ioji S. Gregorii Regiftri Epiftolarüm ion
dum, & tardus ad'tram. Hæc autcm vos audorc A rcrc curavi. Sed de afliduitateægritudhium br
Deo omnia fervarc non ambigo. Scd occafiorie
admonitionis exorta, bonis veftris adibus me furtive
fubjungo, ut quod non admoniti facitis ,
quandb vobis &; admonens additur, jam non fb-
li faciatis. Omnipotens autem Deus in cundis
adibus vcftris , cæleftis brachii extenfione vos
protegat, vobifque Sc præfentis vitæ profpera,
& poft mulca annorum curricula gaudia conce-
datæterna.
Clavcm verb parvulam à facratiflimo bcati Petri
Apoftoli corpore vobis pro ejus bencdidionc
hi triftia refponderunt. Ha:c autem diccns nee:
ego vobis de meipfo invenio aliud quod debeam
üuntiare , nili quod c peccatis meis facientibus c
ccce jam undecim menfes funt quod valdc ral
rum eft fi de ledo furgere aliquando potuero.
Tantis enim podagra: tantifque moleftiarum do-
loribus premor, ut vita mea mihi graviflima poena
fit. Quotidie enim in dolore deficio, Sc mortis
remedium expedando fufpiro. In clero verb
hujus urbis Sc populo tanti febrium languores
irruerunt, ut pene nullus liber, nullus fervus retranfmifimus,
in qua ineft ferrum de catcnis ejus g manferit, qui effe idoncus ad aliquod officium
inclufum j ut quod collum illius ad martyrium liga
verat , veftrum ab omnibus peccatis folvat.
Crucem quoque dedi latori prariencium vobis
offerendam, in qua lignum Dominica: crucis in-
eft, Sc capilli bcati Johannis Baptifta:. Ex qua
fempcr folatium noftri Salvatoris per interceffio-
nem Prxcurforis ejus habeatis. Keverendiflimo
autem fratri Sc coëpifcopo noftro Leandro Pallium
a beati Petri Apoftoli Sedc tranfmifimus,
'vel minifterium poflit. De vicinis autem urbibus
ftrages quotidie mortalitatis nobis nuntiantur.
Africa autem qualiter mortalitatc Sc languoribus
vaftetur, quanto viciniorcs eftis, tanto credo
qubd fubtiltùs cognoviftis. De Oriente verb qui
veniunt, graviores defolationes nuntiant. In his
itaque omnibus quia appropinquantc fine mun-
di generalem percuflioncm efle cognofcitis, af-
fligi nimis de propriis moleftiis non debetis. Sed
ficut fapientes nobiles dccet, omne cor ad ani-
marum curam redueite, diftridum judicium quanquodam
h quód Sc antiqux confuetudini, b Sc veftris mori-
bus, Sc ejus bonitati atque gravitati debeamus.
_i 1 Item in Anagnoftico. Ante longum tempus _ to fit vicinius, plus timete. Studiis pietatis inten-
dulciffima mihi veftra Excellentia, Neapolitano ditc^ de qua fcriptum eft, quodpromifsionem ha*1,1
juvené veniente, mandarc curaverat,
ut piilfimo Impcratori fcribeçem : quatenus pa-
da in chartopliylacio requireret, qua: dudum inter
piæ memoria: Juftinianum Principcm, Sc jura
regni veftri fuerant emifla, ut ex his colligeret
quid vobis fervare debuiflet. Sed ad hoc faciendum
duæ res mihi vehementer obftiterunt. Una,
quia chartophylacium, prædidi piæ memoriæ Ju-
ftiniani Principis tempore, ita furripiente fubi-
tb flamma incenfum eft, ut omnino ex ejus tem-
poribus pene nulla charta remaneret. Alia autem,
quia, quod nulli dicendum eft, ea quæ con- D
tra te funt, apud temetipfum debes documenta
requirere, atque hæc pro me in medium profer-
re. Ex qua re hortor ut veftra Excellentia fuis
moribus congrua difponat, &: quæque ad pacem
pertinent, ftudiosè peragat, ut regni veftri tempora,
per longa fint annorum curricula in magna
laude memoranda. Præterea * tranfmifimus davon
aliam à facratiflimo beati Petri Apoftoli corpore
, quæ cum digno honore repolira, quæque
apud vos invenerit benedicendo multiplicct.
E p i s t o l a CXXIII. 1
Ad Venantium & Italicam.
M o rb is affiiElum, ex fuis ipfius molefliis, atque ex genera-
li tot ins orbis pereußione , qua rnundi finern proximum
indicat, con/olatur.
Gregorius a Domno Venantio Patrido &
Italicæ jugalibus.
QUofdam de Sicilia venientes, affedu quo dc-
bui, de fofpitatc vcftræ Excellentiæ requibeat
vita prafentis & futura. Potens eft autem
omnipotens Deus vitam veftra: Excellentia: &
hic in longo tempore confervarc, Sc poft mulca
annorum curricula ad gaudia a:terna perducere.
Dulciflimas Alias meas domnam Barbaram, &
domnam Antoninam mea peto vice falutari:
quas oro ut fuperna gratia protegat, eifque pro-
fperari in omnibus concedat.
E p i s t o l a CXXiy. jl
Ad Donellum Erogatorem.
vSgrum confolatur. Gaudet de militari roga Uli denuo
impofita. Quam Exarchus mutuo acceperat pecuniam
rejHtuendam monet. Romana civitati pracipud curd full-
veniat.
Gregorius Donello * Erogatori.
EPiftolam Gloria: veftra: plenam boni filii
ritate fufeepimus, ex qua quidem de mc
b Ita mfs. Vatic. Corb. Norm. &c. ExcufI hafcent, noftris moribus.
* Defunt.hacc in Anglic. Norm. Reinig. Corb. San-Vift. Legun-
lur in Reg. Colbertinis , Rem. & quinque Vatic. Anagnofticum pro
quovis feripto ufurpat non femel EnnodiusEpift. 4. lib. 1. ad Fauftum,
Anagnoft•cifidemfecutus, &c. quod exponit Sirmundus , Epiftöle tue. Sc
Ep. f. lib. 8. de anagnojlici prolixitatefaftidium. In quem locum Sirmun-
dus: atttyvdnxst eft id omne quod legitur out reeitatur, ficut **pl*f& &
**S'”rw quod auditur. Itaque ut acroama eliam Latins ufurpant pro ditto
feu re aliqua qua auribus exeipitur:fie anagnoßieum pro Epiftola autftri-
ptotjuocumque; diet etiam pojjet «i *y*ai<rn&, anagnofma. Partim ex Guff.
Unus Colbert, ifquc 800. ann. not. 408, pnetermiilis his quit hfc
moleftia
corporis veftri nofter eft -animus contriftatus.
De divina tarnen miferatione confidimus, quod
qui vos miferam Sc deje&am'diligerc fecit Ita-
liam,ipfc vobis Sc corporis faluteih reftituat,&:
in æterna retributione compenfet. De militari c-
nim b roga , quara vos contra voluntatem vef-
tram principali fignificaftis juffione itcrum fufee- »
pifTe, omnino fumus libenter ebinplexi : feientes
quia Magnitudo veftra cautiori falubrioriquepro-
vifionc militari neceflitati concurrat.
D e c fex verb centenariis, qui in cimiliarchio c
Ravennatis Ecclefiæ fuerant commendati, ficuc
veftra teftatur Epiftola, ab excellentiflimo Exar-
cho in quotidiana militum præfedura funt mufubjiciuntur,
hanc Epiftolam ( qua
' : ------- )i So Item' '
n dicit fecundam ad Rccharcdum ; *
cujus initium, omiflo Item in Anagnoftico, aflignat ad h*c verba : Ante
longum tempus •) fic concludit : Freieren dona veftre Excellence qu*
pauperibus beati Petri Apoftoli funt tranfmiffa j tret entas cucullas aettpi-
mus; & quantum poßumus, precibus exoramus ut cujus vos pauptus
veftimentorum largitate protexiflis, ipfum in tremendo die exeminis pro-
teflorem habeatis. lit auttm noftrum hominem ad veflram Excelltntiatn
modto minimi mitteremus, navis neeejfitas fecit s quia inveniri non pettfi
qui ab iftis partibus ad Spanie littora valeat proficifci.
N o n AD E p i s t . C X X I I I .
* In hujus Epiftolae inlcriptione diflentiunt codices mis. & exarati.
In Norman. & Anglic. legitur, Venantio Exmonache Patricio, & Calice
jugalibus. In Vaticanis, Colbert. Sc Rem. ltalice patriae & L>om~ , tuati,
1033 Liber IX. Indi£tione II. 1034
rnati. qui ut haftenus J minime refticuantur, cu- A Itaque Pallium ad Cacra MifTamm folemnia
jus fit caufa cognofcitis. Quod enim fcrjpfiftis
hoc prædi&o filio noftro Exarcho vifiim efle, ut
quia pax ad conclufioncm tcnuic,de pecuniis hinc
competentibus, primùm ut rogam illarum partium
faciatis Gloria veftra cautè profpiciat, fi vef
fieri débet, vel fit qûoquo modo præfumendum ;
ut fi præfe&ura illarum partium acceptas pecu-
nias recuperare negligit,hæ partes ob hoc pericu-
lnm de militis nuditatc fuftineant. Sed ii quibus
mutuaræ ipfæ dicuntur pccuniæ , debent à mu-
tuante conftringi: quatenus, ficut noverunt,ex-
penfa centenaria ipfi reftituant;&: pccuniæ quæ E
fine erogantis non poflunt tangi periculo, fubtra-
tftæ qiiibus debentur, admifib quod nobis imminet
periculo,minime aliis difpergantur indebitè.
Et hæc quidem nos nec cum novo in caufa viro,
nec cum Romanarum partium ignaro agimus.
Cui quippe confiât, qubd fi pax reparata minime
fucrit, belli tempore in his locis nifi folius divi-
næ potentia majeftatis humanum non prævalet
fubvenire remedium. Sciens ergo Magnitudo veftra
voluntatem dominorum Principutn, quanta
cura de Romanæ civitatis præcipuè fubventione
fit provida, quod ex donis eorum evidenter ag-
nofeitur, fed & partium iftarum c imminens pe- ^
riculum Sc civitatis , omnino curæ tuæ eft cum
pecuniis hue venire. Quod fi omiflum fucrit, Sc
adverfi aliquid, quod non optamus, evenerit, ne-
que apud Deum neque apud rerum dominos cu-
juflibet obtentu perfonæ vos exeufare quoquo
modo valeatis. Romana cnim civitas peccatis noftris
facientibus, diverfis eft attrita languoribus,
ut nee qui in murorum euftodia fint idonei, per-
fiftanc.
E PISTOL A CXXV. J
Ad Maximum Salonitanum Epifcopum.
Gratulatur de plena fatisfatlione. Pallium mittit. Quod
t0 fi&nlficatur, moribus exprimât. Cum Sabiniano Epif-
copo, Honorât0 Archidiacono , Majfuno Clerico,jam
non ex odio fe d ex caritatt agat.
Gregorius Maximo Epifcopo Salonitano.
SUfeeptis fratris Sc coëpifcopi noftri Mariniani
Epiftolis, fed Sc Callorio chartulario noftro
remeantc, Fraternitatem veftram pleniftimè de
his quibus dubietas fuerat, fatisfeciflè cognovi-
mus ; magnafque omnipotenti Deo gratias folvi-
mus : quia de meo corde medullitus omnis rancor
finiftræ fufpicionis evulfus eft. Pro qua re Stephanum
communem filium Diaconum veftrum
cum fumma volui celeritate laxare. Sed hunc a-
pudme vel paueis diebus immorari, dolores cre-
bri mearum ægritudinum compulcrunc. Ac poft-
quam meliorari vel modicum coepi, eum protinus
cum gaudiö retranfmictere euravi.
»0 Venantio ; quibus accinunt vetercs editi. In recent, additur Cancel-
larto Italie ;quod refpuunt mfs. omnes. Venantius hic , ex aliis jam
fcnpiis ad cum Epiftolis fatis notus, Italicam duxerat ex qua duas
fil.as füfeeperar,Barbaram & Antoninam, infra commémora^ ad quas
poit patrts mortem conlblatonas litt eras feripfit S. Gregorius. *
■ Très Vatic. Rem. Colbert. & cleriaue Norm.
I J , Ita Vatic* Norm- Colbert. Rem. Reg. Remig. Scc. ubi incxcufis
Jcgitur peccatis meis txigentibus.
N o t a ad E p i s t . CX X IV -
bis ' - ï / S ' 0 h0C ° fficii acdu£lum. in Epißola explicatur his ver-
b roSa difee'ex nota k ad Ep. 46. libri 1.
Tom. I I .
utenaum ex more tranfmifimus, cujus vos volu-
mus per omnia genium vendicarc. Hujus enim in-
dumenti honor, humilitas arque juftitia eft. Tota
ergo mente Fraternitas veftra fe exhibere fcftinec
m profpens humilem, Sc in adverfis,fi quando
eveniunt, cum juftitia eredam, amicam bonis
perverfis contrariam. » Nullius umquam faciem a
pro veritatc loquentis premens, mifericordiæ o-
peribus juxta vktutem fubftantiæ infiftens, & ta-
men infiftere etiam b contra virtutem cupiens, in- b
firmis compatiens, c bcncvolentibus congaudens, °
, aliéna damna propria deputans, de alienis gau-
diis tamquam de propriis exultans : in corrigendis
vitiis fæviens, in fovendis virtutibus audicorum
an un u m demulcens, in ira judicium fine ira tc-
nens, in tranquillitate autem feveritatis fuæ cen-
furam non deferens. Hæc eft, Frater cariffimc,
Pallii accepti ratio, quam fi follicitè fervaveris,
quod foris accepiflc oftenderis, intus habcs.
Præterea fratrem Sc coëpifcopum noftrum Sabi-
nianumFraternitati veftra: in omnibus commendo,
Sc fi quæ caufæ fine, interim poftponantur. Caritas
inter vos fixa pcrmancat, ut fic de exterioribus,
^ fi quando contentio vertitur , examen veniat :
' quatenus mentem caritas non relinquat. Communem
quoque filium Honoratum Archidiaco-
num commendamus. De quo fi ita eft, ficut per
Caftorium chartularium noftrum didicimus, quia
per eum jam très antea Archidiaconi fervare con-
fuetudinem Ecclcfiafticam, d quinquennio expie- d
to exeundo compulfi funt, tuæ quidem volumus
nt caritatem Sandicatis inveniat. Nam flagitari
judicium non debet de caufa quam ipfc judicavit.
Sin vero ita non eft, omni mentis tumore depret
fo, oninique odio poftpofico , debec in caricatc
) recipi, Sc nullatenus à loco in quo inventus eft,
amoveri.Mcftianum quoque Clericum,qui ad nos
confugerat, communi filio Stephano Diaeono fi-
ducialiter dedimus : certi quia quem nos veftra:
Fratcrnirati tranfinittimus, vos in eo non odium,
fed gratiam poteftatis oftendere dcbcatis. Omni-
pocens Deus Ilia vos protedione euftodiat, detque
nobis ica agere, ut poft hujus temporalitatis flu—
dus, ad æterna valeamuse fimul cum gaudio per-
venire.
E p i s t o l a CXXVI. Al
E Ad Conftantium Mediolanenf. Epifcopum.
N e Philagrium , aut ab Ec clefu f u t hominibus, aut d
colle El a exaEloribus, aut à Dertonenfs Epifcopo, snjuf
te gravari patiatur.
Gregorius Conftantio Epifc, Mediolanenfî.
Llcèt multùm Fraternitatem veftram ad fèr-
vandam fibi juftitiam Philagrii portitoris præ-
fentium flagellum cæcitatis invicec : verumtamen
•'Centenaria, auri pondo interprerantur quidam. Ilîdonis ait f quod
c verum eft ) centenarium fiiiftè centum Jibrarum, arque indc appellatum.
r Græci dicunt w w w » . Guffanv.
d In San-V.Æ Rcmig. & Vatic. A. minimi refiaurentur. In hoc folo
è Vaticamscodd. rcperitur hæc Epiftola,in Anglic. Norm. Rem. Sc pcnc
• In cdicis, imminent periculum, omnino cure tue eft & eivitatis,
eum pecunits. Vitiofam hîc verborom, inverlîonem quæ etiam in San-
Via. reperitur , emendavimus ex laudato Vatic. mf.
N o t a ad E p i s t . C X X V .
» In omnibus Norm. Nullius umquam faciem contra yeritatem refit-
tiens, nullius umquam faciem pro veritate loquentem premens.
b Ex vulgatisalii ƒ«/>« virtutem, alu ultra virtutem habent.
c Sic Jcgendum ex quinque Vatic. omnibus Norm. Colb. $cc. quod
V V U