phctam fuum loqui dignatus eft,dicens : Jjhtia do- A nibus nos per epiftolas fuas vifitare ppftponit : no-
' ............ ,r" 'j j L ftrum eft ramen ctiam âvcrfa filiorum corda dulci
caricate profequi, caque ad benignum animum Sc
admonendo Sc orando revocare. Unde nunc dè-
bicum falutationis alloquium folvens, hortorut
Excellcntia veftra à civitatis illius fuperfluis tu-
multibus animum avertat, plufque ea quæ animæ
quàm qua: funt corporis cogiter. Tranfîtoria cffc
omnia perpendat. Venturi Judicis examen tremen-
dum cum metu lacrymis quotidie fine ceffa-
done confideret, illumque diem, in quo pertur-
banda funt omnia, cum timoré ad animum redummatur
excel ft* s in regno hominum, & eut voluerit,
ip f i d a t illttd . In omnipotentis quippe Dei incom-
prehenfibili difpenfatione alterna funt vita: mortals
moderamina, Sc aliquando cùm multorumpec-
cata ferienda funt, unus erigitur per eujus aurî-
tiam tribulationis jugo fubje&orum colla depri-
mantunquod innoftra diutiùs afUi&ione probavi-
mus. Aliquando verb cùm mifericors Deusb moe-
rentia multorum corda Tua decrevit confolatione
refovere, unum ad regiminis culmen provehit, Sc
per ejus mifericordiæ vifeera in cun&orum mentibus
exultationis fuæ gratiam infundit. De qua e- B cat, ut iram judicis in ipfo jam die non timeat.
xultationis abundantia roborari nos citiùs crcdi-
mus,qui benignitatem veftræ pietatis ad imperiale
faftigium pervenifle gaudemus. Loetentur u l i , &
ex ultet terra, SC de veftris benignis a&ibus univer-
fus Reipublicæ populus nuncufquç vehementer
afHi&us hilarefcat. Comprimantur jugo domina-
tionis veftræ, fuperbæ mentes hoftium. Relevcn-
tür veftra mifericordia contriti ac deprefli animi
fübje&orum. Virtus cæleftis gratiæ inimicis tcrri>-
biles vos faciat, pietas fubditis benignos. Quicf-
cat felicilllmis temporibus veftris univerfa Ref-
publica, prolata fub caufarum imagine præda pa-: ç
cis. Ceffent teftamentorum infidiæ, donationum
gratiæ violenter exaéfcæ. Rcdeat cun$is in rebus
propriis fecura pofleflio, ut fine timoré habere fe
gaudeant, quæ non funt eis fraudibus acquifita.
Reformctur jam fingulis Tub jugo imperii pii li-
bertas fua.c Hoc namque inter Reges gentium r
Sc Reipublicæ Impcratores diftat, qubd Reges
gentium domini fervorum funt, Imperatores verb
Reipublicæ , domini liberorum. Sed meliùs
Omnipotens autem Deus hæc veftris cogitatio-
nibus afpiratione fui fpiritus infundat , vofquc
&c hîc cum nobiliflimo çonjuge &; tranquille vi-
vere, Sc de domnic Strategii falute gaudere fa- ,
ciat, atquc poft longa tempora ad æterna præ-
mia pervenire concédât d,
E p i s t o l a XXXIII.
Ad Smaragdum Exarchum.
V t Firminum Epifcopum ad Ecclefia unit at tm reverfum v
a S evert mo left iis deftndat , hortatur. Servatururn tri-
gin ta ditrum inducias Tilquinum : at Pifanos pacifei
noluifte.
Gregorius Smaragdo Patricio & Exarcho.
O Lim novimus, excellentiffime Fili, quo de-
fiderio, quave converfione animi, pro * ad- a
unanda Dei Eeçlefia in Hiftriæ videlicet parti-
bus , zelo Rcdemtoris noftri, amore æternæ mer-
cedisj ftudii veftri fervor extiterit. Quod cùm
ira fit, eâ quæ nobis de illis nuper funt partibus
nuntiata, ad veftram non deftitimus perferre nojuftè,
hæc orando quàm fùggcrendo dicimus. Omnipo-
tens Deus in cun&a cogitacionc Sc opéré cor v c f
træ pietatis fuæ gratiæ manu teneat;& quæque j-jtitiam. Firminus fiquidem frater &: coëpifcopus
quxqiie dementer agenda funt, inhabitator
veftri pedoris Spiritus fandus benigne difponat:
d ut & temporali regno veftra dementia fubliihe-
rur, Sc poft multorum annorum curricula ad cx-
leftia regna pertingat.c Dat. menfe Junii, Indi-
dione vi.
E
nofter,b Tregeftina: Antiftes Ecclefia:, ante äd-
ventum veftra: Excellentia: falubri confilio ab
fchjfmate, quo inhjeferat, refipifeens, atque ad
unitatem matris Ecclefia: rediens, noftrisieft epif-
tolis confirmatus: quatenus in vero quem cogno-
verat finu matris Ecclefia:, fortitudine animi fixus
ac ftabilis permaneret.Quo audito Severus « Gra^ c
denfis Epifcopus, ejufdem caput fchifmatis®1 eum d
diverfis primum ccepit, fi poflet, fuafionibus ä
bono revocare propofito. Quod dum perficcre
Deo audore minime valuiflet, feditionem illi
fuorum civium excitarc non timuit. Quanta ve-
rb pra:didus frater & coëpifcopus nofter Firminus
ex eadem immiflione pertulerit, pleniüs illic
E p i s t o l a XXXII.
Ad Eufebiam Patriciam.
1r ut plus ea qua anima, quam qua funt corporis
cogitet.
Gregorius “ Eufebiæ Patricia:.
T fi occupata mens veftra b divitiis, aut for- ac veraeiüs c vicino poteritis agnofcerc. Diredis
taffe regia: civitatis tumultwofis implicatie- itaque Exccllcntix veftra: juflionibus his qui in
Cr imperialisculminis lent rediit jugtitn. Qaippe in ipfis Imperii primor-
diis clemenriam in fubditos ac liberalitacem fummam oftendebat Pho-
cas ;■ fifte quidem, nimiruin ut cxacerbatos ex decefloris fui turn avjri-
tia cum immanitare (Ibi conciliarec apimos. At non divinabat S. Gre-
gorius mores ejus brevi mutatos iri in pejus, & Phocam poilmodum,
obfetenis le libidinibus mancipaturum ac optimorum virorum cruore
(aciaturum. Imo etiamfi fucurum id praviderec, de prarfenti rerum flatu,
non de futuro, fuis in epiftolis loqui debuic. tj
b Vulgati invitis mfs. mqerentium cord*, fua decrevit collationerefo- **
vert. Multa alia, prxlucentibus mfs. hac in cpiftola mucavimus; at cum
leyiora lint, de his monere operx pretium non duximus.
* Idipfum fupra notavimus lib. 8. Epift. ji. nunc lib. 10. Gujfany:•
J Ita Norm, prxfertim & Turon. In vulgatislegitur, ut de temporal
It regno veftra dementia poft multorum annorum curricula &c. * ^ ;
* Nullibi id legimus prxterquam in duobus Colbert, ubi tamcn perti-
nerc videtur ad Epift. fequentem.
N otjb a d E p i s t . X X X I I .
* Videtur faille filia Rufticianx Patricix, ex Epift. 11. nunc 17.
fib. z. India. 10. Epift. 44. lib. 3. nunc 46. lib. 4. Guffanv.
b Remenfis 8c Vatic. D . divinis aHionibus, aut fortajfe, quod etiam
legimus in vet. cd.
c Puto filium faille fupradi&x Eufebix,, deque nepotem Rufticianx
: quod colligo ex Ep. 13. lib. 7. nunc 11. lib. 8. Indift. 1. Epift. 38.
lib. y. nunc 44. lib. ii. Epift. i^. lib. ii. nuncix. lib. 13. Guffanv.
d Poffct addi Menfe Junto In did. tf. Siquidem ita legitur initio, EpU-
tolx hujus in tribus mfs. Vatic.
N > t x ad E p i s t . X X X I I I .
* Ita melius Vatic. Norm. Colbert. Rem. &c. quàm excud, ubi legt*
tur pro adjuvanda.
k Tergeftum, vulgô Trieftt, urbs Hiftrix in Carnorutn confinio dta •
in intimo receflh dnus Tergeftini, Golfo di Triefte ab ea di&i. Por-
tum habet capacem, clique Epifcopalis fab Patriarcha Aquilciend, five
Utinend Archiepifccpo. Guffanv. Legimus Tregeftum in quinque Van
tic. & in omnibus Norm, imô & invet.cd. quo$fequi cogimur.
° Patriarcha Aquileiends poft Heliam, ad quern Pelagius II. feripdf.'
Ineen la autem à Longobardis Aquilcïa, lêdcm tranftulic ad G raden (cm
Ecclcfiam, fchifmaticoium in illis partibus princeps. Vide qux dixi-
mus ad Epift. 16. lib. 1. Guffanv,
Hiftris
\
1241 Liber X III. Indi&ione V i. 1242
Hiftrias partibus Iocuin veftrum agere, Deo au-A prehendi. » Salerio fiquidem chartulario noftro
— n u r r o nr/- . r-onnn nlm#ore, nofeuntur, diftridiüs jubccote : quatenus « . ___________ __ t __:
&: fiepedi&um fratrem noftrum ab illatis debeant
defenfare moleftiis, Sc quietëm illius multis ad
imitandum profuturam modis omnibus procura-
rc j ur ha:c veftra provifio & converforum fic op-
tata fecuritas, Sc occafio apta fcqucntium. Ex-
eellentiam quapropter veftram paterno falucantes
affedu, petimus ut zeli veftri in hac caufa olim
exhibiti nunc vehementiüs fervor incandeat; tan-
toque vos contra hoftes Dei vindices defenfo-
cfque reperiant, quanto apud Deum pretiofior
narrante j cognovimus quia modium quo coloni
Ecclefiæ frumentà dare compellebantur, vigin-
ti-quinque fextariorum invencris. Quod omninô
execrati fumus j atquc eamdem difcuffionis cau-
fam te tarde fècifle doluimus. Quia ergo cümdem
modium tc firegiffe j Sc juftumfcciffc commémoras,
gavifi fumus. Sed quia prædiftus chartularius
fummam nobis quoque indicate ftuduït, quæ de
fraudibus condu&orum apud Èxpericntiam tuam
jam de duobus territoriis eft collcàai ficut te ftu-
---- r— — r— — — diosc fecifte 1f1r4aUdUo Iiinijjuunftuo immomdiiuo ggaauuadeemmuuss,, qquuiiaa
€lt ammæ quam dctcnlio corporis. Armctvos con- » in futuro nobis profpicimus, ita etiam de peccatrrr<
aJ dflPeVviionsc iipnffaa qnuila»: iinn vtmoKbiisc fid—cii tvriiegr—ert rriaeAd-iirtttu/4d/-o» , _______________________. r. . /* K .
redintegretur veftris temporibus quod in illis eft
partibus feiffum corpus Ecclefia:. Habeas in hac
caufa rccributorcm veftri opcris,,reditudinis ac
incegritatis au&orem. De divina namque mife-
rationc confidimus, qubd ranto exteriores hoftes
noftri valcntiores vos contra fe reperient, quanto
vos inimici redx fidei divino in fe fenferint a-
more terribiles.
Pra:tcrea duas c ad Cillanem epiftolas mifimus,
fi pacem qua: ab Excellentia veftra in triginta
tis præteritis cogitamus j ne fi ca quæ fraudulen-
ter condu&ores à rufticis abftulerunc, ad nos per-
veniunt, peccata quæ ab ipfis perpetratafunt, ad
nos trahantur. Ec idco volumus cum omni fide,
omni puritate, confiderato timoré omnipotentis
De i, redu&a ad memoriam diftridionc beati Petri
Apoftoli, per unamquamque maffam colonos
pauperes Sc indigentes Experientiam tuam deferi-
bere, atque ex eis pecuniis quæ in ffaudibus funt
inventæ, vaccasj oves, porcofque com parare, Sc
fingulis colonis pauperibus ca diftribuere. Quod
diebus fa&a eft, cuftodiret; : Sc refcripfic earn fe ^ faccre tc cum cônfiiio viri reverendiflimi domni
fervaturum, fi tarnen ipfi à Reipublicæ partibus
fuerit cuftodita. Homines autem illos quos tenue-
rat, omnes cum rebus fuis relaxavir. Sed de oc-
cifis hominibus fuis val de dolce , atquc de vobis
vehementer fufpe&us eft : quia fi, quod Deus a-
vertat, locum invcneric, etiam in pace eum non
f eft dubium exceffurum. f Ad Pifanos autem ho-
minem noftrum dudura qualcm debuimus, Sc
quomodo debuimus, tranfinifimus ; fed obtinere
g nil potuit. Unde Sc g dromones eorum jam parati
ad egrediendum nuntiati funt.
E p i s t o l a XXXIV.
Ad Pantaleonem Notarium.
Quod ad juftam menfuram modium quo Ecclefia coloni
frumentà datant redegerit , Uudat.Jubet percept am ex
injufto modio peemiam colonis pauperioribus fecreto di-
ftribui.
H
Gregorius Pantaleoni Notario.
fperientia tua, quod vel quale apud facra-
dflimum corpus beati Petri Apoftoli jusju- ^
Johannis Epifcopi, atquc Hadtiani chartularii noftri
& rcâotis volumus. Si autem neepfle propter
confilium fttetit, etiam filius noftcr domnus Julianus
debet adhiberi, itaut nullus .alius agnofeat
fedomnino fecretum fit. Vos ergo inter vos per-
tra&atc utrum in auro aut certè ^ in pecuniis fa
eifdem colonis pauperibus dari cadcm continen-
tia debeat. Quidquid verb eommunirer fteccrit,
priùs deferiptionem, ficut dixi, facito, & poft-
modum fingulis juxta qualicatcm fax paupertatis
•diftribuere ftude. Ego enim , ficut Magiftergen-
u tium teftatur, habeo omnia, &: abundo r’nec pecunias,
fed mercedem quatro. Ita ergo age , ut rhiUf.«
in die judicii de caufa c merccdis quæ Experten- c
tiæ tuæ commifta eft, mihi fruftum quem feccris
oftendas. Quod fi pure, fideli ter, &ftrenuè egeris
& hîc illud in filiis tuis recipies, & poftmodum
rctribucioncm plenariam in æterni judicis examine
habebis.
randum prabuerit, memor cft. Unde nos quoque
fecuri, difeuffionis tibi caufarn in patrimonio par-
tis Syracufana: commifimus. Oporrct erco te fi-
dem tuam, & ejufdem beati Petri ApoftoU timo-
rem femper ante oculos habere,-atque itaagcre,
ut neque ab hominibus in prxfenti vita, neque ab
omnipotente Deo in extremo judicio valeas re-
E p i s t o l a XXXV. Al
Ad Catulum Sc Romanum.
Optatum dtfenforem in amovendis a Sacerdotum Contubtr-
itio extranets muliiribus adjuvet.
Gregorius a Caçulo, Romano, Sc Vintarith. a
PErvenic ad nos, quèd qui fiant in facro ordi-
nc conftituti, in territorio b Nurfino cum mu- b
licribus excraneis habitent. Quod quia « grave, Sc «
* iaexcufis, cum diverfis frtmiorum 8cc. certè diffentlentibiis falteib
plenfque mfs.
• Ita in omnibus Norm. Turon. Colbert. & in duobus Vatic. In aliis
leguur Varacinallem vel Vafaccillonem ; nullis autem in mis. reperimus
Ttlautmm, uteftin excufis. r
Pife, vulgö Pifa, mbs Celebris Etrurix, nunc ArchiepiTcopalis.
« De hac voce fupra Ep. 37. lib. olim vm. nunc lib. x. Liburna quo-
raTlpod i dl£l:C fUnth* naves d Liburnis Illyrici populis. Holbis
Liburnis inter aha navium,
Amice, propugnacula.
Uromonariorum remigum mcminit Caffiodorus Variar. lib. 4. Ep.ij.
N o t x ad Ep i s t . X X X I y .
IcScbf tur ytlerio ; quod mutare cocgcrunt mfs. Norm. An-
’ it 1jCl -0 ^Crt‘. & c dc quo hie, fexdccim fextariorum tan-
. t o efle deto,. Vide «1 Ep. iib. Hinc pl(ct , ulnu f „ u,
Tim. II.
F
afa Ecdefin: afloribus ft da , qliam jute czccracur fanöus Pónlifei.
. ‘ Ties Vatic. A. B. Ï . i . Pecueia aulem dicitu, ^.dquii
h,bnt homints in t .m , omnium quorum Domini funt, ucunia vocutur:
fervus, vas , ager, arbor, peeus, quidquid horum eft, pecunia dicitur,
inquit Auguft, lib. de difcipl. Chrift. c. r. quod refertur caufa i. q. »•
C. 6. ■ V >
‘ Hie mcrces accipicnda-videtur pro beaeficio. Videlibirn, Ep. 3.
N o t a ad E p i s t . XXXV.
* In Anglic. & Norm, tanttim legitur Catulo & Romano. Additiit
Wtntharith in quinque Vatic. Rem. & Colbert, vet. In fecundo è Colbert.
CartuUm Romano. In tertio CartuUrio, Romano, & Winth«reth.
In quarto, Catulo, Romano, & Wifiafith. In quinto Catulo Romano.
Editi recent, pro wintharith habenr Xiclori.
b De Nurfia vide notam b. ad cap. 1. libri u. Dialog.
.* In Norm, ignavutn & valde indecent.
K K k k