9f San<Sti Gregor» Regulæ Paftoralis 9Ó
converfionis prjebeat, aut jam converfus in virtu- A qua: longe aliud pnecepifle videtur, dicens: Auen- Matt.
dite ne jufiitiam vefiram faciatis coram hominibm,
ut videamini ab cts.
Quid eft ergo quod opus noftrum Sc ita faciendum
eft ne videatur, Sc tarnen ut debeat videri Bona <
prxcipitur: nifi quod ea qu«e agimus , Sc occultan-
da funt, ne ipfi laudemur, Sc tarnen oftendenda revclai
funt, ut laudem c.xleftis Parris augeamus ? Nam laudct
cum nos juftitiam noftram coram hominibus fa-
cere Dominus prohi beret 5 illico adjunxit: u t vi-
deamini ab eis. Et cum rurfus videnda ab hominibus
bona opera noftra prarcipcret, protinus fub-
didit: Ut glorißcent Patrem vefir urn qui in calls efi. mmi.
Qualiter igitur videnda eflent, vel qualiter non
inardefcat; ne evomatur tepidus, qui à ca
lore quem propofuit, torpore ad noxium frigus
redit.
C a p u t XXXV.
Jguomodo admonendi qui mala clam , & bona palam
faciunt. > ac qui ver fa vice.
•JnLLiter admonendi ftint qui mala occulte agunt,
Sc bona publicè : atque aliter qui bona quæ faciunt
abl'condunt , Sc tarnen quibufdam fadis
publicè mala de fe opinari permittunt. Admonendi
enim funt qui mala occulte agunt, Sc bona
publice , ut penfent humana judicia quanta velo- B videnda, ex fententiarum fine monftravit: quatetibus
citate evolant, divina autem quanta immobilitate
perdurant. Admonendi fu n t, ut in fine rerum
mentis oculos figant : quia Sc humanæ laudis at-
teftatio præterit, Sc fuperna fententia, quæ Sc abf-
condica pénétrât, ad retributionem perpetuam
convalefcit. Dum igitur occulta mala fua divinis
judiciis, reda autem fua humanis oculis antepo-
n unt, Sc fine tefte eft bonum quod publicè faciunt
, &: non fine æterno tefte eft quod latenter
delinquunt. Culpas itaque fuas occultando hominibus
, virtutefque pandendo, Sc unde puniri de-
beant abfcondentes detegunt, & unde remunerari
poterant, detegentes abfcondunt. Qups redè fenus
operands mens opus fuum Sc propter fe videri
non quæreret, Sc tamen hoc propter cæleftîs Parris
gloriam non celaret. Unde fit plerumque , ut bonum
opus& in occulto fit, cum fit publicè ; Sc
rurfus in publico,cùm agitur occulté. Qui enim in
publico bono opere non fuam, fed fuperni Patris
gloriam quærit , quod fecit abfcondit j quia fo-
lum ilium teftem habuit, cui placere curavit.
Et qui in fecreto fuo bono opere deprehen-
di ac laudari concupifcit ; Sc nullus fortaffe vidit
quod exhibuit, Sc tamen hoc coram hominibus
fecit : quia tot teftes in bono opere fecum duxic,
quot humanas laudes in corde requifivit. Cum
pulcra dcalbata fpeciofa exterius, fed mortuorum C verb prava icftimatio , inquantum fine peccato
oflibus plena Veritas vocat: quia vitiorummala valet, ab intuentium mentec non tergitur, cunintus
contegunt, humanis vero oculis quorumdam
dis mala credentibus per exemplum culpa propi-
namr. Unde Sc plerumque contingit, ut qui ne-,
gligenter de fe mala opinari permittunt, per femet-
ipfos quidem nulla iniqua faciànt ; fed tamen
per eos qui fe imitati rnerint, multipliciùs délinquant.
demonftratione,operum de folo foris juftitiæ colore
blandiuntur. Admonendi itaque funt, ne quæ
agunt reda defpiciant, fed ea meriti melioris cre-
dant. Valde namque bonafua dijudicant, qui ad
, eorum mercedem fufficere humanos favores pu-
. tant. Cùm enim pro redo opere laus tranfitoria
quæritur , æterna retributione res digna vili pre-
tio venundatur. De quo videlicet pretio percepto
• Veritas dicit : Amen dico vobü, recepcruntmercedcni
fuam. Admonendi funt ut confiderent \ quia dum
pravos fe in occulcis exhibent, fed tamen exem- tuus efi. Sic autem peccantes in fratres , & percutien-
pla de fe publicè m bonis openbus præbent,often— tpt cnvifi;i.pvi.ti./ivn mn/m inttvm/»»< <» rUviu<m, „
Hinc eft quod Paulus immunaa quædam
fine pollutione comedentibus, fed imperfedis ten-
tationis fcandalum fua hac comeftione moventi-
bus dicit : Videte ne forte hac licentia vefira cjfendi-
culum fiat infirmù. Et rurfum : Et peribit infirmus
in tua confcientia frater, propter quem Chrifiusmordunt
fequenda quæ fugiunt, clamant amanda quæ
odèrunt , vivunt poftremb aliis , Sc fibi mo-
riuntur.
At contra admonendi funt qui bona occulté faciunt,
Sc tamen quibufdam fadis publicè de fe mala
opinari permittunt, ne cùm bona femetipfos adio-
nis redæ virtute vivificant, in fe alios per exemplum
pravæ æftimationis occidant : ne minus quàm
fe proximos diligant, Sc cùm ipfi * falubrem potum
vini foxbeant, intentis in fui confideratione men-
tibus peftiferum veneni poculum fùndant. Hi ni-
mirumin uno proximorum vitam minus adjuvant,
in altero multùm gravant, dum ftudent Sc reda
' tes confcientiam eorum infirm am, in Chrifium pecca-
tis. Hinc eft quod Moyfes cum diceret: Non ma-
le dices fur do, protinus adjiinxit: Nec coram caco
pones ojfendiculum. Surdo quippe maledicere, eft
abfenti Sc non audienti derogare: coram cxco verb
oftendiculum ponere, eft difcretam quidem rem
agere, fed tamen ei qui lumen difcretionis non
habet, fcandali occafionem prjebere.
C a p u t XXXVI.
Be exhortatiohe multis cxhibenfia, ut fic findulorum
virtutes adjuvet, quale nus per hanc contraria
virtutibus vitia non excrefcant.
occulte agere,& quibufdamfadtisad exemplum E t l J E c funt quæPræful animantm in prædica^
de fe ptava feminare. Qudfquis enim laudis con-
cupifcentiam calcare jam fufiicit , ædificationis
fraudem perpétrât, fi bona quæ agit, occultât : Sc
quafi jattato femine germinandi radices fubtrahit,
qui opus quod imitandum eft, non oftendit. Hinc
namque in Evangelio Veritas dicit : Videant opéra
vefira bona, & gl'orificent Patrem vefirum qui in
caliscfi. Ubi ilia quoqiie fententia , b promiturj
• Tree. & Corb falubrtfouit».
b Belv. repromittitur. Duo prForés Carnot, pr
• * Ita ctlm Tree. Theod: Corb. Laud. & Gcr
fecent. legatur. non tetitur.
t cd. cùm i
tionis diverfitatè euftodiat, ut follicitus congrua
fingulorum vulheribiismedicaminac opponat. Sed
cùm magni fit ftudii, ut exhorcandis fingulisfer-
viatur ad fingula, cùm valde laboriofum fit umim-
quemque de propriis fub difpenfacione debiræ
confiderationis inftruere ; longe tamen laboriofiùs
eft auditores { innumeros aç diverfis paflionibus
làborantes, uno eodemque tempore voce unius Sc
* In Corb. eft cap. 37. In Longip. y7.
• In exeufis, apponat. OblcquimurmfT.
f Belv. & primus Cam. innùmerü ac diverfis. Rctinemus jam vift-
gatant left, qux eft Tree. & ccr,
tanta
97 Tertia Pars. 98
. tanta arte vox remperanda eft, ut cum diverfa fint A guori fcilicct obviari adjutoriis fortibus debet, fed sJ motb
• auditorum vitia, Sc fingulis inveniatur congrua, tamen corpus debile, adjutorium forte nonfufti- randus1, ut *-
Sc tamen fibimetipfi non fit diverfa: ut inter paf- net. Studet igitur qui medetur , quatenus fic fu- £roti»»isdcbi-
fiones medias uno quidem duttu tranfeat, fed mo- perexiftentem morbum fubtrahat, ut nequaquam S - coafuIa'
re bicipitis gladii tumores cogitationum carnalium - fuppofita corporis debilitas crefcat ne fortafte
ex diverfo latere incidat, quatenus fic fuperbis languor cum vita deficiat. Tanta ergo adjutorium
prcedicctur humilitas , ut tamen timidis non au- diferetione componit, ut uno eodemque tempo-
geatur metus. Sic. timidis infundatur aiuftoritas, re Sc languori obviet Sc debilitati. Si igitur me-
ut tamen fuperbis non crefcat effrenatio. Sic otid- dicina corporis indivise adhibita fervire divifibi-
fis ac torpentibus priedicetur follicitudo boni ope- liter poteft (tunc enim vere medicina eft, quan-
ris, ut tamen inquietis immoderate licentia non do fic per earn vitio fuperexiftenti c fuccurritur c
augeatur a£lionis. Sic inquietis ponatur modus, ut etiam fuppofita; confperfioni ferviatur) cur me-
ut,tamen otiofis non fiat torpor fecurus. Sic ab dicina mentis una eademque predicatione f ap- f
impatientibus extinguatur ira, ut tamen remilfis pofita, morum morbis diverfo or dine obviare non
a ac lenibus non crefcat negligentia. Sic lenes ac- B valeat, que tanto fubtilior agitur, quanto de in-
-cendantur ad zelum, ut tamen iracundis non ad- vifibilibus tra&atur ?
datur incendium. Sic tenacibus infundatur tri-
buendi largitas, ut tamen prodigis effufionis frena
minime laxentur. Sic prodigis predicetur parci-
tas, ut tamen tenacibus periturarum rerum enfto-
dia non augeatur. Sic incontinentibus laudetur
conjugium, ut tamen jam continentes non revo-
centur ad luxum. Sic continentibus laudetur vir-
Suitim1 diferc
tio pr*dicato
iiacccflina.
C a p u t XXXVI I I .
t^uod aliquando leviora vitia relinquenda funt, ut
graviora fubtrahantur.
S Ed quia plerumque dum duorum vitiorum Ian- a i . c. ixu
giior irruit, hoc leviùs, illud fortafte gravius pre-
ginitas corporis, ut tamen in conjugibus defpe&a mit; ei nimirum vitio re&iùs fub celeritatefub-
non fiat fecunditas carnis. Sic prædicanda funt bo- venitur, per_quod feftinè ad interitum tenditur.
na, ne ex latere juventur Sc mala. Siclaudan- Et fihoc à vicina morte reftringi non poteft, nifi
<la funt bona fumma, c ne defperentur ultima, illud etiam quod exiftit contrarium crefcat; g to- g
Sic nutrienda funt ultima, ne dum fufficere ere- lerandum prædicatori eft, ut per exhortationem -
dun cur, nequaquam tendatur ad fumma. (3 fuam artificiofo moderamine unum patiatur cref>
v cere, quatenus poffit aliud à vicina morte retine-
^ a pu t X X X V I I . re. Quod cùm agit, non morbum exaggerat, fed
De exhortatione qua uni adhibenda efi contrariispaf- Vll^nera^ j medicamentum adhibet, vitam
fonibus laboranti. fervat, ut exquirendæ falutis congruum tempus
E inyeniar. Sæpe enim quis à ciborum fe ingluvie
T gravis quidem prædicatori labor eft, in com- minime temperans, jamjamque pene ^fuperan- munis prædicationis voce, ad occultos fingulorum tis luxuriæ ftimulis premitur , qui hujus pugnæ
motus caufafque vigilare, &palæftraram more in metu territus, dum fe per abftinentiam reftrino-e-
diverfi lateris artefe vertere: multo tamen acrio- re nititur, inanis gloriæ tentatione fatigatur fin
ri labore fatigatur, quando uni è contrariis vitiis quo nimirum unum vitium nullatenus extingui-
fervienti præaicare compellitur. Plerumque enim cur, nifi aliud nutriatur. Quæ igitur peftis arden- vîtîam in qt
quis lætæ nimis f confperfionis exiftit ; fed tamen tiùs infequenda êft, nifi quæ periculofiùs premit ? per
eum repente trifticia oborta immaniter deprimit. Toleranaum namquam eft, ut per virtutem abfti- criüT^tiam
Curandum eft itaque prædicatori , quatenus ficD nentiæ interim arrogaritia contra viventem cref- S^diftS
tergatur trifticia quæ venir ex tempore, ut non cat, ne eum per ingluviem à vita ftinditus luxu- 'is>imPugnai
auçatür lætitiaquæ fuppetit ex confperfîone : Sc ria extinguat. Hinc eft quod Paulus,cùm infir- Um‘
fie frenetlir læticia quæ ex confperfîone eft, ut ta- mum auditorem fuum perpenderet, aut prava admen
non crefcat triftitia quæ venir ex tempore, hue velle agere, aut de a&ione reda humanæ lau-
Ifte gravatur ufu immoderatæ præcipitationis, Sc dis retributione gaudere, ait ; vis non timer e pote-
aliquando tamen ab eo quod feftinè agendum eft, fiatem ? bonum fac, & habebis laudem ex ilia. Ne- *
eumvispræpedit fubito natæ formidinis.. Ille gra- que enim ideo bona agenda funt ut poteftas hu-
vatur ufu immoderatæ formidinis , Sc aliquando jus mundi nulla tihieatur, aut per hæc o-loria tran-
. tamen in eo quod appétit, temericate impellitur ' fitoriæ laùdis fumatur. Sed cùm infirmam men-
præcipitationis. .Sic itaque in ifto reprimatur fu- tem ad tantum robur afeendere non polie penfa-
bitoobortaformido, ut tamen non excrefcat enu- ret, ut Sc pravitatem vitaret fimul Sc laudem;
trita diu præcipitatio. Sic in illo reprimatur re- prædicator egregius ei, admonendo aliquid obtu-
jiente oborta præcipitatio, ut tamen non conva- li t , Sc aliquid tulit. Concedendo enim lenia, fub-
lefcatimpreflaex confperfîone formido. Quid au- E traxit acriora : ut quia ad deferenda cunda fimul
tem mirum fi mentium medici ifta euftodiunt, non affurgeret , dum in quodam fuo vitio ani-
dum tanta difcretionis arte fe tempérant, qui non mus familiariter relinquitur , à quodam fuo fine
corda fed corpora medentur ? Plerumque enim labore i tolleretur. î
debile corpus opprimit languor immanis, cui lan-
* Duo priores Gemet. levibus, 8c infra leves.
* Ita lrecndnni mff. Gctm. Eclvac.'l;TO.Notm.&c non ut habent
edm ,)ubeantur.Occalionem hallucinationi prxbucrunt ver. mff in qui-
bus fcripcum, jubentur, pro juventur, litceri b pro v ufurpata. Po-
Itca cdicores murarunr jubentur, in jubeantur.
ficiantu™1* COD,C<a,ir41 rcic,ao **J}erentHr • editores prxtulcrunt </«ƒ-
d De hac voce jam didlum eft in admonitione 4. feu cap. »
* Mallemus, occurritur, quod lesitur in primo Carn. nifi in
Tom. II. n Tree. &
'aliis etiam potioribus effet,fuccurritur.
1 Corb. Laud. Theod. & primus Carü. oppejlta.
* Corb. Belv. & duo priores Cam. curandum. Tree. & al. toleran*.
h Primus Carn. fuperatU.
* Ita Gem. Tree. Belvac. Corb. Norm &
gnanteque totius orationis Icnfir, rcccntiorcs
leretur. Doccc itaque Gregorius fideles in mil
tolerandos, ut facilius a majoribus tollantur &
At invitis mfl! repu«
litotes habent hie ,■ to-
>ribus vitiis aliquamdiu