non paffim
omnibus, ncc ubique, fed paucis & reftriÖas. Indiligens Gratianus cauf.
z j. quxft. z. cap. 1. abutitur epiftola S. Leonis, ut privilegiörUm finaat
antiquiratem, repugnanre Canone Chalcedonenfi, Sc ipfamet S. Leonis
epiftola. Gujfanv. Hatte Guflanvillxi obfervationem .licitultra rnetas